La Quotidiana, 28.8.2015
Transcript
La Quotidiana, 28.8.2015
Pretsch Fr. 1.90 19. annada, numer 166 GA 7007 Cuira Bulieus da noss guauds Venderdi, ils 28 d’avust 2015 Parc naziunal svizzer sco refugi Il cudesch «Bulieus da noss guauds» da Men Bisaz gida ad eruir las singulas sorts da bulieus. 11 Il tscherv sco bestga che ama la quietezza chatta en il Parc naziunal in ambient da viver adattà. 13 Redacziun: Via Sommerau 32, 7007 Cuira, tel. 081 255 57 10, [email protected] Dissonanzas tar Maraton da skis engiadinais skis engiadinais es quist ün votum da disfiduzcha e la consequenza es la retrata da tuot la suprastanza dürant il mais marz 2016. Ils preparativs per il prossem maraton han cumanzà e las incumbenzas importantas sun sün buna via. «Las discussiuns a reguard il müdamaint dals statuts nu das-chan influenzar las lavuors preparatoricas per la prosma cuorsa», ha dit Ivo Damaso, president dal comite d’organisaziun. Plünavant ha’l manzunà cha’l böt da la suprastanza es d’organisar in möd perfect il Maraton da skis engiadinais 2016. Il cineast Christian Schocher. nads. Il premi è dotà cun 30’000 francs. Plinavant ha la regenza concedì nov premis da renconuschientscha ed otg premis da promoziun da mintgamai 20’000 francs. Ils premis vegnan surdads en il rom d’ina festa che ha lieu venderdi, ils 13 da november 2015, a las 17.15, en la sala dal cussegl grond a Cuira. ¾ PAGINA 2 Gaudenz Thoma da GRF va (rtr) Gaudenz Thoma, il CEO da Grischun Vacanzas, banduna l’organisaziun suenter 8 onns. Tenor Grischun Vacanzas èn la suprastanza e Thoma vegnids a la conclusiun ch’ina nova direcziun duai prender a mauns il futur da l’organisaziun. Sut la direcziun da Gaudenz Thomas saja stà pussaivel da realisar svelt la restructuraziun da Grischun Vacanzas e da consoli- dar las structuras. Thoma banduna Grischun Vacanzas la fin da avust. Ad interim vegn l’organisaziun turistica dirigida d’in directori cun Marcel Friberg, Myriam Keller e Manuela Michel. Servetsch d’abunents e da distribuziun: tel. 0844 226 226 mail: [email protected] rten Wettbewerbska in Haag auf. bei Delta Möbel 50035 9 771424 749004 DAD ANDREAS CADONAU Las vias da funs ein part dallas meglieraziuns instradadas per segirar l’existenza alla agricultura da muntogna. Igl interess da nezegiar quellas vias da meglieraziun ei carschius e biaras vischnaucas han introduciu lubientschas da carrar e taxas per tener a mistregn il traffic motorisau e recaltgar daners per mantener las vias. Per regla ein las vischnauncas grischunas obligadas da surprender las vias da meglieraziun suenter ch’ils projects da meglieraziun ein terminai. Ellas segnan responsablas per mantener las vias e stipuleschan scamonds da carrar. Las vischnauncas ein pli u meins autonomas da definar ils scamonds e da conceder lubientschas da carrar. Per projects da meglieraziun pli gronds pretendan cantun e confederaziun dapi circa diesch onns in concept da traffic sco part integrala dalla ovra da meglieraziun. Restricziuns da carrar sin quellas vias san vegnir pretendi- Vias da funs surveschan en general alla lavur agrara, igl interess public da nezegiar quellas ei carschius. FOTO A.CADONAU das enteifer la procedura da lubir e subvenziunar ils projects. Sper quels concepts eis ei surschau allas vischnauncas d’introducir ulteriuras restricziuns da traffic sin las vias da meglieraziun e d’instal- lar in sistem da taxas per duvrar las vias. Pli probabel per plascher dalla populaziun dalla Lumneziasut. La vischnaunca Lumnezia ha numnadamein dacuort annunziau da buca conceder il dretg da carrar sillas vias da meglierziun per possibilitar igl access ad eventuals plazs da setschentar per helicopters. ¾ PAGINA 3 MAD Premi grischun da cultura per Christian Schocher (rtr) Christian Schocher survegn il premi grischun da cultura 2015. La regenza grischuna ha surdà il premi grischun da cultura 2015 al cineast da Puntraschigna. Christian Schocher survegn il premi en appreziaziun da sia ovra da la vita sco artist che ha influenzà ed enri-tgì il film svizzer dal Grischun anora cun films documentars engaschads e cun films dramatics sti- Igl interess da nezegiar las vias da meglieraziun ei carschius erb WettbeW en in 1 Woche Feri winnen! Kanada zu ge liegen Velos da muntogna cun motor electronic DA PAUL DUFF/ANR La damonda suenter ils velos cun motor electronic s’augmenta onn per onn. Ils velos da muntogna, numnai e-bikes, vegnan cumprai da sportist ed amaturs. Giuvens e meins giuvens, umens e dunnas anflan niev plascher vid tals vehichels. Els pussibiliteschan a velocipedists ch’ein buca trenai sil pli ault nivel da far bialas ed difficultusas turas ellas muntognas. Premissas per daventar ventireivel cugl e-bike ein da saver ir bein cun velo. Plinavon duei igl equipament constar. Sin fiera vegn offeriu bia pusseivlas variantas. Las favoreivlas ein buca adina las meglieras. Savens ein talas occasiuns la raschun d’accidents. In e-bike da buna qualitad astga custar naven da 3000 francs ensiviars. ¾ PAGINA 5 Sin vias naturalas e trutgs ei igl e-bike da casa. Quei fa plascher per far turas da muntogna. indian r summe Farbenfest * Aktion gültig bis 30. September 2015. Ausgenommen einige Markenmöbel wie z.B. Joop und Musterring sowie Top- und Netto-Angebote. Nicht mit anderen Aktionen kumulierbar. ** Auf alle Neubestellungen auf das gesamte Sortiment aus dem Euro-Raum. Ausgenommen bereits reduzierte Importartikel. el. Jetzt <wm>10CAsNsjY0MDSy1LUwtTA0NQIAJFrYow8AAAA=</wm> <wm>10CFXKIQ7DQAwEwBf5tGufc3YMo7AoICo_UhX3_6hqWMCwOY7yhtu2n6_9KoKaEh50rcVHWyyKnW2YFoKpoK9IVyKtP77Q0A2Y_yMIYU6kOMU4B719358fbbf-h3IAAAA=</wm> 15% ** wäHruNgsausgleicH 15% 15 * auf alle Polstermöbel & esszimmer iNkl. lieferuNg & moNtage das beste für sie seit 44 JaHreN www.delta-moebel.ch a13 ausfahrt Haag, 9469 Haag tel. +41 (0)81 772 22 11 info @delta-moebel.ch FOTO P. DUFF DACHCOM (anr/afi) La suprastanza dal Maraton da skis engiadinais as retira in corpore davo la cuorsa da l’on 2016, quai es gnü cuntschaint a la radunanza generala da la società da marcurdi saira. Üna gruppa da rapreschantants dals clubs da skis d’Engiadin’Ota ha elavurà quista revisiun dals statuts. La suprastanza e la gruppaziun nu sun gnüts daperüna a reguard la realisaziun dals müdamaints. Ils commembers han approvà il müdamaint dals statuts cun 26 cunter 10 vuschs. Per la suprastanza dal Maraton da Restrenscher ei caussa communala 2 LA QUOTIDIANA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 PREMIS DA CULTURA Renconuschientscha per l'engaschament cultural (cc) La regenza grischuna ha surdà il Premi grischun da cultura 2015 e plirs premis da renconuschientscha e da promoziun 2015 Premi grischun da cultura 2015 Christian Schocher en renconuschientscha da sia ovra da la vita sco artist che ha influenzà ed enritgì il film svizzer nà dal Grischun cun ses films documentars engaschads e cun ses films dramatics stinads. Il premi è dotà cun 30 000 francs. Premis da renconuschientscha da mintgamai 20’000 francs Linard Candreia en renconuschientscha da sia activitad publicistica multifara en favur da lingua e cultura e per sias prestaziuns sco autur da litteratura populara rumantscha. Luis Coray en renconuschientscha da sia activitad artistica autentica, en spezial per sias prestaziuns sco chantautur pionier, sco pedagog da malegiar e sco pictur artist. Rodolfo Fasani en renconuschientscha da sia premura modesta e reservada per la poesia sco art, cun il qual el exprima ses mund intern, laschond reflectar quel tgi legia sias poesias il senn da la vita e dal viver. Marianne Fischbacher en renconuschientscha da ses engaschament per il mantegniment e per l’intermediaziun da la ritga cultura da la Surselva e da sia lavur perseveranta per ils museums e per ils archivs culturals en il Grischun. Ursina Lardi en appreziaziun da sia prestaziun sco artista variada e flexibla che vegn renconuschida en Svizra ed a l’exteriur per sia represchentaziun en il film e sin tribuna. Zilla Leutenegger en renconuschientscha da sia ovra en svilup sco dissegnadra, fotografa ed artista da video che arriva da sa mover en moda virtuusa tranter las dimensiuns e da crear tras quai muments poetics ed empatics. Chasper Pult en renconuschientscha da ses engaschament passiunà e multifar per la cultura e per sia activitad creativa en favur da la plurilinguitad e da la convivenza da las culturas. Armando Ruinelli en renconuschientscha da sia ovra architectonica in Val Bregaglia, caracterisada d’ina integritad vivida ch’è en cas da colliar en moda e maniera autentica la fascinaziun da la tradiziun cun l’eleganza dal modern. David Sontòn Caflisch en renconuschientscha da sia activitad engaschada sco fundatur e manader artistic da l’ensemble ö! e da sias prestaziuns excellentas sco cumponist e musicist che ha mess l’accent sin la musica nova. Premi da promoziun da mintgamai 20’000 francs - Astrid Alexandre, musicista - Micha Bietenhader, artist figurativ - Balzer Collenberg, musicist - Anja Conzett, schurnalista - Bettina Herrmann, chantadura - Markus Majoleth, musicist - Francesca Nussio, istoricra - Pia Valär, illustratura Regenza e parlament planiseschan politica Decret davart las finamiras politicas per la perioda 2017 enfin 2020 (anr/fa) La planisaziun dal futur è in instrument che pussibilitescha da reagir als svilups economics, tecnics e socials. Il cussegl grond ha acceptà ils otg principis directivs proponids da sia CSS. Pli baud era la planisaziun politica in’incumbensa unicamain da la regenza. Questa planisaziun pudeva il cussegl grond influenzar mo a moda limitada. Ozendi dentant èn ins en la scienza dal dretg public da l’avis che questa planisaziun saja ina lezia cuminaivla da parlament e regenza. «En Grischun exista questa cooperaziun tranter cussegl grond e regenza dapi l’onn 2004, dapi che la nova constituziun chantunala è entrada en vigur», ha ditg il president da la cumissiun per politica statala e strategia (CSS) Maurizio Michael (pld, Bergiaglia), «las basas vegnan elavuradas cuminaivlamain, il parlament deliberescha en il dialog cun la regenza ils princips directivs e las finamiras da la legislatura.» A maun da quels prepara la regenza alura il program da la regenza ed il plan da finanzas ch’è collià cun quel. «I sa tracta a l’avis da la regenza d’in rapport fundà che la CSS ha elavurà», ha ditg cusseglier guvernativ Martin Jäger. Diversas sfidas strategicas ils proxims onns Il president da la CSS ha numnà pliras sfidas che sa fan valair gia uss, p.ex. il svilup demografic cun pli bleras persunas attempadas, il sectur da sanadad che daventa uschia pli impurtant e custa era dapli, ma era la concurrenza economica che cuntinuescha a s’augmentar. Per il Grischun gioga il svilup dal turissem ina rolla essenziala. Sfidas existan era en il sectur ecologia ed ambient: Il cresch da la populaziun en Svizra ed era en Grischun ha manà al giavisch da proteger territori anc betg surbaghegià. Quai s’ha manifestà cun l’iniziativa per limitar las segundas abitaziuns. In ulteriur svilup pertutga l’energia: Per diminuir la dependenza d’energias fossilas e da l’energia nuclera crescha l’impurtanza da la forza idraulica. Tut questas sfidas ha resguardà la CSS en dialog cun la regenza cun formular ils otg princips directivs Deputà Jon Pult (ps Cuira) ha vulì integrar la finamira d’avair ina buna relaziun cun la UE sco ulteriur principi directiv. per la perioda da planisaziun 20172020. Cun la finamira generala da rinforzar il Grischun L’emprim princip directiv ha la finamira da cuntinuar a sviluppar il chantun Grischun sco lieu economic e da rinforzar la cumpetitivitad da quel. «Sco chantun muntagnard è il Grischun dischavantagià en cumparegliaziun cun auters chantuns, perquai han ins formulà questa finamira», ha ditg il president da la CSS. Ina finamira è d’adattar il turissem sco economia essenziala dal Grischun a las aspectativas dals giasts che s’han midadas e da pussibilitar purschidas che sa differenzieschan en las singulas regiuns. In auter princip directiv ha la finamira da procurar che la forza idraulica daventia indispensabla per economia e societad. Il proxim princip vuless pussibiltar era a las regiuns pli deblas d’avair in avegnir cun perspectivas positivas. In princip ha la finamira da promover la coesiun sociala, da dumagnar la migraziun e da garantir la segirtad publica e sociala. Il settavel principi tematisescha las consequenzas dal midament demografic per il sectur da furmaziun. La finamira è qua da procurar ch’ins haja era en avegnir avunda spezialistas e spezialists e da rinforzar la muntada da la plurilinguitad. L’otgavel princip directiv ha l’intent è da fruntar las sfidas dal sectur da sanadad e da trair a niz las schanzas d’in uschènumnà turissem da sanadad Discussiun davart in ulteriur princip directiv Jon Pult (ps, Cuira) ha laudà la lavur da la CSS, ha però ditg ch’i manchia a l’avis da FOTO Y. BÜRKLI la fracziun da la ps la finamira d’avair ina buna relaziun cun l’UE ed avair uschia l’access al martgà dals pajais vischins. La ps ha fatg la dumonda d’integrar in novavel princip directiv: «Il chantun Grischun s’engascha per salvar ils contrats bilaterals cun l’UE per garantir vinavant l’access al martgà europeic. La regenza vegn activa per cuntanscher bunas relaziuns.» Andreas Felix (pbd, Tschintg Vitgs) ha manegià che la dumonda da la relaziun cun l’UE saja ina lezia dal parlament federal e betg dal cussegl grond grischun. Quai ha confermà cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, «quest tema vegn discutà en la conferenza da las regenzas chantunalas gia dapi pli ditg.» Il parlament ha cumenzà a tractar ils otg princips directivs. A la fin da redacziun n’era il resultat anc betg enconuschent. Jon Pult ha retratg sia proposta per in novavel princip directiv. Lescha da promoziun economica acceptada Il chantun ha ina basa legala per promover l’economia (anr/rgd) La gievgia ha il cussegl grond cuntinuà cun la discussiun areguard la revisiun totala da la lescha davart la promoziun dal svilup economic en il chantun Grischun. Il project è vegni acceptà cun 109:1 vuschs. La sessiun d’avust dal parlament chantunal sa fatschenta cun l’economia. Concret vul il chantun reveder totalmaing la lescha vertenta davart la promoziun dal svilup economic en il Grischun. En la consultaziun da detagl han ils commembers dal parlament grischun inoltrà differentas dumondas e propostas. La nova lescha prevesa da dar al chantun la pussaivladad d’acquistar terren adattà per promover plazzals d’economia. Per il sustegn d’investiziuns da terzs en il Grischun stgaffischa il chantun ina reserva dad 80 milliuns francs che vegnan surdads a progets adattads durant otg onns. Betg pli prevesida en la nova lescha è il sustegn da singuls affars. Da discutar han ultra da quai dat la dumonda sch’il chantun duai sustegnair er indrizs da sport da muntada regiunala u be tals da muntada chantunala e naziunala. Il parlament ha decidì encunter la veglia da regenza ed acceptà da sustegnair er centers da sport da muntada regiunala. Resguardar prioritarmain l’industria d’export? La fracziun da la partida socialista ha suttamess al parlament la proposta da Jon Pult (ps, Cuoira) da betg restrenscher la promoziun da l’economia sin fatschentas che s’orienteschan a l’export. La maioritad burgaisa dal parlament chantunal ha dentant insistì sin la formulaziun oriunda. Adrian Steiger (deputà indep., Trin) ha fatg attent che tut las intrapraisas grischunas ageschian pli u main cun focus sin l’export. Sulettamain l’export genereschia guadogn, ha manegià Rudolf Kunz (pld, Cuira). Cusseglier guvernativ Jon Domenic Parolini, il manader dal departement d’economia, ha intunà che la promoziun da l’innovaziun duai succeder mo nua ch’ina plivalur saja realistica. Per regiuns cun pauca populaziun sajan progets che crodan sut la promoziun chantunala rars. L’intent da la regenza da concentrar la promoziun regiunala sin pli paucas e pli grondas regiuns è fruntà sin ina tscherta opposiziun, che n’ha dentant gì success en il plenum. Cunzunt las regiuns Grischun central, Valragn e la Mesolcina sa smirveglian d’esser tar la promoziun economica en ina regiun. Deputà Daniel Albertin (pcd, Alvagni) han fatg attent ch’il mana- Ier avantmezdi ha il cussegl grond debattà intensiv davart la revisiun da la lescha davart FOTO RTR la promoziun da l’economia. schi regiunal vegnia indeblì cun questa decisiun. Sustegn dal chantun per il turissem En la sparta da la promoziun economica dal turissem tutga er l’eventuala promoziun d’indrizs da sport. Deputà Tarzisius Caviezel (pld, Tavau) ha dumandà areguard la futura sanaziun da la halla da glatsch a Tavau per 20 milliuns la regenza, schebain questa halla vegniss sustegnida dal chantun. Cusseglier guvernativ Parolini ha prendì posiziun per la halla da glatsch: «Schi dat a Tavau la necessitad d’investir 20 milliuns francs, vegn il chantun s’enclegia ad examinar il proget.» Il parlament ha ultra da quai sustegnì la minoritad da la cumissiun predeliberanta da na be sustegnair progets d’impurtanza naziunala e chantunala, mabain er tals d’impurtanza regiunala. La promoziun dal turissem areguard eveniments gronds duai succeder tenor la regenza, sch’igl exista ina contribuziun a l’augment da la reputaziun dal chantun. «Il chantun na fa betg in sponsoring classic d’eveniments, el surdat contribuziuns », ha ditg il minister d’economia Parolini. Suenter la consultaziun en detagl ha acceptà il cussegl grond la revisiun totala da la lescha davart la promoziun dal svilup economic en il chantun Grischun cun 109 vuschs tar ina cuntravusch ed ina abstenziun. SURSELVA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 3 Controllar ed incassar a moda differenta Il diever dallas vias da meglieraziun vegn reglaus da mintga vischnaunca empau auter cantun las meglieraziuns ed era las vias da meglieraziun. En scadin cass vegnan quellas vias buca construidas per promover il traffic motorisau egl intschess campester. DAD ANDREAS CADONAU La plipart dallas vias da meglieraziun grischunas ein en possess dallas vischnauncas. Ellas ein responsablas per mantener l’infrastructura e decidan davart scamonds da carrar ni taxas da diever. Ils sistems d’indemnisar e las taxas sedifferenzieschan considerabel. La vischnaunca Lumnezia e pli probabel la gronda cumpart dalla populaziun dalla Lumnezia-sut ei pauc incantada da schar sgular helicopters per transportar hosps dalla 7132 Val SA. Directamein ha la vischnauca Lumnezia paucas pusseivladads dad impedir plazzas da setschentar per helicopters sin terren privat. A caschun dalla davosa radunonza communala ha la suprastonza communala denton annunziau da buca metter a disposiziun las vias da meglieraziun per access als loghens previ per eventualmein schar setschentar ils helicopters dalla 7132 Val SA. Las restricziuns da traffic existentas per quellas vias vul la vischnaunca buca scassar. Intent principal resta Quella annunzia munta in obstachel per ils iniziants da transport da helicopter pertgei las vias da meglieraziun el cantun Grischun ein per gronda part en possess dallas vischnauncas. Las vischnauncas ein, tenor la lescha da meglieraziun cantunala, per regla obligadas da surprender las vias da meglieraziun suenter ch’il project ei terminaus. Cheutras existan negins dubis davart la legitimaziun communala da reglar il traffic sin quellas vias. Bein exista in passus ella lescha da meglieraziun cantunala che plidenta igl interess public dallas meglieraziuns funsilas. Igl intent principal dallas vias da Vala per regla per las vias da meglieraziun. Il scamond da carrar per il traffic motorisau FOTO: A. CADONAU cun exepziun. meglieraziun resta denton l’agricultura. Las vias da ein part dalla meglieraziun generala che cumpeglia sco part principala l’arrundaziun dils funs per segirar igl avegnir dall’agricultura. En quei context legal sustegnan ton la confederaziun sco il In concept da traffic sco part dil project da meglieraziun Sco quei ch’il tgamun digl Uffeci cantunal d’agricultura e geoinformaziun, Daniel Buschauer, ha fatg a saver pretendien cantun e confederaziun dapi circa diesch onns in concept da traffic dils projects da meglieraziun pli gronds. Restricziuns da traffic sappien vegnir pretendidas per conceder contribuziuns e lubir ils projects. Ils concepts da traffic sco part dils projects subvenziunai vegnien per regla elavurai ed introduci dallas vischnauncas ha Daniel Buschauer communicau. El ha denton era getg che las vischnauncas sappien relaschar ulteriuras restricziuns da traffic ed ei seigi surschau ad ellas d’introducir taxas. Las vischnauncas grischunas regleschan il traffic sin lur vias communalas a moda differenta. Bein ein las tablas che scamondan il traffic motorisau cun exepziun dall’agricultura e forestalesser montadas. Las biaras vischnauncas concedan lubientschas da carrar, principalmein sin las vias da me-glieraziun che tonschan entochen sillas alps. Las tariffas ed ils models da lubir da duvrar las vias communalas sedifferenzieschan considerabel e buca dapertut vegnan ils scamonds da carrar controllai. La vischnaunca d’Andiast ei stada ina dallas empremas vischnauncas grischunas che ha lantschau la meglieraziun gia ils onns sissonta. Actualmein vegnan las vias da meglieraziun dad Andiast sanadas per ina summa da sis miliuns francs. La vischnaunca ha schizun montau tablas cun in scamond general per las vias da funs che meinan ell’alp cugl avis da saver retrer lubientschas da carrar sin canzlia. Il president communal dad Andiast, Sievi Sgier, ha concediu ch’il scamond da carrar sillas vias communalas existi sulet sin pupi. Exequida vegni la lescha communala ad Andiast gia dapi decennis buca. Unificau il sistem da lubientschas Culla fusiun dalla vischnaunca dad Ilanz/Glion ein era ils sistems d’indemnisaziun per carrar sin vias da funs dallas anteriuras vischnauncas vegni unificai. Ils reglaments existents dallas anteriuras vischnaucas sedifferenziavien fetg, ha il president communal Aurelio Casanova tradiu. Ussa sa mintga habitont cun dretg da domicil ella vischnaunca dad Ilanz/Glion retrer ina lubientscha annuala che lubescha da carrar sin las vias da meglieraziun dalla entira vischnaunca. Ultra da quei conceda la vischnaunca lubientschas per in meins ni lubientschas da carrar dad in gi. Maschinas agricolas pagan buca per il diever dallas vias da meglieraziun, ils purs pagan denton per lur autos. Il president communal dad Ilanz/ Glion ha visau allas controllas che succedan ed alla vasta reit da vias da meglieraziun dad Ilanz/Glion. Ils daners dallas lubientschas da carrar flessegian el manteniment da quellas vias. Autras vischnauncas pretendan in obulus dils proprietaris ni cultivaders da funs per gidar a mantener las vias da meglieraziun. Tenor Aurelio Casanova ei quei sistem da far pagar ils proprietaris e cultivaders suenter che la meglieraziun ei terminada giuridicamein dispiteivels. Ina dertgira ei denton aunc mai sefatschentada cun quella damonda. Dapli urnas che vischals egl avegnir La vischnaunca da Tujetsch ha restructurau il santeri s. Vigeli a Sedrun DA HANS HUONDER /ANR Dumengia proxima sa la vischnaunca da Tujetsch presentar a ses vischins il santeri ch’ei vegnius structuraus da niev ils davos meins. Quei succeda el rom d’ina benedicziun. El miez dil santeri sesanfla ussa ina fossa communabla per urnas, cumpletada cun ina sculptura. 1998/99 ei il santeri da s. Vigeli a Sedrun vegnius engrondius per 100 fossas da vischals encunter sid. Muort quei augment da spazi ha l’emprema retscha da fossas sut baselgia saviu vegnir eliminada. Monuments e cruschs da quella pitevan igl unviern dalla neiv che curdava dil tetg-baselgia. Quels onns ei era il giavisch da saver satrar urnas singulas sco era da haver la pusseivladad da satrar urnas en ina fossa communabla vegnius exprimius da pliras varts. Aschia ha ei era dau ina nova partiziun dil santeri cun in spazi per 32 urnas singulas en duas retschas. Medemamein ei vegniu realisau ina fossa communabla cun in monument da scalegl per l’inscripziun dils defuncts. Dapi quella engrondaziun dil santeri ein ils basegns e giavischs danovamein semidai. Pli e pli biaras persunas han il giavisch da seschar cremar ed aschia sereducescha la sepultura cun vischi. Sin fundament da quella situaziun han las autoritads communalas schau analisar la situaziun da spazi dil santeri. Quella analisa ei vegnida fatga dil biro specialisau persuenter Tony Linder e Partenari SA dad Altdorf. Parallelmein ei la revisiun dalla lescha da santeri vegnida preparada. La primavera ei quella vegnida approbada dil cussegl da vischnaunca. Igl october decida il pievel davart la le- scha. Ella ha stuiu vegnir adattada e precisada en differents puncts, denter auter il temps da ruaus. Adina dapli urnas La nova structura dil santeri tegn quen dils basegns futurs. Ils davos quater onns ei la cumpart da sepulturas en vischi sesminuida en Val Tujetsch da duas sin ina tiarza. Corrispundentamein duei il plaz a disposiziun lu era vegnir nezegaus egl avegnir persuenter. Il biro da planisaziun quenta cun endisch mortoris per onn entochen 2033. Persuenter exista in basegns annual da treis entochen quater fossas per vischals e siat entochen otg fossas per urnas. Sin fundament da quellas prognosas, respectivamein dall’analisa, ei il diember da fossas per vischals ed urnas vegnius eruius ed ussa realisaus sil sante- ri s. Vigeli a Sedrun. Il medem mument ei ina structuraziun nova d’ina part dil santeri stada necessaria. Persuenter ei in credit da 250’000 francs staus a disposiziun el preventiv da vischnaunca per uonn. Ellipsa el center Pli u meins el miez dil santeri sansanfla ussa ina ellipsa sco fossa communabla. El miez dil santeri da s. Vigeli a Sedrun sesanfla ussa ina fossa communabla per urnas. Ina sculptura cumpletescha quella. FOTO H. HUONDER Tenor gerau André Schmid ha quella plaz per urnas ils proxims 20 e 30 onns. Communabla ei era ina tabla cun las indicaziuns dils defuncts. Denter l’ellipsa e la baselgia vegn purschiu fossas per urnas per tals che vulan buca nezegiar la fossa communabla. La part sut dil santeri stat a disposiziun vinavon per vischals. Quellas san denton era vegnir cumbinadas cun urnas. La fossa communabla scaffida tier la davosa engrondaziun dil santeri resta pil mument. Tenor Adrian Deragisch, cau digl Uffeci forestal communal ch’ei responsabels pil manteniment dil santeri, ha la formaziun da quella fossa communabla mai perschuadiu cumpleinamein. El medem liug sco entochen dacheu restan era las fossas per affons. Sculptura cun lenn e crap Il santeri, respectivamein l’ellipsa per la fossa communabla d’urnas, ei vegnius cumplettaus cun ina nova sculptura. Persuenter ha la vischnaunca arranschau ina concurrenza. La giuria ha allura schau perschuader il pli fetg dalla lavur da Peter Bissig dad Isenthal el cantun Ursera. La sculptura creada cun lenn e crap ei il simbol per la trinitad. Il lenn stat per quei che vegn e va cul temps, il crap per la perpetnadad. «Il lenn va enzacu en decadenza ed aschia seporscha lu ad ina nova generaziun la caschun da far enzatgei niev», di André Schmid. La part da lenn dalla sculptura ei vegnida realisada cun larisch dalla regiun. Il sectur el miez dil santeri ei era vegnius cumpletaus da niev cun plattas e sepresenta aschia en in bi e dign vestgiu. OS W35/15 46% ab 2 Stück 1.70 statt 3.20 28. 8. und 29. 8. 2015 solange Vorrat Melone Charentais (ohne Bio und Coop Primagusto), Frankreich, per Stück 40% 50% per 100 g 8.90 4.40 Coop Betty Bossi Hirschpfeffer gekocht, hergestellt in der Schweiz mit Fleisch aus Europa, 600 g (100 g = 1.48) 33% <wm>10CAsNsjY0sDQ30jUwMDU1NwUA9Mlw2g8AAAA=</wm> <wm>10CFXKIQ7DQAwEwBf5tF7bd04Mq7CooAo_EgXn_6hqWMGw2feKhsdrex_bpxTLoAARIyrJBh-ltGiLFpIgNFYNGnv28fdFDW7o83cEKcRUE1J8Kj27Z7T7vL4jW2OzdgAAAA==</wm> 21.– 40% 8.50 6.20 statt 11.– Coop Feinkristallzucker, 10 × 1 kg, Multipack (1 kg = –.85) d n e n e Woch r e l l Kna Nur Freitag und Samstag, 28. und 29. August 2015 *(exkl. Schaumweine, Champagner, Subskriptionen und Raritäten) z. B. Aigle Chablais AOC Les Murailles H. Badoux 2014, 70 cl 16.80 statt 21.– (10 cl = 2.40) 22% statt 31.50 Chicco d’Oro Tradition, Bohnen oder gemahlen, 3 × 500 g (100 g = 1.40) auf alle Weine* statt 17.80 statt 7.40 Coop Rindsentrecôte, Uruguay/Paraguay, in Selbstbedienung, 3 Stück 20% Tempo Papiertaschentücher Classic, 42 × 10 Stück 50% 56% 9.25 statt 11.50 per kg statt 18.50 Coop Schweinsschulterbraten, Naturafarm, Schweiz, in Selbstbedienung, ca. 1,2 kg Diese Aktion und 10’000 weitere Produkte erhalten Sie auch bei coop@home. www.coopathome.ch Jahrgangsänderungen vorbehalten. Coop verkauft keinen Alkohol an Jugendliche unter 18 Jahren. statt 10.35 5.– Coop Pouletschenkel, tiefgekühlt, 1,5 kg (1 kg = 3.33) SURSELVA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 E-Bikes – Velos cun motors electronics Novaziun da purschida per sportists, ed amaturs da velo DA PAUL DUFF/ANR En mintga stizun da velos ein els exponi e vegnan vendi pli e pli savens. Ils velos da muntogna cun agid da tracziun motorica. La tracziun dil motor vegn en funcziun cun activar las pedalas. La batteria dat forza ad in motor ch’ei postaus denter las pedalas ni egl ischel dalla roda davos. Ils circa 8 chilos supplementars impedeschan sulet da purtar ni stuschar il vehichel. Il velo sa rular senza tracziun motorica ni cun quella, la quala porscha plirs scalems da fermezia. Aschia san ils velocipedists ir sin rutas da differentas pendenzas e difficultads. Pli fetg che las pedalas vegnan smaccadas e pli gronds ch’il sustegn ei. Fan ins lu aunc diever dalla tracziun ferma ein vias teissas e carpusas negin obstachel. La batteria cargada ha in cuoz da sustegn da 60 km ella tracziun leva e 20 km ella tracziun ferma. Equipaziun impurtonta per la segirtad Las ulteriuras cumponentas dil velo ein las medemas sco quellas d’in mountainbike. Era tier igl e-bike sa il cumprader variar tenor siu gust tgei equipaziun che siu velo duei haver. Transmissiuns, freins, plema davontier ni supplementar aunc davostier ein exempels persuenter. Il prezi dil velo dependa lu era dallas parts elegidas. Per 3000 francs dat ei gia in bien e-bike ed en prezis pli aults vegn la qualitad dil velo megliers e megliers. «Spargnar vid las cumponentas duess il cumprader buc pertgei ch’il ferm motor animescha da carrar sin vias e rutas pretensiusas. Cunzun la qualitad dils freins sto constar medemamein sco las plemas e rodas ch’ein cumponentas da segirtad» affirma Remigi Livers che venda gia dapi sis onns velos cun motor electric en sia fatschenta Sport Beat. Ils motors ein era da differenta fermezia. Tals che sustegnan la tracziun tochen 40 km/h valan sco mopeds e ston purtar ina numera. Il pli savens sustegnan ils bikes la tracziun tochen 25 km/h. Igl interess s’augmenta Ils velos cun motor electronic han anflau lur plaz sin fiera. Quei demuossan las ceffras da vendita che s’augmentan onn per onn. Igl onn vargau ein sur 58’000 exem- Cumponentas en detagl: indrez da transmissiuns, rodas da 29’, plema davostier, motor e batteria plars vegni vendi en Svizra. Per velos da muntogna, ils mountainbikes, ei la purschida relativ nova. Tenor Toni Dermon dallas Pendicularas Mustér fan ils e-bikes ora ina quota da 20 pertschien. L’acceptanza ei lu era dividida, sco adina tier caussas novas che cumparan sin fiera. Ils viandonts miran curios cura ch’in velo vegn sutsi cun in tempo augmentaus. Forsa fa era la cumparsa d’in um pli vegl surstar che quel po pedalar sin via teissa. En quei segment dad interessenza anfla la fiera dad e-bikes novs clients. Quei relata Gian Marco Menzli dalla firma Sport Menzli ed aschunta. «Savens cumpran era conjugals tals vehichels per esser ulivs sin las turas cun velo.» Tenor Sepp Hendry da Casutt Velos cumpran era sportists pli giuvens e-bikes. «Per tgi che vul far turas mo ha pauca peda da trenar ei igl e-bike ina buna alternativa». Quell’experientscha hai jeu fatg mez. Plitost ord marveglias che ord in desideri hai jeu empruau in e-bike sin ina tura dil di. Staunchels e cun combas grevas denton cuntents sundel turnaus dalla tura. Lezza ha menau mei sils trutgs ch’jeu carravel avon 25 onns, lu aunc plein forza ed anim. Quella experientscha nova e la circumstanza dad esser la sera «fix e fertig», han intimau mei da cumprar in ebike. Sin miu 65avel natalezi hai jeu fatg a mi quei plascher. Suenter ina tura da treis dis el Giura ei l’euforia carschida. Sin quella tura, en cumpignia da quater giuvens, essen nus, dus tats, suandai els sils tschancuns ils pli grevs. Grazia alla tracziun dil motor e cullas cumponentas dil velo las pli cumprovadas ei la tura stada in plascher. L’experientscha dad ir cun velo ei premissa Igl inschign dad ir cun velo sto esser avon maun. Sulet seser sigl e-bike ed ir tschadila per las pitgognas va buc. L’experientscha da carrar cun velo ei premissa per far turas da muntogna. La descensiun sin trutgs e vias d’uaul ei adina cumpigliada cun pri- FOTO P. DUFF ghel e perquei ei l’equipaziun dil velo cun cumponentas cumprovadas ed igl inschign da semover sil velo d’eminenta impurtonza. «Grondas parts dalla purschida sin fiera ein da qualitad mediocra e schliatta. Tals velos ein lu era predestinai per accidents», di Remigi Livers che ha fatg quell’experientscha. Las marcas Scott, Treck, Cube, Bergamont e Flyer ein las pli enconuschentas sil sectur dad e-bikes. Ils velos da quellas firmas vegnan montai en Germania ni en Svizra, las cumponentas vegnan il pli savens ord tiaras digl ost. Ils motors da Bosch ein secumprovai e montai sin la gronda part dallas marcas dad e-bikes. Motors da Samsung e Panasonic ein era sin fiera. Igl e-bike fa plascher. Il cumprader duei setener vid il cussegl dils vendiders che han experientscha. La pli sempla e favoreivla varianta ei savens buca adattada per haver plascher. In bien cussegl ei pia da schar custar la cumpra enzatgei dapli. Cun in bien bike s’augmenta era il factur «plascher» e l’investiziun ei aschia gia secumprovada. NUA EI QUEI? - LEGN DIL MEINS Sin spunda teissa (anr/sr) Avon in meins havein nus publicau ina fotografia e dau al legn il tetel «El cor d’ina val». Sco ei para enconuschan buca biars aschi bein la Stussavgia ch’ei havessen enconuschiu il liug tschercau, numnadamein «Stussavgia-Plaz». Dallas paucas cartas arrivadas havein nus tratg la sort ed eruiu ils victurs che san sele-grar da bials premis. Per far la fotografia dil legn dil fenadur havein nus fatg in viadi en Stussavgia, sin via encunter igl uclaun Zalön havein nus fotografau Stussavgia-Plaz da surengiu. Ei setracta d’in vitget el cor dalla vischnaunca fusiunada il 2013. Per gronda part vegn discurriu leu tudestg. Stussavgia ha 925 habitonts (29-07-2015), da quei ein 163 affons e giuvenils tochen 17 onns. Tier la vischnaunca Stussavgia s’audan ils quater vitgs Valendau, Versomi, Tenna e Stussavgia. Il flum che cuora tras la val senumna Rabiusa. Ils scolars dalla scola primara van a scola a Stussavgia-Plaz ed a Tenna, ils scolars dil scalem superiur a Valendau ed ils scolarets a Versomi. La Stussavgia ei ina bellezia cuntrada per amaturs dalla natira e viandonts che vulan far ina tura senza entupar en mintga cantun in turist. Per far la fotografia che Vus veseis oz, essan nus stai en tut in’autra vallad dalla Surselva. Il vitget che nus tscherchein ha sulet 27 habitonts e sesanfla sin 1405 meters sur mar. El schai sin ina terrassa spundiva ed ei in liug cun ina magnifica survesta sils differents cuolms dalla vischnaunca. En quei vitget dat ei perfin in hotel cun ustria ch’ei vegnius construius igl onn 1994. Sche vus saveis la so- luziun, lu scrivi ella sin ina carta postala e tarmettei quella tochen ils 15 da settember 2015 a: La Quotidiana, Susi Rothmund, 7176 Cumpadials. Anecdotas e historias en connex cun quei liug ein beinvegnidas. Buca emblidei da nudar Vossa adressa silla carta! Las cartas cun risposta correcta vegnan sco adina ella capiala ed ei vegn tratg la sort pils premis attractivs: Duas cartas dil di re- galadas dil territori da skis Mustér 3000, in set en design d’aissas da carn dalla scrinaria Daniel Maissen SA da Rabius, in abonnament da miez onn da La Quotidiana per regalar vinavon, mess a disposiziun dalla Südostschweiz SA, in bon ella valeta da 30 francs dalla Moor Store SA a Rabius e differents cudischs per affons e carschi dalla Südostschweiz SA. La soluziun vegn publicada il davos venderdis dil settember 2015 cul proxim legn. Bien cletg! Ils victurs 1. premi: Fidelia Bergamin, Schluein (2 cartas dil di da Mustér 3000) 2. premi: Beatrice Caduff, Schluein (1 set aissas da carn dalla Scrinaria Daniel Maissen SA, Rabius) 3. premi: Linus Casanova, Vrin (abonnament da miez onn da La Quotidiana per regalar vinavon). 4. premi: Edith Cadruvi-Patt, Ruschein (1 bon da 30 francs dalla Moor Store SA, Rabius). 5: premi: Ludivic Friberg, Danis (1 cudisch regalaus dalla casa editura Südostschweiz SA). 5 BALLAPEI Schluein Glion retscheiva Cuera 97 (anr/hh) La tiarza runda dil campiunadi regiunal da ballapei procura per in derbi denter las duas meglieras equipas da ballapei grischunas. Ella 2. ligia retscheiva Schluein Glion numnadamein la squadra da Cuera 97. Omisduas equipas han gudignau lur emprems dus giugs da questa stagiun e sesanflan aschia cul maximum da puncts alla testa dalla tabella. Cuera 97 ha buca pudiu setener la stagiun vargada ella 2. ligia interregiunal. Las ambiziuns da returnar en quella ein pia grondas. A Schluein Glion che dat la tiarza stagiun en 2. ligia, ei la partenza ella stagiun nova reussida optimalmein. En 4. ligia emprovan Val S. Pieder, Trun/Rabius e Danis-Tavanasa da recaltgar ils emprems puncts el campiunadi niev. Ferton che Danis-Tavanasa retscheiva a casa Schluein Glion, sa Trun/Rabius dar il giug da casa encunter Mels che ha gudignau las duas empremas scuntradas. Val S. Pieder ei hosp dall’equipa da Lumnezia che ha treis puncts sin siu conto. Il capogruppa dalla gruppa 2 dalla 5. ligia, Sedrun/Mustér, ei sonda hosp a Panaduz. Igl adversari ha dau in giug entochen ussa e gudignau quel ordeifer encunter Schluein Glion. Per Sedrun/Mustér ha la stagiun entschiet optimalmein cun sis puncts ord dus giugs. 2. ligia, gruppa 1 Buchs – Triesen Rorschach – Au-Berneck Schluein Glion – Cuera 97 Montlingen – Altstätten Rebstein – Vaduz Rapperswil-Jona – Weesen so. 16.00 so. 17.00 so. 18.00 du. 14.00 du. 14.30 du. 16.00 3. ligia, gruppa 1 Valposchiavo – Domat Vaz-sut – Sevelen Trübbach – Panaduz Balzers – Flums Tusaun-Cazas – Bogn Ragaz so. 17.00 so. 17.00 du. 15.00 du. 15.00 du. 16.00 4. ligia, gruppa 2 Lumnezia – Val S. Pieder so. 16.00 Danis-Tavanasa – Schluein Gliondu. 15.00 Trun/Rabius – Mels du. 15.00 Domat – Uznach du. 16.00 5. ligia, gruppa 2 Lumnezia – Rueun ve. 20.00 Razén – Schluein Glion so. 14.00 Union Trin – Trun/Rabius so. 17.00 Panaduz – Sedrun/Mustér so. 18.00 Danis-Tavanasa – Bogn Ragazso. 19.30 Juniors A1, gruppa 1 Altstätten – Eschen/Mauren du. 13.00 Bogn Ragaz – Surselva du. 14.00 St. Otmar – Teufen du. 14.00 Montlingen-Rüthi – Team Bodensee du. 16.00 Juniors B, promoziun, gruppa 1 Team Rheintal – Domat so. 14.00 Appenzell – Goldach so. 15.30 Mels – Surselva so. 16.00 Altstätten – Eschen/Mauren so. 17.00 Tusaun-Cazas – Abtwil-Engelburg du. 12.00 Juniors C1, gruppa 1 St. Margrethen – Haag Trübbach – Surselva Flums – Vaduz Schaan – Bogn Ragaz Walenstadt – Valposchiavo Bogn Ragaz – Trübbach so. 12.30 so. 13.30 so. 14.00 so. 14.00 so. 14.00 gl. 18.30 Juniors C2, gruppa 1 Surselva – Panaduz Cuera 97 – Lai Valbella Vaz-sut – Tusaun-Cazas Lusitanos – Sargans so. 12.30 so. 13.00 so. 15.00 so. 15.30 Juniors D, elita, gruppa 1 Goldach – Rebstein Cuera 97 – Widnau Brühl – Surselva Altstätten – Rotmonten so. 13.00 so. 13.00 so. 13.00 ma. 18.30 Damas, 4. ligia, gruppa 1 Flums – Schaan du. 14.00 Schwanden – Schluein Glion du. 14.00 Schlarigna – Balzers du. 15.00 6 SURSELVA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 SUMVITG Parc Adula sco motor pil svilup economic? (anr) Ils 16 da settember 2015, allas 20.00, ha liug en casa da scola a Sumvitg in arranschament public davart il Parc Adula. El center stat il tema «Parc Adula e las perspectivas per l’economia regiunala». Suenter ils referats da cusseglier guvernativ Jon Domenic Parolini davart las stentas e las finamiras dalla promoziun cantunala dall’economia e da Theo Schnider concernent l’impurtonza regiunala ed ils effects dalla Biosfera Entlebuch, discutescha ina runda davart il Parc Adula. Las perspectivas economicas e d’occupaziun ellas regiuns periferas ein sepigiuradas fermamein en consequenza da differentas midadas il davos temps sco per exempel l’iniziativa encunter habitaziuns secundaras e la fermezia dil franc. En grondas parts dalla populaziun fa quei svilup quitaus ed el ei in tema prioritar buca mo ella politica cantunala. Suenter biebein diesch onns da planisaziun e da grondas preparativas duei il project Parc Adula vegnir presentaus per approbaziun allas vischnauncas pertuccadas el decuors digl onn vegnent. Sa in parc naziunal Adula crear novas perspectivas e daventar in motor da svilup regiunal? Tgeininas ein las experienzas ed ils effects da semeglionts projects en autras regiuns periferas? Quellas duas damondas davart las pusseivladads da svilup futuras per regiuns periferas stattan el focus dall‘occurrenza. Alla discussiun che vegn moderada dad Otmar Seiler separticipeschan cusseglier guvernativ Jon Domenic Parolini (cau dil departament d’economia publica e fatgs socials), Theo Schnider (directur UNESCO Biosfera Entlebuch), Jürg Inderbitzin (professer agl Institut per economia regiunala alla Scola aulta da Lucerna), Carmelia Maissen (menadra dil svilup regiunal regioViamala) e Battesta Spinatsch (menader dil sectur dalla cussegliaziun agricola al Plantahof a Landquart). Dalla catscha el Grischun e dil svilup economic en Surselva (cp) La jamna vargada han il dus candidats per il cussegl naziunal da la partida liberaldemocratica pld, Urs Cadruvi e Christian Kasper, referiu a Glion avon in vast publicum interessau. Kasper ha referiu davart il futur dalla catscha, e Cadruvi davart il futur economic dalla Surselva, quei suenter haver tractau ils lufs ed ils uors. La catscha seigi claramein l’incumbensa dil cantun, quei che seigi legitim e che stoppi era restar aschia. «Nus Grischuns lein decider autonom ed independentamein dil sistem da catscha. En damondas davart ils animals da rapina gronds ei la confederaziun responsabla. Leu ei la situaziun tut autra che cuntenteivla», aschia Kasper. «La politica discuora pli bugen da lufs ed uors, enstagl dils problems che nus havein per propi en Surselva», aschia ha Cadruvi citau ina participonta d’ina autra occurrenza politica. Il luf ed igl uors ein vegni tematisai ord vesta finanziala. Cadruvi ha constatau ch’il cantun Grischun ha stuiu impunder per il luf ed igl uors 475’000 francs ils onns 2013 e 2014. Vitier vegnan aunc rodund 160’000 francs per tgauns da protecziun. Sche lufs, uors e tgauns da protecziun seigien nizeivels per il turissem, dubeti el denton. La catscha da patenta grischuna ei tenor Christian Kasper in model da success, quei che munti denton buca ch’ei drovi neginas adattaziuns. La selvaschina ed en special las tscharvas seigien fetg perdertas e reageschien sil squetsch da catscha. Ils catschadurs fetschien ei denton era savens sempel ad ellas, aschia Kasper. Els eregien scantschalas da catscha il zercladur ed igl uost ed ella notg avon catscha vegnien las tscharvas spuentadas. Tenor Kasper detti ei veramein catschadurs che mondien da mesanotg entuorn cun cazzolas da maun. Aschia encorschi mintga tscharva che la catscha stetti avon porta ed ellas seretraigien sinaquei el proxim asil. Co vinavon culla politica da catscha? Tenor Kasper stoppi la politica da catscha daventar pli flexibla. Sch’il diember da camutschs vegni en pitgiras pervia dalla tschoccadad, lu stoppien ins proteger meglier las femellas giuvnas entochen che la situaziun senormaliseschi. El vargau hagien ins reduciu el Grischun central la mesira dallas cornas per cauras da dus onns ed in quart. Talas disposiziuns meinien tenor Kasper alla finamira e seigien correctas. Culla reavertura dalla catscha aulta igl october vegnessi la valur da quella augmentada Dacuort han ils dus candidats liberaldemocrats per il cussegl naziunal Urs Cadruvi (sen) e Christian Kasper (dretg) referiu a Glion davart il futur dalla MAD catscha. e gidassi aschia d’ademplir il plan da reducir il diember dallas selvaschinas. Il diember restont dueigi vegnir optimaus al spazi da viver disponibel. Il spazi astgi denton buca vegnir reducius vinavon. Per quei intent drovi ei zonas da ruaus e zonas cun scumond da sgular. Concludend ha Kasper punctuau che l’iniziativa dil pievel «Per ina catscha cumpatibla culla natira ed ina catscha etica» stoppi vegnir cumbattida. Quella seigi numnadamein igl emprem pass en direcziun d’ina aboliziun dalla catscha.Tgei far per che buca mo aunc lufs ed uors habiteschan beinprest en Surselva? Tenor Urs Cadruvi maunchi alla Surselva ina visiun communabla e cunquei in clar profil cun ina posiziun transparenta. La gronda part dallas interpresas lavurien per sesezzas e las forzas regiunalas seigien sternidas. Entras la collaboraziun munglusa sappien las singulas interpresas buca reparter lur incumbensas. In concern sco Nestlé sappi seprestar da commerzialisar singuls products – la Surselva buca. Cun rodund 10’500 plazzas da lavur seigi la Surselva in grond patrun da lavur, aschia sco Nestlé per la Svizra. La Surselva stoppi secapir sco in’interpresa gronda per la quala ei seigi existenzial da collaborar. Viver ella Surselva ei plitost car, cun aults peis da taglia sco era aults cuosts d’administraziun publica. Cunzun ils cuosts da sanadad ed ils cuosts d’administraziun ein car- schi surproporziunalmein ils davos 20 onns, ferton che las pernottaziuns ein sereducidas per 25% – e quei tier in lev augment dalla purschida dil diember da letgs. Mieran mintg’onn en media rodund 400 persunas en Surselva, stattan mo 200 naschientschas visavi. La Surselva ha ina survegliadetgna cumparegliau cul rest dil cantun Grischun e cunzun enqueran persunas denter 25 e 65 onns lur existenza professiunala ordeifer la regiun. Correspundent ei la creaziun da valur sminuida. Tgei eisi da far concret? Tenor Cadruvi sto la Surselva sviluppar in concept communabel e metter prioritads. L’idea seigi buca che mintgin porschi il medem, mobein ch’ei seresulti in surpli. Sedifferenziar sappi la regiun cun daventar pli indigena. Cun lur products sappi la Surselva aunc esser bia pli romontscha e gualsera. La Surselva astgi buca esser focusada silla regiun, mobein stoppi sviluppar ina perspectiva cumplessiva surregiunala. La Surselva entscheivi numnadamein buca pér a Laax e cali era buca sigl Alpsu. Ilanz/Glion sappi daventar center da business per l’entira regiun. Flem/Laax egl ost ed Andermatt/Sedrun/Mustér el vest stoppien esser portals turistics per tuts. Pér cu il hosp seigi ella regiun, succedi la repartiziun fina dallas attracziuns turisticas. Cunzun vid il turissem vesien ins con existenzial ch’ei seigi da co- operar el futur. Igl existent seigi da colligiar (p.ex. Ruinaulta-Sardona). Per l’industria stoppi vegnir scaffiu meglieras e pli semplas cundiziuns da basa. Era duessi l’industria secapir sco interpresa gronda che produceschi specialitads cumplementaras. Ina plattafurma communabla da distribuir products sur il cunfin regiunal resulti in avantatg decisiv per veser la necessitad d’ina collavuraziun. Concentrar las forzas seigi il plaid-clav. La lescha dalla planisaziun dil territori e la lescha dallas abitaziuns secundaras seigien da reponderar. Ensemen cul ferm franc svizzer stinschentien quellas leschas il turissem e leutier era la branscha da construcziun. La birocrazia e l’administraziun seigien da minimar e d’aspirar ina reducziun dalla taglia. Plinavon basegni la Surselva dil medem access al stradun da datas electronicas sco las agglomeraziuns grondas en Svizra. Ei astgi buca dar ina differenza sch’ins lavuri a Mustér ni aTuritg. Cadruvi ei dil meini che l’agenda 2030 lantschada dalla regenza grischuna mondi ella dretga direcziun. Ils representants decisivs dall’economia, inclusiv ils turistichers, stoppien sviluppar in futur communabel. Il temps da luvrar in encunter l’auter stoppi far plaz al luvrar in cun l’auter, sche la Surselva vegli esser attractiva per la generaziun vegnenta. Cun quella strategia seigi ei pusseivel da vieruors e lufs vivien beingleiti ella Surselva. RECLAMA Wochenend-Knaller! Rindsfilet Lachsrückenfilet ½ Stück, Südamerika, ca. 800 g, per 100 g geräuchert, Schottland, 150 g 1/2 Preis Gültig + t ag am Frei tag S am s Rocca Rubia Carignano del Sulcis DOC Riserva 1/2 Preis 2012, Sardinien, Italien, 75 cl Jetzt bewerten! % 3s0 pa re n Parisienne • Jaune • Orange • Rouge Soft Pack, 10 x 20 Zigaretten E in ze lAu c h a ls h ä lt li c h ! er p a c ku n g att 8 .–* t s 0 7.3 4.99 statt 9.98* gekühlt 5.95 statt 11.90* *Konkurrenzvergleich Aktionen gültig am Freitag, 28. und Samstag, 29. August 2015 / solange Vorrat / Druck- und Satzfehler vorbehalten / jetzt abonnieren: www.denner.ch/newsletter gekühlt 13.90 statt 19.90 73.– statt 80.–* 7spa.re–n FORTSCHRITTLICHSTE MONOCOQUE-ALUMINIUMARCHITEKTUR ALUMINIUM-INTEGRAL-HINTERACHSE Die fortschrittlichste Hinterachse mit MultilinkEinzelradaufhängung in ihrer Klasse sorgt dank der Aluminium-Integral-Hinterachse für eine hohe Quer- und Längssteifigkeit und trägt so zum präzisen Handling und Fahrkomfort bei. Eine Hinter- und Vorderachskonstruktion, wie sie sonst nur in weitaus teureren Fahrzeugen anzutreffen ist. Die Leichtbau-Karosseriestruktur besteht zu 75 % aus Aluminium – so viel wie bei keinem anderen Modell des Segments. Diese leichte, aber stabile Aluminiumarchitektur mit einer hohen Torsionssteifigkeit garantiert eine minimale Verwindung der Karosserie, präzises Handling und maximale Crashsicherheit. ELEKTRISCHE SERVOLENKUNG Die hochpräzise elektrische Servolenkung bietet ein noch angenehmeres Lenkgefühl und ein optimales Ansprechverhalten, eine variable Lenkungsdämpfung, ein leichteres Manövrieren bei niedrigen Geschwindigkeiten und eine Reihe von Fahrerassistenz- und aktiven SicherheitsFeatures. Sie benötigt zudem weniger Energie als ein hydraulisches System. WELTNEUHEIT: RECYCELTES ALU Zum ersten Mal kommt eine hochfeste Legierung aus Aluminiumrezyklaten zum Einsatz. Der hohe Anteil an recyceltem Aluminium reduziert die Abhängigkeit von Primäraluminium, senkt den Energieeinsatz in der Produktion und verringert die CO2Emissionen über den ganzen Lebenszyklus. TECHNIK AUS LUFT- UND RAUMFAHRT Strukturklebstoffe und Stanznieten bei der Karosseriefertigung sind eine saubere und energieeffiziente Verbindungstechnik aus der Luft- und Raumfahrt, die gegenüber der konventionellen Schweisstechnik eine erhöhte Steifigkeit und eine gesteigerte Langlebigkeit gewährleisten. ALL SURFACE PROGRESS CONTROL Die einzigartige und innovative vollelektronische Traktionshilfe ist eine revolutionäre Weltneuheit. Sie sorgt für höchste Fahrsicherheit auf allen Strassenbelägen und bei allen Wetterbedingungen. ADAPTIVES SPORTFAHRWERK Das adaptive Sportfahrwerk passt sich proaktiv an die Strassenbedingungen und den Fahrstil an. Das System analysiert Beschleunigung und Bremsvorgänge, Kurvenfahrten sowie Betätigungen des Gas- und Bremspedals. Sportliche Performance aus der Sportwagen-Entwicklung. 8 SURMEIR VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 En gôt da lareschs per tots Revier forestal Sotgôt: de digl gôt (pb) Igls responsabels digl revier forestal Sotgôt on anvido sonda passada la populaziun ad en de digl gôt. Sur Savognin ins ò lia mussar agl exaimpel digl gôt da laresch, scu tgi ins so stgaffeir en gôt tgi serva a divers scopos. Igls responsabels digl revier forestal Sotgôt, chegl è la cumischung da revier cun represchentants digl cumegns territorials Cunter, Riom– Parsonz, Salouf e Savognin. President da chella è Mirco Uffer da Cunter. El veva sa laschea stgisar ed è nia ramplazzo antras igl vice, Peder Collet da Riom, tgi ò benevento igls ca. 40 preschaints. Scu responsabel per igl team operativ digl revier era dalla parteida Leo Thomann da Parsonz, selvicultour da revier. E scu represchantant digl Uffezi forestal Grischun central/Moesano, lò responsabel per prievels dalla nateira, era er preschaint Andri Largiadèr. Lareschs sen taratsch da bovas Andri Largiadèr ò declaro la situaziun geologica tgi ò mano tar igl gôt das lareschs. Ed el è ia anavos, betg schi gliunsch, anfignen tar igl davos taimp da glatsch avant ca. 15’000 onns. L’ava digl glatscher tgi livava e pi tard la plievgia tgi niva oragiu dalla costera digl Piz Mitgel pigliva cun ella er material tgi sa tschantava sur Savognin e furmava en cogn cun balma e savlung. Ed ansomma è igl taratsch tgi era anc betg cuvert da plantas u da pastg erodia ferm ed uscheia ègl do bler material. E chel taratsch cun igl material sa tschanto è sto pi tard en fundamaint ideal per lascher crescher lareschs. Er igl badogn è ena planta tgi ò gugent talas cundiziuns. Uscheia dattigl sur Savognin igl gôt da lareschs e sur Cunter dattigl er en territori tgi ins nomna La Badogna. Chels gôts èn tenor Andri Largiadèr er ideals per pastgiras, essend tgi ainten en gôt da laresch vign la gleisch giu segl taratsch ed i pò crescher er bagn erva. Pinavant on igls lareschs rieischs verticalas, uscheia tgi la biestga so betg blessar ellas. Cuntrari digl pegn tgi derasa las sias rieschs alla horizontala ed antras rieischs blessadas capetigl savens tgi las plantas vignan malatadas. Per igl adiever local Leo Thomann, igl selvicultour ò declaro scu tgi igl gôt da lareschs seia nia nizigia. Anc anfignen avant divers decennis ins nizigiva la pastgira per la biestga. Essend tgi la gleisch vign bagn segl taratsch eran las pastgiras mievlas e tampreivas. Igls bels lareschs or da chel gôt ins tarava e nizigiva per divers scopos. Chegl seia sto avant 50 onns. pegns e lascher angal singuls. Impurtant seia er da rumager se bagn igl gôt. Sch’ins ò alloura igl gôt puspe sober ed ins vot en gôt da laresch, alloura tanschigl betg da surlascher la tgossa alla nateira. Pegns e tgaglias nissan avant tgi igls lareschs. Uscheia ègl dad implantar igls lareschs e tgunsch er digls schurmager per tgi els possan crescher. Davant igl gôt da laresch tgi è nia sclaria e vign duvro scu pastgira e scu li da recreaziun, davos dantant igl gôt da laresch tgi è carFOTO PDS schia aint cun pegns e stò neir sclaria. Siva seia alloura sa midada la funcziun digl gôt da lareschs. Igl nez dallas plantas seia davanto secundar. Persiva seia igl gôt se sur Savognin davanto spazi da recreaziun per turists ed indigens. I geian tras veias da viandar ed eneda era er staziuno en Vitaparcours aint igl gôt ed agl our ins vegia er realiso en bel plaz da giuier per famiglias. En problem sa dat cun igl gôt da laresch relativamaintg cler. Uscheia pò igl pegn ed er diversas sorts tgaglias far sem e crescher. Chegl è succedia cun igl gôt da lareschs sur Savognin. «Oz è carschia aint plagn pegns ed igl gôt vign domino da chella planta», ò detg Leo Thomann. «Angal lareschs gronds e pi vigls èn anc cò». La fegnameira è pero da mantigneir el scu gôt da lareschs. Ossa valigl da dar puspe lartg agls lareschs. E chegl ins contanscha cun piglier or la gronda part digls <wm>10CAsNsjY0sDQ30jUwMDUzMwMAVhckWA8AAAA=</wm> <wm>10CFWLsQrCQBAFv-iOfbvZu8RUIodNCCIByyWYMwlKEGzErzcKFsIbXjPTNLV6-rJLbZeONaiK7Ig0hFALoi_K31HJygTdQAUUQ-Q_20GoELB9HEelYzWIE3KoDKxY8-C1TZ5I_Mn2j_PU5-V6m63rR9surzyP2QB-rtiQrT2s8_fh8gbUQoKFpwAAAA==</wm> Diesen Samstag, 29. August 2015 Ab Fr. 80.– Einkauf erhalten Sie an der Kasse ein Gschänkli. MAXIMAL 1 GESCHENK PRO EINKAUF. SOLANGE VORRAT. Angal 10% lareschs Igl laresch è ena planta tgi ins pò prest numnar rara. Aint igl cantun Grischun è la part digl laresch tar las otras plantas gist angal 10%. Aint igl revier Sotgôt sarogl ensatge daple. Igls pi blers lareschs èn a Salouf ed er chels da miglra qualitad perchegl tgi els creschan pi plang sen la costa sanestra dalla val. Laresch è atgnamaintg betg ena planta tgi gioia ena gronda rolla aint igl export. La gronda part digls lareschs tgi vignan taros vignan razgeas ainten las atgnas rezgias e duvro dallas scrinareias indigenas. Igl laresch ò sen la fiera er en migler preitsch tgi igl pegn. Actualmaintg schea chel, tot tenor qualitad, tranter 200 e 250.– francs il cubic, dantant tgi igl pegn è radond 100 francs pi bass. Igl got da laresch sur Savognin eneda tgi el è «sano» duess sarveir agls divers basigns tgi en gôt agl our dalla vischnanca ò e neir pir siva scu territori da recreaziun. Ena pitschna demonstraziun Agl de da revier eran er preschaints dus omens dalla gruppa forestala Thomann. Els on declaro agls visitaders sen tge tgi gl’è tot da vurdar cura tgi ins tera ena planta. Sébastien Wenker scu polier ò communitgia la teoria tgi ins stò saveir puncto siertad la lavour per tarar lenna. Gianluca Farrér da Stierva, amprendist da bostger aint igl terz onn, ò igl amprem detg sen tge tgi seia tot da vurdar cura tgi ins geia vedlonder da tarar ena planta e tge tgi seia da far per igl chella croda lò, noua tgi ins less. Igl amprem tgi ins vign tar la planta valigl da giuditgier la situaziun generala dalla planta: è ella sanga, scu penda ella etc.? E cun tarar fò ella betg donn a plantas dasperas u vign ella betg sezza donnageda cun p.ex. rivar sen en crap e romper? Igls bostgers on alloura cleras reglas tgi els practitgeschan per tgi ena planta croda er mecta exact aint igl li giavischia. Suandont chellas ò Gianluca Farrér fatg tot quiet la sia lavour ed alla finala è igl pegn crudo quasi segl centimeter lò noua tgi ins veva marco. Vaz eligia igls sies «barungs» Cumegn Vaz: elecziun dall’executiva (pb) La proxima fegn d’emda èn igls 1800 votants digl cumegn da Vaz clamos all’urna per eliger lour gremis politics per la perioda d’uffezi 2016–2018. Chegl èn 15 commembers digl cunsegl communal, en mastral, quatter commembers da suprastanza, treis commembers dalla cumischung da gestiun e quatter commembers digl cunsegl da scola. Ena survista. Igl gremi superiour digl cumegn da Vaz è igl cunsegl communal. Chel veva eneda 17 commembers. Ins ò alloura redutgia tar 15 ed er chegl para dad esser gist avonda, pertge gio tar las davosas elecziuns ins veva pitost fadeia da cattar candidat(a)s avonda ed er chest onn ègl betg sto oter. Sen la glista digls candidats per igl parlamaint communal èn gist exact 15 noms, damais exact tants scu posts. Vot deir ena persunga candidescha schibagn per igl cunsegl communal scu er per la suprastanza. Vess ella da neir eligeida ainten suprastanza, alloura mantga en commember digl parlamaint ed i dess en sagond scrutini. En sagond scrutini dessigl er, schi igl candidat contanscha betg la maioritad absoluta. Chella vign erueida antras las vouschs da candidats a parteir antras igl domber da posts gedas dus. En sagond scrutini fiss igls 27 da settember. E tar igls candidats sa tractigl tenor schlattagna da 13 omens e dus donnas. Gio anfignen ossa part agl cunsegl communal faschevan 9 e seis candideschan da nov. Concernent lour appartignientscha politica totgan 6 alla pcd, 3 alla pps, 1 alla pld, 4 èn sainza parteida. Treis candideschan scu represchentants dall’agricultura e treis dall’Uniun da commers e mastirants. Tranter igls candidats èn er tals tgi appartignan schibagn ad ena parteida ed èn er represchentants dad ena gruppaziun d’interess. Cò ena survista alfabetica digls candidats: nom fracziun parteida Josef Baltermi (vigl) Zorten pps Ueli Betschart (vigl) Lain agricultura Alberta Kercho (nov) Lain pcd Kilian Margreth (nov) Lain pps/agric. Thomas Meier (nov) Valbella pld Donata Möll (nov) Valbella pps Andreas Muhmenthaler Lain sainza part. Thomas Parpan (vigl) Valbella pcd Romano Paterlini (vigl) Lai pcd Ueli Pircher (nov) Lai sainza part. David Sigron (nov) Lai agricultura Fabian Sigron (vigl) Lain pcd Bartholome Tscharner Lai sainza part. Markus Voneschen (vigl) Lain pcd Michael Wolf (vigl) Lai pcd L’executiva cun schelta per igl votant Cun la fegn digl onn sa reteira Urs Häusermann (pld) scu mastral da Vaz siva treis periodas d’uffezi. En mastral sto accepto da tottas varts, tgi ò er contanschia bler per igl cumegn e tgi pò sa retrer cun igl tgea ad ot. Per la sia successiun stattan a disposiziun dus candidats. En om pac ancunaschaint e sainza experientscha politica an la persunga dad Aron Moser (59), pensiuno ed anteriour uffizier das professiun aint igl grad dad en colonel e Hannes Parpan (57), impressari e cun l’experientscha da 14 onns scu deputo per la pcd digl circuit Alvaschagn. Da leir dar prognosas para betg dad esser schi simpel. E tar igls votants na dat- tigl er nign meini cler. Ed i fiss betg l’amprema geda tgi dat a Vaz surpresas. Ins sa regorda tgi Benno Burtscher è scu gioven nunancunaschaint ainten la politica, nia preferia agl mastral an uffezi Pol Antoni Hartmann. Lez mument ena gronda surpresa. Mademamaintg avant nov onns cura tgi Urs Häusermann ò gudagnea la lotga cunter Marcus Gschwend, mademamaintg mastral an uffezi. Tar la suprastanza communala è la suandonta situaziun. Digls quatter commembers actuals èn dus sa retratgs: Prisco Raguth da Lai e Jakob Stähli da Lain. Per la proxima perioda d’uffezi stattan tschintg candidats a disposiziun. Chegl èn dus suprastants actuals cun Armin Margreth (45) dalla pcd e represchentant digls pours ed Elisabeth Sigron-Cantieni (54) er da Lain ed er dalla pcd. Igls candidats novs èn Sascha Ginesta (32) tgi è sainza parteida e vign purto dall’Uniun da commers e mastirants, Dominik Schäfer (47)tgi er betg commember d’ena parteida e vign purto dalla hotellareia e dall’Uniun da commers e mastirants ed alla finala Michael Wolf (45) da Lai tgi è gio commember digl cunsegl communal e candidescha per tot dus gremis. El fò part alla pcd. Cò ins manegia generalmaintg tgi igls dus suprastants an uffezi fetschan la cursa ed igls oters treis fetschan or tranter els igls oters dus posts libers. Er cò vot nign sa fixar sen en mang u sen l’oter. Tar la cumischung da gestiun tgi exista da treis commembers èn tots treis dad eliger da nov. Anfignen tar igl termin d’annunztga ins ò catto angal dus candidats e la suprastanza communala vign ad infurmar schi spert pussebel scu tgi ins vot ager an tgossa. Tar igl cunsegl da scola cun quatter commembers stattan treis anavant a disposiziun ed egn vign proponia da nov. Damais ainten tots dus gremis tants candidats scu posts, uscheia tgi cò dattigl nignas tensiuns. Eligias pon angal neir candidats tgi figureschan sen la glista uffiziala purifitgeida. Die Sportlimousine JAGUAR XE setzt neue Massstäbe und definiert die Premium-Mittelklasse neu. LASERBASIERTE HEAD-UPDISPLAY-TECHNOLOGIE SPORTLICHES UND AERODYNAMISCHES DESIGN Die perfekte Symbiose aus Form und Funktion steht für den niedrigsten Luftwiderstand und den aerodynamischsten JAGUAR aller Zeiten mit einem cw-Wert von 0.26. Die neueste und laserbasierte Head-Up-DisplayTechnologie projiziert scharfe und hoch kontrastreiche Farbbilder wichtiger Fahrzeugdaten und Navigationshinweise ins Blickfeld des Fahrers. HOCHMODERNE NEUENTWICKELTE INGENIUM-MOTOREN Von Grund auf eigenentwickelte neue Leichtbau-Motorentechnologie, die für kompakte und gewichtsoptimierte Premium-Hochleistungsaggregate steht. Diese sorgen für aussergewöhnlichen Durchzug aus niedrigen Drehzahlen, mühelose Beschleunigung sowie beste Emissions- und Verbrauchswerte ab 3.8 l/100 km und 99 g CO2 pro km. REAL VALUE FOR MONEY Echte JAGUAR-Eleganz, Sportlichkeit und Hightech-Features zum besten Preis. HIGHTECH-AUSSTATTUNGEN Innovative Technologien wie aktive Motorhaube für Fussgängerschutz, Verkehrszeichenerkennung, Torque Vectoring, Spurhalteassistent, 2-Zonen-KlimaAutomatik, adaptive Geschwindigkeitsregelung1, Parkassistent (parallel und quer ein- und ausparken)1 und Surround-Kamerasystem1 erhöhen die aktive und passive Sicherheit. 1 Option. GARANTIE- UND SERVICEPAKET Tiefe Unterhaltskosten dank 3 Jahren Werksgarantie ohne Kilometerbegrenzung, 3 Jahren Assistance für sorgenfreies Fahren und 3 Jahren Free Service ohne Kilometerbegrenzung inklusive aller Verschleissteile und Flüssigkeiten. Besuchen Sie jetzt Ihren JAGUAR-Fachmann und vereinbaren Sie Ihre Testfahrt. JAGUAR XE E-Performance, 4-Türer, man., 2WD, 163 PS/120 kW. Swiss Deal Preis CHF 40’800.–, Gesamtverbrauch 3.8 l/100 km (Benzinäquivalent 4.3 l/100 km), Ø CO2-Emissionen 99 g/km. Energieeffizienz-Kategorie A. Abgebildetes Modell: JAGUAR XE S 3.0 V6, 4-Türer, autom., 340 PS/250 kW. Swiss Deal Preis CHF 66’200.–, Gesamtverbrauch 8.1 l/100 km, Ø CO2-Emissionen 194 g/km. Energieeffizienz-Kategorie G, Ø CO2-Emissionen aller in der Schweiz angebotenen Fahrzeuge 144 g/km. Feldenkrais Methode Feldenkrais steht für eine Methode, den eigenen Körper besser kennen- u. verstehen zu lernen. Diese sanfte Bewegungslehre ist für Menschen aller Alters- und Berufsgruppen hilfreich. Jeder Mensch profitiert von der Achtsamkeit in seinen Bewegungen. Gruppenlektionen in Ilanz Arnold Heini Car Noldi, 34 onns eis Ti staus fideivel polier tier nossa interpresa Casutt AG. Nus engraziein a Ti da tut cor per Tiu grond engaschi e Tia fideivladat. Per Tiu futur giavischein nus a Ti cuntentientscha, sanadat e che Ti sas guder cumpleinamein Tiu temps. ab Mittwoch, 23. Sept. 2015 10 x wöchentlich Zeit: 9–10 Uhr oder 13.30–14.30 Uhr Gruppenlektionen in Obersaxen ab Montag, 28. Sept. 2015 10 x wöchentlich Zeit: 18.30–19.30 Uhr Info und Anmeldung: Esther Rüsch-Gähler dipl. FeldenkraisTherapeutin SFV Telefon 079 934 96 57 [email protected] Seit 15 Jahren ... gültig bis 03.09.2015 Schweinsnierstück Physiofit Surselva steht seit 15 Jahren für Qualität in der Physiotherapie und im Medical Fitness. Wir setzen alles daran, Sie persönlich und individuell zu behandeln und zu betreuen. Als Ergänzung zur Physiotherapie setzen wir gezielt auf Medical Fitness. Krafttraining steigert Ihre Belastbarkeit im Alltag und Beruf und kann unter anderem chronischen oder akuten Beschwerden am Bewegungsapparat entgegenwirken. 100g nur CHF 1.85 ______ 15% Schweinskotelett Aktuell Jubiläumsrabatt auf ein 6- oder 12-Monate-Abo Gültig vom 1. August bis 30.September 2015 ausgenommen bereits reduzierte Abos. Praxis für Physiotherapie Sportphysiotherapie Medical Fitness Physiofit Surselva GmbH Via Centrala 4 7130 Ilanz Telefon 081 936 06 60 [email protected] www.physiofit-surselva.ch 7 entochen ils 26 da settember 2015 Nus sperein sin Vossa capientscha e selegrein da puspei saver survir Vus naven dils 29 da settember en las novas localitds. Reservaziuns vegnan pridas encunter sut l’usitada numera da telefon naven dils 21 da settember. Unser Direktverkauf ist unter der Woche täglich von 07:30 Uhr bis 18:30 Uhr geöffnet Hermina e persunal Einheimisches Wild ist auf Bestellung solange Vorrat erhältlich, die Bestellungen werden der Reihe nach berücksichtigt. 081 941 11 22 von 18:30 Uhr bis 22:00 Uhr ab 7.00 bis 08:00 Uhr 081 941 11 33 Wir bitten um telefonische Voranmeldung bis 22:00 Uhr Laufend kaufen wir auch sauber und frisch erlegtes Wild: Gams, Reh und Hirsche solange Bedarf Gerne zerlegen und veredeln wir Ihr Wild nach Wunsch Würste und Trockenfleischspezialitäten werden auf Wunsch, in eigener Produktion für Sie hergestellt. Wir wünschen Ihnen Weidmannsheil Familie Janki und Team CARNATIRA JANKI SA – Via Staziun 8 - 7156 RUEUN Ilanz Fr, 28.8.2015 Sa, 29.8.2015 Mi, 2.9.2015 Do, 3.9.2015 20.15 20.15 20.15 20.15 MR. HOLMES MEN & CHICKEN ANDERMATT – GLOBALVILLAGE LA ISLA MINIMA Leicht, ästhetisch und unverwüstlich. Öfen und Kamine. Wir beraten Sie gerne in unserem Showroom! Für die Wildannahme während der Jagdzeit … sind wir auch Samstag und Sonntag für Sie da ... Das Wild wird bis spätestens 23:00 Uhr angenommen. Traditionell, nach Bündner Art, Exotic, Rustico & Poulet Infos + Reservation: cinemasilplaz.ch Muort renovaziun interna dallas localitds resta il salun serraus naven da gliendisdis, ils TELEFON von 8.00 Uhr bis 18.30 Uhr Cordon-bleu Festival Wir sind unter 081 925 15 64 für Sie da! Salun per dunnas ed umens – 7180 Mustér Hermina Albrecht-Tuor – Tel. 081 947 45 44 Willkommen in unserer Metzgerei und Schlachtbetrieb ______ 100g nur CHF 1.85 Krankenkassen anerkannt Geschätzte Jägerinnen und Jäger 100g nur CHF 1.55 Cava Halbfabrikate AG � Via Santeri 79 � 7130 Ilanz � Tel 081 925 28 72 � www.cava-ag.ch Tut bien sin Tia pensiun!! Selbstheilungskräfte aktivieren, ohne Nebenwirkungen SONDA, 29 D’UOST 2015 SAMSTAG, 29. AUGUST 2015 Invit alla fiasta per beneventar il nievelegiu president dil Cussegl grond Einladung zum Begrüssungsfest für den neuen Standespräsidenten VITUS DERMONT 10.15 Arrivada Regenza, Cussegl grond e hosps alla staziun da Glion Ankunft Regierung, Grosser Rat und Gäste am Bahnhof Ilanz 11.00 Til tras vischnaunca ed aperitiv a Laax Qigong-Seminar mit Xie Chuan Nach dem Erfolg vom Februar weilt er vom 9.10.–12.10.2015 im Kloster Ilanz. 1.Tag: Basiskurs Fr. 120.–, Anmeldung bis 1.9., Fr. 100.– 2./3.Tag: Fr. 240.–, bis 1.9., Fr. 200.– 4.Tag: Heiltag: Fr. 120.–, bis 1.9., Fr. 100.– Margrith Auchter-Caviezel, Nat. 078 632 90 08, [email protected] www.qigong-zhineng.ch Sorgentelefon für Kinder Umzug und Aperitif in Laax 17.00 Fiasta populara en tenda sper il Lag Grond Volksfest im Zelt beim Laaxersee Vischnaunca Laax e comité d’organisaziun Grat is 0800 55 42 0 weiss Rat und hilft [email protected] SMS-Beratung 079 257 60 89 www.sorgentelefon.ch PC 34- 4900-5 Ihr TV Südostschweiz Bleiben Sie regional «up to date»! tv.suedostschweiz.ch DAS MAGAZIN LA PRESCHENTAZIUN DA L'EMNA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 11 Segns caracteristics dals geners da bulieus indigens Determinar bulieus cun agid dal cudesch «Bulieus da noss guauds» L’onn 2005 è cumparì il cudesch tastgabel «Bulieus da noss guauds» da Men Bisaz. L’ovra da 175 paginas, illustrada ritgamain, cumpiglia las suandantas parts: Introducziun; Segns caracteristics dals differents geners da bulieus; Determinaziuns; Recepts; Indexs dals nums. La part introductiva tracta tematicas generalas da la micologia (Tge è in bulieu?; Nua creschan ils bulieus?; L’impurtanza dal bulieu per l’uman; Tge cuntegna in bulieu?; La construcziun dal bulieu; In pèr reglas per cleger bulieus; Determinar bulieus; Explicaziun dals pleds scientifics). La part centrala dal cudesch furma alura la determinaziun da las singulas spezias indigenas che vegnan preschentadas en text e maletg sin betg main che 130 paginas. Davart l’intent da si’ovra scriva l’autur en la prefaziun: «Il cudesch duess avair in dubel senn: surtut duess el svegliar l’interess per ils bulieus ed als render enconuschents a la populaziun indigena. Blers na sa fidan betg anc da far diever da quest dun exquisit da la natira. Ma betg mo quel che racoglia ils bulieus per motivs economics duess pudair profitar da quest’ovra. Il segund senn che mes cudesch duess accumplir è numnadamain quel d’infurmar era en il senn botanic.» I suonda ina survista e curta descripziun dals geners da bulieus indigens (che vegnan mintgamai preschentads en il cudesch cun lur spezias distinctivas). Urden dals Agaricales (che cumpiglia la gronda part dals lamellers) Ils glimatschs: Ils glimatschs èn in gener da bulieus fitg simpel da determinar. La cumparsa è tar tuts pli u main la medema. Las lamellas èn fitg charnusas (grossas) e paran da consister be da tschaira. Ellas han la furma d’ina mesaglina e creschan adina dal pe engiu. Ils glimatschs creschan savens suenter plievgias, e quai per il solit l’atun. In’autra caracteristica è il pe. Quel ha la furma d’ina lindorna senza chasa (glimaja). El è damai in pau stort e daventa vers la basa pli satigl che quai ch’el è sut il chapè. La pulvra da las sporas è adina alva en confrunt cun auters bulieus. Tut ils glimatschs èn mangiabels – els n’han però betg ina gronda valur. Quest bulieu pon ins duvrar en in bun past ensemen cun auters bulieus. Ils dratguirs: Il num da quests bulieus insinuescha che lur furma saja quella d’in dratguir. Quai n’è però betg adina il cas. El po senz’auter era avair in chapè cun ina fur- Cuverta da la publicaziun. ma da mesa culla. Il pli caracteristic è insumma il fatg che las lamellas van adina dal pe engiu. Era las ruschlas ed ils latgers han savens il chapè en furma da dratguir. Las lamellas da las ruschlas èn fitg fragilas e rumpan apaina ch’ins tutga en ellas; ils latgers da lur vart dattan giu in liquid che sumeglia in latg alv u cotschnent. Da quel liquid han els obtegnì lur num. Las colurs dal dratguir na traglischan betg uschè ferm sco quellas dad auters bulieus. Ils chavaliers: A quest gener da bulieus appartegnan fitg bleras spezias da bulieus. En il cudesch vegnan preschentadas be in pèr sorts ch’existan en nossas regiuns. La stagiun dals chavaliers cumenza cur che la naiv entschaiva a luar (chavalier da matg) e finescha l’atun, cur ch’il terren schela per l’emprima giada. Ses segns distinctivs: el è blut, pia senza stgaglias, stagn ed ha ina posiziun tut speziala. Il chavalier è generalmain in bulieu fitg charnus. Il chapè ed il pe èn inseparabels. Las lamellas èn vieutas anen vers il pe. Ellas furman damai ina chava enturn il pe. En quest vast gener chattan ins era divers bulieus da tissi. Ils represchentants mangiabels domineschan però La part principala dal cudesch furma la determinaziun da las singulas spezias da bulieus. MAD – era sch’els s’adattan per gronda part be per pasts cumbinads cun auters bulieus. Ils bluzchers: Il bluzcher è in gener da bulieus cun paucas spezias. El è in bulieu ch’ins lascha per il solit star, perquai ch’el è plitost pitschen. Il chapè dal bluzcher ha ina furma plitost platta e la pel è glischa, ma betg glittusa. il pe è cilindric e fin. La basa dal pe finescha sco ina ragisch curta. Persunas ch’enconuschan quest bulieu apprezieschan ses gust particular. Las amanitas: Quest num da bulieu è in dals pli enconuschents. Era l’amanita verda, l’amanita mustgera ed autras amanitas da tissi fitg privlusas appartegnan a quest gener. Sch’ins considerescha ils segns distinctivs n’al pon ins però betg scumbigliar: l’amanita è l’unica spezia da bulieu cun lamellas ch’ha in vel entir ed in vel parzial respectivamain restanzas d’in tal, vul dir in satg, savens er variclas e strivlas. Era sch’insaquants exemplars da quest gener da bulieus èn mangiabels, èsi recumandabel a mintga laic da laschar star quests bulieus! Quai è numnadamain l’unica maniera segira d’evitar scumbigls cun bulieus mangiabels fitg sumegliants, sco per exempel il schampignun da prà che sumeglia fitg l’amanita alva. Ils schampignuns: Il schampignun è in bulieu ch’ins chatta fitg savens en tut sias spezias en nossas regiuns. Sias lamellas èn uschè tipicas ch’ins na po quasi betg scumbigliar el cun auters bulieus. Ellas han ina colur levamain rosa, grischenta u brina fin naira. Quai è in segn caracteristic che distingua il schampignun dad auters bulieus, per exempel da l’amanita alva. Era la basa dal pe è distinctiva: ella n’ha nagin vut, quai vul dir ch’ella n’è mai plegada en ina pellina. La basa dal schampignun mussa adina ina furma da barlun. Il schampignun savura dad asch e daventa pli u main mellen sch’el vegn donnegià. Il pe è adina pli curt che quel da l’amanita e na daventa – ensi vers il chapè – mai pli satigl. Ils parasols: Entaifer il gener dals parasols datti era differentas spezias pli pitschnas. Quellas sorts n’han dentant nagina valur nutritiva. Per distinguer il vair parasol gigantic datti in segn fitg caracteristic: il culier sa lascha mover libramain – sco in anè – vi dal pe dal bulieu. Il bulieu sez è fitg grond e furma da giuven ina mazza da tambur. Sin la pel dal chapè sa furman stgaglias. Il parasol variclà ha sin la surfatscha variclas quasi nairas e n’è betg mangiabel. Quest bulieu è era pli pitschen, ha in pe pli curt e l’anè na lascha betg sa mover dal pe si e giu. Ils chalamers: Tgi n’enconuscha betg quels bulieus alvs sgiagliads en furma da scalin che daventan vaira svelt rosa endadens per survegnir en curt temp ina colur naira e sa disfar finalmain en in paltaun da tinta naira? Il chalamer pelus crescha surtut il settember sin terrens fitg grass. Sia cumparsa na sa lascha betg scumbigliar cun auters bulieus. A quest gener appartegna era il chalamer grisch. El è pli robust ch’il chalamer pelus e dal tuttafatg different da quel. Ins sto far attenziun da betg baiver alcohol 24 uras avant e suenter avair consumà in chalamer grisch. Dal rest è quest gener da bulieus fitg pitschen. Ils zulprers: Il gener dals zulprers cumpiglia be trais sorts da bulieus indigenas. Da quellas èn duas sorts da tissi e vegnan menziunadas be per quai. Tuttas trais sorts han la medema surfatscha – cun la consequenza che las duas sorts da tissi pon vegnir scumbigliadas fitg bain cun la sort mangiabla. La differenza è simplamain quella: il bulieu mangiabel, il zulprer fimentà, ha lamellas grischas, ils dus zulprers da tissi, il zulprer cotschen ed il zulprer verd, han las lamellas cotschnas u verdas. Ils stgarplinads: Ina gronda part dals bulieus ch’appartegnan a quest gener èn da tissi u nunmangiabels. Perquai èsi fitg impurtant d’enconuscher fitg bain ils stgarplinads da tissi. Fermamain da tissi è il stgarplinà cotschnent. El cuntegna ils medems tissis sco l’amanita mustgera, ma en concentraziuns bler pli autas. Il fritg è pitschen, il chapè ha ina grondezza da 3-8 cm e furma en in stadi tempriv in tgeiel che sa sviluppa alura cun ina goba. Il tgeiel daventa pli tard era plat ed è adina stgarpà radialmain. Las lamellas èn grisch fustgas, brinas d’uliva u brinentas. Il pe cilindric n’ha nagin culier. Ils velers: Il gener dals velers cumpiglia divers sutgeners, per exempel ils pes glittus, ils chaus mutschignus, ils chaus fibrinus ed ils pes gross. Entaifer quests sutgeners datti fitg paucs bulieus mangiabels. Percunter datti divers bulieus da tissi. Blers èn era privlus, damai ch’els sumeglian fermamain tscherts bulieus mangiabels d’autras spezias; quai vala per exempel per il pe gross violet ch’è fitg ferm da tissi. Quest bulieu pon ins scumbigliar cun il tschiainder ch’è in fitg bun bulieu. Ils segns distinctivs da quests bulieus èn tranter auter ils suandants: els èn da giuvens plegads en in vel che stgarpa pli tard cun il crescher dal fritg e resta tatgà sco fils brins vi dal pe. Las sporas èn adina brinas. El è fitg derasà en noss guauds da guglias, ma era en guauds maschadads. Ils bovists / las toffas: Ina spezia enconuschenta è surtut la toffa-luf, in bulieu ch’ha obtegnì ses num da sia cumparsa en il stadi madir: cura che l’intern dal bulieu è emplenì cun sporas madiras, sortan quellas sch’ins tutga il bulieu. Tge uffant n’ha betg in plaschairun da dar ina bella pajada ad in da quests bulieus per contemplar alura la pulvra brina? Per il solit è quest bulieu radund sco ina balla. La toffa gronda daventa savens anc pli gronda ch’in chau. Ils bovists han mintgatant era la furma d’ina buttiglia ed èn variclads. I dat era exemplars pli pitschens, radunds e brins. Ils lamellers: En quest chapitel dal cudesch vegnan tractads ils geners cun be duas u trais spezias da bulieus. Uschia existan p.ex. il tschiainder, il dratguir da mel, il stgagliel da tschep e divers auters. Geners da bulieus ch’appartegnan ad ulteriurs urdens Ils tgiruns: Quests bulieus han empè da lamellas ina spungia, quai vul dir che l’organ fructifitgant furma pitschens conducts, uschenumnadas poras che sumeglian ina spungia. Cun agid da la clav da determinaziun cuntegnida en il cudesch pon ins differenziar ils divers aspects dal tgirun (vel entir u parzial; mo vel parzial che furma in culier; bluts, senza vel e senza culier). Ils mutschigners: Il gener dals mutschigners cumpiglia be paucas spezias da bulie- us indigenas. Il segn distinctiv è il vel: da giuven zuglia quel tut il bulieu ed è fitg mutschignus. La basa dal pe è tar tuts mutschigners da colur mellen d’ov. Surtut il mutschigner fustg ha questa caracteristica. Las lamellas èn grossas, stattan fermamain dapart e cuntinueschan giu dal pe, savens èn ellas surtratgas cun verdarom. La pulvra da las sporas è adina nairenta. Las ruschlas: Las ruschlas èn fitg grevas da determinar. I n’existan naginas ruschlas da tissi, ma diversas nunmangiablas, damai ch’ellas èn fitg amaras. Las ruschlas han differents segns caracteristics: ellas èn fitg bellas e da diversas colurs. Las lamellas èn fragilas, adina alvas u melnentas. Il pe è adina cilindric ed alv u cun in pau cotschen. El è sitg e sa lascha rumper facilmain. Ils micologs numnan las ruschlas era «cameleons», perquai che quests bulieus sa distinguan d’in lieu a l’auter en lur colurs. Ils latgers: Ils latgers èn, sco las ruschlas, bulieus fitg fragils. Surtut las lamellas ed il chapè rumpan facilmain. Il gust è, sco quel da las ruschlas, pli u main intensiv. Ils latgers n’han nagin vel. Il segn il pli distinctiv da quest bulieu è il latg che sorta dal bulieu, cura che quel vegn donnegià e che dat ad el il num. Ins sto far bain attenziun, siond che quest gener da bulieus cumpiglia diversas spezias da tissi sco per exempel il latger foppà. Laics fan il meglier da rimnar be quels latgers che produceschan in liquid cotschen, sco il latger cotschen. Quels bulieus èn fitg buns per brassar. Ils chantarels e craterels: Ils chantarels ed ils craterels n’appartegnan betg als lamellers en il vair senn dal pled. Els n’han betg lamellas, mabain avainas. I n’è betg pussaivel da scumbigliar quests bulieus. Il chantarel è quel da primavaira, il craterel quel da l’atun tardiv che crescha be fin a circa 1300 m. Ils porlauns: La gronda part da las spezias ch’appartegnan als porlauns crescha sin plantas vivas u mortas. I dat però era singulas spezias che creschan per terra, sco per exempel il porlaun cler. Tar ils porlauns sa tracti d’ina famiglia che consista da divers geners: ils Albatrellus, ils Fomitopsis, ils Phaeolus e.a. Lur segn distinctiv: empè da lamellas han els poras sut il chapè. Varsaquants porlauns midan era la colur sch’els vegnan donnegiads. Quests bulieus èn plitost dirs – els èn però buns per mangiar. Ils barbers: Barbers è il num per ina gruppa da bulieus che n’è betg exnum parentads stretgamain in cun l’auter, ma dals quals las stresas che furman sporas creschan tuttas en furma da spinas. Il pli impurtant per nus è il barber brin, damai ch’el è in bun bulieu da spezaria. Empè da lamellas ha el spinas fitg fragilas sut il chapè. Quellas sumeglian fermamain ina barba – in fatg ch’ha dà il num a quest bulieu. Ils murachels e lurachels: Quests dus geners tutgan pli u main ensemen. Omaduas han las sporas en pitschnas foppas a la surfatscha. Ils murachels han in chapè plitost en furma da chapellina, ils lurachels percunter in tal en furma da tscharvè. Els èn tuts bulieus da primavaira e creschan gugent sin terrens sablunus ed umids. Be il lurachel d’atun fa in’excepziun: sco quai che ses num di, crescha el numnadamain l’atun. Las crestas: Las crestas han ina furma tut speziala. Igl è recumandabel da far attenziun cun rimnar crestas, perquai che quellas pon era esser da tissi, sco per exempel la cresta da badugn. Las crestas èn singularas pervi da lur furmas caracteristicas e pon vegnir scumbigliadas. La preschentaziun: Men Bisaz. Bulieus da noss guauds. Cuira 2005. Dapli infurmaziuns: chatta.ch/?hiid=512 www.chattà.ch MyFleurop. Der Kundenclub von Fleurop. An nmelden un nd sofort profitieren: Aktion bis 30. 9. 2015 100 statt 50 Startpunkte geschenkt ! 1. 2. 3. Anmelden Sammeln Profitieren Einfach und kostenlos unter Bei jeder Fleurop-Bestellung MyFleurop-Punkte sammeln, ob im Internet, per Telefon oder in einem der rund 400 FleuropPartnergeschäfte. Als MyFleurop-Mitglied können Sie günstiger Blumen bestellen, von attraktiven Sachprämien, überraschenden Spezialangeboten und tollen Events profitieren. Jetzt gleich anmelden! www.fleurop.ch/myfleurop , +41 44 751 82 82 oder beim Fleurop-Floristen anmelden. Fliegen Sie gleich die ersten 100 MyFleurop-Startpunkte sicher nach Hause! Fleurop. The power of flowers. ENGIADINA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 Il Parc Naziunal Svizzer es ün revier preferì dals tschiervis. FOTOS PNS 13 La mità da settember cumainza il temp da chalur. Ils tors cumbattan per il dret da’s multiplichar. Ils tschiervis ed il Parc Naziunal Svizzer Dürant il temp da chatscha as retiran las bes-chas i’l parc (anr/rgd) Il tschiervi es üna da la grondas bes-chas sulvadias da l’Europa. Hozindi as restrenscha sia derasaziun sün territoris cun god, oriundamaing abitaivan ils tschiervis però planüras avertas. Il tschiervi sco üna bes-cha gronda douvra bler spazi da viver. Da las planüras als gronds flüms europeics sun els gnüts s-chatschats i’l decuors dals tschientiners i’ls gods. Eir ils tschiervis illa regiun dal Parc Naziunal Svizzer (PNS) passaintan lur vita pustüt ils gods. Intuorn l’on 1850 d’eira il tschiervi extirpà in Engiadina. In consequenza a la chatscha til mancaivan lös per as retrair. Var 50 ons plü tard sun ils tschiervis retuornats in Engiadina e chattan qua daspö lura ün spazi da viver. Ils tschiervis as retiran i’ls cunfins dal PNS Dürant tuot l’on giodan ils tschiervis la quietezza chi tils vegn sporta i’ls asils da sulvaschina in Engiadina. «Tschiervis sun ‘fanatics per quietezza’», disch Hans Lozza, pledader da pressa dal PNS, «il Parc Naziunal es perquai tuot on ün lö preferì dad els.» Ils tschiervis nu müdan pür cun ils prüms tirs da chatscha lur re- Quatter da las giuvenilas chi frequaintan lur giarsunadi a Scuol. vier e van aint il parc protet. «Tuottüna es eir quist effet cumprovà, pustüt al cumanzamaint da la chatscha speciala.» Ils tschiervis paran da savair precis ingio ch’els sun protets ed ingio na. Cur cha la chatscha cumainza al principi da settember sun ils tschiervis subit alarmats. «Ils tschiervis badan infra qualche uras il müdamaint», disch Lozza, «l’inquietezza da lur spazi da viver tras il numer da chatschaders il prüm di nu resta sainza consequenza per üna bes-cha chi’d es specialisada per evitar inscunters cun predatuors.» Tschiervis sun bes-chas socialas chi vivan in tröps. Quels restan in FOTOS B. STECHER general fidels ad ün tschert revier. La grondezza dals tröps variescha tuot tenor la qualità dal spazi da viver. In terrain liber es ella per regla plü gronda sco i’l god. Eir in Europa daja regiuns ingio cha tröps da fin a 200 exemplars vivan. Ils vapitis da l’America dal nord, chi sun strets paraints cul tschiervi, fuorman magari tröps fin a 1000 animals. Davo la chatscha bandunan blers tröps il PNS I’l decuors da l’utuon bandunan blers tschiervis sporadicamaing il parc naziunal. Decisivs per quists viadis sun la si- tuaziun da nudritüra e las schanzas da’s multiplichar. «Scha’ls pas-chs dvaintan plü s-chars d’utuon e pustüt schi naiva fingià bod fin giò suot il cunfin dal god, bandunan grondas parts dals tschiervis lur refugis e müdan in spazis vaschins», declera Hans Lozza. Els viagian lura in territoris plü bass e cunquai suvent in reviers da chatschaders. «Tals viadis pon eir gnir chaschunats a consequenza da lös attractivs per il temp da chalur.» La planisaziun da la chatscha grischuna ha rendü quint a quist fat cun schaffir asils da sulvaschina i’ls contuorns dal PNS. Actualmaing vegnan isoladas las fatschadas da la Chasa Puntota. Puntota scoula l’agen persunal pel futur La dmura d’attempats a Scuol spordscha ot plazzas da giarsunadi DA BENEDICT STECHER / ANR Actualmaing vegnan scolats illa Dmura d’attempats Chasa Puntota a Scuol ot giarsunas e giarsuns. Ün dals motivs es chi’d es fich greiv da chattar persunal qualifichà e cun l’aigna scolaziun as voula schoglier quel problem. Hozindi es recrutar persunal pella chüra da persunas chi vivan in dmuras d’attempats fich difficil. Sco cha’ls manaders da la Dmura d’attempats Chasa Puntota a Scuol, Päivi Karvinen e Daniel Corbellini, han infuormà, esa greiv da chattar persunal adattà. «No vain adüna mancanza da persunal e quai ha gnü per conseguenza cha no vain decis da metter a disposiziun plazzas da giarsunadi per mansters da fliamaint», ha dit Corbellini. In quist möd as spera da schoglier almain ün pa la problematica dal persunal chi manca. «In Chasa Puntota abitan actualmaing 65 inquilins chi han tuots dabsögn da chüra. Culla spitex han ils attempats la pussibiltà da star amo lönch a chasa e pro no vegnan impustüt persunas chi han dabsögn d’agüd per superar il minchadi. La chasa es bain occupada e prosmamaing vegnan nouvs abitants pro no», ha orientà Karvinen. La dmura d’attempats spordscha actualmaing 85 plazzas da lavur, in quella cif- ra sun resguardats eir ils giarsuns. Quistas plazzas da lavur significhan eir cha bleras persunas pon lavurar ed abitar illa regiun. Ot plazzas da giarsunadi «Sper las plazzas da giarsunadi vegnan sportas eir plazzas per practicums ed eivnas d’insaj. Il giarsunadi düra trais ons. Las giarsunas ed ils giarsuns van a scoula a Cuoira, per regla duos dis l’eivna, quai dependa in che on da giarsunadi chi sun. Sper ils giarsuns da fliamaint vain no eir giarsuns chi lavuran in chadafö ed ill’economia». Sco cha Karvinen ha manzunà daja eir lavuors chi nu das- chan gnir fattas da giarsuns ed eir temps da lavur ingio chi nu’s po occupar ils giarsuns. «Cun quai cha no vain diversa glieud chi sto gnir instruida e scolada intern ed extern stain no organisar quai e perquai vaina nos collavuratur Elmar Parth chi coordinescha la scolaziun ed es respunsabel per l’instrucziun. Sainza seis ingaschamaint füss quai per no fich difficil ed eir stantus». Pretaisas per imprender ün manster da fliamaint Per accumplir las pretaisas ch’uschè üna scolaziun dumonda esa important cha’ls giarsuns hajan pazienzcha, interess al contact cun glieud plü veglia, incletta per la situaziun da vita da quella ed eir la vöglia da fliar e la motivaziun per chürar. «Sper la lavur da fliamaint ston els eir coordinar il di ed imprender ad ir intuorn cun situaziuns na simplas. Per els es quai sper il giarsunadi eir üna scoula per la vita. Tanteraint daja eir temas e mumaints fich difficils e perquai esa important cha’ls giarsuns voulan imprender quel manster», ha conclüs Karvinen. Culla pussibiltà da pudair imprender ils mansters manzunats resguarda la Dmura d’attempats Chasa Puntota a Scuol eir il giavüsch da blers giuvenils da pudair far lur giarsunadi illa regiun ingio chi abitan. FÜR FREIE MEINUNG! AUCH FÜR DIE MEDIEN? <wm>10CAsNsjY0MDQx0TW2MDUwNQAAy9E2xA8AAAA=</wm> <wm>10CFXKIQ7DQAxE0RN5NeO1Y6eG1bIoIApfEhX3_ihtWcH_6G1becOv59jPcRRBM-npcFQSLbAW1aKpFVKpoD-QluxLxJ8XdlgH5tcIUpTzcwuhz1C29_W6AWFi6OlyAAAA</wm> Christoph Blocher Altbundesrat Und was ist Ihre Botschaft an die Schweiz? Schreiben Sie es uns auf www.SagesderSchweiz.ch. Schon bald könnte Ihre Aussage als Inserat erscheinen. Das Inserat. Jeden effizient erreichen. Eine Aktion der GRISCHUN VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 15 Lev augment da la populaziun en Grischun (cc) Ils 31-12-2014 vivevan en il chantun Grischun permanentamain 195 866 abitantas ed abitants, 927 dapli che l’onn precedent. L’augment dependa cunzunt dal dumber da la populaziun estra che crescha vinavant. Il svilup dals ultims onns cuntinuescha. Il Grischun ha obtegnì er l’onn 2014 dapli populaziun permanenta, la rata da creschientscha da 0,5 pertschient sa mova en il rom dals onns precedents. En cumparegliaziun cun l’augment da la populaziun permanenta en Svizra (1,2 pertschient) è la midada en il Grischun stada modesta er durant l’onn passà. Mo dus chantuns (AI, NW) han obtegnì l’onn 2014 in augment da la populaziun pli pitschen che quel dal Grischun. Las ratas da creschientscha las pli grondas cun mintgamai passa 1,5 pertschient han però cuntanschì ils chantuns Friburg, Genevra, Zug e Vad. En la maioritad da las regiuns s›augmenta la populaziun Entaifer il chantun è il svilup stà different – augments pli gronds hai dà cunzunt en las regiuns cun in grond dumber da populaziun Signuradi/Tschintg Vitgs, Grischun dal nord ed Engiadin’ota, entant che l’Engiadina bassa, Tavau e la Surselva han pers populaziun. En las ulteriuras regiuns èn las midadas absolutas stadas pli pitschnas. La citad da Cuira ha registrà l'onn 2014 in augment da la populaziun da 0,6 pertschient e dumbrava il di da referenza da nov 34 547 abitantas ed abitants permanents. Da las vischnancas pli grondas cun passa 2000 abitantas ed abitants han gudagnà Zizers, Domat e Landquart il pli grond dumber d’abitantas e d’abitants, Roveredo, Lumnezia ed Arosa han però pers en questa gruppa la pli blera populaziun. Populaziun permanenta per ils 31-12-2014 tenor regiuns sco er midadas procentualas l’onn 2014 Augment mo tar la populaziun estra Entant che la populaziun svizra en il Grischun stagnescha dapi onns sin il medem nivel (di da referenza 160 497 persunas), è s›augmentada la populaziun estra permanenta durant l›onn passà puspè per 2,5 pertschient u per 870 persunas, da nov sin 35 389 persunas. Tranter las naziuns ch›èn represchentadas il pli fitg èn s›augmentadas la populaziun portugaisa e taliana per 3,2 resp. schizunt per 3,9 pertschient, entant ch’il dumber d’abitantas ed abitants tudestgs n’è strusch sa midà, sco durant ils ultims onns. La part da persunas estras vi da l’entira populaziun permanenta en il Grischun importa 18,1 pertschient (Svizra 24,3 pertschient). Entaifer il Grischun sa concentrescha la populaziun estra permanenta cunzunt sin ils centers turistics en Engiadina ed a Tavau, ma er la Mesolcina sco er il Grischun dal nord demussan parts surproporziunalas. Quotas da persunas estras pli pitschnas sa chattan en las regiuns plitost ruralas. Dapli naschientschas e tendenza da parturir pli tard Il dumber da mortoris è restà en il Grischun l’onn 2014 cun 1704 sin il nivel dals onns precedents. Percunter han ins pudì registrar durant l’onn da rapport 1803 naschientschas, uschè bleras sco betg pli dapi l’onn 2000. L’augment dependa er qua en emprima lingia da la populaziun estra permanenta, mintga quart novnaschì ha ina naziunalitad estra. Plinavant cuntinuescha la tendenza da parturir pli tard er durant l’onn 2014, passa 30 pertschient da las mammas eran il mument da la naschientscha pli veglias che 35 onns. L’onn passà han maridà 908 pèrs e 352 èn vegnids divorziads, questas valurs sa movan en il rom da quellas dals onns precedents. Bundant 35 pertschient da tut las lètgs ch’èn vegnidas divorziadas han durà passa 20 onns. Ils resultats detagliads da las statisticas da la populaziun da tut las vischnancas e da tut las regiuns stattan a disposiziun sin la pagina d’internet da l’Uffizi per economia e turissem sut (Statistik und Register). FUNTAUNA: UFFIZI FEDERAL DA STATISTICA (STATPOP) Quota da la populaziun estra permanenta vi da l’entira populaziun permanenta tenor reFUNTAUNA: UFFIZI FEDERAL DA STATISTICA (STATPOP) giuns ils 31-12-2014 RECLAMA Planisaziun locala da Churwalden Da las tractativas da l’ultima sesida da la regenza grischuna (cc) En sia ultima sesida ha la regenza grischuna surdà il premi grischun da cultura 2015 al cineast Christian Schocher. Plinavant ha ella prendì posiziun davart la fundaziun d’ina agentura svizra per la promoziun da l’innovaziun ed ha approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala da Churwalden. Fundaziun d’ina agentura svizra per la promoziun da l’innovaziun La regenza grischuna ha prendì posiziun tar la lescha federala davart l’agentura svizra per la promoziun da l’innovaziun (lescha Innosuisse). Cun il project vegnan stgaffidas las basas legalas per transfurmar la cumissiun per tecnologia ed innovaziun (CTI) en in institut da dretg public da la confederaziun. La CTI è l’organ da promoziun da la confederaziun per l’innovaziun scientifica che sa basa sin la scienza. Ella ha l’intent da far ina punt tranter la perscrutaziun ed il martgà e da reunir – cun agid da projects d’innovaziun – interpresas cun instituziuns da perscrutaziun. La regenza grischuna beneventa la fundaziun d’ina agentura svizra per la promoziun da l’innovaziun e spetga uschia dapli flexibilitad ed in meglier resguard dals basegns da las interpresas. Tar la realisaziun da la lescha Innosuisse stoi dentant vegnir guardà che l’inoltraziun ed il giudicament da las dumondas per projects d’innovaziun na vegnian betg engrevgiads tras process administrativs externs ed interns. Plinavant propona la regenza grischuna da desister d’in cussegl d’innovaziun da 25 persunas e da delegar percunter las incumbensas al cussegl d’administraziun. Uschia pon decisiuns da promoziun vegnir prendidas da maniera pli effizienta ed efficazia. Revisiun parziala da la lescha davart ils dretgs politics La revisiun parziala da lescha davart ils dretgs politics en il chantun Grischun dals 21 d’avrigl 2015 vegn messa en vigur per il 1. da schaner 2016. Tras questa revisiun, che ademplescha ina incumbensa parlamentara, vegni fixà tar tge instanza ch’in recurs cunter las explicaziuns da votaziun dal cussegl grond po vegnir inoltrà. Revisiun parziala da la lescha davart ils dis da paus publics La revisiun parziala da la lescha davart ils dis da paus publics dals 21 d’avrigl 2015 vegn messa en vigur per il 1. da schaner 2016. Tras l’adattaziun da la lescha davart ils dis da paus publics duai vegnir tegnì quint da las relaziuns socialas midadas. Occurrenzas che servan a la sanadad, a la recreaziun, al sport, a la cultura u al divertiment èn permessas a dis da paus publics, cun excepziun dals auts firads, premess ch’ellas na cuntrafetschian betg a l’intent da la lescha. Er ad auts firads èn occurrenzas pussaivlas, ma en general èn ellas suttamessas a l’obligaziun da dumandar ina permissiun da la vischnanca. En il rom da la lescha survegnan las vischnancas la cumpetenza da permetter occurrenzas ad auts firads sin lur territori. Approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala da Churwalden La regenza approvescha la revisiun parziala da la planisaziun locala da Churwalden, concludida da la vischnanca ils 12 da mars 2015. Quella cumpiglia il plan da zonas ed il plan general da furmaziun 1:1000 «Center da sports da naiv Parpan». L’object da la revisiun parziala è in center da sports da naiv ch’è planisà en il territori Grossboden. En il center da sports da naiv n’èn betg mo previsas las infrastructuras per il sport da passlung e per la scola da skis, mabain er surfatschas da deposit per il servetsch tecnic communal. Questas surfatschas servan a metter sut tetg ils vehichels ed ils guaffens che vegnan duvrads per mantegnair las infrastructuras turisticas. Per realisar il center da sports da naiv sto ina part da la zona d’agricultura vegnir midada a la zona turistica. Questa enzonaziun vegn cumpensada tras dezonaziuns da la medema surfatscha en il territori Obertor e quai da la zona per edifizis e per stabiliments publics a la zona d’agricultura ed a la zona da l’ulteriur territori communal. Sustegn per l’Uniun chantunala da musica L’uniun chantunala da musica dal Grischun survegn ina contribuziun annuala da 15’000 francs. Per curs specifics vegnan mess a disposiziun maximalmain 20’000 francs per onn. Plinavant vegn prestada ina garanzia da deficit da maximalmain 50’000 francs per onn per las duas emnas da scolaziun da l’orchester da flad da giuventetgna dal Grischun e da la brass band da giuventetgna dal Grischun. Las contribuziuns menziunadas da maximalmain 85’000 francs per onn che vegnan pajadas a l’uniun chantunala da musica dal Grischun valan per ils onns 2016 fin 2019. Quai cun la resalva ch’il cussegl grond concedia mintgamai ils credits respectivs. Frei bleiben! WAHLVERSPRE CHEN Damit die Schweiz Schweiz bleibt. Unabhängigkeit, Eigenständigkeit, direkte Demokratie, Neutralität und Föderalismus sind die Staatssäulen, die unsere Vorfahren erschaffen und erkämpft haben und die wir verteidigen. Dies im Wissen, dass es keine Freiheit ohne Sicherheit gibt. Im Bundesbrief, am Beginn unserer Eidgenossenschaft, gelobten die Gründer unseres Landes ebenso, keine fremden Richter anzuerkennen. Unsere Bundesverfassung nimmt in der Präambel auf, dass nur frei ist, wer seine Freiheit gebraucht, und dass die Stärke des Volkes sich am Wohl der Schwachen misst. In dieser Tradition versprechen die Kandidatinnen und Kandidaten der SVP gegenüber der Bevölkerung der Schweiz: Wir wollen keinen Anschluss an die EU und keine Anerkennung fremder Richter, damit wir selber unsere Geschicke bestimmen können; die Zuwanderung begrenzen und keine 10-Millionen-Schweiz, damit wir weiterhin eine lebenswerte und intakte Heimat haben; kriminelle Ausländer ausschaffen und die Missbräuche im Asylwesen bekämpfen, damit wir in Sicherheit leben können; tiefe Steuern für alle und weniger staatliche Regulierungen, um Arbeitsplätze zu sichern. Wir Nationalratskandidaten waren beim Wahlversprechen am 22. August dabei: Heinz Brand, Klosters Martin Gion Candrian, Renatus Casutt, Flims Dorf Falera Mario Cortesi, Chur Magdalena Martullo-Blocher, Meilen/Lenzerheide Beath Nay, Chur Livio Zanolari, Chur Rico Rieder, Maienfeld www.svp.ch SVP Schweiz, Postfach 8252, 3001 Valérie Favre Accola, Davos Platz Deshalb am 18. OktOber sVP wählen. INSERATESCHLUSS: Samstag-Ausgabe: Donnerstag, 8 Uhr Dienstag-Ausgabe: Montag, 8 Uhr Somedia Promotion Sommeraustrasse 32, 7007 Chur Telefon 081 255 58 58, Fax 081 255 58 59 Agenturen in Ilanz, Lenzerhei de und Thusis IM INTERNET AUFRUFBAR UNTER: südostschweizjobs.ch Die Spescha Haustechnik AG in Lenzerheide mit ihren 25 Mitarbeitenden, ist ein etabliertes, führendes Unternehmen in der Region, das für einen hohen Servicegrad sowie Qualität steht und zur Inretis Gruppe (www.inretis.ch) gehört. Die Inretis mit 550 Mitarbeitenden an sechs Standorten in der Schweiz, ist in der umfassenden Erbringung von Energie- und Gebäudetechnikdienstleistungen tätig. Die erneuerbaren Energien werden dabei aktiv bearbeitet und sind ein bedeutendes Standbein. Im Rahmen der eingeleiteten Nachfolgeplanung wurden wir vom Verwaltungsrat mit der Neubesetzung der anspruchsvollen Geschäftsführer-Funktion betraut. Für die Gesamtleitung und Weiterentwicklung des Unternehmens suchen wir nun eine innovative und integrative Unternehmerpersönlichkeit als Geschäftsleiter Gebäudetechnikunternehmen (Heizung/Sanitär/Service) Die Hauptaufgaben In dieser Führungsposition sind Sie direkt dem Verwaltungsrat unterstellt, budgetverantwortlich und für die Planung, Organisation sowie Steuerung des Unternehmens verantwortlich. Der Mitarbeiterführung, Netzwerkpflege und Akquisition kommt dabei eine hohe Bedeutung zu. Unterstützt werden Sie durch ein erfahrenes, engagiertes Kader und qualifizierte Mitarbeitende. Des Weiteren steht Ihnen ein grosses Reservoir an Know-how aus der Gruppe zur Verfügung, auf das Sie jederzeit zurückgreifen können. Das Anforderungsprofil Als neuer Geschäftsleiter sollten Sie eine gereifte Persönlichkeit mit ausgeprägter Sozialkompetenz sein und über umfangreiche Führungserfahrung im Heizungs-/ Sanitär- und/oder Serviceumfeld verfügen. Ein gutes betriebswirtschaftliches Verständnis, Gestaltungswille, Loyalität und die Fähigkeit ein Team zu motivieren, sollten in Ihrem Kompetenzenprofil enthalten sein. Das Angebot Es erwartet Sie ein solides, finanziell gesundes Unternehmen, dessen Name für Innovation und Qualität steht. Attraktive Anstellungsbedingungen sowie Gestaltungsfreiraum dürfen des Weiteren genannt werden. Ihre Kontaktperson Auf Ihre schriftliche Bewerbung mit Foto (per Post oder E-Mail) oder telefonische Kontaktaufnahme für Erstauskünfte freut sich: André Thomas, Geschäftsleiter. Für Diskretion und Kompetenz bürgt unser Name. Unsere Mandantin ist ein etabliertes Unternehmen mit einem hohen Bekanntheitsgrad und Sitz im Raum Ilanz. Im Auftrag der Geschäftsleitung suchen wir eine engagierte, verantwortungsvolle sowie führungserfahrene Persönlichkeit (w/m) als Leiter Disposition/Spedition oder Hauswirtschafter, Hotelfachkraft, Gouvernante Die Hauptaufgaben In dieser Funktion übernehmen Sie die personelle und organisatorische Leitung der Spedition/Disposition und arbeiten auch selber aktiv mit. Dabei steht die optimale Kundenbelieferung und -zufriedenheit an oberster Stelle. Ihr Pflichtenheft beinhaltet: Führung/Motivation von 5 Mitarbeitenden, telefonische Auftragsabwicklung/-disposition sowie diverse administrative Aufgaben. Das Anforderungsprofil Sie verfügen über eine abgeschlossene Berufslehre in den Bereichen Spedition, Logistik, Disposition oder Sie kommen aus der Hotellerie/Gastronomie (Gouvernante o. Ä.), sind organisationsgeschickt und bringen Führungspraxis mit. Ein gut ausgeprägtes Flair im Umgang mit verschiedenen Anspruchsgruppen, Durchsetzungsvermögen und ein flexibler Geist runden Ihr Profil ab. Das Angebot Es erwartet Sie eine herausfordernde Tätigkeit in einem dynamischen Unternehmen mit zeitgemässen Anstellungsbedingungen. Ihre Kontaktperson Auf Ihre schriftliche (per E-Mail/Post) oder telefonische Kontaktaufnahme für Erstauskünfte freut sich: Peter Kehl ([email protected]). Bei Fragen rufen Sie uns einfach an. Für Diskretion und Kompetenz bürgt unser Name. EMS HOCHLEISTUNGSPOLYMERE SPEZIALCHEMIKALIEN Wir suchen zur Ergänzung und Unterstützung unseres Teams motivierte Persönlichkeiten als: BAHNBETRIEB Anlageverantwortlicher/in (80%-100%) Bahnbegleiter/in (40%-100%) Skilifte, Sesselbahn u. Förderband Mitarbeiter/in (40%-100%) Hauptverantwortliche/r Parkplatz (Teilzeit) Mitarbeiter/in Parkplatz (Teilzeit) EMS-GRIVORY ist ein international erfolgreicher Spezialist in der Herstellung von technischen Thermoplasten. Nus encurin sin miez december 2015 tochen entschatta avrel 2016 in(a) conluvrer(a) per biro en temps da lavur parzialmein Annunzias tochen ils 04.09.2015 Schneesportschule Disentis Caum Postal 33/7180 Disentis ni [email protected] GASTRONOMIE Küchenchef’s Köche Casseroliers Allrounder Servicefachangestellte mit Inkasso Kassenmitarbeiter für Selfservice Chef de Bar Barmaids für Après-Ski Bar JAHRESSTELLEN Mitarbeiter Pistenfahrzeug Werkstatt Mitarbeiter Unterhalt Beschneiung u. Pisten/Beschneier Weitere Informationen zu den einzelnen Stellen finden Sie auf unserer Webseite www.skiarena.ch/infos/stellen Ihre schriftliche Bewerbung mit Foto senden Sie bitte an Andermatt-Sedrun Sport AG, Dieni, CH-7189 Dieni oder per Mail an [email protected] Wir freuen uns auf Ihre vollständigen Bewerbungsunterlagen. Andiast Wir suchen per sofort oder nach Vereinbarung eine/n zuverlässige/n und einsatzfreudige/n Hauswart/in Für unsere Abteilung Produktion Compoundierung in Domat/Ems suchen wir einen (Dame oder Herrn) Leiter Grosscompoundierung In dieser Position führen Sie unsere Grosscompoundierung mit ca. 45 Mitarbeitern im 4-Schichtbetrieb. Dabei sind Sie verantwortlich für die sichere, qualitätskonforme, termingerechte und kostengünstige Herstellung der Produkte. Die Schulung Ihrer Mitarbeiter in Technischen-, sowie Sicherheits- und Qualitätsbelangen sowie die Mitarbeit in diversen Projekten und bei der Einführung neuer Produkte gehören zu Ihrem Aufgabenbereichen. Im Weiteren sind Sie intern eine wichtige Ansprechperson bei technischen Fragen. Wir suchen eine führungsstarke Person mit einer technischen Ausbildung, sowie fundierter Berufserfahrung in einer Führungsposition in einem vergleichbaren (Produktions-) Umfeld. Sie sind begeisterungsfähig und können Ihre Mitarbeiter motivieren. Mit Ihrer strukturierten, flexiblen und initiativen Arbeitsweise behalten Sie den Überblick. MS-Office Kenntnisse runden Ihr Profil ab. Für nähere Auskünfte steht Ihnen Christian Gees (Direktwahl +41 (0)81 632 75 01) gerne zur Verfügung. Ihre kompletten Bewerbungsunterlagen senden Sie bitte an EMS-SERVICES, Personalabteilung, Renate Knöpfel, CH-7013 Domat/Ems, [email protected], Direktwahl +41 (0)81 632 72 98. im Nebenamt. Sie betreuen eine Liegenschaft mit bescheidenem Aufwand. Fühlen Sie sich angesprochen? Dann melden Sie sich bei: Confidar Treuhand AG, Ilanz Emil Pally, Tel. 081/920 07 07 www.confidar.ch EMS-CHEMIE AG CH-7013 Domat/Ems www.emsgrivory.com Dort arbeiten, wo andere Ferien machen! EMS HOCHLEISTUNGSPOLYMERE SPEZIALCHEMIKALIEN Unsere Mandantin gehört zu den führenden Bauunternehmungen im Kanton Graubünden. Sie erbringt Top-Leistungen im Tiefbau, Untertagebau, Hochbau und im Stahlbau. Fit und entschlossen marschiert sie in die Zukunft – auch über die Kantonsgrenzen hinaus. EMS-SERVICES erbringt Dienstleistungen für die verschiedenen Unternehmensbereiche der EMS-CHEMIE AG. Zur Verstärkung und im Zuge einer Nachfolgeregelung suchen wir eine unternehmerisch denkende und handelnde Kaderperson als Für unsere Abteilung Logistik/Spedition in Domat/Ems suchen wir einen (Dame/Herrn) Bauführer Tunnel- oder Tiefbau Option: Baustellenchef Exportsachbearbeiter Sie sind verantwortlich für die weltweite Abwicklung von Versandaufträgen, die Organisation von Transportmitteln sowie das Erstellen von Rechnungen und Versanddokumenten inklusive Akkreditiv. Die Bearbeitung von Reklamationen und die Betreuung eines Lernenden Kauffrau/Kauffmann gehört ebenfalls in Ihren Aufgabenbereich. Bauingenieur, Baumeister oder Bauführer AS im Finden kompetenter Fach- und Führungskräfte. Ihre Aufgabe: Sie betreuen ein spannendes Aufgabenfeld im Bereich Untertagbau. Einerseits führen Sie Baustellen und Mitarbeiter, organisieren die AVOR, überwachen Termine und Kosten, erstellen Ausmasse und Abrechnungen. Erweitert kommen Aufgaben wie die Kalkulation und die Auftragsverhandlung hinzu. Voraussetzung für diese Position ist eine abgeschlossene kaufmännische Ausbildung und Berufserfahrung in Export oder der Spedition. In hektischen Zeiten behalten Sie den Überblick, sind organisations- und kommunikationsstark sowie verantwortungsbewusst. Gute MS-Officeund Englischkenntnisse setzen wir voraus. Ihr Profil: Sie sind Bauingenieur FH, dipl. Baumeister oder Bauführer und bringen einige Jahre Erfahrung in der Ausführung im Untertagbau oder Tiefbau mit. Zudem sind Sie eine offene, teamfähige und belastbare Persönlichkeit, welche durch lösungsorientiertes Handeln überzeugt. Suchen Sie Abwechslung, eine Herausforderung und Entwicklungsmöglichkeiten in einem internationalen Umfeld? Dann freuen wir uns Sie kennenzulernen. Das Angebot: In diesem von den Inhabern geführten KMU sind die Entscheidungswege kurz und direkt. Das Arbeitsumfeld ist offen und von Teamgeist geprägt, die Technik auf bestem Stand. Bei Eignung und Interesse können Sie Baustellenchef werden und die volle Verantwortung für die Projekte übernehmen. Die Anstellungsbedingungen sind attraktiv. Für weitere Auskünfte steht Ihnen Roman Hepberger (Direktwahl +41 (0)81 632 73 19) gerne zur Verfügung. Ihre kompletten Bewerbungsunterlagen senden Sie bitte an EMS-SERVICES, Personalabteilung, Renate Knöpfel, CH-7013 Domat/Ems, [email protected], Direktwahl +41 (0)81 632 72 98. Sie sind interessiert und möchten mehr erfahren? Dann bitten wir um Kontaktaufnahme und Zustellung Ihres CV an: [email protected] Sie werden durch den Bewerbungsprozess persönlich, vertraulich und professionell von Herrn Andreas Schraner betreut. Telefon +41 43 819 33 30. Andreas Schraner Unternehmens- und Kaderberatung AG CH-4310 Rheinfelden – Gartenweg – Postfach 245 – Telefon 061 831 03 85 CH-8034 Zürich – Seefeldstrasse – Postfach 1079 – Telefon 043 819 33 30 EMS-CHEMIE AG CH-7013 Domat/Ems AndreASchraner www.ems-group.com Unternehmens- und Kaderberatung R h e i n f e l d e n – w w w.a s - u.c h – Z ü r i c h Am Ende sind wir für Sie da Das Zürcher Lighthouse bietet ein letztes Zuhause für unheilbar kranke Menschen. Wir suchen per sofort oder nach Vereinbarung Kaufmännische/r Angestellte/r 100% Zu Ihren Aufgabengebieten innerhalb der 3 Firmen, Nicca AG, Nicca Reparatur AG und Kies- und Betonwerk Andeer AG gehören die Fakturierung, die Debitoren- und Kreditorenbuchhaltung, das Personalwesen, die Lohnbuchhaltung, die Finanzbuchhaltung, die MWST-Abrechnungen sowie die Unterstützung der Annahme und der Disposition. Ihr Anforderungsprofil: Kaufmännische oder vergleichbare Berufsausbildung Erfahrung in der Buchhaltung mit guten EDV-Kenntnissen Sie sind ein exaktes, selbständiges und zuverlässiges Arbeiten gewohnt Sind Sie interessiert für diese abwechslungsreiche Tätigkeit, dann senden Sie Ihre vollständigen Bewerbungsunterlagen an untenstehende Adresse. Zürcher Lighthouse Carmenstrasse 42, 8032 Zürich Telefon 044 265 38 11 www.zuercher-lighthouse.ch NICCA AG, Garage, Hermann Nicca, Turvasch 60A, 7433 Donat Tel. 081 661 12 70, [email protected] Leserangebot Stefanie Heinzmann im «Palazzo Chur» Am Samstag, 12. September, gastiert Stefanie Heinzmann im neu eröffneten «Palazzo Chur». Abonnenten der «Quotidiana» profitieren von einer Reduktion von 50% auf die Tickets. 50% Reduktion Anzahl vergünstigte Tickets beschränkt und nur im Vorverkauf erhältlich. Nach unzähligen Platin- und Goldauszeichnungen, Zusammenarbeiten mit Weltstars wie Tower of Power, Joss Stone, Lionel Richie oder Ronan Keating blickt Stefanie Heinzmann auf ihrem neuen Longplayer «Chance Of Rain» zurück: auf gute Zeiten, aber auch auf schlechte Zeiten, die ebenfalls tiefe Eindrücke in den Songs hinterlassen haben. ● ● Türöffnung: 18.30 Uhr Konzertbeginn: 20.00 Uhr Tickets Für Abonnenten CHF 24.50** Für Nichtabonnenten CHF 49.–** Erhältlich auf ticketino.ch oder an allen Poststellen unter Angabe des Codes «ABOPLUS*» ● ● ● ** zuzüglich Gebühren Weitere Infos zur Veranstaltung unter: www.palazzochur.ch Falera 4½-Zimmer-Wohnung Publireportage gross und modern Neubau Fr. 1 350 000.– Flims 2½-Zimmer-Wohnung inkl.Tiefgaragen-PP Fr. 478 000.– Sagogn Im Neubau 2½-Zimmer-Wohnung Fr. 590 000.– JÄGGI HÖRBERATUNG | ILANZ UND DISENTIS Unsichtbare Hörgeräte Die Hörgeräte-Anpassung bei Jäggi Hören bedeutet Lebensqualität. Dennoch verzich- Eine professionelle Hörberatung beginnt bei uns ten immer noch viele Menschen auf ein Hörgerät, mit einer ausführlichen Beratung und einem kosten- obwohl sie von einer Hörminderung betroffen sind. losen Hörtest. Gemeinsam besprechen wir die Er- Viele Betroffene wünschen sich eine unsichtbare gebnisse und überweisen Sie gegebenenfalls an Lösung. Dieser Traum wird jetzt Wirklichkeit: mit einen Facharzt, welcher die nötigen medizinischen Lyric, einer völlig neuartigen Hörgerätekategorie. Abklärungen vornimmt. Anschliessend beginnen Lyric erfüllt gleich zwei Wünsche vieler Menschen wir mit der Anpassung Ihrer Hörsysteme, wobei mit Hörminderung: Unsichtbarkeit und sich als Trä- Sie verschiedene Hörgerätetypen auch zu Hause ger um nichts kümmern müssen – oder noch bes- und in verschiedenen Alltagssituationen ausprobie- ser – über einen längeren Zeitraum vergessen, dass ren können. 2½-Zimmer-Wohnung Parterre, mit Gartenanteil Fr. 450 000.– Waltensburg In der Nähe des Skilifts mit traumhafter Aussicht entstehen moderne, schöne 2½-Zimmer-Wohnungen 3½-Zimmer-Wohnungen 4½-Zimmer-Wohnungen ab Fr. 385 000.– 7 ½-Zimmer-Haus mit Wellnessoase Fr. 795 000.– Ruschein 4½-Zi.-Maisonnettewohnung PP Fr. 580 000.– Fr. 10 000.– in Affeier Fr. 295 000.– Obersaxen 2½-Zimmer-Wohnung 2½-Zimmer-Wohnung in Cresta-Siedlung Fr. 295 000.– 2½-Zimmer-Wohnung man überhaupt ein Hörgerät trägt. in Giraniga Fr. 295 000.– AlleWohnungen inkl.TG-PP Vignogn Im Parterre mit Garten 4½-Zimmer-Wohnung Garagen-PP Fr. 590 000.– Fr. 30 000.– Brigels Einfamilienhaus mit 5½ Zimmern, Wintergarten und grossem Atelier, Tiefgaragen-PP Lyric – das erste 100 % unsichtbare Hörgerät, das bis zu vier Monate, ohne Batteriewechsel, ohne Reinigung und ohne Wartung getragen werden kann – beim Schlafen, beim Telefonieren, beim Sport treiben und sogar beim Duschen. Bei der Wahl Ihrer Hörsysteme werden der Grad ✂ Gutschein für einen Ihres Hörverlustes, Ihre persönlichen Bedürfnisse und Ihr Budget berücksichtigt. Dank enger Zusammenarbeit mit den führenden Lieferanten können kostenlosen Hörtest wir Ihnen stets die neuesten und leistungsstärksten Hörgeräte anbieten. Auch nach dem Kauf sind wir Ein Hörtest mit persönlicher Beratung für Sie da und bieten Ihnen einen zuverlässigen und verschafft Klarheit über Ihr Hörvermögen. grosszügigen Service. Verlassen Sie sich auf die Vals Modernes Einfamilienhaus Fr. 1 780 000.– Rueun 7 ½ Zimmer-Haus mit Stall Fr. 420 000.– Und vieles mehr unter: langjährige Erfahrung und das fundierte Wissen In einem Trageversuch können Sie auch verschiedene Hörgeräte in Alltagssituationen unseres Teams. Wir freuen uns auf Sie! ausprobieren. Kostenlos und unverbindlich. Vereinbaren Sie einen Termin. Jäggi Hörberatung, Ilanz Poststrasse 1 Zu vermieten ab 1. September in SUMVITG 081 925 25 60 Poststrasse 1 Jäggi Hörberatung, Disentis Via Sursilvana 25 Via Sursilvana 25 Ilanz 081 925 25 60 jaeggi-optik.ch Disentis 081 936 43 83 jaeggi-optik.ch 081 936 43 83 2-Zimmer-Wohnung im Dachstock (ca. 60 m2) Komplett neu renoviert, mit allem Komfort. Auch als Ferienwohnung ganzjährig zu vermieten. Informationen unter: Tel. 079 670 13 24 (von 9–18 Uhr) Zu vermieten in Ilanz Einstellplatz (Halle) z. B. für Wohnmobil. Fr. 160.– pro Monat. Telefon 081 925 13 63 Ilanz Zu vermieten, evtl. zu verkaufen 3½-Zimmer-Wohnung Nähe Schwimmbad, Via Schlifras 78, im 3. Obergeschoss. Ostseite inkl. Garagenplatz. Mietbeginn 1. Oktober 2015 oder nach Vereinbarung. Auskunft erteilt Alfred Derungs (Auto Derungs AG) Tel. G. 081 920 10 10 / P. 081 925 28 69 Via Principala 43, 7138 Surcuolm Tel. 081 933 14 10 FRÜHSCHOPPENKONZERT Wo: Im Restaurant Caluori in Surcuolm Für Gesundheit in Afrika. www.solidarmed.ch .solidarmed.ch «PARADIESGÄRTLI» IN ILANZ Wann: am Samstag, 29. August 2015 Von: 11.00 bis 12.30 Uhr Auf Ihr Kommen freuen sich: Edi’s Blasmusikanten und das Caluori-Team Da schar a tscheins naven dad immediat ni tenor cunvegnientscha ina habitaziun da Zu vermieten in Morissen ab sofort oder nach Vereinbarung neue 4½-Maisonette-Wohnung Mit grosser Terrasse und 2 Autounterstellplätzen sowie grossem Kellerabteil. Mobil: 079 829 94 63 Im Herzen von Ilanz entstehen drei Wohnhäuser mit je 10 Wohnungen. Die 2.5 - bis 5.5 -Zimmer-Wohnungen bieten ein grosszügiges Raumangebot, sind lichtdurchflutet und überzeugen mit einem hochwertigen Innenausbau. 5½ stanzas a Mutteins,Tavanasa renovada cun ina surfatscha da 130 m2, 1. alzada cun balcun, 4 combras, bogn/tualetta, 1 tualetta separada, surcombras, 1 tschaler, 1 garascha. Bugen affittaders che feman buc e senza animals da casa. ab CHF 380 000.– Tscheins meinsil frs. 1400.– incl. cuosts accessorics. 081 925 17 17 · [email protected] · www.immobilias.ch Damondas a Michel Brunner,Tavanasa, sin 079 635 24 55 ni sin [email protected]. TELEVISIUN VENDERDI VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 SRF 1 SRF ZWEI ARD ORF 1 SAT 1 9.25 Der Tag ist noch fern – Making-of 9.45 How to learn with YouTube 10.00 nano spezial 10.30 Kulturzeit kompakt 10.40 Die Schweiz umsonst 11.15 Das Unglück von Mattmark 12.15 Mini Beiz, dini Beiz 12.45 Tagesschau mit Meteo 13.15 Glanz & Gloria 13.30 Der Landarzt 14.20 Aeschbacher 15.20 16. Volksschlager Open Air 15.50 Einstein 16.30 Dance Academy 16.55 myStory (7/7) 17.25 Guetnachtgschichtli 17.40 Telesguard 18.00 Tagesschau mit Meteo 18.15 Mini Beiz, dini Beiz 18.40 Glanz & Gloria 19.00 Schweiz aktuell 19.25 SRF Börse 19.30 Tagesschau 5.00 Best of 8x15. 6.00 Drei auf zwei 9.00 Dance Academy. Kämpfen oder flüchten. Jugendserie 9.25 myStory 10.15 Der Landarzt 11.00 Wege zum Glück 11.45 Bianca – Wege zum Glück 12.35 Immer wieder Jim 9.50 Immer wieder Jim 13.00 Live: Leichtathletik. Weltmeisterschaften. Aus Peking (CHN) 15.55 Still Standing 16.20 SOKO Wien 17.10 Geo 360. Frankreich – Exzentriker der Düfte 18.15 Two and a Half Men. Der Resteverwerter der Liebe / Wie man Alan Harper los wird 19.05 Happy Endings. Hipster-Zombies / Das Tattoo-Date 5.30 Morgenmagazin 9.00 Tagesschau 9.05 Das Geheimnis des Rosengartens. TV-Drama (D 2000) 10.35 Tagesschau 10.45 Um Himmels Willen. Elternlos 11.35 Das Waisenhaus für wilde Tiere 12.00 Tagesschau 12.15 ARD-Buffet 13.00 Mittagsmagazin 14.00 Tagesschau 14.10 Rote Rosen 15.00 Tagesschau 15.10 Sturm der Liebe 16.00 Tagesschau 16.10 Am Kap der wilden Tiere 17.00 Tagesschau 17.15 Brisant 18.00 Live: Quizduell 18.50 Mord mit Aussicht 19.45 Sportschau vor acht 19.50 Wetter vor acht 19.55 Börse vor acht 8.05 Hand aufs Herz. Soap 8.50 Gilmore Girls 9.35 Drop Dead Diva 10.20 Der Mitarbeiter des Monats. Komödie (USA 2006). Mit Dane Cook, Jessica Simpson, Dax Shepard 12.00 Gilmore Girls 12.40 Drop Dead Diva 13.25 Die Nanny 14.15 Raising Hope 14.35 Mike & Molly 14.55 Malcolm 15.15 How I Met Your Mother 16.00 The Big Bang Theory 16.35 ZIB Flash 16.40 Malcolm 17.00 How I Met Your Mother 17.45 Two and a Half Men. Sitcom 18.05 ZIB Flash 18.10 Die Simpsons 18.55 The Big Bang Theory 19.45 ZIB Magazin 19.54 Wetter mit ZIB 20 5.30 Live: Sat.1-Frühstücksfernsehen. Tamme Hanken / Der Wochenrückblick mit Larissa Kindt / Promi Big Brother Hardcore Zuschauer Peer Kusmagk 10.00 Teletip Shop 11.00 Richterin Barbara Salesch. Show 12.00 Richter Alexander Hold. Show 14.00 Auf Streife 15.00 Auf Streife – Die Spezialisten 16.00 Anwälte im Einsatz 17.00 Mein dunkles Geheimnis. Die schönste Stimme 17.30 Schicksale. Das grosse Los. Doku-Soap 18.00 In Gefahr – Ein verhängnisvoller Moment. Evelyn – Mein neues Leben / Marianne – Schwanger mit 60 19.55 Sat.1 Nachrichten 20.05 SRF bi de Lüt Show. Der Problemlöser (1/4) 21.00 Old Burma Road – unterwegs mit Barbara Lüthi (1) Dokumentationsreihe 21.50 10vor10 mit Meteo 22.25 Arena. Wahlarena: Energie Gäste: Corina EichenbergerWalther, Albert Rösti u.a. 23.45 Tagesschau Nacht 0.05 Wähler gesucht. ... oder acht Jungpolitiker auf dem Weg zur ersten Stimme Mit Elena Marti (Junge Grüne ZH), Dominic Tschümperlin (Junge CVP FR) 0.40 Steiner – Da.s Eiserne Kreuz Kriegsfilm (GB/D 1977) 20.00 Upside Down Fantasyfilm (CDN/F 2012) Mit Jim Sturgess, Kirsten Dunst. Regie: Juan Solanas 21.45 Keine 3 Minuten Filmstart diese Woche: «Straight Outta Compton» 21.50 Pärchenabend Komödie (D 2011). Mit Stefan Aretz. Regie: Hardi Sturm 22.20 sportaktuell Moderation: Olivier Borer 22.45 Drive Actionthriller (USA 2011). Mit Ryan Gosling, Carey Mulligan 0.35 Upside Down Fantasyfilm (CDN/F 2012) 2.15 Drive. Actionthriller (USA 2011) 20.00 Tagesschau. Mit Wetter 20.15 Lilly Schönauer: Liebe auf den zweiten Blick TV-Romanze (D 2012). Mit Henriette Richter-Röhl u.a. 21.45 Tagesthemen. Mit Wetter 22.00 Tatort. Krimireihe (D 2013) 23.30 Mankells Wallander: Ein Toter aus Afrika. TV-Kriminalfilm (S/D 2005). Mit Krister Henriksson Regie: Stephan Apelgren 0.55 Nachtmagazin 1.15 Marrakesch Komödie (GB 1966). Mit Tony Randall, Senta Berger, TerryThomas. Regie: Don Sharp 2.45 Live: Leichtathletik. Weltmeisterschaften. Aus Peking 20.15 Der perfekte Ex Romantikkomödie (USA 2011) Mit Anna Faris, Chris Evans Regie: Mark Mylod 21.55 ZIB Flash 22.05 Wir sind Kaiser Deluxe Gäste: Mirna Jukic, Ludwig Paischer, Mathias Steiner u.a. 22.45 MA 2412. Unterhaltungsserie Wahlkampf / Kontrolle 23.35 ZIB 24 23.55 Fussball. Erste Liga 0.15 Festival Diaries. Show 0.45 Dr. House. Arztserie Der Multi-Millionen-DollarMann / Arzt und Glücksritter 2.05 Der perfekte Ex Romantikkomödie (USA 2011) 20.15 Live: Promi Big Brother. Show Moderation: Jochen Schropp 23.30 Cindy aus Marzahn – Pink is bjutiful! (2). Show 0.20 Knallerfrauen. SketchComedy mit Martina Hill 1.20 Promi Big Brother. Show Moderation: Jochen Schropp 4.10 Sechserpack. Mitwirkende: Shirin Soraya, Nina Vorbrodt, Emily Wood, Hanno Friedrich, Thomas M. Held, Mirco Reseg 4.30 Knallerfrauen 4.50 Die dreisten drei – Die Comedy-WG. Show Mit Markus Majowski, Mirja Boes, Mathias Schlung 4.55 Schicksale. Der Alibi-Bruder VOX PRO 7 ZDF ORF 2 RTL 7.00 Hilf mir doch! 8.05 Verklag mich doch! 11.15 vox nachrichten 11.20 Monk 12.15 CSI: NY. Der KompassMörder 13.05 CSI: Miami. Tiefer Fall. Krimiserie 14.00 Wer weiss es, wer weiss es nicht? 15.00 Shopping Queen 16.00 4 Hochzeiten und eine Traumreise 17.00 Mein himmlisches Hotel. Tag 5: Finale, Outdoorg 18.00 mieten, kaufen, wohnen 19.00 Das perfekte Dinner – Wunschmenü. Tag 5: Martina, Ruhrgebiet 5.00 Scrubs 5.20 2 Broke Girls 6.00 Two and a Half Men. Sitcom 7.25 Mike & Molly 8.15 How I Met Your Mother 9.10 Teletip Shop 11.25 Mike & Molly 11.50 Two and a Half Men 13.10 2 Broke Girls 14.10 The Big Bang Theory 15.30 How I Met Your Mother 17.00 Live: taff. Smart-Date 9.0 18.00 Newstime 18.10 Die Simpsons. Pranksta Rap / Drum prüfe, wer sich ewig bindet 19.05 Galileo. Plastikfiguren 7.00 Live: Morgenmagazin 9.00 heute Xpress 9.05 Volle Kanne 10.30 Rosenheim-Cops 11.15 SOKO Wismar 12.00 heute 12.10 drehscheibe 13.00 Live: Leichtathletik. Finale. Aus dem Nationalstadion in Peking (CHN) 16.00 heute – in Europa 16.10 SOKO Kitzbühel 17.00 heute 17.10 hallo deutschland 17.45 Leute heute 18.05 SOKO Wien 19.00 heute mit Wetter 19.25 Die Bergretter. Abenteuerserie 11.00 Sturm der Liebe. Telenovela 11.50 €co 12.20 WELTjournal 12.55 Wetterschau mit ZIB 13.15 heute mittag 14.00 Frisch gekocht Kochchampion 14.25 Tessa 15.10 Sturm der Liebe 16.00 Die Barbara-Karlich-Show 17.00 ZIB 17.05 heute österreich 17.30 heute leben. Magazin 18.30 heute konkret 18.51 heute infos und tipps 19.00 Bundesland heute 19.23 Wetter aus dem Bundesland 19.55 Sport aktuell 5.35 Explosiv – Das Magazin 6.00 Live: Guten Morgen Deutschland 8.30 Gute Zeiten, schlechte Zeiten 9.00 Unter uns 9.30 Betrugsfälle 10.00 Die Trovatos 12.00 Punkt 12 14.00 Der Blaulicht Report 15.00 Verdachtsfälle 17.00 Betrugsfälle 17.30 Unter uns 18.00 Explosiv – Das Magazin 18.30 Exclusiv – Das Star-Magazin 18.45 RTL aktuell 19.05 Alles was zählt 19.40 Gute Zeiten, schlechte Zeiten 20.00 Prominent! 20.15 Law & Order: Special Victims Unit. Schmerzensgeld. Krimiserie. Die alleinerziehende Jenny Aschler wird verhaftet, weil sie Tochter mehrere Tage allein gelassen hat. / Blackout / Ringkampf / Retrovirus 0.00 vox nachrichten 0.20 Law & Order: Special Victims Unit. Krimiserie 1.55 Medical Detectives – Geheimnisse der Gerichtsmedizin. Im Netz der Verführung / Tödliche Geschäfte / Mörderischer Hausbesuch 4.15 Schneller als die Polizei erlaubt. Doku-Soap 20.15 Percy Jackson – Diebe im Olymp. Fantasyfilm (CDN/USA 2010). Mit Logan Lerman, Brandon T. Jackson, Alexandra Daddario. Regie: Chris Columbus 22.45 Underworld Horrorfilm (GB/D/H/USA 2003). Mit Kate Beckinsale, Scott Speedman, Michael Sheen. Regie: Len Wiseman 1.05 Cry Wolf Horrorfilm (USA 2005). Mit Julian Morris, Jared Padalecki. Regie: Jeff Wadlow 2.35 Steven liebt Kino – Spezial Hitman: Agent 47 2.45 ProSieben Spätnachrichten 20.15 Der Staatsanwalt Krimiserie. Tod eines Schülers 21.10 SOKO Leipzig. Krimiserie 21.55 heute-journal. Wetter 22.30 Ellerbeck. Sitcom 23.00 aspekte. Magazin. U.a.: Hitlers «Mein Kampf» neu aufgelegt? Vom Umgang mit der Hetzschrift / Flüchtlinge machen bessere Nachbarn – Initiative einer Berliner Künstlerin / Lisa Batiashvili auf dem Maidan – Musik für die Unabhängigkeit? Gäste: Dominique Horwitz, The Strypes (Band) 23.45 Wo das Morgen beginnt (1-2/2). An der Datumsgrenze 0.40 heute+. Magazin 20.05 Seitenblicke 20.15 Der Staatsanwalt Krimiserie. Tod eines Schülers 21.15 Die Bergretter Abenteuerserie. Abgerauscht 22.00 Lebens(t)räume. Wohnen mit allen Sinnen. Seenähe 22.10 ZIB 2 22.35 Euromillionen 22.40 Universum History. Rommel – Hitlers Wüstenfuchs 23.25 Columbo. Krimireihe (USA 1971). Mord mit der linken Hand. Mit Peter Falk 0.40 Die Neue. Krimiserie Stille Nacht, tödliche Nacht 1.30 Die Bergretter 2.10 Kaisermühlen Blues. Serie 20.15 Mario Barth live! Olympiastadion Berlin. Show 22.15 Ehrlich Brothers live! Magie – Träume erleben. Show Wenn die Ehrlich Brothers Bahnschienen zu einem Herz verbiegen und mit einem Motorrad aus einem iPad fahren, ist das für die Zuschauer völlig unerklärlich. Illusionen werden hier zur Wirklichkeit. 0.00 RTL Nachtjournal 0.30 Typisch deutsch?! Die Kaya Show. Gäste: Bülent Ceylan u.a. 1.25 Adam sucht Eva – Gestrandet im Paradies. Show 2.20 RTL Nachtjournal 2.50 «Stern»-TV. Magazin TSR RSI LA 1 KABEL 1 3 SAT RTL 2 11.45 Scènes de ménages 12.10 Plus belle la vie. Soap 12.45 Le 12h45 13.15 Météo 13.25 Les carnets de Julie 14.40 Modern Family 15.05 Inspecteur Barnaby: Drame familial. Téléfilm policier (GB 2011) 16.45 Rex 17.35 Télé la question 18.00 Le court du jour 18.10 Top Models 18.30 La roue de la chance 18.50 Météo régionale 18.55 Face aux Partis – Elections fédérales 19.15 Contrepied 19.20 Météo 19.30 Le 19h30 11.40 Piattoforte 12.30 Telegiornale 12.40 Meteo regionale 12.45 The Middle 13.05 Arctic Air 13.50 Psych 14.35 Questo mondo è per te. Film commedia (I 2011) 15.55 Sabrina. Film commedia (D/USA 1995) 18.00 Telegiornale Flash 18.10 Castle 18.55 Il Quotidiano Flash 19.00 Terre e acque. Battute dai venti e lambite dalle acque dell'Atlantico sono il lato selvaggio della Bretagna. 19.30 Il quotidiano 19.55 Meteo regionale 5.15 Steven liebt Kino – Spezial 5.35 Mord ist ihr Hobby 8.20 Navy CIS 9.15 The Mentalist 10.10 Castle 10.20 Teletips Schweiz 12.10 Numb3rs – Die Logik des Verbrechens 13.00 Cold Case 13.55 Navy CIS 14.55 The Mentalist 15.50 Live: News 16.00 Castle 16.55 Mein Lokal, Dein Lokal – Spezial 17.55 Mein Lokal, dein Lokal 18.55 Achtung Kontrolle! Einsatz für die Ordnungshüter. Der Dreck muss weg! 12.00 Glückskinder 13.00 ZIB 13.20 Geheimnisse des Regenwaldes 14.05 Der Urwaldförster 14.35 Mangroven. Doku 15.20 Tödliches Palmöl 15.50 Berggorillas und Hollywoodstars 16.30 Grzimeks Vermächtnis. Doku 17.00 Himmlische Safari 17.45 Zu Fuss durch den Krüger Nationalpark 18.30 nano spezial. Das optimierte Gehirn 19.00 heute 19.20 Kulturzeit kompakt 19.30 Kulturlandschaften (5/5). Eifel 5.15 Grip – Das Motormagazin 6.00 Privatdetektive im Einsatz 7.50 Der Trödeltrupp – Das Geld liegt im Keller 8.50 Frauentausch. Heute tauschen Melanie (30) und Daniela (37) die Familien 10.50 Family Stories 11.50 Köln 50667 12.50 Berlin – Tag & Nacht 13.50 Hilf mir! Jung, pleite, verzweifelt ... 14.55 Der Trödeltrupp – Das Geld liegt im Keller 17.00 X-Diaries – love, sun & fun 18.00 Köln 50667 19.00 Berlin – Tag & Nacht 20.00 Météo 20.10 Passe-moi les jumelles! Magazine 21.20 The Mentalist. De l'eau dans le gaz. Série policière. Patrick Jane collabore avec la police en utilisant ses facultés de mentalisme et de manipulation. Parallèlement, il enquête pour des raisons personnelles sur le serial killer John le Rouge. / Double facette 22.50 Ainsi soient-ils. Série 0.40 Shark 3D. Film d'horreur (USA 2011). Avec Sara Paxton, Chris Carmack. Regie: David R. Ellis 2.10 Le 19h30 2.45 Euronews. Informations 20.00 Telegiornale 20.35 Meteo 20.40 Cash. Il gioco «on the road» Claude Pascal 21.05 Omicidi tra i fiordi – Il cavaliere della spiaggia. Film giallo (S 2013). Con Claudia Galli, Richard Ulfsäter, Eva Fritjofson. Regie: Rickard Petrelius 22.40 Il becchino (3/6) Serie gialla. Tutta apparenza 23.45 Meteo notte 23.50 The Host Film di fantascienza (USA 2013). Con Rachel Roberts, Shyaam Karra, Jhil McEntyre Regie: Andrew Niccol 1.45 Repliche continuate 20.15 Castle. Knockout Krimiserie. Der Polizistenmörder Lockwood flieht aus dem Gefängnis. Castle befürchtet, dass er es auf Kate abgesehen hat. / Der Scharfschütze Mit Nathan Fillion, Stana Katic, Susan Sullivan 22.15 The Mentalist Krimiserie. Die falsche Liste 23.15 Homicide Hunter – Dem Mörder auf der Spur Dokureihe. Der lautlose Tod 0.10 Castle. Krimiserie 1.10 Body of Proof. Geldregen 1.55 Late News 2.00 Homicide Hunter. Dokureihe 2.50 Late News 20.00 Tagesschau 20.15 Das letzte U-Boot TV-Kriegsfilm (D/USA/J/A 1990). Mit Ulrich Mühe, Ulrich Tukur. Regie: Frank Beyer 21.55 Der Supersegler. Doku 22.10 ZIB 2 22.35 Duell – Enemy at the GatesKriegsdrama (USA/D/GB/ IRL 2001). Mit Jude Law, Ed Harris, Rachel Weisz. Regie: Jean-Jacques Annaud 0.35 10vor10 1.05 extra 3 Spezial. Magazin 1.35 Superlizzy. Solo-Kabarett von und mit Lizzy Aumeier 2.20 Olaf verbessert die Welt 3.05Spätschich. Show 20.00 RTL II News 20.15 Der letzte Tempelritter Fantasyfilm (USA 2011). Mit Nicolas Cage, Ron Perlman, Stephen Campbell Moore Regie: Dominic Sena 22.00 Repo Men. Actionfilm (USA/ CDN 2010). Mit Jude Law, Forest Whitaker, Alice Braga. Regie: Miguel Sapochnik 0.20 Street Warrior – Arena des Todes. TV-Actionfilm (USA 2008). Mit Max Martini, Nick Chinlund. Regie: David Jackson 2.00 Repo Men Actionfilm (USA/CDN 2010) 3.50 Nydenion. Science-FictionFilm (D 2010). Mit Jack Moik ARTE B3 SÜDOSTSCHWEIZ 3+ SWR 16.00 3.000 Kilometer Yukon – Mit dem Kanu zum Beringmeer (5/5) 16.25 Schlangen – Geheimnisvoll und gefährlich 17.10 X:enius 17.40 Dashi, so schmeckt Japan! 18.25 Wanderlust! 19.10 ARTE Journal 19.30 Lebensraum Riff (3/3) 20.15 Zum Sterben zu früh. TV-Thriller (D 2015) 21.45 Typisch Mann, typisch Frau 22.35 Bin ich sexy? 23.30 KurzSchluss 0.20 Camille Claudel 1915. Drama (F 2012) 14.15 Borneos Zwergelefanten 15.05 Polizeiinspektion 1 15.30 Menschen in Franken 16.00 Die Donau 16.45 Rundschau 17.00 Woidboyz on the Road 17.30 Abendschau – Extra 18.45 Rundschau 19.00 Unser Land 19.45 Bayern feiern 20.15 Musik in den Bergen 21.45 Rundschau-Magazin 22.00 Habe die Ehre 22.45 Lach doch! 23.15 Rundschau-Nacht 23.25 Aufgspuit! 0.55 Mann/Frau. Serie 18.30 Gsundheit 19.00 Nachrichten «SO informiert» mit Wetter 19.30 Gsundheit 20.00 Nachrichten «SO informiert» mit Wetter 20.30 Gsundheit 21.00 Nachrichten «SO informiert» mit Wetter 21.30 Gsundheit 22.00 Nachrichten «SO informiert» mit Wetter 22.30 Gsundheit 23.00 Nachrichten «SO informiert» mit Wetter 23.30 Gsundheit 0.00 Nachrichten «SO informiert» mit Wetter 0.30 Gsundheit 6.00 ESO.TV 8.00 HSE24 9.00 ESO. TV 16.00 How I Met Your Mother 17.40 How I Met Your Mother 18.05 How I Met Your Mother 18.30 The Big Bang Theory 18.55 The Big Bang Theory 19.20 The Big Bang Theory 19.45 The Big Bang Theory 20.15 The Mentalist 21.15 Navy CIS 22.10 NCIS: New Orleans 23.20 Navy CIS 0.15 Navy CIS 1.05 The Mentalist. Krimiserie 1.50 Bauer, ledig, sucht... 16.05 Kaffee oder Tee 17.00 Landesschau aktuell 17.05 Kaffee oder Tee 18.00 Landesschau aktuell 18.15 Fahr mal hin 18.45 Landesschau BW 19.30 Landesschau aktuell 20.00 Tagesschau 20.15 Expedition in die Heimat 21.00 Land – Liebe – Luft (2/2) 21.45 Landesschau aktuell 22.00 Nachtcafé 23.30 Spätschicht – Die Comedy Bühne 0.10 Lachgeschichten 1.10 Weltall.Echse.Mensch. Show 19 TV-TIPPS Upside Down 20.00 | SRF ZWEI FANTASYFILM: Die Menschen leben auf zwei Planeten, der Kontakt zwischen den Bewohnern ist verboten. Adam (Jim Sturgess) wächst in der armen unteren Welt auf. Eines Tages trifft er auf einem Berggipfel, wo sich die Welten fast berühren, das Mädchen Eden (Kirsten Dunst). Sie verlieben sich. Lange Zeit treffen sie sich auf dem Gipfel. Sie finden Wege, trotz der unterschiedlichen Gravitation beieinander zu sein. Doch eines Tages werden sie entdeckt und getrennt. Jahre später erkennt Adam Eden im Fernsehen und versucht, sie wiederzusehen. Zum Sterben zu früh 20.15 | ARTE TV-THRILLER: Bei einem Routineeinsatz entdecken die Ermittler Kessel (Fritz Karl, r.) und Diller (Nicholas Ofczarek) im Auto eines geflüchteten Dealers eine Tasche voller Drogen. Kessel, der in finanziellen Schwierigkeiten steckt, unterschlägt den Fund. Doch statt damit seine Probleme zu lösen, bringt Kessel sich selber, seine Familie und Diller in Schwierigkeiten. Das letzte U-Boot 20.15 | 3SAT TV-KRIEGSFILM: Kurz vor Ende des Zweiten Weltkrieges soll ein deutsches U-Boot Uranoxyd nach Japan bringen, damit dort an der Atombombe weitergearbeitet werden kann. Mit an Bord sind neben der Besatzung deutsche Wissenschaftler und japanische Offiziere. Als der Tod Hitlers und die deutsche Kapitulation bekannt werden, brechen in der Enge des UBootes angestaute Konflikte auf. (Foto: Ulrich Tukur) Duell – Enemy at the Gates 22.35 | 3SAT KRIEGSDRAMA: Stalingrad, 1942: Der russische Scharfschütze Vassili Zaitsev (Jude Law) kennt keine Angst und erschiesst einen Gegner nach dem anderen, vorzugsweise hohe deutsche Offiziere. Vassilis Ruf ruft bald Major König auf den Plan, den besten Scharfschützen der deutschen Armee. Zwischen beiden kommt es zu einem Zweikampf, während um sie herum die furchtbarste Schlacht aller Zeiten tobt. Drive 22.45 | SRF ZWEI ACTIONTHRILLER: Der namenlose Stuntman «Driver» (Ryan Gosling) arbeitet nachts für die Mafia als unerschrockener Fahrer von Fluchtautos. Alles läuft rund, bis er sich in seine hübsche alleinerziehende Nachbarin Irene verliebt. Als Irenes Ehemann Standard aus dem Gefängnis entlassen wird, nimmt das Verhängnis seinen Lauf. Standard hat bei den falschen Leuten Schulden und reisst alle mit den Abgrund. Die Mafia hetzt nun «Driver». Steiner – Das Eiserne Kreuz 0.40 | SRF 1 KRIEGSFILM: An der deutschen Ostfront, 1943: Der erfahrene Feldwebel Steiner (James Coburn), Träger des EK I, macht sich längst keine Illusionen mehr über den Sinn des Krieges. Sein Hauptfeind ist der vom Endsieg überzeugte, fanatische und arrogante Hauptmann von Stransky, der Steiner immer mehr schikaniert. Stransky will unbedingt das Eiserne Kreuz verliehen bekommen. Er schickt Steiner und seine Leute hinter die russische Front. 20 TELEVISIUN SONDA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 SRF 1 SRF ZWEI ARD ORF 1 SAT 1 5.45 Old Burma Road (1) 6.30 News mit Wetterkanal 8.45 Sternstunde Philosophie 9.45 Sternstunde Musik 10.45 Chronobiologie 11.40 Humanima 12.05 Kaltblütig und warmherzig 13.00 Tagesschau 13.10 NZZStandpunkte 14.05 Kommissar Rex. Lebendig begraben 15.00 Geld und Geist. Heimatfilm (CH 1964). Mit Margrit Winter, Erwin Kohlund, Peter Arens 16.50 Glanz & Gloria 17.10 Cuntrasts 17.40 Minisguard 18.00 Tagesschau mit Meteo 18.10 gesundheitheute. Haarprobleme nach den Wechseljahren 18.45 Potzmusig 19.20 Lottoziehung 5.50 Wege zum Glück 6.30 Bianca – Wege zum Glück 7.10 Roboclip Selection 7.30 Masha und der Bär 7.35 Pitt & Kantrop 8.00 Cosmo und Wanda 8.25 myStory 10.30 Still Standing 10.55 Kassensturz 11.45 Mein Weg nach Rio (2) 12.15 Hightech Inside (1) 13.10 Live: Leichtathletik. Weltmeisterschaften. Aus Peking (CHN) 15.30 Der Krieg der Knöpfe. Abenteuerfilm (F 2011) 17.25 Faszination Madagaskar 17.45 Fenster zum Sonntag. Diagnose Unheilbar 18.20 Internet Mobbing. TV-Drama (CDN 2011). Mit Emily Osment, Kay Panabaker, Meaghan Rath 5.30 Live: Leichtathletik. WM. Aus Peking (CHN) 7.00 Tagesschau 7.05 Paula und die wilden Tiere 7.35 Wissen macht Ah! 8.00 Checker Tobi 8.25 neuneinhalb 8.35 Die Pfefferkörner 10.03 Elefant, Tiger und Co. 10.50 Tagesschau 10.55 Live: Leichtathletik. WM. Aus Peking (CHN) 11.55 Live: Deutsche Tourenwagen Masters. Qualifying zum 11. Lauf. Aus Moskau 12.25 Live: Leichtathletik. WM. Aus Peking (CHN) 15.20 Live: Tourenwagen. 11. Lauf. Aus Moskau (RUS) 16.30 Reportage im Ersten. Vietnam 17.00 Tagesschau 17.10 Brisant 17.50 Tagesschau 18.00 Sportschau 8.25 Knall genial 8.40 Tom Turbo – Detektivclub 9.10 Schmatzo 9.25 1, 2 oder 3 9.50 Miniversum 10.05 Dragons 10.25 Binny und der Geist 10.50 Disneys Hund mit Blog 11.15 Disneys Jessie 11.40 H2O – Plötzlich Meerjungfrau 12.05 Jamies 30 Minuten Menüs: Genial geplant 12.30 Alles Betty! 13.55 90210 14.35 Glee 16.00 New Girl 16.45 Mom 17.05 How I Met Your Mother 17.25 Die Simpsons 18.15 The Big Bang Theory 18.40 Newton 19.05 The Big Bang Theory. Sei vorsichtig und ruf an! 19.30 Brooklyn Nine-Nine 19.54 Wetter mit ZIB 20 5.15 Schicksale 5.35 Richter Alexander Hold. Show 7.30 Teletip Shop 9.30 Auf Streife. Die Scripted Doku zeigt auf Basis echter Polizeifälle den harten und gefährlichen Einsatz echter Polizisten. 13.10 Im Namen der Gerechtigkeit – Wir kämpfen für Sie! Mitwirkende: Alexander Hold, Stephan Lucas, Alexander Stephens, Isabella Schulien15.00 Anwälte im Einsatz. Doku-Soap 17.00 K 11 – Kommissare im Einsatz. Doku-Soap. Irrer Zeuge / V-Max / Blutspuren / Die einzige Zeugin / Das 50.000-Euro-Baby / Der Scharlatan 19.55 Die Promi Griller – Das Duell 19.30 Tagesschau mit Meteo 20.00 Wort zum Sonntag Magazin. Mit Sibylle Forrer 20.05 Live: SRF bi de Lüt – Live (4/4) Das ist Appenzell! Gäste: Gabriela Manser, Simon Enzler u.a. Im Showteil: Hecht, Echo vom Leutschenbach, Baschi 22.00 Tagesschau 22.20 sportaktuell Moderation: Steffi Buchli 23.00 Der Wolf – Zeichen an der Wand (1/6). Kriminalfilm (N 2010). Mit Trond Espen Seim, Martine Johansen 0.35 Im Angesicht des Verbrechens. Krimiserie 2.10 SRF bi de Lüt – Live (4/4) 20.00 Eagle Eye – Ausser Kontrolle Actionfilm (USA/D 2008) Mit Shia LaBeouf, Michelle Monaghan, Rosario Dawson Regie: D. J. Caruso 22.00 Side Effects – Tödliche Nebenwirkungen Psychothriller (USA 2013) Mit Jude Law, Rooney Mara, Catherine Zeta-Jones. Regie: Steven Soderbergh 23.55 Sea of Love – Melodie des Todes. Erotikthriller (USA 1989). Mit Al Pacino, Ellen Barkin. Regie: Harold Becker 1.45 Eagle Eye – Ausser Kontrolle Actionfilm (USA/D 2008) Mit Michelle Monaghan u.a. 20.00 Tagesschau. Mit Wetter 20.15 39. Internationales Zirkusfestival von Monte Carlo. Höhepunkte und Preisträger 2015. Show 22.00 Donna Leon – Verschwiegene Kanäle. TV-Kriminalfilm (D 2005). Mit Uwe Kockisch 23.30 Tagesthemen. Mit Wetter 23.50 Das Wort zum Sonntag Magazin. Mit Lissy Eichert 23.55 Irene Huss, Kripo Göteborg – Teufelskreis TV-Kriminalfilm (S 2011). Mit Lars Brandeby, Dag Malmberg 1.25 Tagesschau 1.30 39. Internationales Zirkusfestival von Monte Carlo. Show 20.15 Der Schuh des Manitu – Extra Large. Westernkomödie (D 2001). Mit Michael «Bully» Herbig, Christian Tramitz, Sky du Mont. Regie: Michael «Bully» Herbig 21.45 ZIB Flash mit Bundesliga 21.55 Asterix bei den Olympischen Spielen Komödie (F/D/E/I/B 2008). Mit Clovis Cornillac, Gérard Depardieu Regie: F. Forestier, T. Langmann 23.50 Resturlaub. Komödie (D 2011) Mit Maximilian Brückner, Mira Bartuschek, Antoine Monot jr. 1.25 Stiefbrüder. Komödie (USA 2008). Mit Will Ferrell, John C. Reilly, Mary Steenburgen 20.15 Fünf Freunde Familienfilm (D 2012). Mit Valeria Eisenbart, Justus Schlingensiepen, Neele-Marie Nickel. Regie: Mike Marzuk 22.15 Jetzt wird's schräg. Show Moderation: Jochen Schropp 23.15 Old Ass Bastards. Show 0.10 Sechserpack. Show. Gefühlsecht / In Arbeit. Mitwirkende: Shirin Soraya, Nina Vorbrodt, Emily Wood, Hanno Friedrich, Thomas M. Held, Mirco Reseg 1.10 Die dreisten drei – Die Comedy-WG. Show Mit Markus Majowski, Janine Kunze, Mathias Schlung 2.05 Weibsbilder. Show VOX PRO 7 ZDF ORF 2 RTL 5.45 Criminal Intent – Verbrechen im Visier. Krimiserie. Club der Vampire / Hinter Gittern / Der Playboy / Mord à la Carte 12.55 Shopping Queen. DokuSoap. Motto in Essen: Grell, greller, Neon. Style dich im angesagten Farbtrend!, Tag 5: Ann-Christin. Mit Guido Maria Kretschmer 18.00 hundkatzemaus. Kanuabenteuer mit Hund. 19.10 Unglaubliche Tierfreundschaften. Die verrücktesten Tierpaare. Dokureihe (1) 5.50 Mike & Molly 6.10 What About Brian 7.50 Two and a Half Men 9.15 Teletip Shop 12.00 Family Guy 12.25 Futurama 12.55 Die Simpsons 13.25 Malcolm mittendrin 14.20 Mike & Molly 15.10 How I Met Your Mother 16.05 Two and a Half Men 17.00 The Big Bang Theory 18.00 Newstime 18.10 Die Simpsons. Die böse Hexe des Westens / Der lächelnde Buddha 19.05 Galileo. Mod.: Funda Vanroy 9.25 Lassie 10.10 Bibi und Tina 10.35 Mia and me 11.00 logo! Extra 11.25 Stark! 11.50 heute Xpress 11.55 Die Küchenschlacht 13.05 heute Xpress 13.10 Didi und die Rache der Enterbten. Komödie (D/I 1985) 14.40 Das Traumschiff 16.15 Lafer! Lichter! Lecker! 17.00 heute Xpress 17.05 Länderspiegel 17.45 Menschen 18.00 ML Mona Lisa 18.35 hallo deutschland 19.00 heute mit Wetter 19.25 Der Bergdoktor 10.35 Die Rosenheim-Cops 11.20 Eine Handvoll Briefe – Liebe im Gepäck. TV-Tragikomödie (D/A 2015) 12.50 Bilderbuch 13.00 ZIB 13.10 Seitenblicke Weekend 13.20 Grand Hotel. Überführt 14.50 Ein Schloss am Wörthersee 16.30 Land und Leute 16.55 Religionen der Welt 17.00 ZIB 17.05 Bewusst gesund 17.30 Bürgeranwalt 18.15 Bingo 19.00 Bundesland heute 19.23 Wetter aus dem Bundesland 19.55 Sport aktuell 5.10 Betrugsfälle 6.10 Verdachtsfälle 8.15 Familien im Brennpunkt 9.15 Yolo. Mit Tempo 200 in die Kurve – Auf der Jagd nach dem ultimativen Kick / Die Nachwuchsärzte (2/3) – Traumjob in Weiss 10.00 Gute Zeiten, schlechte Zeiten 12.35 Verdachtsfälle 15.40 Die Trovatos – Detektive decken auf 17.45 Best of...! Deutschlands schnellste Rankingshow 18.45 RTL aktuell 19.05 Explosiv – Weekend 20.15 Sister Act II – In göttlicher Mission. Komödie (USA 1993) Mit Whoopi Goldberg, Kathy Najimy. Regie: Bill Duke 22.25 Nackt und frei? Deutschland zieht sich aus Dokumentarfilm (D 2015) 0.10 Law & Order: Special Victims Unit. Krimiserie. Mit Christopher Meloni, Mariska Hargitay, Richard Belzer 1.45 Medical Detectives – Geheimnisse der Gerichtsmedizin. Dokumentationsreihe Verhängnisvolle Kündigung / Spiel mit dem Feuer 3.20 Sister Act II – In göttlicher Mission. Komödie (USA 1993) 20.15 Live: Bundesvision Song Contest 2015. Show 2015 findet der «Bundesvision Song Contest» in Bremen statt, denn letztes Jahr haben Revolverheld mit «Lass uns gehen» gewonnen und damit die Veranstaltung in ihr Heimat-Bundesland geholt. 0.25 Joyride – Spritztour Mysterythriller (USA 2001) Mit Steve Zahn, Leelee Sobieski. Regie: John R. Dahl 2.10 Saw VI. Horrorfilm (USA/CDN/GB/AUS 2009) Mit Tobin Bell, Mark Rolston 3.40 Joyride – Spritztour Mysterythriller (USA 2001) 20.15 Der Kommissar und das Meer: Das Mädchen und der Tod TV-Kriminalfilm (D/S 2015) Mit Walter Sittler, Frida Hallgren. Regie: Miguel Alexandre 21.45 Ein Fall für zwei Krimiserie. Todeslauf 22.45 heute-journal. Wetter 23.00 Live: Das aktuelle Sportstudio Moderation: Sven Voss 0.25 heute Xpress 0.30 SOKO Leipzig. Krimiserie 1.15 Live: Leichtathletik Weltmeisterschaften. U. a. Marathon Damen. Aus dem Nationalstadion in Peking 4.00 Menschen – das Magazin 4.10 hallo deutschland. Magazin 20.05 Seitenblicke 20.15 Donna Leon – Das Mädchen seiner Träume TV-Kriminalfilm (D 2010) 21.45 ZIB 21.50 Der Bulle von Tölz. Krimireihe (D 1998). Tod in der Walpurgisnacht. Mit Ottfried Fischer 23.25 Die Dickköpfe (1/2) TV-Komödie (D/A 2002) Mit Ottfried Fischer, April Hailer. Regie: Walter Bannert 0.55 Donna Leon – Das Mädchen seiner Träume TV-Kriminalfilm (D 2010) 2.20 Columbo. Krimireihe (USA 1971). Mord mit der linken Hand. Mit Peter Falk u.a. 20.15 Ice Age II – Jetzt taut's Animationsfilm (USA 2006) Regie: Carlos Saldanha 22.00 Eragon – Das Vermächtnis der Drachenreiter. Fantasyfilm (USA/GB/H 2006). Mit Ed Speleers, Jeremy Irons. Regie: Stefen Fangmeier 0.00 Drag Me to Hell. Horrorthriller (USA 2009). Mit Alison Lohman, Justin Long, Lorna Raver. Regie: Sam Raimi 1.55 Faculty – Trau keinem Lehrer Science-Fiction-Horror (USA 1998). Mit Jordana Brewster, Clea DuVall, Laura Harris 3.40 Betrugsfälle. Doku-Soap 4.10 Verdachtsfälle. Doku-Soap TSR RSI LA 1 KABEL 1 3 SAT RTL 2 9.00 L'impossible Monsieur Bébé. Comédie (USA 1938) 10.50 Stéphane Bern: ma vie est une fête, un tourbillon 12.25 Grand angle 12.45 Le 12h45 13.15 Météo 13.25 Le kiosque à musiques 13.55 Les supersens des animaux 14.55 Scènes de ménages 15.25 Le maître du zodiaque. Drame (F/B/CH 2006) 17.05 Ghost Whisperer 18.45 Piqueassiette invite les chefs 19.10 Météo 19.20 Swiss Loto 19.30 Le 19h30 13.50 Pianeta oceano. Documentario 14.40 Chi trova un amico, trova un tesoro. Film comico (I/USA 1981) 16.20 Cercasi l'uomo giusto. Commedia sentimentale (USA 2008) 18.00 Telegiornale Flash 18.05 Scacciapensieri 18.30 Strada Regina. La famiglia entra al Sinodo 18.55 Il Quotidiano Flash 19.00 Terre e acque. L'arcipelago boreale, terra dei Maori 19.30 Il quotidiano 19.45 Insieme 19.50 Lotto Svizzero 19.55 Meteo 6.40 Mord ist ihr Hobby 8.40 Mein Revier 8.40 Mein Revier 11.00 Teletips Schweiz 13.10 Achtung Kontrolle! Einsatz für die Ordnungshüter 13.15 Achtung Kontrolle! Einsatz für die Ordnungshüter 14.30 Achtung Kontrolle! Einsatz für die Ordnungshüter 15.55 Achtung Kontrolle! 17.20 Live: News 17.30 Achtung Kontrolle! TrafficManagerin im Urlaubsparadies 18.55 Achtung Kontrolle! Reportagereihe 12.30 Bilder aus Südtirol 13.00 ZIB 13.10 Notizen aus dem Ausland 13.15 Die Feuermacher des Königs 14.00 Kunst und Krempel 14.30 Am Grat der Zeiten und Kulturen 15.15 Ländermagazin 15.45 Universum 16.30 Lilly Schönauer – Paulas Traum. TV-Romanze (A/D 2009) 18.00 Englands schönste Gärten 18.30 Geheimtipps in Afrika 19.00 heute 19.20 Notizen aus dem Ausland 19.30 ZDF-Reportage 5.25 Kull, der Eroberer. Actionfilm (USA 1997). Mit Kevin Sorbo, Tia Carrere, Thomas Ian Griffith 6.45 Beastmaster – Das Auge des Braxus. TV-Fantasyfilm (USA 1996) 8.30 Teenwolf. Komödie (USA 1985) 10.15 Arac Attack – Angriff der achtbeinigen Monster. Actionkomödie (USA/AUS 2002) 12.00 Zuhause im Glück – Unser Einzug in ein neues Leben. Doku-Soap 16.00 Der Trödeltrupp – Das Geld liegt im Keller. Doku-Soap 20.00 Météo 20.10 26 minutes 20.40 Le mystère du lac (1/6) Téléfilm policier (F 2015) Avec Schulz Barbara, Deutsch Armelle, Elmaleh Arié. Lise Stocker, capitaine à la Crim’ à Paris, revient dans sa ville d’origine alors que Chloé, une jeune adolescente, a disparu la veille, lors de la fête locale. 21.35 Le mystère du lac (2/6) Téléfilm policier (F 2015) 22.25 Revenge. Série dramatique 23.55 26 minutes 0.25 The Strain. Série d'horreur Nuit zéro / Le coffre 2.20 Le 19h30 20.00 Telegiornale 20.35 Meteo 20.40 Cash. Il gioco «on the road» Con Claude Pascal 21.05 Belle e gemelle. Film commedia (D 2012). Con Alissa Jung, David Rott, Pasquale Aleardi Regie: Florian Froschmayer 22.45 Unforgettable Serie gialla. Infiltrata. Con Poppy Montgomery, Dylan Walsh, Dallas Roberts 23.30 Meteo notte 23.40 Prisoners. Film thriller (USA 2013). Con Hugh Jackman, Jake Gyllenhaal, Viola Davis. Regie: Denis Villeneuve 2.00 Repliche continuate 20.15 Navy CIS Phantom 8. Krimiserie Tony wird mit einer Schusswunde ins Krankenhaus eingeliefert. Er leidet in Folge eines Traumas an Amnesie. / Für immer jung. Mit Michael Weatherly, Cote de Pablo 22.15 Navy CIS: L.A. Krimiserie Unter Beobachtung 23.15 Numb3rs – Die Logik des Verbrechens. Krimiserie. Raser 0.10 Navy CIS. Krimiserie 2.00 Navy CIS: L.A. Krimiserie 2.50 J.A.G. – Im Auftrag der Ehre Der Preis des Glaubens 3.35 Numb3rs – Die Logik des Verbrechens. Krimiserie 20.00 Tagesschau 20.15 Die Fälscher. Drama (A/D 2007). Mit Karl Markovics, August Diehl, Devid Striesow Regie: Stefan Ruzowitzky 21.45 Die letzten Zeugen Drama (A 2014). Mit Mavie Hörbiger, Dörte Lyssewski, Peter Knaak. Regie: Stefan Pichl 0.00 Menschen bei Maischberger Religiöse Fanatiker, machthungrige Diktatoren: «Chaos im Orient». Gäste: Ulrich Kienzle, Jürgen Todenhöfer 1.30 Meine Ringstrasse 2.15 Das aktuelle Sportstudio 3.45 Mangroven – Bedrohte Küstenwälder in Brasilien 20.00 RTL II News 20.15 Der 13te Krieger Abenteuerfilm (USA 1999). Mit Antonio Banderas, Diane Venora. Regie: John McTiernan 22.20 Der letzte Tempelritter Fantasyfilm (USA 2011) 0.05 Wolfhound. Fantasyfilm (RUS 2007). Mit Aleksandr Bukharov, Gennadiy Makoev Regie: Nikolai Lebedev 2.40 Der 13te Krieger Abenteuerfilm (USA 1999) 4.10 Spider City – Stadt der Spinnen. Thriller (USA 2013) Mit Patrick Muldoon, Christa Campbell, William Hope Regie: Tibor Takács ARTE B3 SÜDOSTSCHWEIZ 3+ SWR 14.55 Lebensraum Riff (1-3/3) 17.05 ARTE Reportage 18.00 Ungarn – Die Fauna der Donauauen 18.45 Der Foodhunter in China und Italien (3/3) 19.15 ARTE Journal 19.30 360° Geo Reportage 20.15 Ludwig XIV. – König der Künste. Dokumentarfilm (F 2015) 21.40 Unter der Flagge des Sonnenkönigs. Dokumentarfilm (F 2013) 23.10 Hellfest 2015. Dokumentarfilm (F 2015) 0.25 Wacken Open Air 2015 15.00 Tiergeschichten von damals (1) 15.30 Zsammg'spuit am Pendling 16.15 Unter vier Augen 16.45 Rundschau 17.00 Blickpunkt Sport 18.00 Zwischen Spessart und Karwendel 18.45 Rundschau 19.00 natur exclusiv 19.45 Kunst und Krempel 20.15 Nordwand. Abenteuerfilm (D/A/CH 2008) 22.10 Rundschau-Magazin 22.25 Am Limit. Dokumentarfilm (D/A 2007) 0.05 Nanga Parbat. Drama (D 2010) 17.30 Homegate TV 18.00 Dr Siebasiech. Dokumentarfilm (CH 2013) 19.00 Dr Siebasiech. Dokumentarfilm (CH 2013) 20.00 Dr Siebasiech. Dokumentarfilm (CH 2013) 21.00 Dr Siebasiech. Dokumentarfilm (CH 2013) 22.00 Dr Siebasiech. Dokumentarfilm (CH 2013) 23.00 Dr Siebasiech. Dokumentarfilm (CH 2013) 0.00 Dr Siebasiech. Dokumentarfilm (CH 2013) 1.00 Dr Siebasiech. Dokufilm (CH 2013) 5.35 VideoGang Gold Edition (1) 6.00 ESO.TV 8.00 HSE24 9.00 ESO.TV 16.00 How I Met Your Mother 16.50 NCIS: New Orleans. Vorboten 17.40 Navy CIS 18.30 NCIS – Los Angeles. Neun Stunden 19.20 NCIS – Los Angeles 20.15 Bones 21.15 Bones 22.20 Rizzoli & Isles 23.30 Bones 0.25 Bones 1.13 Rizzoli & Isles 1.58 Bauer, ledig, sucht... 3.11 Bauer, ledig, sucht... Doku-Soap 4.28 Bauer, ledig, sucht... 18.15 Grünzeug. Magazin 18.45 Landesschau Mobil 19.15 Schatzkammer der Artenvielfalt: Die Blumenwiesen der Schwäbischen Alb 19.45 Landesschau aktuell 20.00 Tagesschau 20.15 Der Südwesten von unten 21.45 Landesschau aktuell 21.50 Menschen der Woche 23.05 Elstner-Classics 23.35 Warum ich meinen Boss entführte. TVKomödie (D 2014) 1.00 Willkommen in Lüsgraf. TV-Komödie (D 2006) TV-TIPPS Eagle Eye – Ausser Kontrolle 20.00 | SRF ZWEI ACTIONFILM: Nach der Beerdigung seines Bruders, eines Offiziers der Air Force, kehrt Jerry (Shia LaBeouf) nach Chicago zurück. Dort erwartet ihn eine Überraschung: Auf sein Konto wurde eine grosse Geldsumme überwiesen, und in seiner Wohnung findet er Waffen und mehrere Reisepässe. Eine Anruferin drängt ihn zur Flucht, bevor er als Terrorist verhaftet wird. Auch die alleinerziehende Rachel (Michelle Monaghan) findet sich durch einen anonymen Anrufer in einem Albtraum wieder. Die beiden müssen sich zusammentun. Der Kommissar und das Meer 20.15 | ZDF TV-KRIMINALFILM: Am Rand der Klippen wird eine Tote gefunden. Es handelt sich um Elisabeth Nygren, die niemand gekannt haben will. Sie war in keiner Stadt gemeldet, in keinem Amt vermerkt. Sie und ihre Tochter Fippa (Hanna Westerberg) lebten isoliert von der Inselgemeinschaft und allen äusseren Einflüssen – und nun ist Fippa verschwunden . Fünf Freunde 20.15 | SAT.1 FAMILIENFILM: Wie so oft verbringen die Freunde Julian, Dick, Anne und George (Valeria Eisenbart, r,) die Ferien gemeinsam mit Hund Timmy am Meer. Durch einen Zufall erfahren sie, dass Georges Vater entführt werden soll. Offenbar hat es jemand auf die Energiegewinnungsmethode abgesehen, an der er forscht. Die Freunde müssen handeln, denn der Erfinder-Papa sitzt ahnungslos auf einer Felseninsel. Side Effects – Tödliche … 22.00 | SRF ZWEI PSYCHOTHRILLER: Emily Taylor leidet unter Depressionen, die sich auch nicht bessern, als ihr Mann nach vier Jahren Haft wegen Insiderhandels entlassen wird. Nach mehreren Suizidversuchen verschreibt Emilys Psychiater, Dr. Jonathan Banks (Jude Law), auf Empfehlung seiner Kollegin Dr. Victoria Siebert, Emily ein neues Medikament. Nach anfänglicher Besserung stellen sich fatale Nebenwirkungen ein. Der Wolf – Zeichen an der Wand 23.00 | SRF 1 KRIMINALFILM: Damit sein Leben ruhiger wird und er mehr Zeit mit seiner neuen Freundin Karin verbringen kann, nimmt Privatdetektiv Varg Veum (Trond Espen Seim) einen Job als Lehrer an. Doch schon bald wird er von einem dunklen Kapitel seiner Vergangenheit eingeholt: Kniven, der durch Vargs Aussage für den Mord an einem Mädchen hinter Gitter kam, ist wieder frei. Nun will er sich an allen rächen, die ihn ins Gefängnis brachten. Sea of Love – Melodie des Todes 23.55 | SRF ZWEI EROTIKTHRILLER: Der desillusionierte Cop Frank Keller (Al Pacino) arbeitet an der Aufklärung einer rätselhaften Mordserie. Drei Männer, die auf eine Kontaktanzeige reagiert hatten, wurden auf bestialische Weise getötet. Keller spielt nun den Lockvogel. Er lernt die hübsche Schuhverkäuferin Helen kennen, die zur Hauptverdächtigen wird. Keller erliegt dem Charme der faszinierenden Frau und lässt sich auf ein gefährliches Abenteuer ein. TELEVISIUN DUMENGIA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 SRF 1 SRF ZWEI ARD ORF 1 SAT 1 6.30 News mit Wetterkanal 9.25 gesundheitheute 10.00 Sternstunde Religion 11.00 Sternstunde Philosophie 11.55 Sternstunde Kunst 13.00 Tagesschau 13.10 BaslerZeitung Standpunkte 14.10 Old Burma Road (1) 15.00 Ludwig XIV – Der Traum des Sonnenkönigs 16.00 Afrikanische Improvisations-Künste 16.35 Wolfsliebe 17.10 Minisguard 17.25 Cuntrasts 18.00 Tagesschau mit Meteo 18.15 Beobachter TV – Experten im Einsatz. Fussgänger ohne Schutz 18.50 G&G Weekend 19.20 mitenand. Samariterbund 19.30 Tagesschau mit Meteo 7.30 Masha und der Bär 7.40 Pitt & Kantrop 8.05 Cosmo und Wanda 8.30 myStory 10.35 Universum 11.30 Fenster zum Sonntag 12.05 Live: Motorradsport. Strassen-WM. Aus Silverstone 13.10 Live: Leichtathletik. WM. Aus Peking (CHN) 14.30 Live: Motorradsport. Strassen-WM: Grosser Preis von Grossbritannien. Das Rennen der MotoGP-Klasse. Aus Silverstone 14.50 Das Tim Ferriss Experiment (2) 15.20 Neymar 15.45 Live: Fussball. Super League. 7. Runde: FC Basel – FC Zürich. Aus Basel 18.15 sportpanorama 19.30 Mein Weg nach Rio (3) 5.30 Wissen macht Ah! 5.55 Die Kinder vom Alstertal 6.45 Abenteuer Wilder Westen 7.10 Willi wills wissen 7.35 Tigerenten-Club 8.35 Tiere bis unters Dach 9.30 Die Sendung mit der Maus 10.03 Live: Immer wieder sonntags 12.03 Presseclub 12.45 Europamagazin 13.15 Tagesschau 13.30 Der Duft von Holunder. TV-Romanze (D 2010) 15.00 Live: Deutsche Tourenwagen Masters. 12. Lauf. Aus Moskau 16.30 Das Engadin 17.15 Tagesschau 17.30 Gott und die Welt 18.00 Sportschau 18.30 Bericht aus Berlin 18.50 Lindenstrasse 19.20 Weltspiegel 8.55 Tom auf heisser Spur 9.20 Fix & Foxi 9.45 Littlest Pet Shop 10.10 Der kleine Prinz 10.35 Live: Triathlon. Ironman 70. 3 WM. Schwimmen. Aus Zell am See 11.25 Sport-Bild 11.55 Drive! 12.20 Asterix erobert Rom. Zeichentrickfilm (F 1976) 13.35 Zwei bärenstarke Typen. Actionkomödie (I/USA 1983) 15.25 Live: Triathlon. Ironman 70. 3 Weltmeisterschaft. Die Entscheidung. Aus Zell am See 15.35 Fussball 16.00 Live: Fussball 16.25 Live: Fussball. Bundesliga. 7. Runde: Sturm – Salzburg. Aus Graz 18.30 Fussball. 7. Runde 19.15 Triathlon 19.54 Wetter mit ZIB 20 5.00 Weibsbilder. Show 5.20 Old Ass Bastards 5.45 Steven liebt Kino – Spezial 6.10 In Gefahr – Ein verhängnisvoller Moment 7.00 Teletip Shop 9.15 Auf Streife. Reportagereihe 13.50 Rezept zum Verlieben. Liebeskomödie (USA/AUS 2007). Mit Catherine Zeta-Jones, Aaron Eckhart, Abigail Breslin 15.55 Wo die Liebe hinfällt ... Liebeskomödie (USA/D/AUS 2005). Mit Jennifer Aniston, Kevin Costner, Shirley MacLaine 17.55 Promi Big Brother – Jetzt wird abgerechnet 18.55 Julia Leischik sucht: Bitte melde dich 19.55 Die Promi Griller – Das Duell. Kochshow 20.05 Tatort Krimireihe (D 2014). Der Irre Iwan. Mit Christian Ulmen, Nora Tschirner, Jörg Witte 21.40 Reporter. Heidi & Rösli on the road – Mit dem Reisecar ans Meer und weiter 22.10 Comedy aus dem Labor (2/5) Show. Gäste: Patrick Frey, Ass-Dur, Hazel Brugger 22.45 Tagesschau 23.05 Pippo Pollina – Cantautore zwischen Heimaten. Konzert 0.05 BekanntMachung. Magazin Bombenschrott und Stahltartar – Helge Schneider 0.35 Die Rache der Wanderhure TV-Drama (D/A/CZ 2012) 20.00 Wie ausgewechselt Komödie (USA 2011). Mit Ryan Reynolds, Jason Bateman Regie: David Dobkin 22.00 World War Z Horrorthriller (USA/MLT 2013). Mit Brad Pitt, Mireille Enos, James Badge Dale. Der UN-Mitarbeiter Gerry Lane reist durch die Welt, um einen Weg zu finden, eine ZombiePandemie aufzuhalten. 0.05 Mein Weg nach Rio (3). Reihe 0.35 sportpanorama 1.40 Wie ausgewechselt Komödie (USA 2011) 3.20 World War Z Horrorthriller (USA/MLT 2013) 20.00 Tagesschau. Mit Wetter 20.15 Tatort. Krimireihe (D 2013). Er wird töten 21.45 Ein Fall für Annika Bengtzon Krimireihe (S 2012). Studio 6 23.15 Tagesthemen. Mit Wetter 23.35 ttt. Magazin. U.a.: Navid Kermani und sein «Ungläubiges Staunen» / «Queen of the Desert» – Werner Herzogs Film über Gertrude Bell / Zeit, nach den Ursachen zu fragen: Die Hintergründe der Flüchtlingskatastrophe 0.05 Ondine – Das Mädchen aus dem Meer. Drama (IRL/USA 2009). Mit Colin Farrell, Alicja Bachleda-Curuś 20.15 Safe House Actionfilm (USA/SA 2012) Mit Denzel Washington, Ryan Reynolds, Vera Farmiga Regie: Daniel Espinosa 22.00 ZIB Flash 22.10 Gesetz der Rache Thriller (USA 2009). Mit Gerard Butler, Jamie Foxx, Leslie Bibb. Regie: F. Gary Gray 23.50 Rookie Blue. Krimiserie Eine Frage der Perspektive 0.35 Safe House Actionfilm (USA/SA 2012) 2.20 CSI Miami. Krimiserie. Gefallen 3.05 Gesetz der Rache Thriller (USA 2009) 4.40 Rookie Blue. Krimiserie 20.15 Navy CIS Der Mentor. Krimiserie. John Wallis, Absolvent der Remington Military Academy, wird ermordet. Tony und Bishop ermitteln in dem Internat. Mit Mark Harmon, Michael Weatherly, David McCallum 21.15 Navy CIS: L.A. Krimiserie. Der Tunnel 22.15 Scorpion. Actionserie Liebe ist nur Chemie 23.15 Criminal Minds Krimiserie. Schmerzlos 0.15 Navy CIS. Krimiserie 1.15 Navy CIS: L.A. Krimiserie 2.00 Scorpion. Actionserie 2.45 Criminal Minds. Krimiserie VOX PRO 7 ZDF ORF 2 RTL 5.00 Making-of ... 5.20 Menschen, Tiere und Doktoren 6.10 hundkatzemaus 7.25 Unglaubliche Tierfreundschaften (1) 8.30 4 Hochzeiten und eine Traumreise 13.25 Goodbye Deutschland! Die Auswanderer 15.30 Auf und davon – Mein Auslandstagebuch 16.30 Schneller als die Polizei erlaubt 17.00 auto mobil 18.15 Biete Rostlaube, suche Traumauto 19.15 Ab ins Beet! Die Garten-Soap-Spezial 5.15 Mike & Molly 5.35 My Boys 6.15 2 Broke Girls 7.05 Two and a Half Men 8.00 The Big Bang Theory 8.55 Bundesvision Song Contest 2015 12.50 Troja. Drama (USA/MLT/GB 2004). Mit Brad Pitt, Eric Bana, Orlando Bloom 15.50 Percy Jackson – Diebe im Olymp. Fantasyfilm (CDN/USA 2010) 18.00 Energy Now (5) 18.10 Die Simpsons. Homer Mobil / Homer, die Ratte 19.05 Galileo. Mod.: Stefan Gödde 8.10 Löwenzahn 8.35 Löwenzahn Classics 9.00 sonntags 9.30 Live: Evangelischer Gottesdienst 10.15 Peter Hahne 10.45 Zum Wohl, Tirol! 11.00 Andreas Gabalier 12.30 Live: Leichtathletik. WM. Aus Peking 14.45 heute Xpress 14.50 Live: Basketball. Testspiel. Deutschland – Frankreich 17.00 heute 17.10 Sportreportage 18.00 ZDF-Reportage 18.30 Terra Xpress 19.00 heute 19.10 Berlin direkt 19.30 Terra X. Dokureihe 13.30 Heimat, fremde Heimat 14.05 Natur im Garten spezial 14.30 Rosamunde Pilcher: Melodie der Herzen. TV-Melodram (D 1998) 16.05 Harrys liabste Hütt'n 16.30 Erlebnis Österreich 16.55 Was ich glaube 17.00 ZIB 17.05 Sarah Wieners erste Wahl 17.50 Die Brieflos Show 18.20 Österreich-Bild aus dem Landesstudio Tirol 18.50 Reisezeit – Kurztrip 19.00 Bundesland heute 19.17 Lotto 19.30 Zeit im Bild 19.55 Sport 5.10 Verdachtsfälle. Doku-Soap 10.00 Die Trovatos – Detektive decken auf. Doku-Soap 12.05 Ehrlich Brothers live! Magie – Träume erleben 13.55 Eragon – Das Vermächtnis der Drachenreiter. Fantasyfilm (USA/GB/H 2006) 16.00 Ice Age II – Jetzt taut's. Animationsfilm (USA 2006) 17.45 Exclusiv – Weekend. Moderation: Frauke Ludowig 18.45 RTL aktuell 19.05 Schwiegertochter gesucht. Doku-Soap 20.15 Promi Shopping Queen Soap. Motto in Berlin: Herausforderung Turnschuh! Präsentiere ein Outfit um das It-Piece: Schneeweisse Sneaker 23.25 Prominent! Magazin. David Modjarad und Rabea Schif kommentieren das Treiben auf dem Boulevard der Reichen, Schönen und Berühmten. 0.05 Die Höhle der Löwen (2). Show 1.55 Ab ins Beet! Die Garten-Soap-Spezial 2.45 Medical Detectives Dokumentationsreihe. Familienbande / Spuren des Todes 4.35 CSI: Miami. Krimiserie 20.15 Percy Jackson – Im Bann des Zyklopen Fantasyfilm (USA 2013). Mit Logan Lerman, Brandon T. Jackson, Alexandra Daddario Regie: Thor Freudenthal 22.30 Sinister Horrorfilm (USA/GB 2012). Mit Ethan Hawke, Juliet Rylance Regie: Scott Derrickson 0.35 Underworld: Evolution Horrorfilm (USA 2006). Mit Kate Beckinsale, Scott Speedman. Regie: Len Wiseman 2.30 Underworld. Horrorfilm (GB/D/H/USA 2003) 4.25 Steven liebt Kino – Spezial 4.45 Scrubs. Comedyserie 20.15 Katie Fforde: Sommer der Wahrheit. TV-Drama (D 2012) Mit Carolina Vera, Thomas Heinze, Siegfried Terpoorten 21.45 heute-journal. Wetter 22.00 Vera – Ein ganz spezieller Fall. Krimireihe (GB 2011) Verborgene Abgründe 23.30 ZDF-History Überlebt! Mein 11. September 0.15 heute Xpress 0.20 Vera – Ein ganz spezieller Fall Krimireihe (GB 2011) 1.50 Frag den Lesch. Magazin Fitness für das Erbgut 2.05 Terra X. Kielings wilde Welt (1/3) 2.50 Frauen, die Geschichte machten. Dokumentationsreihe 20.05 Seitenblicke 20.15 Tatort Krimireihe (D 2013). Er wird töten. Mit Sabine Postel 21.45 ZIB 21.55 Alltagsgeschichte. Reportagereihe. Das Glück ist ein Vogerl 22.40 Legenden der Leinwand Dokureihe. Ingrid Bergman 23.25 Wem die Stunde schlägt Abenteuerfilm (USA 1943) Mit Gary Cooper, Ingrid Bergman. Regie: Samuel Wood 1.30 Neue Gartenkunst Dokumentationsreihe 2.05 Zu Gast in den adligen Landvillen der Toskana 2.40 Attersee Zick Zack. Doku 20.15 Safe House Actionfilm (USA/SA 2012) Mit Denzel Washington, Ryan Reynolds, Vera Farmiga Regie: Daniel Espinosa 22.30 «Spiegel»-TV Magazin Unterschätzte Gefahr: Randale in Flüchtlingsheimen / Beschämend – Neonazis greifen osteuropäische Familie an / Wie neu geboren – Wachkomapatientin zurück im Leben. Moderation: Maria Gresz, Kay Siering 23.30 Safe House Actionfilm (USA/SA 2012) 1.45 Exclusiv – Weekend. Magazin 2.40 Betrugsfälle. Doku-Soap TSR RSI LA 1 KABEL 1 3 SAT RTL 2 7.50 Quel temps fait-il? 8.25 T'es pas la seule! 8.55 Sport dernière 9.30 La vie secrète des orques 10.25 Dieu sait quoi 11.20 Un kilomètre à pied... 12.05 Pique-assiette invite les chefs 12.30 Ensemble 12.45 Le 12h45 13.15 Météo 13.25 Pardonnez-moi 13.50 Covert Affairs 15.20 NCIS – Los Angeles 16.50 Chicago Fire. Pour toujours 18.25 Sport dimanche 19.20 Météo 19.30 Le 19h30 9.20 La storia del Regionale 9.45 Terre e acque 10.15 Il nostro ambiente 11.05 Paganini ripete 12.30 Telegiornale 12.40 Meteo regionale 12.45 Colombo (5/6) 14.20 Josephine, angelo custode (4/6) 15.55 Emma. Film commedia (GB/USA 1996) 18.00 Telegiornale Flash 18.10 Le tradizioni culinarie del mondo alpino 19.00 Il Quotidiano Flash 19.05 La mia Amazzonia 19.35 Il quotidiano 19.55 Meteo regionale 6.05 Without a Trace 7.00 The Mentalist 7.55 Castle 8.50 Body of Proof 9.00 Teletips Schweiz 11.45 K1 Reportage spezial 13.40 Mein Revier 15.55 Live: News 16.05 Rosins Restaurants – Ein Sternekoch räumt auf! 17.05 Rosins Restaurants – Ein Sternekoch räumt auf! Restaurant «Lindeneck» in Borgsdorf bei Berlin 18.10 Rosin weltweit – Andere Länder, andere Fritten. «Maikels Bar» in der Türkei 13.00 ZIB 13.05 Unterwegs in Österreich 13.30 Das Gestern für Morgen – Denkmalschutz in Österreich 13.40 Landfrauenküche 14.25 2000 Meilen bis Oregon 14.55 Amerikas legendäre Trails: Der Sante Fé Trail 15.30 Endlich Witwe. Komödie (F 2007) 17.05 Monty Pythons wunderbare Welt der Schwerkraft. Komödie (GB 1971) 18.30 Theater: Ein Fest! 19.00 heute 19.10 NZZ Format 19.40 Schätze der Welt 5.50 Arac Attack – Angriff der achtbeinigen Monster. Actionkomödie (USA/ AUS 2002) 7.05 Das A-Team 9.05 X-Factor: Das Unfassbare 11.00 Die Geissens – Eine schrecklich glamouröse Familie! 13.00 Die Schnäppchenhäuser 14.00 Die Schnäppchenhäuser 15.00 Bauexperte im Einsatz – Dem Pfusch auf der Spur (1) 16.00 Der Trödeltrupp 17.00 Mein neuer Alter 18.00 Grip – Das Motormagazin 19.00 Echtzeit 20.00 Météo 20.10 Mise au point. La folie du rangement 21.05 Castle. Série policière Un buzz foudroyant / De parfaits inconnus 22.40 New York, unité spéciale Série policière. Entre deux vins / Histoire d'hommes 0.10 Modern Family Série burlesque. Nos pires voisins / Super cool land 0.55 30 Rock Série comédie. Liz se marie 1.20 Sport dimanche 2.10 Le 19h30 2.40 Euronews. Informations 2.45 Intermède 20.00 Telegiornale 20.35 Meteo 20.40 Sottosopra. Documentario Il settimanale al centro del quale vi sono le vicende umane di personaggi che hanno fatto delle scelte di vita legate alla montagna: contadini, scrittori, alpinisti, guardie dei parchi... 21.55 Storie estate «Nel ventre del bisonte», documentario di Danilo Catti 22.50 Meteo notte 23.00 The Missing. Serie gialla Eden / Prega per me. Con James Nesbitt, Sasha Waddell, Adam Thomas Wright 0.55 Repliche continuate 20.15 Tamme Hanken – Der Knochenbrecher on tour Dokureihe. Auf der CowboyRanch «West Virginia City» 22.15 Abenteuer Leben Magazin. Schienen, Strassen, Schlaglöcher – Nahverkehr weltweit / Der «Knochenbrecher» auf Tour – Tamme Hankens härteste Fälle / Die Köche von morgen: KochAzubis im Vergleich / Die Gartensauna Marke Eigenbau 0.05 Mein Revier. Doku-Soap 2.10 Rosins Restaurants – Ein Sternekoch räumt auf! 3.05 Rosins Restaurants – Ein Sternekoch räumt auf! 20.00 Tagesschau 20.15 Die Flucht (1-2/2) TV-Drama (D 2007). Mit Maria Furtwängler, Jean-Yves Berteloot. Regie: Kai Wessel 23.15 Night Will Fall. Dokumentarfilm (GB 2014). Hitchcocks Lehrfilm für die Deutschen 0.30 Polizeiruf 110 Krimireihe (DDR 1975). Ein Fall ohne Zeugen. Mit Jürgen Frohriep, Alfred Rücker 1.40 Siebenmal lockt das Weib Komödie (I/F/USA 1967). Mit Shirley MacLaine, Michael Caine. Regie: Vittorio De Sica 3.15 Endlich Witwe. Komödie (F 2007). Mit Michèle Laroque 20.00 RTL II News 20.15 Honey Romantikkomödie (USA 2003). Mit Jessica Alba, Mekhi Phifer, Zachary Williams Die 22-jährige Tänzerin und Choreografin Honey träumt vom eigenen Tanzstudio. Doch das Showbiz ist hart. 22.05 8 Mile. Drama (USA 2002) Mit Eminem, Kim Basinger Regie: Curtis Hanson 0.15 Das Nachrichtenjournal 0.45 Honey. Romantikkomödie (USA 2003) 2.20 8 Mile. Drama (USA 2002) 4.00 Splinter. Horrorfilm (USA 2008). Mit Jill Wagner ARTE B3 SÜDOSTSCHWEIZ 3+ SWR 16.05 Ludwig XIV. – König der Künste. Dokufilm (F 2015) 17.35 Das Mobiliar von Versailles 18.30 Barockabend in der Pariser Philharmonie 19.15 ARTE Journal 19.45 Der Gärtner von Versailles 20.15 Casablanca. Melodram (USA 1942) 21.45 Ich bin Ingrid Bergman. Dokufilm (S 2014) 23.35 Barock-Nacht mit William Christie 0.55 Deborah Colker und der Tanz am Zuckerhut 1.50 Nachspielzeit. Drama (D 2015) 16.45 Rundschau 17.00 Einfach. Gut. Bachmeier 17.30 Alpen-Donau-Adria spezial 18.00 Frankenschau 18.45 Rundschau 19.00 Unter unserem Himmel 19.45 Chiemgauer Volkstheater 21.15 PULS Playground 21.45 Sportschau – Bundesliga am Sonntag 22.05 Blickpunkt Sport 22.50 Blickpunkt Sport Regional 23.00 Rundschau-Magazin 23.15 Ist das Leben nicht schön? Tragikomödie (USA 1946) 1.20 Startrampe 16.00 Globe TV 16.30 Shop24 17.00 Globe TV 17.30 Homegate TV 18.00 Report 18.30 Bob Ross – The Joy of Painting 19.00 Report 19.30 Bob Ross – The Joy of Painting 20.00 Report 20.30 Bob Ross – The Joy of Painting 21.00 Report 21.30 Bob Ross – The Joy of Painting 22.00 Report 22.30 Bob Ross – The Joy of Painting 23.00 Report 23.30 Bob Ross – The Joy of Painting 0.00 Report 5.33 Superstar. Musik-Castingshow 5.59 ESO.TV 8.00 HSE24 9.00 ESO. TV 16.15 NCIS – Los Angeles 18.09 NCIS – Los Angeles 19.15 NCIS – Los Angeles. Die Reichen und die Schönen. Krimiserie 20.14 Bauer, ledig, sucht... 22.03 The Mentalist 23.02 The Mentalist 0.06 NCIS – Los Angeles 1.00 NCIS – Los Angeles 1.45 The Mentalist 2.28 The Mentalist. Buchstaben im Kreis 3.10 Bauer, ledig, sucht... 18.15 Ich trage einen grossen Namen – Klassiker 18.45 Treffpunkt 19.15 Die Fallers – Eine Schwarzwaldfamilie 19.45 Landesschau aktuell 20.00 Tagesschau 20.15 Sommer auf dem Land – Erinnerungen ans Dorfleben im Südwesten 21.45 Sportschau – Bundesliga am Sonntag 22.05 Sport im Dritten 23.00 Mord mit Aussicht 23.45 Graf Yoster gibt sich die Ehre 0.35 Gewagtes Spiel 21 TV-TIPPS Wie ausgewechselt 20.00 | SRF ZWEI KOMÖDIE: Dave (Jason Bateman, l.) und Mitch (Ryan Reynolds) sind trotz ihrer Unterschiede seit ihrer Jugend unzertrennliche Freunde: Während Mitch als arbeitsloser Single reihenweise Frauen abschleppt, führt Dave als Anwalt, Vater und Ehemann ein verantwortungsvolles Leben. Bei der Pinkelpause während eines freundschaftlichen Besäufnisses versichern sich Dave und Mitch gegenseitig, den anderen um sein Leben zu beneiden. Am nächsten Morgen erwachen sie im Körper des jeweils anderen. Das Chaos ist vorprogrammiert.. Tatort 20.05 | SRF 1 KRIMIREIHE: Die Sekretärin Sylvia Kleinert wurde bei einem Überfall auf die Stadtkämmerei von einem maskierten Mann erschossen. Die Kommissare Dorn (Nora Tschirner) und Lessing (Christian Ulmen) finden Hinweise darauf, dass die Frau kein zufälliges Opfer war. Es stellt sich heraus, dass Sylvia ein Verhältnis mit dem verheirateten Stadtkämmerer hatte. Safe House 20.15 | ORF 1 ACTIONFILM: Der Ex-Agent Tobin Frost (Denzel Washington) wird von der CIA als Verräter gesucht. In Kapstadt gelingt es seinen ehemaligen Kollegen, ihn festzusetzen. Doch als das Safe House, in dem er sich befindet, von Söldnern angegriffen wird, gelingt ihm und dem CIA-Agenten Matt Weston die Flucht. Nun werden beide von Killern gejagt, die mächtige Hintermänner zu haben scheinen.. Percy Jackson – Im Bann des … 20.15 | PRO 7 FANTASYFILM: Einst hat sich Thalia geopfert, um die anderen Halbgötter zu retten, weshalb Zeus zu ihren Ehren einen Baum wachsen liess, der den Ausgangspunkt eines magischen Schutzschildes um das Camp der Halbgötter bildet. Als der Baum vergiftet und der Schutzwall gebrochen werden, begeben sich Percy (Logan Lerman) und seine Freunde auf die Suche nach dem goldenen Vlies, um das Camp zu retten. Casablanca 20.15 | ARTE MELODRAM: Während des Zweiten Weltkrieges trifft der Amerikaner Rick (Humphrey Bogart) in seinem Café in Casablanca seine unvergessene Geliebte Ilsa (Ingrid Bergman) wieder. Sie befindet sich mit ihrem Mann Victor Laszlo, einem gesuchten Widerstandskämpfer, auf der Flucht vor der Gestapo und bittet ihn um Hilfe. Die einstige Leidenschaft der beiden füreinander flammt wieder auf, und Rick steht vor der schwersten Entscheidung seines Lebens. World War Z 22.00 | SRF ZWEI HORRORTHRILLER: Eine ZombiePandemie ist ausgebrochen. Wer gebissen wird, verwandelt sich innerhalb von Sekunden, weshalb viele grossstädtische Gegenden bereits als verloren gelten. Der ehemalige UN-Mitarbeiter Gerry Lane (Brad Pitt) und einige Wissenschaftler wollen die Ursache und den Ausgangspunkt der Katastrophe erforschen, um das Virus zu stoppen. Sie beginnen ihre Untersuchungen auf einer südkoreanischen Militärbasis. 22 RADIO / TV VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 ■ RADIO 10.15 RADIONOVELA Vita capita - episoda 724 Tge casino! Tina Zurbuchen ha bandunà Surgonda e laschà enavos l'ustaria senza ustiera. Vegn insatgi a supigliar quella? Insatgi da la Bassa? U vegni forsa fatg insatge auter ord il local? Tge casino ... Reschia: Michel Decurtins 14.03 LA POPULARA (REP.) Muments allegraivels a Tschiertschen ed a Strada 19.00 LAS PERLAS 50 onns «Satisfaction» «(I can’t get no) Satisfaction» – la chanzun clav dals Rolling Stones cumplenescha quests dis qua 50 onns. Cun ses riff emblematic è ella daventada in vair imni dal temp sessantotger. Las perlas preschentan las inspiraziuns essenzialas, ma er in pugn plain represas interessantas dal megahit, da Otis Redding sur ils Devo enfin tar Junior Wells. Redacziun: Benedetto Vigne 20.03 FORUM (REP.) Il forum cun Chatrina Gaudenz Rabin Klein – in rabin a chatscha dad assassins SONDA, 29 D’AVUST €€€€€€€€€€ € 9.03 PROFIL Profil cun Pascal Gamboni «Chanzuns èn bartgas» Pascal Gamboni chanta chanzuns en dialect tuatschin, tudestg ed englais. Enconuschent è el vegnì cun la gruppa «Passiunai». Pascal Gamboni ha 38 onns e viva a Berna. Blers onns ha el vivì e fatg musica en l'Engalterra, tranter auter cun sia gruppa Cléan. Ed el ha era fatg in project cun l'autur Arno Camenisch. Da ses temp a Bristol e Londra, da sia vita e sia musica raquinta el en il Profil. Redacziun: Hubert Giger 11.03 MAGAZIN DA CULTURA Magliadrun – nums per maschinas Chasper Pult s'occupescha en questa ediziun dal Da num e da pum dal «Magliadrun», il num per ina maschina da perfuraziun per la construcziun da la galaria per ina ovra electrica. Maschinas survegnan nums? Pertge pomai? E magliadrun, quai pled è para era stà avant onns in surnum. Pleds che vegnan fatgs pli pitschens u era pli gronds en derasads. Era ils nums dals chalenders, «Jon» e «Sabina», vegnan discutads. En la rubrica «Cudeschs per uffants» preschentain nus «Lasse il goli» e «Na, naa», duas istorgias nua che bler va sutsura. Redacziun: Esther Berther 19.00 SOUNDCHECK Leonard Cohen live a Dublin – 2. part El è ina da las grondas figuras tranter ils chantauturs dals ultims 50 onns: Leonard Cohenesiaschanzunsnunemblidaivlassco: Bird on the wire, Im your man, Take this waltz e Suzanne. Dacurt ha el preschentà in disc live d'in concert a Dublin. Redacziun: Jachen Prevost DUMENGIA, 30 D’AVUST €€€ €€€€ 8.06 / 20.03 VITA E CRETTA Cult divin San Jon a Susch 9.03 MARELLA Greti Caprez, la plevonessa «illegala» Ils 13 da settember 1931 fan ils abitants da Furna en il Partenz in pass nunusità: Els elegian ina dunna sco plevonessa. Greti Caprez-Roffler ha quella giada 25 onns, in pop da 9 mais ed in um che lavura sco inschigner a Turitg. Ella accepta l’uffizi e va a viver a Furna. Greti Caprez è cun quai l’emprima dunna sin chanzla e l’emprima plevonessa en Svizra che maina in pravenda. Quest pass è nunusità e tenor lescha ecclesiastica illegal. Pir 34 onns suenter, il 1965, vegnan las dunnas uffizialmain admessas sco preditgantas en Grischun. La Marella suonda las cuntraversa ed ils cumbats d’ina dunna naschida memia baud. Redacziun: Christina Caprez Dunnas en la politica Las dunnas èn anc adina ina minoritad en la politica: En il cussegl naziunal sesan 29% dunnas ed en il cussegl dals chantuns be 20%. Forum cun Philipp Ramming Esser e vegnir creschì Ussa che la scola ha puspè entschet, entschaiva per blers uffants in'aventura mirvegliusa cumbinada cun muments da fastidi e turment. Els scuntran «L'Ernst» da la vita, quest cumpogn che fa ch'ins daventa serius e creschì. La levezza da l'uffanza evapurescha e fa plaz a la scuverta dolurusa, ch'il mund n'è betg quel ch'ins aveva siemià. Dentant far questa experientscha e savair ir enturn cun tut las differenzas tranter il mund ideal e quel real, è il minz da vegnir creschì. Ina differenza ch'è era il motor per emprender a lavurar, uschia ch'ins po gidar a construir in meglier mund. Redacziun: Philipp Ramming 14.03 ARTG MUSICAL Gion Antoni Derungs, naschì 1935, pudess festivar ils 6 da settember ses 80avel. Cun sia mort ils 4 da settember 2012 perda la Rumantschia ses pli grond ed impurtant cumponist, in musicist da format ed irradiaziun internaziunala. L'Artg musical sa ragorda dad el e repeta in discurs fatg 1995 en vista al 60avel dal cumponist lumnezian. En la segunda part che tracta ils onns 1962-95 discurra Gion Antoni da ses temp sco magister al seminari da scolasts a Cuira, da la relaziun cun ils collegas e co sia musica es vegnida recepida lezza giada da l'auditori. Redacziun: Giusep G. Decurtins 15.03 LA CLASSICA (REP.) Serenadas da Mozart 19.00 LA CLASSICA E quai na vegn era betg a sa midar fitg cun las elecziuns naziunalas da l’october: En il Grischun è be in terz dals candidats dunnas. La manadra dal post per dumondas d’egualitad dal Grischun Silvia Hofmann declera ils motivs, la anteriura politicra Barla Cahannes raquinta da sias experientschas sco giuvna engaschada en la politica grischuna e trais studentas rumantschas discuteschan davart las dunnas en la politica. Radio Rumantsch, oz tranter las 11.00 e las 12.00 uras U era en il dossier online sin www.rtr.ch Sonda ils 29 d’avust è la 14avla ediziun dal Bike Maraton dal Parc Naziunal. RTR rapporta live davent dal start enfin tar l’arrivada. Tut ils resultats impurtants, las intervistas cun ils victurs e las istorgias a l’ur – tar RTR tranter las 6:00 e las 14:00. Noss reporters èn era da la partida sin il traject tranter S-chanf e Scuol, nus accumpagnain la famiglia Rainolter da Tschlin durant la cursa. 12.30 FORUM Gion Antoni Derungs in memoriam (2. part) La dumengia vargada ha la corporaziun evangelica da Susch festivà il giubileum 500 onns baselgia San Jon a Susch. En il center da la festa è stà in cult divin ecumenic cun refurmads, catolics e la baselgia libra. En Vita e cretta da dumengia emettain nus quest cult divin cun ils reverendas Annette Jungen, Krzysztof Malinowski e Richard Furter, cun l'organista Christa Pinggera, cun il chor maschadà e la musica da Zernez. Redacziun: Gabriela Desax RTR al 14avel Bike Maraton dal Parc Naziunal sut tschiel avert. En La classica rendain nus omagi a quella stagiun che ha regalà a nus memorias che vegnan a restar anc ditg en noss cors. La musica latiers na savess betg esser pli bella: «La Pastorale» da Beethoven, «Im Sommer» da Joachim Raff, «Nächte in spanischen Gärten» da Manuel de Falla u «L'été» da Hector Berlioz. Redacziun: Rosvita Barenius ■ TELEVISIUN 11.20 CUNTRASTS SIN RSI LA2 (REP.) «Sas anc?»: Be üna mür (E davent e’la!) Davart l’uman e la mieur Per nagin auter animal ha il carstgaun inventà tantas metodas per destruir el sco per la mieur. Pigliond ora forsa per sasez! La mieur engola, irritescha, fa tema. E tuttina: Indalsplisimpaticsanimalsèerestalamieur. La relaziun cun la mieur è pia fitg ambivalenta. Il film «Be üna mür» da Gian Andrea Reinalter ed Arnold Rauch va a la tschertga da la mieur, sur e sut terra, en las gondas, en tschalers ed en las chanalisaziuns. 17.40 TELESGUARD SIN SRF 1 L’emissiun d’infurmaziun sin SRF 1 cun suttitels tudestgs sin TXT 777 rep. sin SRFinfo tranter las 18.00 e las 22.00 Il sistem da castas en il Nepal La populaziun en il Nepal vegn, malgrà ch’il sistem è scumandà, dividida en castas. Ils uffants che nus avain visità s’audan en la casta la pli bassa. Ma tge munta quai, in sistem da casta? Nus declerain. Il magazin d’infurmaziun per uffants (repetiziun sin SRF info tranter las 18.00 e las 19.30) Dapli davart il Minisguard chattais sin www.minisguard.rtr.ch DUMENGIA, 30 D’AVUST €€€€€€€€ 7.30 CUNTRASTS SIN RSI LA1 (REP.) «Sas anc?»: Be üna mür (E davent e’la!) Davart l’uman e la mieur 17.15 MINISGUARD SIN SRF 1 (REP.) Il magazin d’infurmaziun per uffants 17.25 CUNTRASTS SIN SRF 1 «Sas anc?»: Artur Caflisch Poet admirà e disfamà. SONDA, 29 D’AVUST €€€€€€ €€€€€ 17.10 CUNTRASTS SIN SRF 1 (REP.) «Sas anc?»: Be üna mür (E davent e’la!) Davart l’uman e la mieur 17.40 MINISGUARD SIN SRF 1 Co vivan ils uffants en il Nepal? Cumià dad ina stad magnifica Igl è stà ina stad extraordinaria, cun chaliras e setgira. Ma cun bellezza sairas cun els. Nus raquintain l’istorgia d’in mattet che ha pers in det e d’ina giuvna che ha pers ses dachasa. Ma i dat speranza: Nus mussain era ina scola ch’è vegnida bajegiada si da nov. Avant trais mais hai dà in grond terratrembel en il Nepal. La Svizra ha rimnà blers daners per gidar. Ma co vesi ora ussa en il Nepal? Nus avain visità uffants che vivan en il Nepal e guardain co ch’i va Per finir la seria da stad «Sas anc?» 2015 as preschenta Arnold Rauch in poet Ladin, per ch’el na giaja mai en emblidanza: Artur Caflisch! In poet admirà, ma era disfamà, saja el stà, ha ditg Andri Peer, in auter e poet Ladin, betg nundispitaivel. Tge che Caflisch ha tut ditg, pretendì e fatg beffas, e tge ch’el ha tut stuì udir e sa grittentar! Artur Caflisch n’era betg in simpel, ma fitg spiertus ed in grond umorist. A questa persunalitad cumplexa aveva Ernst Denoth deditgà in da ses tipics films, nua ch’el lascha discurrer enconuschents e litterats, da la persuna, ma er da l’ovra imposanta e formidabla dad Artur Caflisch. LA QUOTIDIANA VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 23 PLAID PER LA DUMENGIA Suandei il plaid e buca seigies mo auditurs! DA SUR MARCUS FLURY, GLION B iars valeteschan tensiuns sco enzatgei negativ. Denton, ina veta senza tensiuns ei lungurusa. Ei drova certas tensiuns. Ellas ein sanadeivlas, sch’ellas ein buca memia grondas e fermas. E Candidatas e candidatas da la pcd giuvna dal Grischun: da san. Melanie Janka, Tino Schneider, Caterina Ventrici, René Epp e Corina FOTO Y. BÜRKLI Caluori. La pcd giuvna dal Grischun Cun ils pli blers electurs en il chantun (cp) La partida giuvna da la pcd grischuna è quella cun ils pli blers electurs en il Grischun. Concretamain s’engascha ella per l’avegnir, sinaquai ch’il chantun Grischun restia vinavant attractiv per viver e lavurar. Giuvens carstgauns duessan era avair in avegnir cun perspectivas tras crear cundiziuns generalas, uschia ch’in return en il Grischun suenter il studi u ina scolaziun en la Bassa saja pussaivel. Quels e quellas che candideschan per la pcd giuvna enconuschan las raschuns per la ferma depopulaziun da giuvens carstgauns, siond ch’els èn stads confruntads cun da quellas dumondas. Perquai vulessan els sa participar activamain a la discussiun per l’avegnir da noss Chantun ed uschia realisar schliaziuns per las pretensiuns fatgas. Quai ch’il Grischun basegna èn oravant tut plazs da lavur attractivs en las regiuns, ma era bunas pussaivladads da scolaziun en il chantun, in turissem che prosperescha, in’economia solida, dentant era meglras cundiziuns generalas tar l’infrastructura sin il champ dal traffic public u la communicaziun sco era in provediment per tuts. Mo uschia è in Grischun cun success pussaivel. Perquai trametta la pcd giuvna tschintg fermas persunalitads a la cursa per ils sezs en il cussegl naziunal. Cun dus deputads, ina suppleanta al cussegl grond ed in ulteriur suprastant da la pcd giuvna dispona lur glista d’ina considerabla experientscha politica. Vitiers vegn che quels candidats èn era engaschads fermamain en lur professiuns ed uniuns. Che tuts trais linguatgs chantunals èn represchentads è in ulteriur mussament per la multifariadad da la glista 2. Corina Caluori, dad Eigias/Landquart, ha studegià giurisprudenza a l’Universitad da Turitg e returnada suenter en il Grischun, nua ch’ella ha fatg questa stad cun success la patenta d’advocata. Dapi 2014 è ella suppleanta al cussegl grond dal circul dals V Vitgs. Ella fa era part da la suprastanza da la pcd da las dunnas dal Grischun ed è involvada en la pcd locala da Landquart ed uschia en ils fatgs politics. René Epp, da Sedrun, è cussegliader da finanzas tar la Banca Raiffeisen Cadi. El è deputà e s’engascha fitg per meglras cundiziuns generalas en las regiuns. Sco parsura da la pcd Cadi e commember dal parlament regiunal è René Epp collià fermamain cun la politica regiunala e dispo- na gia d’ina considerabla experientscha politica. Caterina Ventrici, Cuira, ha studegià giurisprudenza a l’Universitad da Turitg ed ha fatg cun success la patenta d’advocata. Dapreschent lavura ella per ina chanzlia a Cuira. Ella è engaschada politicamain fitg sin plaun communal, nua ch’ella è ina commembra impurtanta da la pcd cirquitala da Cuira. Tino Schneider, da Cuira, istoricher, sa chatta uss en il studi da master a l’Universitad da Lucerna. El è dapreschent il pli giuven deputà en il cussegl grond e s’engascha là per ils interess da la generaziun giuvna. El è era copresident da la pcd giuvna dal Grischun, suprastant da la pcd chantunala e stà commember dal comite d’organisaziun da la sessiun chantunala per la giuventetgna 2013. Melanie Janka, Sursaissa, studegia dapreschent giurisprudenza a l’Universitad da Berna e vegn a far silsuenter la patenta d’advocata en il Grischun. Ella è suprastanta da la pcd giuvna dal Grischun, da la scola da skis a Sursaissa, revisura dalla «Jumpferaverein» da Sursaissa ed è colliada fermamein cun la Surselva. Glista 2 – per il Grischun da damaun! ra nossa veta da cardientscha enconuscha tensiuns. Vida quei regorda in plaid ord la brev da s. Giachen che di: «Suandei il plaid e buca seigies mo auditurs ch’engonan sesezs.» (Gc 22). Ei setracta cheu dalla tensiuns denter plaid ed ovra, udir e far, dumengia e luverdi. N us vein il giavisch da viver en harmonia. Ella veta famigliara ed en nossas relaziuns in cun l’auter eis ei buca pusseivel da viver incontin en tensiuns. Perquei vein nus sviluppau certs mecanissems per untgir tensiuns. A carstgauns che caschunan tensiuns van ins ord via ni ch’ins pren els buca serius. Era tensiuns internas che han da far cun la cardientscha, empruein nus d’untgir. Bia da quei che nus udin el survetsch divin e che tschenta en damonda nossa tenuta, croda bugen en quella reit dil buca vuler udir, digl emblidar, pia ella reit dallas detensiuns. S co ils plaids da s. Giachen muossan, ei quella tensiun denter udir e far fetg veglia. Exempels san forsa illustrar quei. Nus confessein: «Jeu creiel enten in Diu, Bab tutpussent, Scaffider dil tschiel e dalla tiara.» Mo nus sentin la tutpussonza dil meini public, dil daner, dallas atgnas disas. Pia: Diu tutpussent – meini public tutpussent. Nus confessein Diu sco Scaffider, mo la scaffiziun manipulein nus sco sch’ella s’udess a nus. N us duessan era sentir ina tensiun, cu nus urein: Bab nos… mo vein enqualga negin patertgar e sedepurtar fratern enviers quels ch’ein affons dil medem Bab, mo forsa d’in autra cultura, religiun ni derivonza. tensiun sentin nus, cu Quella nus vegnin ord baselgia e mein in a l’auter ord via, schegie ch’il davos giavisch: «Mei, e la pasch cun vus» resuna aunc en nossas ureglias. I gl ei bien da sentir quella sauna tensiun denter veta e cardientscha. Quei meina ad ina madironza interna e finalmein a conversiun permanenta. Tgi che s›engascha per pasch, senta ch’ei sto igl emprem reger pasch en siu intern. E tgi che plaida dalla carezia, senta ch’ins sto igl emprem cumbatter en sesez igl egoissem ed il patertgar stretg. TUJETSCH Gie al dretg d’aua dalla Val Giuv (anr/hh) Il cussegl da vischnaunca da Tujetsch ha approbau la mesjamna sera ils statuts novs dalla Regiun Surselva. La decisiun finala pren il suveran alla radunonza communala. Medemamein ha il cussegl detg gie alla concessiun all’Energia Alpina pil dretg d’uti- lisaziun dall’aua per l’Ovra hidraulica Val Giuv/Val Milà. La fatschenta sto vegnir suttamessa alla votaziun all’urna. Per preparar la revisiun dalla lescha davart igl encurir cristallas e minerals ha il cussegl da vischnaunca eligiu ina cumissiun. Und ich will singen nicht für einen Tag, sondern für alle Tage. Walt Whitman Abschied In Liebe und tiefer Verbundenheit nehmen wir Abschied von meinem Ehemann, unserem Vater, Schwiegervater, Bruder, Schwager, Onkel, Freund und Wegbegleiter Placi Flepp-Henzelin 16. Dezember 1927 bis 25. August 2015 Nach einem reich erfüllten Leben wurde er von seinen Altersbeschwerden erlöst. Wir sind dankbar für die Liebe, Fürsorge, Freundlichkeit und Hilfsbereitschaft, die er uns geschenkt hat, und die vielen schönen Jahre, die wir an seiner Seite verbringen durften. Traueradresse: Rita Flepp-Henzelin Loestrasse 46 7000 Chur In liebevoller Erinnerung: Rita Flepp-Henzelin Beat Flepp und Michaela Greco Martin Flepp und Leta Mikesch Verwandte, Freunde und Bekannte Wir treffen uns am Donnerstag, 3. September 2015, um 14.15 Uhr zur Urnenbeisetzung und anschliessenden Trauerfeier vor der Friedhofkapelle Fürstenwald in Chur. Für allfällige Zuwendungen danken wir für die Berücksichtigung der Caritas Schweiz (PC 60-7000-4) oder der Pro Juventute (PC 80-3100-6). FOTO A. BEELI 24 A FIN Z VENDERDI, ILS 28 DA AVUST 2015 COLUMNA Miurs en casa Helvezia DAD AUGUSTIN BEELI L a situaziun vegn pli e pli alarmonta. Dapertut ell’Europa spetgan tschiensmellis che lur veta cuntinueschi en in’autra, ina megliera fuorma. Els vulan entrar ella casa dils Helvezia. Igl ei sco ina invasiun da miurs. En casa vertesch’ins denton neginas miurs. Quei va buc. Autruisa perdess‘ins la controlla ed il domini. Miurs ein tschuffas, portan malsognas, s’igniveschan e semultiplicheschan. Ei dat pia nuot auter che da stuppar las ruosnas, serrar escha e finiastras. T gi che s’exprima publicamein pro ni contra miurs s’expona perinagada. Lein prender la Svizra, ch’ei situada amiez l’Europa, sco casa d’ina famiglia Helvezia. En quella famiglia cun fargliuns fetg differents in da l’auter discutesch’ins animadamein. Las miurs ein en tschalèr. Ed adina dapli arrivan, entiras famiglias, cun poppamenta, cun sac e pac. Ei s’auda tier la tradiziun dalla famiglia Helvezia dad esser aviarts per tut. Mo zanua ha tut cunfins. Ils perdavons dalla casa Helvezia sil crest fuvan inagada sezs miurs. Era els han empriu in- agada da far ruosnas en casas jastras. Miurs paupras han ins adina saviu duvrar, nua ch’igl era. Cunzun per cavar ruosnas ed ir tras tunnels ein miurs aunc oz fetg adattadas. Miurs e vermaneglia han gidau da construir e sesviluppar. E l decuors dils onns ha famiglia Helvezia sil crest capiu d’integrar las miurs. Mo ussa, cu ellas vegnan en roschas? Stuppar aunc meglier las ruosnas ei ina varianta. Discutau da quella vegn pil mument fetg vehement en casa Helvezia. Sias quater preits cun ferms mirs e finiastras cun grossa isolaziun ein sco in’ustonza. Il meglier fuss da schar serrau las finiastras. A i, ai, ai, ei vegn mender e mender! Famiglia Helvezia observa, commentescha, sevila. Frars e soras Helvezia sescognan e san buca co sligiar il problem. Els han negins geniturs che savessen mussar ina strategia. Ina dallas soras grondas vul che la casa resti schi schubra sco tochen dacheu. Tschella, era ina dallas grondas, arvess pli bugen tut l’escha ed aunc la porta-clavau per schar entrar tuttas miurs. Ils frars che han lur combras dalla vart dretga manegian che las soras seigien tschoccas e da levsenn. Ellas, che han lur combras da durmir dalla vart seniastra, seigien memia bunas. Quei mondi a liunga vesta buca bein, manegian ils frars. Auters frars secumportan sco heroxs. Nus stuein defender nossa casa. «Nus havein bein avunda miurs e ratuns ed auters schmarozzers.» E n casa Helvezia ei atgnamein tut en uorden. Il problem resta. Ei gartegia buca da stuppar tuttas ruosnas. Adina dapli miurs arrivan. Ellas suondan il fried dil caschiel. Sch’ei gartegia buca da stuppar era las fessas, dat ei in sulet remiedi: Tissi da miurs. Mo tgei far culs biars cadavers? Fierer ord finiastra va buc, lezzas astg’ins gie buca pli arver pli. Frars e soras Helvezia vegnan pli e pli malsegirs. Repower cumbatta cun pretschs bass ed il ferm franc svizzer (rtr) Il concern d’energia grischun Repower scriva danovamain cifras cotschnas. Il prim semester da quest onn è sa resultà ina perdita da radund 108 milliuns francs. Il 2014 muntava quella anc a 33 milliuns. La svieuta è sa reducida per 23% sin 922 milliuns francs, cumpareglià cun il medem temp da l’onn avant. Sco quai che la Repower scriva, saja la raschun per quest resultat surtut ils pretschs bass per l’energia ed il ferm franc. Il con- cern grischun fa ina gronda part da sia svieuta en euros. Sa reducì saja surtut il commerci (-11%), il provediment e la furniziun però sajan restads quasi tuttina sco l’onn avant (-2%). En connex cun il ferm franc sajan ins vid examinar ulteriuras mesiras. Decisiuns concretas vegnian communitgadas pass per pass, communitgescha la Repower. Gia il 2013 aveva l’interpresa instradà mesiras per reducir ils custs. Uschia han pudì vegnir spargnads mintg’onn passa 20 milliuns francs. Il matg aveva la Repower gia vendì ses project per realisar in’ovra da gas e svapur a Leverkusen en Germania. Il concern punctuescha però ch’il martgà tudestg resta impurtant. D’ina vart furneschan ins energia als clients gronds, da l’autra vart è la Germania sco pli grond martgà da commerci da muntada centrala per l’interpresa grischuna cun sedia a Poschiavo.. L’AURA Temperaturas enfin 31 grads Situaziun generala: Ina zona da pressiun auta sur l’Europa centrala procura per aura stabila. Oz: En il nord avant mezdi singuls nivels, uschiglio sulegliv. En il sid sulegliv. Temperaturas ma- 30° ximalas durant il di en il 15° nord enfin 31 grads, en il Mustér sid enfin 28 grads. En il nord flaivel vent dal sidvest. En las muntognas dal sid flaivel vent da vest enfin nord-vest. Prognosas: Sonda e dumengia en l’entira Svizra sulegliv. En il nord la sonda e la dumengia suenter mezdi nivels da cumulus. La dumengia eventualmain er singuls uradis u urizis encunter saira. 33° 17° Landquart 34° 16° Glion 27° 13° 29° 12° 34° 16° 32° 16° 26° 11° 23° 10° Cuira Scuol Tavau Arosa Zernez Tusaun Spligia 30° 17° Mesocco 28° 11° 29° 11° 25° 9° San Murezzan Sta. Maria 30° 13° Poschiavo FOTO RTR Podium d’elecziun da questa saira a Cuira (rtr)Las elecziuns naziunalas da l’october empermettan gronda tensiun. Per trais da tschintg mandats datti gronda concurrenza. Malgrà questa situaziun da partenza èsi da quin- tar che la cumpart dals votants e da las votantas tranter 18 e 25 restia pitschna. Las duas chasas da medias Somedia e Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR) sco er il studio regiunal dal Grischun da SRF lessan empruvar da midar quai. Perquai dat l’occurrenza electorala, organisada en l’auditori da la GKB/BCG, ina plazza impurtanta a la giuventetgna. NOVITADS DA WWW.RTR.CH Polizia chantunala infurmescha Digren fa fastidis a la NZZ Monsanto na vul betg Syngenta Suenter pliras infracziuns en la Val Müstair, en la Bregaglia ed en il Puschlav ha la polizia chantunala fatg trais sairadas d’infurmaziun per prevegnir ad enguladitschs. La populaziun è vegnida infurmada pertutgant la prevenziun e la collavuraziun cun la polizia. Sco quai che Marco Steck, il schef da la polizia chantunala Engiadina, ha declerà, saja ina collavuraziun tranter la polizia e la populaziun da grond impurtanza. Sper la protecziun da l’agen possess saja impurtant da infurmar immediat a la polizia sch’ins fetschia observaziuns dubiusas. Pli gugent telefonar in gia damemia al 117 che in gia massa pac. La Gruppa da medias NZZ ha fatg ils emprims sis mais da quest onn in gudogn da 4,3 milliuns francs. Quai è strusch la mesadad dal gudogn avant in onn. Sco raschun vegn inditgà la digren tar la reclama en las gasettas sco era investiziuns en la publicistica e novs products. Era la svieuta da la gruppa da medias da la Neue Zürcher Zeitung è sa reducida levet sin anc 227,5 milliuns francs. Il concern american Monsanto che producescha plantas da gen e rauba da ladim ha retratg ses plans per surpigliar il concern svizzer, ses concurrent Syngenta. Sco raschun ha Monsanto inditgà la resistenza dal concern svizzer. Era la davosa offerta da Monsanto aveva fatg naufragi. Monsanto avess pajà 470 francs per aczia, quai ch’avess muntà la summa totala da 44 milliardas francs per il concern. Bunas notas per aua minerala Cura che Irina Taculina discurra da l’aua minerala dad Adelboden, traglischan ils egls da la sommelière d’aua. Per ella è quai la meglra aua minerala ch’igl dat insumma. Sper differentas bars ed ustarias datti en il Quellenhof a Bogn Ragaz era ina bar d’aua minerala. Las 30 sorts gustan fitg different. Insaquantas n’han betg bler gust ed èn miaivlas, autras gustan intensiv, per exempel suenter sal. Sco tar il vin èsi tenor la sommelière era impurtant da baiver la dretga aua tar las spaisas. Al cumenzament cusseglia el aua minerala cun gas, encunter la fin aua senza. Reducziun marcanta per la Baloise En l’emprim mez onn dal 2015 è il gudogn da l’assicuranza Baloise diminuì marcantamain. Cumpareglià cun la medema perioda da l’onn precedent è il gudogn sa sminuì per 30% da 350 milliuns sin 249 milliuns. La raschun principala per questa reducziun l’emprim mez onn 2015 è il gudogn extraordinari da l’emprim mez onn 2014. Quel era creschì per 43% pervia da bunas fatschentas da garanzias da tschains. Il manischunz dal vehichel champester è mitschà senza blessuras. FOTO POCHA Trais blessads suenter collisiun Sin la via d’Engiadina sut Sent hai dà ier ina collisiun frontala. In automobilist è vegnì cun ses vehichel en ina curva sin il cuntravial ed è collidà cun in vehichel champester cun car annex. Sco quai che la polizia chantunala rapporta, è il manischunz ch’ha fatg il sbagl sa blessà levamain. Sia conautista è sa blessada pli fitg. Cun levas blessuras è in uffant che seseva davos mitschà. Tuts trais èn vegnids manads cun l’ambulanza en l’ospital a Scuol. Il manischunz dal vehichel champester è mitschà senza blessuras. Biodiversitad dal guaud creschas En ils guauds svizzers è la diversitad da las spezias creschida. Plinavant èn ils guauds pli spess ch’anc avant 10 onns, a questa conclusiun vegn il pli nov rapport da la confederaziun davart il guaud. La midada dal clima e parasits importads pudessan en l’avegnir dentant chaschunar problems pli gronds. Difficultads chaschunan dentant era incendis, il bau da scorsa e novas malsognas da bulieus. La biodiversitad è sa megliurada ils ultims onns. Per quest motiv è sa megliurà l’effect da la protecziun per l’aua sutterrana ed er da privels da la natira.
Documenti analoghi
La Quotidiana, 24.7.2015
veschla ei nunprigulusa e morda
buca sch’ella sesenta en prighel rea
gescha la vipra cruschada cun ina
miersa. La resca da vegnir miers
d’ina tala siarp ei denton fetg pin
tga, pertgei ella ei te...
Einen Blick über die Grenze wagen
vainsa «la fam naira» e dal sgüra eir
«L’ögl pü grand cu il bögl». Cun granda
paschiun declera Chasper Pult a las partecipantas ün pêr trats da la lingua gastronomica – cumprais mincha detagl.
Perc...