2010 seqtemberi.indd

Transcript

2010 seqtemberi.indd
vfhfl lf .dtkufy6 cfmfhsdtkjd6
vt dfh itysfyf=
1* ~@@%`
ctmntv,thb
@)!) OTKB
C F } F H J C F V F H S K B C B EHB
EHBLBEKB
L B EKB GBHBC
GB HB C _ CJ[EVBC
C J[EVB C CF[TKVOBAJ
C F[T KVO B AJ EYBDTHCBNTNBC GTHBJLEKB
G THBJLEKB JHUFYJ
JH UFYJ
`Seican WeSmariteba~
ssu-Si axali saswavlo weli daiwyo
soxumis saxelmwifo universitets axali logo
aqvs. igi warmoadgens sam segmentad dayofil evropul fars, romelsac zemoT amSvenebs oqrosferi
lenti warweriT: Cognosce Veritatem (Seican WeSmariteba). es fraza simbolurad mianiSnebs studentebis swrafvas codnis miRebisa da WeSmaritebis
Secnobisken. faris zeda, centralur segmentSi saqarTvelos saxelmwifo erovnuli droSaa gamosaxuli. faris marjvena segmentSi, oqrosfer fonze
gamosaxuli gadaSlili wigni ganaTlebis simbolos
warmoadgens. faris marcxena segmentSi, zRvisfer
fonze, Zmebis _ dioskurebis simboluri gamosaxulebaa, Tavze varskvlavebiani ori muzaradis saxiT.
es, erTi mxriv, simboluri miniSnebaa istoriul fesvebze, dioskuria-soxumis oriaTasxuTaswlovan istoriaze, xolo, meore mxriv _ ori moZme eris
_ qarTvelTa da afxazTa istoriul erTobaze.
farnebi afxazeTisken gafrindnen
27 seqtemberi gansakuTrebuli TariRia saqarTvelos uaxlesi istoriisTvis. am dRes yoveli qarTveli didi
tkiviliTa da sinanuliT xvdeba, xvdeba imediTac, radgan momavlisken imzireba da swored iseT welgamarTul da
mzian qveyanas aSenebs, romlis sikeTisTvisac aTasobiT vaJkacma adamianisTvis yvelaze sanukvari ram _ sicocxle gaiRo. im Taobis, im biWebis sunTqvas grZnobs dRes saqarTvelo, maTi
saxelebi brwyinaven svetebze, qvis filebsa Tu TiToeuli Cvenganis xsovnaSi... da yvela qarTveli isev da isev
rwmundeba: geni da jilagia aseTi _
moixmobs samSoblo? _ gamova qudze
kaci!.. aRzevdeba gveleSapi? _ gangmiravs wminda giorgi!..
27 seqtembers gmirebis pativsacemad kvlav gmirTa moedanze Seikriba
eri da beri.
soxumis saxelmwifo universitetisTvis es dRe yovelTvis gansakuTrebiT
gamorCeulia. ase iyo welsac. afxazeT-
Si, samSoblos dacvisas, Cveni umaRlesi saswavleblis ramdenime studenti
da TanamSromeli daeca. dideba maT saxelebs! dRes, sxva aTasobiT saxelTan
erTad, es saxelebic gmirTa memorialzea amotvifruli.
aqcia saxelwodebiT _ „Cven erTi
guli gvaqvs!~ _ gmirTa moedanze afxazeTis legitimuri mTavrobisa da soxumis saxelmwifo universitetis iniciativiT gaimarTa.
RonisZiebaSi, romelic 1993 wlis
seqtemberSi soxumSi ganviTarebul movlenebs mieZRvna, ssu 500-mde studenti
monawileobda. axalgazrdebma anTebuli
sanTlebiT gmirTa memorials cocxali
jaWvi Semoavles da simbolurad caSi
30 manaTobeli farani gauSves.
...da gafrindnen farnebi afxazeTisken, yvela uklebliv dasavleTiT waiRo xeobidan monaberma qarma da dablidan uamravi adamianis locva da cadawvdili mzerac gaatana sagzlad, rogorc
simbolo imedisa da monatrebisa...
20 seqtembers soxumis saxelmwifo
universitetSi 2010-2011 saswavlo weli daiwyo.
wels xuTasma pirvelkurselma SemoaRo Cveni umaRlesi skolis kari da arCeuli specialobis dauflebas Seudga.
am sazeimo dRes universitetma axladgaxsnil sakonferencio darbazSi
araerT stumars umaspinZla, maT Soris
iyvnen:
saqarTvelos ganaTlebisa da
mecnierebis ministris moadgile nodar
surgulaZe, saqarTvelos ganaTlebisa
da mecnierebis saministros umaRlesi
ganaTlebis ganviTarebis sammarTvelos
ufrosi nugzar Citaia, saqarTvelos
teritoriuli mTlianobis aRdgenis
saparlamento komisiis Tavmjdomare
SoTa malaSxia, evropul da evro-atlantikur struqturebSi integraciis
sakiTxebSi saqarTvelos saxelmwifo ministris moadgile Tamar beruCaSvili,
afxazeTis a./r. mTavrobis Tavmjdomare
giorgi baramia, afxazeTis a./r. umaRlesi sabWos Tavmjdomare giorgi gvazava,
germaniis arqeologiis institutis evraziis mimarTulebis direqtori svend
hanszeni, afxazeTis a./r. ganaTlebisa
da kulturis ministri dali xomeriki,
msoflioSi aRiarebuli saopero momRerali paata burWulaZe da sxvebi.
RonisZieba gaxsna da auditoriaSi
msxdom studentebsa da akademiuri personalis warmomadgenlebs saswavlo
wlis dawyeba miuloca soxumis saxelmwifo universitetis reqtorma, profesorma joni afaqiZem.
sityviT gamosulma stumrebma isaubres soxumis saxelmwifo universitetis rolsa da mniSvnelobaze Tanamedrove qarTul saganmanaTleblo sivrceSi
da warmatebebi usurves demokratiuli
prioritetebis mqone umaRles saswavlebels, romelic yovelwliurad ufro da
ufro welSi gamarTuli da Tavaweuli
imzireba momavlisaken... misi momavali
ki, udavod, mSobliur afxazeTSi dabrunebaa. qalbatoni Tamar beruCaSvili
soxumis saxelmwifo universitetis megobarTa klubis daarsebis iniciativiT
gamovida.
RonisZieba daamSvena ssu vokaluri ansamblis `mironis~ (xelmZRvaneli:
vezden okujava) da xalxur sakravTa
trios (xelmZRvaneli: qeTi wiklauri)
mier Sesrulebulma simRerebma da kompoziciebma.
samuSao vizitiT _ italiaSi
2
ocnebis marSruti _ `mestia-anaklia~
3
maTematikosTa saerTaSoriso forumze
(interviu profesor Temur CilaCavasTan)
4
adamiano, ukan miixede, dafiqrdi,
sanam gvian ar aris!
6
cj[evbc eybdthcbntnb
2
sapatio stumari ssu-Si
22-24 seqtembers soxumis saxelmwifo universitets stumrobda amerikis SeerTebuli Statebis indianas universitetis profesori, qalbatoni dodona kiziria, romelmac studentebisa
da akademiuri personalisTvis sami sajaro leqcia waikiTxa. pirveli leqciis Tema gaxldaT `Tbilisis kulturuli landSafti~, meoris _ `giorgi
leoniZis poema _ `stalinis bavSvoba
da yrmoba~, xolo mesamis _ `qarTuli
enis swavleba amerikis SeerTebul StatebSi~.
samive moxseneba qalbatonma dodonam studentebiTa da profesorebiT gadavsebul darbazSi waikiTxa da dainteresebul msmenelTa mravalricxovan
kiTxvebsac amomwuravad upasuxa. leq-
ciebis Tematikidan gamomdinare, kiTxvebi mravalferovani da saintereso iyo.
studentebi dainteresdnen qarTuli
emigraciis yofa-cxovrebiTa da ganaTlebiT aSS-Si, saqarTvelos uaxlesi istoriisa da dRevandelobis analiziT,
literaturaTmcodneobisa da enaTmecnierebis sakiTxebiT da sxva.
programis farglebSi damswre sazogadoebam moismina ssu samecniero
muSaobis koordinaciis samsaxuris ufrosis, profesor zurab papasqiris
moxseneba universitetSi samecniero
muSaobis mimdinareobis Sesaxeb.
ssu-s akademiuri sabWos dadgenilebiT qalbaton dodona kizirias soxumis saxelmwifo universitetis sapatio doqtoris wodeba mieniWa.
ctmntv,thb6 @)!) otkb
gaeros axali rezolucia
gaeros generalurma asambleam 7
seqtembers miiRo saqarTvelos mier
inicirebuli rezolucia, romelic
aRiarebs yvela devnilisa da ltolvilis uflebas, dabrundnen afxazeTsa
da cxinvalis regionSi.
rezolucias mxari 50–ma qveyanam
dauWira 17–is winaaRmdeg; 86–ma Tavi
Seikava.
gaeros generalurma asambleam
msgavsi rezoluciebi orjer ukve miiRo 2008 wels (afxazeTTan mimarTebaSi) da 2009–Si. saqarTvelo miesalmeba, rom yovelwliurad rezoluciis
mxardamWerTa wre farTovdeba.
SarSan rezolucias mxari 48 qveyanam dauWira, 19–ma mis winaaRmdeg misca xma, xolo 78–ma Tavi Seikava. 2008
wels ki rezolucia mxolod 14 xmiT
11–is winaaRmdeg gavida, 105-ma Tavi
Seikava.
`Cven ori xma mogvemata, Cvens oponentebs – ruseTis federacias – ori
xma daakldaT~, – ganacxada grigol
vaSaZem, saqarTvelos sagareo saqmeTa
ministrma, 8 seqtembers TbilisSi vizitad myof Tavis finel kolegasTan,
aleqsandre stubTan erTobliv preskonferenciaze saubrisas.
`da es tendencia gagrZeldeba martivi mizezis gamo – saerTaSoriso
sazogadoebam verdiqti gamoutana
ruseTis da saokupacio reJimebis qmedebebs okupirebul teritoriebze
da im eTnikur wmendas – rezoluciaSi
aris SesaniSnavi formulireba `Zaladobrivi Secvla demografiuli situaciis~, rac sinonimi aris eTnikuri
wmendis, romelic moxda afxazeTSi da
cxinvalis regionSi“, – aRniSna man.
7 seqtembris kenWisyramde ruseTi
Seecada dRis wesrigidan moexsna es
sakiTxi; magram am mcdelobas 67–ma qveyanam ar dauWira mxari, momxre 32 iyo,
xolo Tavi 54–ma Seikava.
gaeroSi ruseTis warmomadgenelma
ganacxada, rom rezolucias ar aqvs
humanitaruli miznebi da is gamokveTilad politikur xasiaTs atarebs, rac
saqarTvelos moklevadian gaTvlebs
efuZneba. ruseTma aseve ganacxada,
rom rezoluciis teqsti ararealisturia, kerZod im nawilSi, sadac saubaria iZulebiT gadaadgilebul pirTa adreuli dabrunebisTvis vadebis
dawesebaze. am kuTxiT, ruseTis elCis
TqmiT, mxedvelobaSi ar aris miRebuli generaluri mdivnis moxseneba, sadac naTqvamia, rom aseTi vadebis daweseba naadrevia.
t b !n v !T b p ! w j !{ j !u j U ! c p !m p !o j !j !t b ! e b ! c s b !h b t ! v o j !w f s !t j !u f !u f c !T j
2010 wlis seqtemberSi `tempusis~
programis proeqtis _ `umaRlesi ganaTlebis sistemis ganviTareba socialuri partniorobis mxardaWerisa da
humanitarul mecnierebaTa konkurentunarianobis gazrdisTvis~ _ farglebSi,
evrokavSiris qveynebis gamocdilebis
gaziarebis mizniT, italiasa da portugaliaSi imyofebodnen saqarTvelos
warmomadgenlebi.
13-17 seqtembers boloniis universitets, socialur da kulturul mecnierebebTan dakavSirebuli saganmanaTleblo meTodologiebisa da saswavlo
programebis gacnobis mizniT, proeqtis
wevri qveynebis (saqarTvelos, ukrainis,
moldovas, somxeTis) samuSao jgufebi ewvia. saqarTvelos warmoadgendnen
TEMPUS-is koordinatori soxumis saxelmwifo universitetSi, prof. indira
Zagania-WoWua da asistent-profesori
nino aroSiZe SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetidan.
samuSao programis dasawyisSi zogadad iyo aRwerili boloniis universitetis saganmanaTleblo da administraciuli procedurebi, ris Semdegac ufro detalurad daxasiaTda
fakultetebi da departamentebi, maTi
struqtura, funqciebi da kurikulumebi. konsorciumis wevri qveynebis Sesabamis saganmanaTleblo erTeulebTan
Sedarebis mizniT, aqcenti gakeTda or
departamentze, romlebic warmoadgina humanitaruli fakultetis dekanma,
profesorma karla salvateram. italiuri literaturis departamentis profesorebTan fabricio fraznedisa da
niva lorenzinisTan, filmebis restavraciis centris laboratoriisa da biblioTekis TanamSromlebTan gamarTul
Sexvedrebze yuradReba gamaxvilda humanitaruli fakultetis kursdamTavrebulTa codnis gamoyenebis SesaZleblobebsa da maT miRwevebze.
Sexvedrebi Catarda interaqtiuli
prezentaciebis saxiT, Semdgomi ganxilvebiTa da analiziT, ramac xeli
Seuwyo warmodgenili informaciis gadasinjvas, detalur analizsa da gamocdilebis gaziarebas.
prof. i. Zagania Sexvda universitetis proreqtors saerTaSoriso urTierTobebis dargSi, prof. janluka
bolelis, romelmac daintereseba gamoxata soxumis saxelmwifo universitetiT. maT isaubres boloniisa da
soxumis universitetebis erTobliv
RonisZiebebze, studentebis SesaZlo
gacvliT programebze da mTel rig sakiTxebze,romlebzec saboloo SeTanxmeba miiRweva universitetebis reqtorebis Sexvedraze.
erT-erTi yvelaze informaciuli da,
proeqtTan kavSiris TvalsazrisiT,nayofieri Sexvedra iyo boloniis 2010w.
konferencia _ `evropis umaRlesi ganaTlebis sfero: samomavlo perspeqtivebi~,
romelic exeboda boloniis procesis
Sedegebs, mis irgvliv warmoSobil dadebiT da uaryofiT damokidebulebas da
SesaZlo ganviTarebis gzebs. saqarTvelos mxridan sityviT gamovida parlamentis wevri, q-ni Ciora TaqTaqiSvili.
konferenciis farglebSi mimoxiluli
iyo `almalaurelias~ konsorciumis
muSaobis Sedegi – masStaburi proeqti,
romelic moicavs italiis universitetebis kursdamTavrebulTa Sesaxeb monacemTa Segroveba-damuSavebas, maTi dasaqmebis, konkurentunarianobis analizs,
interpretacias da sxv. imave dRes q-ni
indira Zagania Sexvda lidia dekas (`evropeli studentebis~ kavSiris (ESU)
Tavjdomare, ESU-s oficialuri warmomageneli boloniis Follow-up jgufSi,
iuneskoSi da evrokavSiris lisabonis
umaRlesi ganaTlebis dawesebulebaSi).
mTlianobaSi samuSao vizitma, romlis monawileebma, saganmanaTleblo
ierarqiis sxvadasxva rgolis warmomadgenlebma, gaaSuqes proeqtis amocanebTan uSualod Tu arapirdapir dakavSirebuli sakiTxebi, xeli Seuwyo saerTo
saganmanaTleblo sistemis ukeT gagebas; gansakuTrebuli yuradReba daeTmo
humanitarul mecnierebebs, studentTa
perspeqtivebsa da Sesabamis sferoebSi
maTi codnis gamoyenebis SesaZleblobebs, rac HESDeSPI-is proeqtis uSualo yuradRebis sagans warmoadgens.
***
9-11 seqtembers q. bragaSi, minos
universitetSi, samuSao vizitiT imyofebodnen soxumis saxelmwifo universitetis xarisxis uzrunvelyofis samsaxuris ufrosis moadgile, profesori
romeo galdava da baTumis saxelmwifo
universitetis asistent-profesori nana mazmiSvili.
9 seqtembers Sexvedra Sedga saerTaSoriso urTierTobebis ofisSi, romelsac eswrebodnen minos universitetis mxridan ofisis xelmZRvaneli adriana lago de karvalio da proeqtis
koordinatori manuel fili pe martinos kosta, xolo partniori qveynebis
universitetebis mxridan _ saqarTvelos, ukrainis, moldovasa da somxeTis
warmomadgenlebi.
Sexvedraze gakeTda prezentacia minos universitetis Sesaxeb. damswre
sazogadoebas miawodes informacia universitetis istoriis, struqturis, saswavlo procesis, fakultetebis, kvlevebis, swavlebis internacionalizaciis,
studentTa aqtivobebisa da mxardaWeris Sesaxeb. aRniSnuli Sexvedra mniSvnelovani iyo gamocdilebis gaziarebisa da proeqtis farglebSi SedarebiTi
analizis gakeTebis TvalsazrisiT.
10 seqtembers Sexvedra gaimarTa
universitetis ganaTlebis fakultetze, romelsac eswrebodnen kurikulumis kvlevebisa da ganaTlebis teqnolo-
indira Zagania da lidia deka
giebis departamentebis profesorebi
maria floresi da maria almira avesi.
ganxilul iqna boloniis procesis farglebSi umaRlesi ganaTlebis sistemaSi
cvlilebebis aucileblobis, sakredito
sistemis, moqnili saswavlo procesis
agebis, kurikulumis daxvewis sakiTxebi, am sferoSi arsebuli problemebi
da gadaWris gzebi. gansakuTrebuli
yuradReba daeTmo dasaqmebis problemebs, Sromis bazris kvlevis sakiTxebs.
aRniSnul sakiTxebze moxsenebebi gaakeTes ganaTlebis fakultetis doqtorantebma.
11 seqtembers Sexvedra Sedga humanitarul mecnierebaTa fakultetze,
sadac warmodgenili iqna informacia
fakultetis struqturis, sabakalavro
da samagistro programebis Sesaxeb.
gansakuTrebuli adgili daeTmo enebis
Semswavleli centris funqcionirebisa
da ucxo enebis swavlebis sakiTxebs,
rac mniSvnelovania kulturaTaSorisi
komunikaciebis ganviTarebis TvalsazrisiT, gamomdinare iqidan, rom aRniSnuli
proeqtis mizans swored humanitaruli
mecnierebebis
konkurentunarianobis
amaRleba, socialuri kavSirebis gaumjobesebisaTvis xelSewyoba da ganviTareba warmoadgens.
ctmntv,thb6
@)!) otkb
cj[evbc eybdthcbntnb
qf!
eb!
hph!
Ub!eb!
yf!
mpw!
of!
cjt!
tf!
nj!
ob!
sfc!
{f!`!ej!
v!
tfm!
eps!
g!
Tj
2010 wlis 22 agvistodan 4 seqtembris CaTvliT germaniis federaciul
respublikaSi, qalaq diuseldorfSi,
moewyo umaRlesi saswavleblebis germanuli enis pedagogTa daxelovnebis
seminarebi, romelzec saqarTvelodan
monawileoba miiRo soxumis saxelmwifo universitetis enaTa Seswavlis
centris mTavarma specialistma, qalbatonma nana ediSeraSvilma, romelic
amjerad Cveni gazeTis stumaria:
_ qalbatono nana, rogor moxda
Tqveni gamgzavreba diuseldorfis seminarebze?
_ Cemi gamgzavreba germaniis qalaq
duseldorfSi goeTes institutis dafinansebiT moxerxda. umaRlesi saswavleblebis germanuli enis pedagogTa
daxelovnebis seminarebze, romlis Tematika iyo: „germanuli ena saerTaSoriso ekonomikur komunikaciebSi“ wels
msoflios Cvidmeti qveynidan miwveuli stumrebi Cavidnen.
_ ra iyo seminaris mizani?
_ seminarebis ZiriTad amocanebs Seadgenda: moqmedebaze orientirebuli
swavleba germanuli enis gakveTilze
profesiuli kuTxiT; interkulturuli komunikaciebi da aqtualuri saswavlo masalebis ganxilva, agreTve
saswavlo kursis dagegmareba da arsebuli masalebis analitikuri ganxilva
germanuli enis gakveTilze.
seminarebi Sinaarsian da xalisian
atmosferoSi mimdinareobda. adgili
hqonda ucxoel pedagogTa Soris urTierTgamocdilebis gaziarebas Temaze:
„germanuli enis roli, misi gamoyeneba
profesiuli kuTxiT, kerZod, ekonomikur komunikaciebSi“, mimdinareobda
zemoT miTiTebuli Tematikis garSemo
mowodebuli masalebis yoveldRiuri
ganxilva-prezentacia teqnologiebis
gamoyenebiT, Semdgom misi jgufuri
analizi, romlis mTavar mizans Seadgenda damuSavebuli masalis axleburi
meTodikiT danergva-gamoyeneba germanuli enis seminarebze ekonomikuri mimarTulebiT.
magaliTad, erT-erT seminarze Tanamonawileni jgufebad dagvyves da ToToeul jgufs nord-rain vestfaliis
(NRW) miwaze mdebare msxvili kompaniebis xelZRvanelebTan winaswari SeTanxmebis Semdeg am kompaniebis safuZvliani daTvaliereba dagvavales. es
kompaniebi gaxldaT q. duseldorfis
aeroporti, q. esenis qvanaxSirisa da
koqsis warmoebis qimiuri qarxana, q.
duseldorfis savaWro palata (IHK),
webovani nivTierebebis damamzadebeli
amerikuli kompania (3M), sarecxisa
da saxexi saSualebebis eqskluziuri
kompania (Henkel) da Sromis mowyobis
federaluri saagento (Bundesagentur
für Arbeit).
programa iTvaliswinebda kompaniebis wamyvan personalTan Sexvedras, maTi daxmarebiT am kompaniebis daTvalierebas misi ekonomikis gacnobis mizniT,
sabolood ki mimdinare seminarebze
nanaxisa da mosmenilis prezentacias
SeZenili gamocdilebis saswavlo procesSi Canacvlebis kuTxiT.
_ ramdenadac CvenTvis cnobilia,
Tqven erT-erT seminarze saqarTvelos
wardgenis sapatio misiac dagekisraT,
Tan sul raRac TxuTmeT wuTSi...
_ diax, swored ase iyo... ekonomikur Tematikaze gaTvlil am seminarebs gacnobiTi xasiaTic hqonda. magaliTad, erT-erTi seminaris saRamo e.
w. „Intenationaler Abend“ iq monawileTa
qveynebis warmoCinebas mieZRvna. TiToeuli qveynis prezentaciisTvis gamoiyo
TxuTmeti wuTi. saqarTvelos prezentacia me damevala. am metad sapasuxismgeblo misias Tavi SeZlebisdagvarad
gavarTvi. Cvidmeti qveynis prezentacias xalisi da kargi ganwyoba axlda
Tan, ramac iq myofi kolegebi erTmaneTTan dagvamegobra kidec.
seminarebis dasasruls yvela Tanamonawiles Sesabamisi sertifikatebi
gadmogveca.
minda visargeblo SemTxveviT da am
seminarebis organizatorebs, kerZod,
q. Tbilisisa da q. diuseldorfis goeTes institutis TanamSromlebs didi madloba movaxseno Sinaarsobrivad
datvirTuli da metad nayofieri TanamSromlobisaTvis.
_ gmadlobT saintereso saubrisaTvis, qalbatono nana. warmatebebs gisurvebT!..
esaubra robert mesxi
3
vulocavT iubiles!
oTar Jordania - 70
soxumis saxelmwifo universitetis profesori, batoni oTar Jordania iubilaria. igi daibada 1940 wlis
23 seqtembers oCamCiris raionis sofel moqvSi, mosamsaxuris ojaxSi.
1958 wels oTar Jordaniam warCinebiT daamTavra galis #3 saSualo skola, 1963 wels _ m. gorkis saxelobis soxumis pedagogiuri
institutis
istoria-filologiis
fakulteti, xolo 1966 wels _ iv.
javaxiSvilis saxelobis istoriis,
arqeologiisa da eTnografiis institutis aspirantura axali da uaxlesi istoriis specialobiT.
SromiTi saqmianoba daiwyo 1967
wels iv. javaxiSvilis saxelobis istoriis, eTnografiisa da arqeologiis institutSi, sadac ganvlo gza
ufrosi laborantidan wamyvan mecnier-TanamSromlamde.
eweoda pedagogiur saqmianobas saqarTvelos umaRles skolebSi. 1985
wlidan SeTavsebiT muSaobda Tbilisis
samxatvro akademiaSi profesorad.
1993 wels dainiSna iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo
universitetis soxumis filialis
direqtorad. 2005 wlidan iyo amave
dawesebulebis profesori, xolo mogvianebiT _ reqtoris mrCeveli. 1971
wels daicva sakandidato, xolo 1983
wels _ sadoqtoro disertaciebi.
arCeulia ramdenime dargobrivi
akademiis wevrad.
oTar Jordania aris saqarTvelos
istorikosTa erovnuli komitetis
vice-prezidenti, eqvTime TayaiSvilis
saistorio sazogadoebis vice-prezidenti da kavkasiis xalxTa kongresis erT-erTi damfuZnebeli.
dajildoebulia Rirsebis ordeniT, afxazeTis umaRlesi sabWos sapatio sigeliT, Tsu iv. javaxiSvilis
medliT (2-jer), iakob gogebaSvilis
medliT da sapatio sigeliT, olimpiuri komitetis sapatio sigeliT.
soxumis saxelmwifo universitetis studentebi, administracia da
akademiuri personali ulocaven profesor oTar Jordanias saiubileo
TariRs, usurveben janmrTelobasa da
warmatebebs sazogadoebriv da pirad
cxovrebaSi.
„ocnebis~ marSruti: mestia – anaklia
xSirad vsaubrobT: evropaSi erTerTi uZvelesi eri varTo, da marTlac, Cveni qveynis nebismier kuTxeSi
amis damadasturebel niSnebs vawydebiT, daculs Tu daucvels. gana svaneTSi enguris napirze, qvaze aRmarTuli koSki maradiuli siyvarulis simbolo ar aris? legendac arsebobs: Seyvarebuls augia da satrfos momlodines
karebic amougmania.
Sendeba gzebi, sastumroebi, iseTi
grZnoba meufleboda, TiTqos Seuxebel silamazes vukargavdiT pirvelyofil sinatifes, magram Cveni samoTxe
sxvamac xom unda SeigrZnos?!
es axla gaxda „moduri~, Torem Cems
bavSvobaSi rom vbanaobdi, zustad iseTi zRvaa anakliaSi da mestiaSic igive
qari qris (gansxvavebac bevria: „mtveri~. Cvenma eqskursiamZRolma ixumra:
sufTa svanuri mtveriao...es, ra Tqma
unda, ironianarevi xumrobiT). keTdeba gzebi. sakuTari TvaliT vnaxe, es ar
aris fasadebis Selamazebis toli,
mcxunvare mzes garidebulma muSam
miTxra, saSviliSvilod keTdeba, iseTi xarisxis gzaao, – gamixarda.
mestiaSic didi da patara gaxarebulia xelisuflebisa da investorebis
esoden moWarbebuli dainteresebiTa
da yuradRebiT...
faqtia, rom mSeneblobac, da gnebavT, aRmSeneblobac, midis. xumroben kidec, gvian, magram mainc, fasdaudebeli saunje aRmoaCineso... marTlac asea...
svaneTSi kvirikobis dResaswauls
daveswariT, romelsac lagurkas eZaxian... marTlmadidebeli eklesia 28 ivliss wminda mowameebis, kvirikesa da
ivlitas xsenebis dRes aRniSnavs, dResaswaulTan dakavSirebiT taZrebSi
RvTismsaxureba aRevlineba.
gansakuTrebuli simravle svaneTSi sofel lakaSi gamarTul dResaswaulze SeiniSneba, sadac TiTqos mTeli
saqarTvelo ikribeba.
„mSvidoba mogceT RmerTma~; „SegewioT wminda salocavi“, – am frazebiT
aviareT uzarmazari mTa. ra Zalam, ra
rwmenam aago zecamde samreklo, mTis
mwvervalze salocavi, rwmenisa da imedis taZari? saocaria!..
kvirikoba svaneTSi
qarTuli monumenturi xuroTmoZRvrebis umniSvnelovanesi Zegli,
wminda kvirikes taZari, svaneTSi, mTis
mwvervalze, XI saukuneSia agebuli,
sadac wminda kvirikes XI-XII saukuneebis ramdenime uZvirfasesi xatia daculi. taZari daviT aRmaSeneblisa da
demetre mefis karis mxatvars Tevdores mouxatavs. amboben, „yvelaferi~
– samyaros sisavses gamoxatavs, „araferi~ – sicarieleso, da radganac
„TeTri~ da „Savi~ samyaros usasrulobis ori karia, erTidan SemovdivarT,
meoridan gavdivarT, am dros, rwmenas
udidesi roli ekisreba kacobriobis
cxovrebaSi.
dros erTi cudi Tviseba aqvs: iwureba! (saciguraod ar avsulvar, taZrebi, muzeumebi, koSkebi moviare, emociebiT savse maradiul sakiTxebze ufro
davfiqrdebodi, rom ara TviTfrinavebis rigi caSi, jer kidev mSenebare svaneTs marto turistebi da damsveneblebi rodi stumroben...)
im yvelaferis aRwera, rac vnaxeT da
gavigeT, rTulia, radganac aRfrTovanebisa da siamayis grZnobiT aRsavseni
davbrundiT Cveni erT-erTi ulamazesi
kuTxidan da axla anakliis sanapiroze
gasarujad gamosulni vfiqrobT, nuTu
am saunjeebis patronebi Cven varT?!
lela mircxulava
4
2010 wlis 12–19 seqtembers baTumSi, SoTa rusTavelis saxelobis baTumis saxelmwifo universitetis bazaze,
Catarda saqarTvelos maTematikosTa
kavSiris (prezidenti _ soxumeli prof.
r. duduCava) pirveli saerTaSoriso
konferencia, romelSic qarTvel maTematikosebTan erTad monawileobdnen mecnierebi a.S.S.-dan, safrangeTidan, avstriidan, poloneTidan, ruseTidan, somxeTidan. Cven gavesaubreT konferenciis
erT-erT monawiles, soxumis saxelmwifo universitetis srul profesors,
ssu-Tan arsebuli maTematikis samecniero-kvleviTi institutis direqtors,
profesor Temur CilaCavas:
_ batono Temur, axlaxan saqarTveloSi Catarda maTematikosTa pirveli
saerTaSoriso konferencia. ra tendenciebi SeiniSneba? maTematikuri kvlevis
Sedegebis danergvas praqtikaSi aTwleulebi an aswleulebi unda velodoT, Tu
aris iseTi Sedegebi, romelTa cxovrebaSi gamoyeneba dResve SeiZleba?
_ baTumSi Catarebuli saqarTvelos
maTematikosTa kavSiris pirveli saerTaSoriso konferencia Zalze warmomadgenlobiTi gaxldaT. masSi sxvadasxva qveynis mecnierebi monawileobdnen. saorganizacio da saprogramo komitetebis
wevrebi iyvnen soxumis saxelmwifo universitetis profesorebi T. CilaCava da
x. ruxaia, aseve afxazeTis mkvidri, Tsu
sruli profesori u. goginava. muSaobda rva vorkSopi (seqcia): gamoyenebiTi
logika da programireba (m. baazi, j.
anTiZe, x. ruxaia); Cveulebrivi da kerZowarmoebuliani diferencialuri gantolebebi da maTi gamoyenebebi (r. duduCava, d. natroSvili); maTematikuri modelireba da ricxviTi analizi (T. CilaCava, d. gordeziani, h. melaZe); kompleqsuri analizi da gamoyenebebi (g.
giorgaZe, g. ximSiaSvili); maTematikuri
ganaTleba da istoria (g. gogiSvili, T.
vefxvaZe), uwyvet garemoTa meqanika (r.
bancuri, j. SariqaZe, g. jaiani); topologia da algebra (T. qadeiSvili, v.
balaZe); funqciaTa sivrceebi da aproqsimacia (u. goginava). unda aRiniSnos,
rom saprogramo komitetis wevrebi agreTve iyvnen: poloneTis mecnierebaTa
akademiis akademikosi bogdan boiarski
(akad. ilia vekuas saukeTeso mowafe),
prof. gregor barsegiani, prof. liparit tepoiani (somxeTi), prof. vladimir vasilievi, prof. b. golubovi (ruseTi), prof. t. lada (a.S.S.), prof. m.
baazi (avstria), prof. a. leliatski
(safrangeTi).
Cveulebrivi da kerZowarmoebuliani
diferencialuri gantolebebisa da maTi
gamoyenebebis seqciaze brwyinvale moxsenebebi gaakeTes soxumis saxelmwifo
universitetis profesorma oTar Wkaduam da misma vaJma Tbilisis saxelmwifo
universitetis pirveli kursis magistrantma giorgi Wkaduam, romelmac daimsaxura orgkomitetis specialuri prizi, rogorc axalgazrda mkvlevarma. sasixaruloa, rom funqciaTa sivrceebisa
da aproqsimaciis seqciaze moxseneba gaakeTa soxumis saxelmwifo universitetis profesorma zurab meSvelianma.
maTematikuri modelirebisa da ricxviTi analizis seqciaze warmodgenili
iyo moxsenebebi, romelTa Sedegebis realizeba praqtikaSi araTu dResve SeiZleba, aramed aucilebelicaa. me SevCerdebi mxolod im Sedegebze, romlebic
gvqonda Cems doqtorantebTan (n. kereseliZesTan, m. CakaberiasTan, l. sulavasTan) da kolegasTan _ ssu maTematikisa
da kompiuterul mecnierebaTa fakultetis asoc. profesorTan c. ZiZigurTan
muSaobisas. es aris prevenciuli sainformacio omis uwyveti da diskretuli
maTematikuri da kompiuteruli modeli, administraciuli zewolis arawrfivi maTematikuri modeli.
_ ra midgomebma misces saSualeba
cj[evbc eybdthcbntnb
maTematikosTa
saerTaSoriso forumze
mecnierebs miiRon praqtikisTvis egzom
saWiro da drouli Sedegebi?
_ mecnierebaTaSorisi disciplinaruli kvleva da mis bazaze warmoqmnili
kvlevis axali meTodebi winapirobaa saintereso da aqtualuri Sedegebisa. rogorc cnobilia, sinergetika anu TviTorganizaciis Teoria, dReisTvis saganTaSoriso kavSirebis kvlevis erT-erTi
yvelaze popularuli da perspeqtiuli
midgomaa. zemoT aRniSnul naSromebSi
Cveni mTavari mizani iyo gveCvenebina,
rogor aRwevs sinergetika mniSvnelovan
Sedegebs gansxvavebul mecnierebebSi (magaliTad, maTematika da sociologia).
ras unda daveyrdnoT cvlilebebis epoqaSi? albaT, gamoyenebiT maTematikas,
maTematikur da kompiuterul modelebs, prognozsa da monitoringis algoriTmebs, mecnierul msofmxedvelobas. sinergetikis ganviTarebam gviCvena,
rom misi Tavisebureba da originaloba
damokidebulia imaze, rom is samecniero sivrceSi sami sferos _ sagnobrivi
codnis, filosofiuri refleqtebisa
da maTematikuri modelirebis TanakveTaze mdebareobs. swored es samTakavSiri
gvaZlevs saSualebas erT SemTxvevaSi
efeqturad avaSenoT mecnieruli strategia, meoreSi _ movaxdinoT msxvili
kvleviTi proeqtebis organizeba.
_ ram gamoiwvia Tqveni interesi sainformacio omebis mimarT da xom araa
igi gazviadebuli?
_ 21-e saukunem maRal xarisxSi ayvanili teqnologiuri cvlilebebi moitana. aqedan gamomdinare, arc aris gasakviri, Tu odiTganve nacadi saomari moqmedebebi da saSualebebi e.w. „sainformacio omma“ Caanacvla. Tumca Zneli saTqmelia Cvens epoqaSi, roca ase gaxSirda
radios, presis, televiziis da internetis saSualebiT informaciis miReba da
gavrceleba, Tavad „informaciam“ sazogadoebisTvis mniSvnelovani iaraRis saxe rodis miiRo.
sainformacio omis Teorias, romlis
formalizacia sul raRac sami-oTxi
aTeuli wlis win moxda, ukve gaaCnia
farTo gamoyenebiTi mniSvneloba. aRniSnul Teorias mravali qveynis sainformacio usafrTxoebis SemuSavebisas aqtiurad iTvaliswineben. Tavdapirvelad saprezidento komisia e. w. kritikuli infrastruqturis dasacavad amerikaSi
Seiqmna. mogvianebiT aRniSnuli komisiis
daskvnis safuZvelze prezidentis samocdamesame direqtiva SemuSavda, romelic 1998 wels sainformacio usafrTxoebis uzrunvelyofis samTavrobo
politikis safuZveli gaxda. wamyvanma
qveynebma ukve daiwyes sainformacio
omis viwro specialistebis momzadeba.
amerikaSi, Tavdacvis erovnul universitetSi, moqmedebs sainformacio omisa da
strategiis skola. kaliforniis sazRvao skolaSi sainformacio omis jgufs
ukiTxaven leqciebis kurss sainformacio omis principebis, fsiqologiuri
operaciebis, sainformacio omis dagegmarebisa da Sefasebis Sesaxeb. mogvianebiT
aRniSnuli mimarTulebiT ruseTi amoqmedda. ruseTis Tavdacvis saministro
sainformacio propagandistul qsels
qmnis, romelic, sxva amocanebTan erTad,
hakerul Setevebs moamzadebs mowinaaRmdegis media-resursebze. ruseTis Tavdacvis saministros es gadawyvetileba
iyo pasuxi ruseTis prezidentis davalebaze, moamzadon winadadebebi im specialistebis da centris SeqmnasTan dakavSirebiT, romlebic SeZleben uTanamedrovesi teqnologiebiT sainformacio omi awarmoon. ruseTSi, zogierTi
wyaros mixedviT, sainformacio propagandistuli centris amocanebia: mowinaaRmdegis daTrgunva, misi sainformacio
kavSirebis moSla, sakuTari sainformacio sistemis SenarCuneba, sainformacio
da sadezinformacio nawilebis Seqmna
da sazogadoebriv azrze zegavlenis
moxdena rogorc konfliqtamde, aseve
SeiaraRebuli konfliqtis mimdinareobisas.
CineTSi samxedro specialistebma sainformacio omis mniSvnelobis formireba ukve moaxdines. es qveyana samxedro
teqnologiuri revoluciis medroSe
gaxlavT, rac kiberusafrTxoebis sistemis SemuSavebiT gamoixateba. sainformacio omma CineTSi unikaluri koncefcia
SeiZina. igi ganisazRvreba, rogorc „gadasvla meqanizirebuli omidan inteleqtualur omze“. Sedegad CineTma informaciuli teqnologiebis saswavlo centrebis gaZlierebasa da maRali klasis
kompiuteruli eqspertebis Camoyalibebaze izruna. britanuli warmodgena sainformacio omze amerikis SeerTebuli
Statebis gansazRvrebas emTxveva. igi ganisazRvreba rogorc mowinaaRmdegis sainformacio sistemaze kompleqsuri zemoqmedeba sakuTari sistemis dacviT.
garda amisa, didi britaneTi eyrdnoba
moqmed kanonmdeblobaze dafuZnebul
iuridiul struqturas, romlis safuZvelze informaciul sistemaze Tavdasxma ganixileba rogorc sisxlis samarTlis danaSauli. es ki didi britaneTis
mTavrobas qveynis usafrTxoebis mizniT
saxelmwifo moxeleTa sxvadasxva piradi failebisa da eleqtronuli fostis
gakontrolebis saSualebas aZlevs.
sainformacio omis germanuli gansazRvreba garkveulwilad emTxveva mis
amerikul da britanul mniSvnelobas.
igi nacionaluri miznebis dasacavad sainformacio omis wamowyebasa da Sesabamisi RonisZiebebis gatarebas iTvaliswinebs. amasTanave, germania, amerikis SeerTebuli Statebisgan gansxvavebiT, masobriv informacias sainformacio omis
erT-erT elementad miiCnevs. qveyanaSi
mwvaved dgas aseve ekonomikuri sainfor-
ctmntv,thb6 @)!) otkb
macio omis warmoebis sakiTxi, radgan
germaniis xelisufalT erT-erT mTavar
dartymad ekonomikuri danakargebi miaCniaT. frangebi, germanelebis msgavsad,
sainformacio omis erT-erT mTavar elementad ekonomikas moiazreben. saomari
koncefciebi ki mkveTrad SezRuduli sainformacio operaciebiT gamoixateba.
frangebs sainformacio omis ekonomikuri skolebic ki gaaCniaT. qveyanaSi moqalaqeebis internet-sivrce aqtiurad
kontroldeba. rogorc cnobilia, arsebobs sainformacio omis Crdilo-atlantikuri aliansis strategia, magram igi
daxurul wreebSi moqmedebs da mediisTvis xelmisawvdomi ar aris.
_ sainformacio omebis Teoria mxolod gavleniani qveynebis interesTa
sferos warmoadgens? xom ar aris is
fufunebis sagani saqarTvelos tipis
qveynebisaTvis?
_ gamomdinare iqidan, rom saxelmwifo sainformacio resursebi xSirad
xdeba kiberTavdasxmis obieqti, saqarTvelom politikur, samxedro da ekonomikur WrilSi sainformacio teqnologiebis ganviTarebas didi yuradReba unda dauTmos.
amis naTeli magaliTia bolo wlebSi mudmivad mimdinare ruseT-saqarTvelos sainformacio omi da misi 2008
wlis agvistos cxeli faza (saomari
moqmedebebi).
kiberusafrTxoebis uzrunvelyofa
dRemde rCeba saqarTvelos erT-erT gamowvevad. rogorc saqarTvelos safrTxeebis Sefasebis 2010-2013 wlebis saxelmwifo dokumentSia naTqvami, saerTaSoriso arenaze bolo dros ganviTarebulma movlenebma cxadyo, raoden rTulia am tipis safrTxeebis winaaRmdeg
brZola an maTi prevencia. teqnologiuri progresis Sedegad msoflioSi sul
ufro aqtualuri xdeba iseTi gamowvevebi, rogoricaa saxelmwifoTa kibersivrcis dacva da, zogadad, kiberusafrTxoebis uzrunvelyofa.
dokumentSi naTqvamia, rom 2008
wlis agvistos omis dros ruseTis federaciam saqarTvelos winaaRmdeg saxmeleTo, sahaero da sazRvao Setevebis
paralelurad koncentrirebuli da masirebuli kiberTavdasxmebi ganaxorciela. saqarTvelos xelisuflebis azriT,
aRniSnulma kiberSetevebma aCvena, rom
kibersivrcis dacva erovnuli usafrTxoebisTvis iseTive mniSvnelovania, rogoric saxmeleTo, sazRvao da sahaero
sivrceebis dacva.
`2008 wlis gamocdileba miuTiTebs,
rom kompiuteruli teqnologiebis gamoyenebiT kiberTavdasxmebis ganxorcieleba Tanamedrove globalizebul samyaroSi realur safrTxes warmoadgens~, –
naTqvamia dokumentSi.
gasul wels me, wminda andria pirvelwodebulis saxelobis qarTuli universitetis doqtorantTan, nugzar kereseliZesTan erTad, sainformacio omis
maTematikuri modeli SevimuSave. modelireba niSnavs garkveuli procesis sqematur aRweras, romelic movlenis ZiriTadi kanonzomierebebis da ricxviTi maxasiaTeblebis winaswarmetyvelebis saSualebas iZleva. sainformacio omis
modelirebaSi igulisxmeba procesis maTematikuri modelireba, romelic eqvemdebareba maTematikur aRweras diferencialuri an sxvaobiani gantolebaTa
sistemis gamoyenebiT. unda aRiniSnos,
rom sainformacio omis amgvari maTematikuri modelireba jerjerobiT arcerT ganviTarebul qveyanas ar moepoveba.
_ ra praqtikuli mniSvneloba aqvs
Tqvens mier SemuSavebul sainformacio
omis maTematikur models?
_ sainformacio omis maTematikuri
modelis Seqmna miznad isaxavda sainformacio nakadebis Seswavlas da formulebis saSualebiT sainformacio omis
kvlevasa da mosalodneli Sedegebis wi-
ctmntv,thb6
@)!) otkb
naswarganWvretas.
sainformacio omis maTematikuri modelis Seqmnas, Teoriuli interesebis
garda, praqtikuli daniSnulebac aqvs.
misi saSualebiT SesaZlebelia dakvirvebisa da movlenebis gaanalizebis Sedegad sainformacio omis adreul stadiaze mowinaaRmdege mxaris ganzraxvebis
dadgena da mosalodneli dapirispirebis CaxSoba. aseve aRniSnuli sistemis
safuZvelze nebismieri sainformacio
omis Sewyveta aris SesaZlebeli im SemTxvevaSi, Tu mxareebs Soris Caereva saerTaSoriso organizaciebi da operatiulad iqneba miRebuli aRmkveTi zomebi.
mesame mSvidobismyofeli mxaris moqmedebis strategia da taqtika unda efuZnebodes im rekomendaciebsa da maTematikur analizs, rasac sainformacio omis
maTematikuri modeli iZleva.
_ Zalze damaintrigeblad JRers
`administraciuli zewolis maTematikuri modeli~, rasTan gvaqvs saqme?
_ mesame naSromSi (administraciuli
zewolis arawrfivi maTematikuri modeli) Cems amocanas warmoadgenda iseTi
socialuri procesis aRwera maTematikur enaze, rogoric aris administraciuli marTva, romelic SeiZleba xorcieldebodes makrodoneze (calkeuli saxelmwifo, msoflio, makromodeli) an
mikrodoneze (magaliTad, calkeuli saswavlo dawesebuleba an sawarmoo obieqti, mikromodeli) mravalferovani ideologiuri, ekonomikuri da teqnologiuri saSualebebiT.
maTematikur modelSi ganixileba sami mxare:
1. mmarTveli struqturebi (xelisufleba, administracia), romelTa mizans makro an mikrodoneze warmoadgens
mis daqvemdebarebaSi myofi adamianebis
marTva, TavianTi interesebidan gamomdinare. es interesebi SeiZleba iyos rogorc samarTliani (magaliTad, norvegia, SvedeTi da a.S.) ise usamarTlo
(magaliTad, zimbabve, sudani da a.S.).
2. marTvadi adamianebi, romlebic eqvemdebarebian mmarTveli struqturebis
mxridan zewolas (marTvas).
3. Tavisufali anu aramarTvadi adamianebi, romlebic saxelmwifo (administraciuli) zewolis miuxedavad, rCebian Tavisufalni TavianT arCevanSi, moqmedebaSi.
Cems mier SemoTavazebuli axali maTematikuri modeli aRiwereba orucnobiani (Tavisufali da marTvadi adamianebis raodenobebi drois mocemul momentSi) pirveli rigis arawrfiv diferencialur gantolebaTa sistemiT. administraciuli zewola, romelsac gaaCnia
sxvadasxva forma, zogadad ganisazRvreba drois mocemuli funqciiT (magaliTad, qveynebSi, romlebic ixrebian diqtatoruli reJimisken, is drois zrdadi funqciaa).
mudmivi administraciuli zewolis
SemTxvevaSi koSis amocana amoxsnilia
analizurad zustad. modelis paramet-
cj[evbc eybdthcbntnb
rebsa (Tavisuflebis xarisxis koeficienti, romelic sxvadasxva erebisaTvis
sxvadasxvaa da dgindeba garkveuli eqsperimentidan; administraciuli zewolis Zala, romlis mniSvneloba gansazRvravs mocemul qveyanaSi demokratiuli
an diqtatoruli mmarTvelobis maCvenebels) da sawyis pirobebs Soris sxvadasxva Tanafardobebis mixedviT miRebulia xuTi gansxvavebuli SemTxveva:
_ miuxedavad sastarto pirobebisa,
Tavisufali adamianebis raodenoba miiswrafvis garkveuli wonasworobis raodenobisken, romelic saerTo raodenobis naxevarze metia (susti zewola,
SedarebiT demokratiuli qveynebi);
_ sociumSi mudmivi administraciuli zewolisa da gansxvavebuli sastarto pirobebis miuxedavad, damyardeba
marTvadi da Tavisufali adamianebis Tanabari raodenoba (arasakmarisi zewola,
naxevrad demokratiuli qveynebi);
_ Tavisufali adamianebis raodenoba, romelic Tavdapirvelad marTvadi
raodenobis meti iyo, miiswrafvis wonasworobis mniSvnelobisken, romelic
saerTo raodenobis naxevarze naklebia
(Zlieri, magram SezRuduli zewola Tavisufal adamianebze; arademokratiuli
qveynebi);
_ Tavisufali adamianebis raodenoba, romelic Tavdapirvelad marTvadi
raodenobis toli an naklebi iyo, qreba
(Zlieri zewola, sabolood sruli kontrolis SemTxveva; absoluturad arademokratiuli qveynebi);
_ Tavisufali adamianebis raodenoba, romelic Tavdapirvelad marTvadi
raodenobis meti iyo, qreba (uZlieresi
zewola Tavisufal adamianebze; sruli
damorCilebis modeli; diqtatoruli
reJimis qveynebi).
maTematikur models, Teoriuli interesis garda, gaaCnia praqtikuli mniSvneloba, radganac orive mxares (magaliTad, globalistebi da antiglobalistebi; mmarTveli struqturebi da Tavisufali adamianebi) Tavisi miznebis mixedviT
realur praqtikaSi SeuZlia gamoiyenos
maTematikuri modelis Sedegebi.
amrigad, miRebuli zusti analizuri
amoxsna iZleva saSualebas mxareebma arCeuli strategiis mixedviT SearCion
marTvis parametrebi (administraciuli
zewolis Zala, Tavisuflebis xarisxis
koeficienti) da Seecadon miaRwion maTTvis sasurvel Sedegs.
bunebrivia, rom moqmed mmarTvel
struqturebze ar aris damokidebuli
mxareebis sastarto pirobebi, amitom
maTTvis marTvis (mxolod maTze damokidebuli) parametria ideologiuri Tu
teqnologiuri (beWvdiTi da eleqtronuli presa, interneti) SesaZleblobebi,
romlis SeuzRudavad gamoyenebis yvelanairi ekonomikuri berketi maT gaaCniaT.
_ gmadlobT saintereso saubrisTvis,
batono Temur. warmatebebs gisurvebT.
esaubra robert mesxi
5
studenturi Semoqmedeba
bolo leqsi
ukve meramdened dagTme,
Tvlac ki aeriaT TiTebs,
modi, iqneb miTxra rame,
modi, SemeSvelo iqneb.
guli daiRala dardiT,
Tvalebs moeria sevda,
Tuki marTla ar giyvardi,
jobda Tavidanve geTqva.
aprilis mSvenier dReebs,
axlac siyvaruli awvimT,
Cvenc ase viyaviT erTxel,
axla uSenobac ar mwyins.
radgan daviRale dardiT,
radgan dagiviwye ukve,
gvian arasodes aris,
sityvebs ar davtoveb uTqmels.
icode, miyvardi Zlier,
Sens iqiT ar myavda arvin,
furclebze gitoveb sityvebs,
yvelafers viviwyeb amiT.
axla ki mivdivar ase,
kvlav sxvasTan rCebi da mainc,
imav sixaruliT mavseb,
mzians - mirCevnixar - aminds.
magram damTavrdeba esec,
am grZnobasac gaTelavs dro.
aprilis mSvenier dReebs
fiqrebiT gaveqcevi Sors,
radgan aRar darCi CemTan,
sxvas Cuqni aprilis wvimas,
sadac xar daglocos RmerTma,
siyvaruls gisurveb wmindas.
lurji Tvalebi
am cas SensaviT lurji Tvalebi
aqvs,
am Rames SensaviT Zlieri mklavebi
aqvs,
dRes isev damiCrdila guli.
am zRvas SensaviT civi surneli
aqvs,
SensaviT saSiSia zRvac,
Senebr cvalebadi xasiaTi aqvs da
SensaviT ar hgavs sxvas.
me kvlav viZirebi lurj TvalTa
siRrmeSi,
Rimils veferebi Sensas,
minda am WiqiT Seni Tvalebis da
civi zRvis sadRegrZelo Sevsva.
xatia lekiaSvili
humanitarul mecnierebaTa
fakultetis I kursis studenti
saxli afxazeTSi
bedis ironiaa, rom sakuTar saxlSi unda gadaviparo, afxazeTSi...
saocrad momenatra iqauroba. weliwadia ar vyofilvar da neta Seicvala
rame mis cxovrebaSi Cems Semdeg? neta ra siaxle melis? ilias sityvebi
maxsendeba: neta ras vetyvi axals Cems qveyanas da ras metyvis igi meo... mec
masaviT studentobidan vbrundebi Sin, Tumca gansxvavebuli grZnobebiT: TiTqos gadasaxlebidan mabruneben...
saxli... tkbili saxli...
naTlias wlisTavis mere ar vyofilvar, arada ukve meore welic moaxlovda... akoc gaizrdeboda da Tamunia, albaT, ukve tiktikebs... dro ukanmouxedavad garbis da TvalisdaxamxamebaSi cvlis yovelives. Tan miaqvs yvelaferi
Zveli, mogonebebis garda... rac ufro Sors xar, miT metad genatreba, rac
ufro metad genatreba, miT mets fiqrob; Sesabamisad, rac ufro mets fiqrob, miT naklebad gaviwydeba, Tumca miT metad gtkiva da ikargebi... tkivilis morevSi ikargebi...
erTi da igive... xSirad mosawyeni, magram gaaCnia visTvis, rogor, ranairi
TvaliT an romeli kuTxidan daakvirdebiT mis cxovrebas, soflis cxovrebas... xSirad erTferovans da mdares, erT ucvlel kalpotSi mimaval patara
mdinares magonebs, ai, imas, biZas saxls rom uvlis... erTmaneTs gvanan TiTqos, mdumare sofeli da Cumi mdinare wvimis molodinSi... Tumca zamTarzafxul arc imatebs, arc gezs icvlis, zogjer mgonia, verc amCnevs, arc
aRelvebs mis napirze momravlebuli ekal-bardebi... da arc ferad-feradi
kokrebis yvaviloba xiblavs. cocxal-mkvdaria, martooden Tavis rakrakze
naRvlebs, sxva araferi aSfoTebs mis gonebas. mainc mizidavs, albaT, swored
am udardelobiTa da sibrmaviT, kargad mesmis misi CurCuli, kenWebs rom
eTamaSeba da viTom dums. es dumili da simSvide miyvars swored. Cemi sulis
amJamindel martoobas esalbuneba misi simunje.
me miyvars mtkvari, misi daudgomeli, mousvenari xasiaTisTvis, magram am
patara nakadulis rakraki mijobs amJamad. misi mdumareba matkbobs, sibrmave
ki ocnebis uflebas maniWebs. sibrmavec saWiro yofila, raTa SeZlo sakuTar
tiloze sakuTari survilisamebr aferado samyaro.
mtkvris boboqari cxovrebiT gadaRlils nakaduli mamSvidebs, gonze movyavar, cxovrebis azrs mibrunebs, STamagonebs, Sinaganad maxelebs, maZlierebs, morigi TavgadasavlebisTvis ganmawyobs da maswavlis axal gzebs mtkvarTan misasvlelad...
...da isev, Cemi saxli afxazeTSi da Ramis bindi, sakuTari aCrdili makrTobs... miviparebi, sakuTar saxlSi miviparebi...
* * *
erTi cida leqsis riTma
gamomeqca ubidan,
aRar ginda arafris Tqma
qveynis dasasrulidan.
msurda SenTvis gameriTma
milioni milidan
da amexsna, rom es riTma
modis Cemi gulidan.
suraTze marcxnidan marjvniv: prof. v. vasilievi, prof. l. tepoiani, doq-ti m. Cakaberia, akademikosi b. boiarski, doq-ti l. sulava, prof. T. CilaCava
robert TakalanZe
ekonomikisa da biznesis fakultetis
IV kursis studenti
cj[evbc eybdthcbntnb
6
ctmntv,thb6 @)!) otkb
beb!nj!b!op-!vlbo!nj!j!yf!ef-!eb!gjr!s!ej-!tb!obn!hwj!bo!bs!bsjt
adamiani dedamiwis udidesi fenomenia, erTaderTi gonieri arseba mTeli
mzis sistemaSi da, SesaZloa, mTels
samyaroSi.
dedamiwis
zedapirze, bunebriv
pirobebSi dabadebulsa da drois
Sedegad `homo-sapiensad~ Camoyalibebul adamians ar gaaCnia imis unari,
sxva garemoSi iarsebos.
es garemoeba mas karnaxobs, rom yvelanairad xeli Seuwyos da ar daarRvios bunebis da mTlianad dedamiwis
bunebrivi dinamika, romlis nawilic
Tavad aris. magram sakuTari saWiroebis mizniT, aracnobierad Tu qvecnobierad, adamianma Tavisi sameurneo
saqmianobiT TandaTan gazarda dedamiwis bunebaze negatiuri zemoqmedeba
da XX saukunis dasasruls masTan
mwvave konfliqti Seqmna.
marTalia, amisaTvis mas hqonda
Tavisi obieqturi mizezebi.
XX saukuneSi mosaxleobis oTxjer
gazrdam gamoiwvia soflis meurneobis intensifikacia sxvadasxva qveynebSi, `mwvane revolucia~ _ ganviTarebad qveynebSi, genetikurad modificirebuli produqtebis Seqmna da maTTvis farTobebis gazrda. mosaxleobis
mkveTrma zrdam moiTxova aseve damatebiTi sivrce sxvadasxva socialurekonomikuri daniSnulebis teritoriuli sistemebis gansaTavseblad. Sedegad bunebriv-teritoriuli kompleqsebis nawilis umetesoba materikze, aseve zRvasTan momijnave zonebSi daikaves
portebma,
qalaqebma,
dasaxlebebma,
sawyobebma, gzebma, fabrikebma, qarxnebma, saxnavma miwebma, mravalwlianma kulturebma, mecxoveleobis fermebma, samxedro kompleqsebma da a. S.
magram yovelive es moxda naCqarevad, araracionalurad da bunebisTvis didi zianis miyenebiT. ase, magaliTad, yvela materikze tyeebis gaCexvam, niadagis eroziam da wiaRiseulis da saSeni masalebis mopovebam
Ria wesiT, ris Sedegadac dedamiwis
landSafti rig adgilebSi mTvaris
zedapirs ufro waagavs, saSinel zomebs miaRwia. amiT adamianma daarRvia
ara mxolod dedamiwis mikroklimati,
hidrologiuri reJimi, mcenareuli
safaris gardaqmnili adgilebi, aramed
xeli Seuwyo udidesi teritoriebis
udabnod qcevas da mcenareTa da cxovelTa aTasobiT saxeobis gadaSenebas.
dedamiwa gaRaribda ara mxolod
faunis da floris mxriv, aramed eTnikuradac. tradiciuli sacxovrebeli adgilebis, ekologiuri sistemebis degradaciisa da ngrevis Sedegad
mkveTrad Semcirda mcire erebis mosaxleoba. amJamad asze meti mcire
eri gadaSenebis piras aris misuli.
1. moazrovne adamiani
adamianisTvis da bunebisTvis namdvil ubedurebad iqca qimiuri, celuloza-qaRaldis kombinatebi, sawvavis
eleqtrosadgurebi da saqvabeebi, metalurgiuli da navTobgadamamuSavebeli qarxnebi, transporti (gansakuTrebiT avtotransporti, misi didi raodenobis gamo), samxedro-samrewvelo
kompleqsebi, radioaqtiuri da sxva
nivTierebebiT mowamluli teritoriebi. garda amisa, aravin icis, ra safrTxes Seicaven miwisqveSa da sazRvao
birTvuli sacavebi da CaZiruli atomuri wyalqveSa xomaldebi.
amasTan, ziani, romelsac ayeneben
bunebas da, Sesabamisad, adamians, ufro izrdeba da iZens planetarul xasiaTs, romelic iwvevs ara mxolod
bunebrivi garemos Semdgom dabeCavebas,
avadmyofobaTa zrdas da adamianTa sicocxlis xangrZlivobis Semcirebas,
aramed aqamde ucnob bunebriv movlenebs.
arc ise didi xnis win klimatologebma daadgines, rom dedamiwis zedapiris temperatura gaizarda 0,6
gradusiT. es drois am mokle monakveTSi zrdis Zalian didi maCvenebelia, rasac mxolod dedamiwis `qceviT~ ver avxsniT. Cvens planetas, Cveulebriv, aqvs SeumCneveli mravalsaukunovani temperaturis amplituda
(11-wliani cikliT), romelic cocxali bunebisTvis safrTxes ar warmoadgens.
rogorc mosalodneli iyo, haeris
temperaturis mkveTri cvla gamowveulia ZiriTadad adamianis qmedebiT, umTavresad mineraluri sawvavis wvis
Sedegad (navTi, benzini, mazuTi, airi,
naxSiri, sawvavi fiqalebi da sxva),
romlis drosac atmosferoSi, Cveulebisamebr, naxSirorJangi gamoiyofa.
Tu aseTi tempiT haeris temperaturis zrda gagrZeldeba, maSin dedamiwaze ramdenime saukuneSi gamefdeba
ekvatoruli da tropikuli klimati.
Sedegad ra mouva adamians da mis meurneobas, Zneli saTqmelia.
ras unda velodoT
axlo aTwleulSi?
haeris temperaturis zrda, savaraudod, TandaTanobiT Secvlis haeris
aorTqlebadobas, tenianobas, atmosferul wnevas, qarebis reJims, niadaggruntebis hidrologiur pirobebs,
niadagis Semqmnel process da mTlianad organul samyaros. klimatis daTboba daaCqarebs Tovlisa da myinvarebis dnobas, es ki gamoiwvevs okeanis
donis momatebas, ris Sedegadac daitboreba zRvisa da mdinareebis SesarTavTan arsebuli portebi, sanapiro
zolSi myofi qalaqebi da sxva dasaxlebuli punqtebi; gaZneldeba tbebisa
da mdinareebis kveba, daiwevs gruntovani wylebis done, gamwvavdeba isedac mwvave sasmeli wylis problema.
adamiani iZulebuli iqneba xeldaxel
Secvalos soflis meurneobis, mrewvelobis, transportis struqtura
da funqcionireba, rac miayenebs mas
did finansur da materialur zarals. udavoa, rom krizisi adamiansa
da bunebas Soris dadga bunebrivi resursebis gamoyenebis farTod miRebuli strategiis uqonlobis gamo, romelic gaiTvaliswinebda Cveni planetis erTobliobas, cxovrebis wessa
da dinamikas. aravisTvis ar aris saidumlo, rom msoflio sameurneo praqtikaSi dedamiwis bunebrivi resursebis gamoyenebis mimarT sruli gulgriloba, daufaravi utilitarizmi da
pirdapiri spekulacia sufevs. gTavazobT ramdenime magaliTs.
saxelmwifoebi axlac, ise rogorc
es aqamde xdeboda, Tavad wyveten romeli mineraluri resursi unda moipovon, sad moi povon, rogor da ra
raodenobiT, oRond momgebianad gayidon. zogi qveyana, vTqvaT, ruseTi amas
politikuri zewolisTvis iyenebs.
kaspiis zRvis saxelmwifoebi, imis
nacvlad, rom erToblivi ZaliT gadawyviton am zRvis daSrobis da dabinZurebis problema, wlebis manZil-
ze daoben imis gamo, Tu rogor dayon zRva navTobisa da airis seqtorebad. yvelaze mdidari qveyana, aSS, romelic dedamiwis atmosferos mTavari
dambinZurebelia, xels ar awers kiotos oqms. meore ganviTarebuli saxelmwifo, kanada, aseve haeris erT-erTi mTavari dambinZurebelTagani, uars
ambobs valdebulebebis Sesrulebaze,
naxSirorJangis gamomuSavebis Semcirebaze, rac gaTvaliswinebulia kiotos oqmiT.
bunebrivi resursebiT yvelaze mdidari saxelmwifo _ ruseTi ar kmayofildeba amiT da cdilobs miiTvisos
navTobiTa da airiT mdidari CrdiloeTis yinulovani okeanis polaruli akvatoriebi.
amave dros, gaeros komisia ganixilavs ruseTis pretenzias CrdiloeTis
polusis zRvis fskeris misTvis mikuTvnebis Taobaze, riTac xels uwyobs imas, rom arqtikulma saxelmwifoebma borotad gamoiyenon CrdiloeTis
yinulovani okeane, romelic dRemde
msoflios met-naklebad sufTa akvatoriad rCeboda.
iseTi STabeWdileba iqmneba, TiTqos Cven sxva planetaze vcxovrobT,
xolo dedamiwa mza nedleulis sawyobi da sacdeli poligonia.
moraluria ki yovelive es? Cvenamde dedamiwaze 100 miliardze meti
adamiani cxovrobda. gana momavalSic
ar unda Seasrulos planetam igive
funqcia, Tu, rogorc ityvian, `Cvens
Semdeg qvas uTovia~?!
paradoqsi ar aris is, rom sawvavis mrewveloba, romelic adamianisa
da bunebisTvis mavnebeli energetikuli dargia da romelic dedamiwis
qerqis eqspluatacias efuZneba, iqca
saxelmwifos usafrTxoebis garantad
da saqonelze fasebis ganmsazRvrelad?! nuTu es ar aris sakmarisi argumenti imisTvis, rom, radac ar unda dagvijdes, energiis alternatiul
wyaroebze gadavideT?
yovelive zemoTqmulidan gamomdinare, minda gamovTqva Semdegi versiebi, romlebic, ra Tqma unda, saWiroeben eqspertizas:
1. Cven didi xania viRebT dedamiwis qerqidan navTobs, airs, movi povebT sxvadasxva saxis naxSirs, sawvav
fiqalebs da sxva mineralur sawvavs.
vwvavT maT da vwamlavT atmosferos.
amiT Cven sul ufro da ufro varTmevT dedamiwas im fizikur simZimes
(gravitacias), romlis gamoc is ikavebs gansakuTrebul adgils mzis sistemaSi, romelmac xeli Seuwyo sicocxlisa da adamianis warmoSobas.
xom ar daarRvevs yovelive es planetis gravitacias an xom ar Secvlis
mis orbitas? xom ar davkargavT amiT
dedamiwis erTaderT Tanamgzavrs _
mTvares da masTan erTad zRvebisa da
okeaneebis miqceva-moqcevis unars?
2. saukuneebis manZilze dedamiwis
wiaRidan Cven viRebT rkinis madans,
qimiur nedleuls, saSen masalebs da
TandaTanobiT vzrdiT mopovebis tempebs. marTalia, isini, mineraluri
sawvavis msgavsad, arsad ar uCinardebian, aramed muSavdebian da ZiriTadad rCebian dedamiwis zedapirze, magram maTi umetesoba metwilad mainc
CrdiloeTis ganedis 30-60 gradusis
zonaSia koncentrirebuli (aSS, kanada,
dasavleT evropa, ruseTi, CineTi, korea,
iaponia). xom ar moaxdens yovelive
es zegavlenas dedamiwis wonasworo-
basa da, Sesabamisad, misi RerZis daqanebis kuTxeze?
3. varskvlavebisagan gansxvavebiT,
astronomebma dedamiwa planetebis
ricxvs miakuTvnes. is jer kidev
cocxalia, avlens mRelvarebas da
SfoTvas, razec metyveleben vulkanebi, geizerebi, nawilobriv miwisZvrebi. magram Cven kvlav viqeqebiT dedamiwis gulSi, vburRavT Rrma da Zalian
Rrma WaburRilebs, zogierT adgilebSi isini arRveven dedamiwis qerqs da
mis zeda mantias swvdebian.
xom ar gaaxSirebs yovelive es miwisZvrebis ricxvs? rogor moiqcevian vulkanebi, romlebsac SeuZliaT
amoxeTqon im uTvalavi sicarieleebidan, romlebic Cven davtoveT dedamiwis qerqSi? bednieri viqnebodi, Tu
Cvens mier gamoTqmuli versiebi mcdari aRmoCndeboda, magram, rogorc ar
unda iyos, dadga imis dro, rom sabolood gaveqceT sawvavis monobas.
dasasruls minda vTqva:
• adamiani martoa mTels msoflioSi da mas ar gaaCnia imis precedenti,
Tu rogor unda Camoayalibos urTierToba Tavis planetasTan. es sakmarisia imisaTvis, rom moviqceT Zalian
frTxilad da windaxedulad, Tuki
marTlac Homo Sapiens-ebi varT. Cvens
planetaze xom isedac bevria daRupuli da gadaSenebuli civilizaciebis
kvali.
• bunebrivi resursebis moxmarebis
strategia unda gamomdinareobdes im
realobidan, rom dedamiwa aris erToblivi sistema, romelic Sedgeba
calkeuli sferoebisagan, romlebic
ar eqvemdebarebian erovnul da politikur sazRvrebs da funqcionireben
zesocialuri da zeekonomikuri kanonebiT. am sistemis gansakuTrebuli
sferoa biosfero da adamiani misi
nawilia. Tu biosferos romelime
elementi dairRveva, yvelaferi iwyebs
cvlilebas. asea klimatis SemTxvevaSic. romelime qveynis mier dabinZurebuli haeri dauyonebliv vrceldeba dedamiwis mTel zedapirze atmosferos saerTo cirkulaciis meSveobiT. magram kvlav paradoqsi! adamianis
moRvaweobis TiTqmis yvela sferoSi
arsebobs msoflio organizaciebi,
romlebic ixilaven wamoWril dargobriv problemebs, iZlevian rekomendaciebs, aweseben sanqciebs, magram bunebrivi resursebis gamoyenebis sakiTxSi
dRemde ar Seqmnila arcerTi saerTaSoriso sakoordinacio organo.
Cven gvgonia, rom mocdis dro aRar
gvaqvs!
SoTa laSxia
geografiul mecnierebaTa doqtori,
bunebrivi resursebis gamoyenebis
teritoriuli organizaciis eqsperti
ctmntv,thb6
@)!) otkb
cj[evbc eybdthcbntnb
7
vulocavT studentobas!
maTematikisa da
kompiuterul
mecnierebaTa fakulteti
1 abelaSvili Tornike
2 abSilava lola
3 avazneli naTia
4 axvlediani gvanca
5 axsiaSvili zaal
6 badalaSvili mariam
7 bibileiSvili nino
8 biCinaSvili Teona
9 bubunaSvili anzor
10 gagua nika
11 galustovi giorgi
12 gatiatulin konstantine
13 geleniZe Temuri
14 gigauri Tea
15 giorgaZe borisi
16 giorxeliZe giorgi
17 gogalaZe levan
18 grigalaSvili daviT
19 gugunaSvili nino
20 daviTaZe aleqsandre
21 daTukiSvili nona
22 doneriani daviT
23 vardosaniZe SoTa
24 zardiaSvili akaki
25 kilasonia daviT
26 kobaxiZe irakli
27 koWlamazaSvili nika
28 lapiaSvili Tamar
29 lomia salome
30 lomiZe levani
31 melaZe giorgi
32 miminoSvili Tamari
33 miruaSvili maia
34 mWedliSvili Teona
35 mWedliSvili salome
36 natraZe simon
37 nefariZe elguja
38 osiaSvili Tamari
39 saluqvaZe avTandili
40 samuSia irakli
41 samuSia robert
42 uTneliSvili Tamar
43 farulava Tornike
44 fifia levan
45 qardava TamTa
46 Sengelia TaTia
47 SeyelaSvili laSa
48 CxaiZe nana
49 CxartiSvili mamuka
50 CxeiZe SoTa
51 cnobilaZe giorgi
52 cqitiSvili giorgi
53 cxovrebaSvili mariam
54 ZanZava irakli
55 WeJia elizbar
56 xaraiSvili qeTevan
57 julayiZe lela
58. mWedluri kaxi
erTiani erovnuli gamocdebis Sedegad 2010-2011 saswavlo wels
soxumis saxelmwifo universitetis studentebi gaxdnen:
sabunebismetyvelo
mecnierebaTa da
jandacvis fakulteti
1 abulaZe mariami
2 avaliani meri
3 avaliani salome
4 arqania Tamar
5 afriamaSvili margalita
6 baxsoliani salome
7 begaSvili Tea
8 beglariani evgenia
9 biWaSvili vano
10 gazdeliani laSa
11 gamzardia Tamar
12 geTiaSvili lana
13 gelaSvili mariam
14 girmisaSvili givi
15 gogiaSvili valeri
16 golubiani SoTa
17 devrisaSvili nino
18 dodaSvili Tamari
19 elizbaraSvili rusudani
20 zaaliSvili inga
21 zenaiSvili Teona
22 zenaiSvili marexi
23 ToTlaZe mariam
24 Turqia lana
25 iremaSvili irakli
26 kaciaSvili levan
27 kaciaSvili Salva
28 kenWoSvili mari
29 kereseliZe qeTevan
30 kobaiZe mariami
31 kupreiSvili mariam
32 kurtaniZe cira
33 labuCiZe nino
34 lobjaniZe elguja
35 maisuraZe nona
36 manukiani olga
37 maxaraSvili Tamari
38 miminoSvili cotne
39 mindiaSvili Tengizi
40 miWelaSvili neli
41 moqoiani naTia
42 mJavanaZe salome
43 mRebriSvili ana
44 nadiraSvili TinaTin
45 nadiraSvili xatia
46 namoraZe sofo
47 noRaideli jano
48 pirveli nino
49 tikaraZe beqa
50 farcvania salome
51 fifia ciuri
52 qiria nino
53 qoriZe qeTevani
54 Selia Tamar
55 Sengelia marika
56 SuStakaSvili mari
57 CiTinaSvili daviT
58 CitaSvili revi
59 CutkeraSvili manana
60 caava mariam
61 ZnelaSvili diana
62 WiTanava Tamar
63 xizaniSvili miranda
64 jaiani nia
65 jamalaSvili mari
66 janaSia Teona
67 jorbenaZe qristine
68 kopaliani aleqsandre
69 kaxaberi giorgi
70 cxadaZe saba
10 gedevaniZe lia
11 gogalaZe veriko
12 gociriZe lia
13 dokvaZe TamTa
14 dolbaZe daviTi
15 vardiaSvili giorgi
16 vaSakiZe grigol
17 Todua daviT
18 Tofuria qeTevan
19 inwkirveli salome
20 kapanaZe Teona
21 kapanaZe xatia
22 kikaliSvili qristine
23 kobaxiZe salome
24 kostanova kristina
25 kotoraSvili giorgi
26 koWataSvili vaxtangi
27 krawaSvili giorgi
28 kupataZe dimitri
29 labartyava nestor
30 li parteliani laSa
31 moseSvili TamTa
32 mumlaZe maia
33 mWedliSvili daTa
34 pavliaSvili mariami
35 pateiSvili cotne
36 petriaSvili giorgi
37 rusiaSvili Tamari
38 torua irakli
39 fancqalaSvili muradi
40 focxveria Tamar
41 qobalia maka
42 quxilava darejan
43 RaZaZe Tamar
44 CerqeziSvili giorgi
45 CxikvaZe anna
46 cakaSvili leqso
47 cincaZe Sorena
48 wurwumia giorgi
49 WiRlaZe irakli
50 janaSia levan
51 jaxvelaZe naTia
52 joxaZe nino
53 jojua gvanca
54 jRamaia irakli
55 saraliZe Savleg
56 ivaniSvili arCil
57 managaZe naTia
58 baRaTuria vaxtang
59 JorJoliani nato
ganaTlebis fakulteti
iuridiuli fakulteti
1
2
3
4
5
6
7
8
9
abakelia qristine
adeiSvili TamTa
babuniSvili giorgi
balaxaSvili naTia
beJuaSvili mariami
beria nino
beriZe daviT
bubuteiSvili lili
gazdeliani Sorena
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
abulaZe TamTa
aragviSvili maka
babaSvili TamTa
baxutaSvili qeTevan
bekoSvili marexi
berelaSvili rusudan
berozaSvili mariami
biwaZe qeTevan
bokuCava TamTa
gaCeCilaZe ana
cj[evbc eybdthcbntnb
8
11 gelbaxiani Tamar
12 darsalia naTia
13 TaTaraSvili Tamari
14 iaralovi elene
15 kalatozi Tamar
16 kapanaZe mariami
17 kvaracxelia Tea
18 kiknaveliZe irena
19 labaZe sofiko
20 lacabiZe TinaTin
21 mazaniSvili nino
22 makariZe ana
23 maRlakeliZe gvanca
24 minaSvili izabela
25 miqautaZe salome
26 miSelaZe anano
27 mWedliSvili irine
28 mxeiZe nino
29 naTenaZe manana
30 naWyebia nino
31 Jvania naTia
32 saduniSvili Tamari
33 svaniZe SoTa
34 suTiZe nana
35 tetunaSvili mariami
36 fircxelani ana
37 qarumiZe mariami
38 qurdaSvili qeTevan
39 qurdaZe naTia
40 quSaSvili qeTevani
41 RviniaSvili naTia
42 yanCaSvili sofiko
43 cicqiSvili salome
44 ZinZibaZe lali
45 WabaSvili TinaTini
46 WeliZe salome
47 WikaZe mariami
48 WoveliZe nino
49 WuluxaZe mTvarisa
50 xvedeliZe marika
51 xorava mariam
52 xuciSvili Tamuna
53 jalaRonia nino
54 jangavaZe qristine
55 janjalia salome
56 agbaliani anna
57 beruaSvili Tamar
58 mesxiSvili TamTa
ekonomikisa da biznesis
fakulteti
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
adamia salome
andRulaZe nino
afxazava nodar
barjaZe Teona
baxtaZe naTia
bebia jemal
biCinaSvili mixeili
biZinaSvili giorgi
boRoCaZe daviT
buTxuzi nino
bulia levan
geTiaSvili giorgi
giorgaZe nino
gogebaSvili kato
gogolaSvili vaxtangi
16 gogoWuri Tamari
17 gogoxia dimitri
18 zaqariaZe giorgi
19 zurabaSvili naTia
20 TaTaraSvili mariami
21 TaTriSvili guliko
22 TomaZe nazi
23 TxlaSiZe nino
24 iosava maia
25 kapanaZe nino
26 kaWkaWiSvili giga
27 kopaliani akaki
28 labaZe laSa
29 lagvilava cira
30 lekiSvili qeTevan
31 mamasaxlisi magda
32 macaberiZe giorgi
33 minaZe zurab
34 molaSvili Tamari
35 mumlaZe gvanca
36 mumlaZe miranda
37 mZeluri bela
38 oqitaSvili nino
39 papiZe nikoloz
40 saluqauri qeTevani
41 soyuraSvili naTia
42 tatunaSvili TinaTini
43 uznaZe mariam
44 futkaraZe sofio
45 qadagiSvili nino
46 SanyulaSvili ana
47 CutkeraSvili jemal
48 cecxlaZe nika
49 comaia Tea
50 wulaia TamTa
51 WiTanava TamTa
52 WiWaRua keso
53 WotiSvili nino
54 xucurauli mako
55 jaWvliani klimenti
56 jigania naTia
57 lagvilva irakli
58 mWedliZe gia
humanitarul
mecnierebaTa fakulteti
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
alaverdaSvili xatia
afciauri nato
bagdasariani nadeJda
bazandaraSvili nani
balarjiSvili fiqria
baramiZe nana
barTia sofiko
beJaniSvili Tamari
beJuaSvili ana
bugeCaSvili mariami
buliskeria anna
gafrindaSvili salome
gaCeCilaZe nino
gaxaria naTia
gvilava gulnara
goqaZe qeTevan
gujaraiZe galina
darsania grigori
dekanoiZe Tea
demuria mariami
21 esebua qeTevan
22 vardiZe nino
23 veSaguri qeTevan
24 TavidaSvili Tamar
25 iakobiSvili xaTuna
26 inakavaZe ina
27 iremaSvili ekterine
28 kvirkvelia marina
29 kikilaSvili lika
30 kilanava salome
31 koWlamazaSvili qeTevani
32 labari Teona
33 lekiaSvili xatia
34 lemonjava xatia
35 leSkaSeli ana
36 loria meri
37 loxiSvili mariami
38 mania rusudani
39 maJdiniani Tamar
40 mariamiZe mariam
41 megreliSvili qeTevani
42 miqaZe sofiko
43 miqelaZe lali
44 mosiaSvili sofio
45 muradiani ruzana
46 mWedliSvili naTia
47 nariaSvili nino
48 nasraSvili nino
49 nemsaZe ana
50 noniaSvili fiqria
51 oTiaSvili naTia
52 osoSvili magda
53 papava qristine
54 petriaSvili mariana
55 svimoniSvili madona
56 svirava niniko
57 soloRaSvili mariam
58 tabataZe irma
59 tivaZe sofiko
60 turaSvili nino
61 tuxiaSvili Tea
62 ubilava maia
63 facuria ana
64 fifia naTia
65 qardava qeTevan
66 qarTveliSvili mariam
67 qenqaZe sofio
68 qvelaZe salome
69 qumelaSvili meri
70 qurcikiZe Tea
71 yavelaSvili nino
72 Sengelia elene
73 SubiTiZe gvanca
74 CalaZe mariami
75 CxikvaZe Tamar
76 cxovrebaZe Teona
77 ZiZiguri Teona
78 wereTeli qristina
79 Wedia naTia
80 Wyonia Tamar
81 xaCiZe fiqria
82 xeCiaSvili mariami
83 xvedeliZe gvanca
84 xosiaSvili nino
85 xuciSvili nino
86 jabaxiZe xaTuna
ctmntv,thb6 @)!) otkb
87 noniaSvili lili
88 RambaSiZe rusudani
89 beqauri mariam
90 mazmiSvili leila
socialur da politikur
mecnierebaTa fakulteti
1
aZinbaia zviadi
2 balaxaZe naTia
3 boboxiZe giorgi
4 gelaSvili qristine
5 gvirjiSvili Tamari
6 gigaSvili Teona
7 gogolaSvili Tamari
8 grigolaSvili nana
9 daTuaSvili ia
10 donaZe nino
11 varduaSvili babulia
12 zarandia nino
13 TamazaSvili naTia
14 TurmaniZe Teona
15 kalandaZe salome
16 krawaSvili salome
17 kucia qeTevan
18 lagvilava Tornike
19 lomiZe ia
20 manTaSaSvili Tamari
21 margvelaSvili naTela
22 mdinaraZe irma
23 meliqiZe melano
24 meforia marika
25 meqvabiSvili sofiko
26 midelaSvili mariam
27 mixailidi mariam
28 morbedaZe levani
29 muzaevi mari
30 naTobaiZe nino
31 narsia Tekle
32 ninikaSvili sofiko
33 niqabaZe jemali
34 omaraSvili giorgi
35 papaSvili nona
36 papuaSvili Tornike
37 razmaZe TamTa
38 samuSia beqa
39 samxaraZe irakli
40 svaniZe givi
41 smagliuki elena
42 farcvania nika
43 firaniSvili rusudani
44 foCxua gia
45 qanTaria gvanca
46 RuRuniSvili nona
47 yifSiZe xatia
48 SavliaSvili gvanca
49 CubiniZe TinaTin
50 caava diana
51 xarebava beqa
52 xeCuaSvili elena
53 xuntua Tamro
54 xuciSvili ana
55 xuciSvili ekaterine
56 xuciSvili paata
57 jorjikia mariam
58 zuxbaia xatia
59 gorezini marina
ctmntv,thb6
@)!) otkb
ufalma jer didi samyaro Seqmna angelozebisaTvis, Semdeg ki _ mcire
samyaro, sadac adamianebi daasaxla.
da warmoiqmna kosmiuri arsi...
adamiani Seqmna `msgavsad da xatad
Tavisa~. amitom adamianis arsebas, mis
substancias, kosmiuri arsis analogiiT, mianiWa didi da mcire samyaro: didi samyaro _ guli da mcire samyaro
_ tvini, goneba. guls daanaTla RvTaebrivi unari imedis, rwmenisa da siyvarulisa, gonebas ki _ unari msjelobis, mtkicebis, eWvebis.
imedSi, rwmenasa da siyvarulSi logika ar aris. logika gonebaSi sufevs
mxolod, radgan atributia misi.
Tu rwmena Segerya, Tu rwmenaSi eWvebi da logikuri msjelobis survili
gaCnda, maSin xarvezi sarwmunoebaSi ki
ara, sakuTar TavSi unda eZebo, sakuTar sulSi unda Caixedo. masSi, udavod, satana afaTurebs xels.
Tu imedi gaqvs, _ RmerTma nu mogiSalos igi!
Tu gwams da gjera, _ unda gwamdes
da gjerodes, da nu ikiTxav _ ratom!
Tu giyvars, _ nurc maSin ikiTxav,
ratom! Sen ukve bednieri xar. sworadaa naTqvami: `visac vin uyvars, misi lamazic is ariso~, an kidev: `neta, Cemi
TvalebiT SeaxedaT!~
samive SemTxvevaSi aRzevebuli xar
da eswrafvi RvTaebriv simaRles.
absoluturad sworia isic, guls
ver ubrZanebo, an kidev, gulis karnaxs
miendeo, rom ityvian.
yovelgvari Semecneba, cxovrebiseuli Tu mecnieruli, adamianis did samyaroSi iwyeba. didi samyaro grZnobs
yovelives da cxovelmyofel idumal
energias awvdis mcire samyaros. TviTon udiadesia da sazrdoobs uSreti
kosmiuri energiiT.
yovelive iwyeba imediT.
yovelive iwyeba rwmeniT.
yovelive iwyeba siyvaruliT...
kiTxva `ratom?~ mcire samyaros
kuTvnilebaa. es kiTxva gonebis saufloSi daismis. logika mxolod am kiTxvis dasmis Semdeg arsebobs.
magram, sainteresoa, ras amboben geniosebi logikis Sesaxeb.
ai, ras:
albert ainStaini _ `aRmoCena ar
warmoadgens logikuri azrovnebis saqmes maSinac ki, roca saboloo Sedegi
dakavSirebulia logikur formasTan~.
anri lebegi _`maTematikaSi arc
erTi aRmoCena ar gakeTebula deduqciuri logikis Zalisxmevis gamoyenebiT~.
vladimir steklovi _ `logikis
daxmarebiT veravin verafers ver aRmoaCens~.
Jiul anri puankare _ `logikis meSveobiT amtkiceben, intuiciis meSveobiT (gamo)igoneben~.N
msgavsi gamonaTqvamebi uamravia...
maS, ris meSveobiT xdeba aRmoCenebi, Tu ara logikis?
yuradRebas ipyrobs puankares
sityvebi, zemoT rom moviyvane: `intuiciis meSveobiT...~
ra aris intuicia?
ai, ras amboben geniosebi intuiciis Sesaxeb:
albert ainStaini _ `intuicia
umaRlesi musikalobaa azris saufloSi~.
anri bergsoni _ `realoba Seimecneba mxolod intuiciiT~.
imanuel kanti _ `maTematika emyareba wminda intuicias da ara gonebas~.
rixard kuranti _ `intuicia, es SeumCneveli cxovrebiseuli elementi,
yovelTvis axlavs SemoqmedebiT maTematikas, abstraqtul azrovnebasac
ki~.
Jiul anri puankare _ `intuiciis
gareSe axalgazrda gonebas ar ZaluZs,
win waiwios maTematikis gagebaSi~.
kidev SeiZleba ganvagrZoT, gamonaTqvamebi uamravia.
adamiani Zalian didi xania, eZebs pasuxs kiTxvaze: ra aris intuicia? eZebs
imitom, rom xedavs, arsebobs igi, ubralod ki ar arsebobs, _ diadia da uki-
cj[evbc eybdthcbntnb
ra aris intuicia?
degano, saocrad aRzevebulia da Zlevamosili, idumalia da yovlismomcveli...
intuicia laTinuri sityvaa (intuitio)
da Wvretas niSnavs. CvenSi rusuli enis
meSveobiT Semovida. erT leqsikonSi
igi asea ganmartebuli: `mixvedra, SorsmWvreteloba, uSualo, stiqiuri
grZnoba, romelic emyareba adrindel
gamocdilebas; alRo~. meoreSi ki ase:
`1. mixvedris, garemo viTarebaSi garkvevis unari. alRo. 2. sinamdvilis uSualo wvdoma (cdisa da logikuri daskvnis gareSe)~. mesameSi _ `Sekvecili,
logikurad daumuSavebeli gadawyvetilebis unari; rTul situaciebSi
swori orientaciis unari. warsuli
cdis Sedegi~.
intuaciis arsis ZiebaSi warmoiSva
urTulesi mimdinareobebi _ intuitivizmi da intuicionizmi. daucxromel
kamaTSi Caeba msoflios yvela mecnieri. kamaTi jer ar damcxrala. yvela aSkarad grZnobs da xedavs, rom intuicia raRac didebulia da brwyinvale,
magram misi arseba jer kidev idumalebiTaa moculi.
_ ratom?
_ imitom, rom kargad ara gvaqvs
gacnobierebuli is WeSmariteba, rom
adamianis mTeli arsi, misi substancia
misive didi da mcire samyaroebis harmoniuli erTianobaa. Cven yvelafers
gonebaSi veZebT, mxolod gonebaSi, da
amitom xSirad xelmocaruli vbrundebiT ukan.
RmerTma adamianis did da mcire samyaroebs, rogorc aRvniSneT, mianiWa
RvTaebrivi unari: mcire samyaros _
imedis, rwmenisa da siyvarulis, did
samyaros _ msjelobis, mtkicebisaken
swrafvisa da eWvebis. amasTan erTad,
man am samyaroebs miwieri funqciac daakisra.
guli
li, Tavisi miwieri funqciis Tanaxmad, uzrunvelyofs organizmSi sisxlis mimoqcevas; es ki, Tavis mxriv,
mraval sxva faqtorTan erTad, aregulirebs nivTierebaTa cvlas; am dros
organizmSi TandaTanobiT yalibdeba
urTulesi kanonzomierebebiT mowesrigebuli ujreduli bioqimiuri cvlilebebisa da gardaqmnebis mTeli samyaro, romelic kosmosuri energiis velSi eqceva da imarTeba misiT. aseTi samyaro nebismier adamians gaaCnia da igi
sruliad Taviseburia, individualuri. adamianTa aseTi samyaroebi erTmaneTze zemoqmedeben da aseT pirobebSi
aRmocendeba siyvarulisa da sxva
grZnoba adamianTa Soris.
tvini, masSi arsebuli neironebiT,
Tavisi miwieri funqciis Tanaxmad, aregulirebs adamianis organizmisa da
cnobierebis nebismier reaqcias garesamyarosadmi.
Cven ar viTvaliswinebT imas, rom Semecnebis procesi mxolod maSin mimdinareobs bunebrivad, warmatebulad da
aRzevebulad, roca masSi CarTulia
adamianis didi da mcire samyaroebis
erTianobis mSveniereba da harmoniuloba. ufro zustad: roca Semecnebis
procesi am mSvenierebisa da harmoniulobis wiaRSi mimdinareobs.
Cven ki mxolod gonebaSi vateniT
mozardebs maTematikas, qimias, sxvadasxva enebs...
mxolod gonebaSi veZebT pasuxs yvela im kiTxvaze, romelic imav gonebaSi
gvebadeba. intuiciasac gonebaSi veZebT.
saqme ki sinamdvileSi sul martivadaa. adamianis didi da mcire samyaroebi, TavianTi RvTaebrivi unarebis sferoSi, ar arian erTmaneTisagan izolirebulni. maT TanakveTa gaaCniaT.
me aq eiler-venis diagramebs moviSvelieb.
ai, ra aris intuicia!
intuicia unaria, RvTaebrivi unari, romelsac adamianis didi da mcire
samyaroebis TanakveTa warmoqmnis.
es _ gulis karnaxia, orientirebuli gonebaze.
eiler-venis diagramaze kargad
Cans, rom adamianis didi da mcire samyaroebis gaerTianeba iyofa sam ared:
A, B da C. C are Seicavs wertil-oreulebs, romelTagan yoveli oreulis
pirveli wertili ekuTvnis A-s da didi samyaros Tvisebebs atarebs, xolo
meore wertili ekuTvnis B-s da mcire
samyaros Tvisebebs atarebs. jamSi wertil-oreulebi ormag Tvisebebs, maTi
urTierTzemoqmedebis Sedegad, gardasaxaven sakuTriv, sruliad gansakuTrebul TvisebaSi da C are warmogvidgeba calke samyarod, sruliad gansxvavebulad da axali xarisxis matareblad.
swored esaa intuicia. yovelgvari
idea, migneba, hipoTeza ibadeba C-s wertil-oreulis pirvel wertilSi, myisve gardaisaxeba mis meore wertilSi,
axal xarisxSi amaRldeba da iwyebs moZraobas mcire samyaros siRrmisaken,
rom iq monaxos dasabuTeba, argumentacia.
didi da mcire samyaroebis erTianobis wyalobiT adamianis mier sagnebsa da movlenebSi ganxorcieldeba su-
9
lierebis Wvreta da misTvis ukve forma da Sinaarsi ganuyofeli iqneba; maTematikur cnebebSi, da yvelgan sxvaganac, maTi ganmcxadebeli zenaarsi gaixsneba da aseT pirobebSi maTematika ar
iqneba daclili sulierebisgan, mSvenierebisgan, RvTaebrivi harmoniulobisgan. naTeli iqneba, rom RmerTi TavisTavad gancxadebulia yvela saganSi,
yvela movlenaSi, yvela sufevaSi, materialurSic da idealurSic ...
mxolod aseT SemTxvevaSi eZleva
adamians mecnierul SemecnebaSi intuiciuri naTelxilvebis wyaloba. am sidiademde iyvnen aRzevebulni geniosebi,
roca werdnen:
leon brilueni _ `maTematikur saxeebSi aris poeturi Tvisebebi~.
konstantine gamsaxurdia _ `maTematika namdvili, didi rangis poeziaa~.
karl vaierStrasi _ `ar SeiZleba
iyo maTematikosi, Tu ara xar sulSi poeti~.
leopold kronekeri _ `maTematikosi ver iqneba is, vinc poeti ar
aris~.
norbert vineri _ `rogorc mxatvrisa da kompozitoris, ise maTematikosis SemoqmedebiTi aqtis saerTo maxasiaTebelTa ZiriTadi parametria
swrafva silamazis idealebisaken~.
Eernst eduar kumeri _ `uCveulo
silamaze sufevs maTematikis saufloSi~.
i. lepexini _ `maTematika diadi da
mSvenieria, da ar SeiZleba ar davafasoT misi namdvili silamaze, misi poezia~.
avgust ferdinand mebiusi _ `maTematikaSi isevea, rogorc ferweraSi an
poeziaSi~.
platoni _ `maTematikis Seswavla
gvaaxloebs ukvdav RmerTebTan~.
alfred prinshaimi _ `namdvili maTematikosi yovelTvis didi mxatvaria, arqiteqtori an poetic ki~.
lazar imanuel fuksi _ `maTematika saswaulebrivi peizaJia, gadaSlili
yvelas Tvalwin, visTvisac azrovneba
warmoadgens namdvil sixaruls~.
Jozef Jan batist furie _ `maTematika warmogvidgeba adamianuri sulis
Zlierebad~.
gotfri Hharold hardi _ `maTematikosi, rogorc mxatvari an poeti, qmnis uzorebs, da es uzorebi Tu ufro
dRegrZelia, es mxolod imitom, rom
isini moqsovilia ideebisagan~.
florika kimpani _ `roca maTematikuri amocanis amoxsna miRebulia, misi
struqtura araiSviaTad sunTqavs silamaziT, romelic zemoqmedebs gonebasa da sulze, msgavsad klasikuri simfoniis bgerebisa~.
blez paskali _`WeSmariteba efuZneba `gulis logikas~.
nikolai Jukovski _ `maTematikas,
msgavsad ferwerisa da musikisa, Tavisi silamaze gaaCnia~.
pol lokxardi _ `qveyanaze araferia iseTi saocnebo da poeturi, iseTi
racionaluri, feTqebadi da fsiqoqmediTi, rogoric maTematika~.
aseTi gamonaTqvamebi kidev mravali arsebobs.
yovelive zemoTqmuli gvaZlevs uflebas, gavakeToT sruliad bunebrivi
daskvna imis Sesaxeb, rom religia da
mecniereba absoluturad Tavsebadia.
maT Soris araviTari winaaRmdegoba
ar aris, ufro metic: pirveli sawyisia, meore zednaSeni.
RmerTma Seqmna kosmosi... da adamiani; adamians mianiWa unari, ikvlios kosmosi. amitom, RmerTis arsebobis mecnieruli dasabuTebis cda (rasac zogierTi mecnieri mimarTavs) iseTivea,
adamianma rom sakuTar Tmas xeli Caavlos da scados Tavisi sxeulis zeviT
aweva.
jemal jinjixaZe
profesori
cj[evbc eybdthcbntnb
10
ctmntv,thb6 @)!) otkb
proeqti
soxumis saxelmwifo universitetis
Sinaganawesi da disci plinuri
pasuxismgeblobis normebi
muxli 6. dasvenebis dReebi
Tavi I
zogadi debulebani
1. ssu-Si dadgenilia ori (SabaTi da kvira) dasvenebis dRe kviraSi, garda II Tavis me-5 muxlis me-4
punqtiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.
2. ssu–s personals, aseve, ufleba aqvs daisvenos saqarTvelos Sromis kodeqsiT dadgenil uqme dReebSi.
muxli 1. Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis miznebi
muxli 7. samsaxurSi gamocxadebisa da samuSao adgilidan wasvlis wesi
sajaro samarTlis iuridiuli piris soxumis saxelmwifo universitetis (SemdgomSi ssu) Sinaganawesi da disciplinuri pasuxismgeblobis normebi gansazRvravs ssu-s
Sromis ganawess, disciplinuri pasuxismgeblobis zomebs da
miznad isaxavs:
a) Sromis disci plinis dacvis uzrunvelyofas;
b) ssu-sa da masSi dasaqmebul personals Soris samsaxuris ganxorcielebasTan dakavSirebuli urTierTobebis mowesrigebas saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili moTxovnebis gaTvaliswinebiT;
g) personalis uflebebisa da Tavisuflebis ganxorcielebis xelSewyobas;
d) Sromis samarTlian anazRaurebas;
e) personalisaTvis samuSaos usafrTxo da jansaRi
pirobebis Seqmnas;
v) personalisa da mesame pirebis urTierTobisas
adamianis uflebebisa da Tavisuflebis, kanonieri
interesebis gamoxatvasa da dacvas;
z) samsaxurSi eTikuri normebis dacvis uzrunvelyofas.
valdebulia dassu-s monitoringis samsaxuri
afiqsiros
samuSaoze personalis gamocxadebisa da
samuSao adgilidan gasvlis faqtebi ssu-Si. aRniSnulis dacva savaldebuloa dasvenebisa da uqme dReebSi
muSaobisas (aseTis arsebobis SemTxvevaSi). dafiqsirebul monacemebze kontrols axorcielebs monitoringis
samsaxuri.
muxli 2. Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis wyaroebi
muxli 9. personalis mier gacdenili samuSao drois sapatiod, an arasapatiod CaTvla
winamdebare Sinaganawesi da disci plinuri pasuxismgeblobis normebi SemuSavebulia saqarTvelos konstituciis, ,,umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb’’, “saqarTveloSi
Tambaqos kontrolis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis, saqarTvelos Sromis, saqarTvelos zogadi administraciuli da administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsebis,
sajaro samarTlis iuridiuli piris - soxumis saxelmwifo universitetis wesdebis safuZvelze.
1. samuSaoze dagvianeba da samuSao drois sxva saxis gacdena sapatiod CaiTvleba Tu universitetis/fakultetis administracia an Sesabamisi struqturuli
erTeulis xelmZRvaneli (SemdgomSi ”administracia”)
daakmayofilebs personalis zepir an werilobiT Txovnas dagvianebis sapatiod CaTvlis Taobaze. am mizniT,
administraciis xelmZRvaneli uflebamosilia dagvianebisTanave Tavis daqvemdebarebaSi myof personals mosTxovos moxsenebiTi baraTis warmodgena.
2. im SemTxvevaSi, Tu administraciis xelmZRvaneli
samuSaoze dagvianebis, an samuSao drois sxva saxis
gacdenis Taobaze akmayofilebs personalis zepir an
werilobiT gancxadebas – moxsenebiT baraTs, aRniSnuli
dro miiCneva sapatiod.
3. monitoringis samsaxuri yoveli Tvis ara ugvianes 10 ricxvisa arsebuli monacemebisa da Sedegebs
gacdenili samuSao saaTebis Sesaxeb warudgens administraciis xelmZRvanels Semdgomi reagirebisaTvis.
4. samuSaoze arasapatiod dagvianebis an/da samuSaos arasapatiod gacdenis SemTxvevebSi, administraciis
xelmZRvaneli uflebamosilia gamoiyenos dadgenili
disci plinuri pasuxismgeblobis zoma.
5. samuSaoze arasapatiod dagvianebad da samuSaos
arasapatiod gacdenad ar CaiTvleba personalis mier
samuSao dros samsaxurebrivi movaleobebis ssu-s Senobis gareT Sesruleba, rac gamowveuli iyo Sesasrulebeli samuSaos specifikiT da aRniSnulis Taobaze informirebuli iyo administraciis xelmZRvaneli.
personali informacias samuSao dros samsaxurebrivi
movaleobebis ssu-s Senobis gareT Sesrulebis Sesaxeb
administraciis xelmZRvanels warudgenen moTxovnis
SemTxvevaSi.
6. gacdenili samuSao dro, arasapatiod CaTvlis
SemTxvevaSi, ar anazRaurdeba.
muxli 3. personalis mier Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis Sesruleba
personali specialobis, kvalifikaciisa da Tanamdebobis gaTvaliswinebiT, garkveuli samuSaos Sesrulebis,
Sromis xelSekrulebis pirobebis (aseTis arsebobis
SemTxvevaSi) dacvis valdebulebis garda, aseve valdebulia, specialuri miTiTebis gareSe, daicvas winamdebare
Sinaganawesi, disci plinuri pasuxismgeblobis normebi
da yvela sxva samarTlebrivi aqti, romelic mis saqmianobas exeba da samsaxurebriv adgils ukavSirdeba.
muxli 4. Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis moqmedebis sfero
Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis
normebis Sesruleba savaldebuloa ssu-Si momuSave
personalisaTvis.
Tavi II
samuSao da dasvenebis dro
muxli 5. samuSao dro
1. samuSao dro warmoadgens kalendaruli drois nawils, romlis ganmavlobaSic personali valdebulia ganaxorcielos Tavisi samsaxurebrivi ufleba-movaleobani.
2. ssu-Si dawesebulia xuTdRiani samuSao kvira orSabaTidan paraskevis CaTvliT.
3. yoveldRiurad samuSaos dawyebisa da damTavrebis dro ganisazRvreba 09:00 saaTidan 18:00 saaTamde,
xolo kviris bolo samuSao dRes, agreTve, uqme dReebis
wina samuSao dRes - 09:00 saaTidan 17:00 saaTamde.
akademiuri personalisa da mowveuli pedagogebisaTvis
samuSaos dawyebisa da damTavrebis dro dakavSirebulia auditoruli, sakonsultacio da SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli sxva valdebulebebis
SesrulebasTan.
4. saswavlo procesis moTxovnebis gaTvaliswinebiT,
personalisaTvis dasaSvebia 6 dRiani samuSao kvira, ara
umetes 41 saaTisa kviraSi.
5. ssu-sa da personals Soris samuSao drois xangrZlivoba SesaZlebelia ganisazRvros urTierTSeTanxmebiT Sromis kanonmdeblobis safuZvelze.
6. samuSao dReebs (cvlebs) Soris dasvenebis xangrZlivoba ar unda iyos 12 saaTze naklebi.
7. cvlaSi muSaoba da erTi cvlidan meoreSi gadasvla ganisazRvreba cvlianobis ganrigiT, romelsac
amtkicebs ssu samuSaos specifikis gaTvaliswinebiT.
cvlianobis ganrigis cvlilebis Sesaxeb ssu-s TanamSromels unda ecnobos 10 dRiT adre.
muxli 8. samuSaoze dagvianeba
1. samuSaoze dagvianebad miiCneva administraciuli
personalis mier samuSao dros samuSao adgilze 15
wuTze meti xniT dagvianebiT gamocxadeba.
2. samuSaoze dagvianeba SesaZlebelia CaiTvalos sapatiod, an arasapatiod winamdebare Sinaganawesisa da
disci plinuri pasuxismgeblobis normebis me-9 muxliT
dadgenili wesebis dacvis SemTxvevaSi.
3. sistematur dagvianebad CaiTvleba personalis
mier, xuTjer samuSao adgilze dagvianebiT gamocxadeba,
romelic miiCneva arasapatiod da iwvevs xelSekrulebis Sewyvetas.
muxli 10. winaswar cnobili mizeziT samsaxurSi
gamoucxadebloba
1. winaswar cnobili mizeziT samsaxurSi gamoucxadeblobis SemTxvevaSi, personali valdebulia, winaswar
mimarTos samsaxuris ufross SemdgomSi samsaxurSi aryofnis mizezebis, savaraudo periodis, mis mier gadaudeblad Sesasrulebeli samuSaos miTiTebiT da iTxovos am
xnis ganmavlobaSi samsaxurebrivi valdebulebebisagan
droebiT gaTavisufleba. 3 dReze meti vadiT winaswar
cnobili mizeziT samsaxurSi gamoucxadeblobis SemTxvevaSi, mimarTva unda iyos warmodgenili werilobiTi
saxiT, xolo 3 dReze naklebi vadiT - werilobiTi, an
zepiri formiT samsaxuris ufrosis moTxovnis Sesabamisad. aRniSnulis Taobaze, samsaxuris ufrosi informacias awvdis administraciis xelmZRvanels.
2. samuSaodan droebiT gaTavisuflebis Txovnis daukmayofileblobis SemTxvevaSi personali valdebulia
Cveul reJimSi ganagrZos samsaxurebrivi saqmianoba. winaaRmdeg SemTxvevaSi, misi qmedeba ganixileba samuSaos
arasapatio mizeziT samuSaos gacdenad da ssu uflebamosilia mis mimarT gamoiyenos dadgenili disci plinuri pasuxismgeblobis zoma.
muxli 11. winaswar
gamoucxadebloba
ucnobi mizeziT samsaxurSi
1. winaswar ucnobi mizeziT samsaxurSi gamoucxadeblobis SemTxvevaSi, personali valdebulia, SesaZleblobis farglebSi, dauyovnebliv sityvierad (telefoniT)
acnobos samsaxuris ufross gamoucxadeblobis mizezi,
savaraudo periodi da informacia mis mier dauyovnebliv Sesasrulebeli samuSaos Sesaxeb, gamocxadebis
Semdeg ki, moTxovnis SemTxvevaSi, umokles droSi warudginos mas moxsenebiTi baraTi. samsaxuris ufrosi
Tavis mxriv aRniSnulis Sesaxeb informacias awvdis
administraciis xelmZRvanels.
2. 3 dReze meti vadiT winaswar ucnobi mizeziT
samsaxurSi gamoucxadeblobis SemTxvevaSi, personalma
werilobiT unda mimarTos samsaxuris ufross gacdenili drois sapatiod CaTvlis TxovniT.
3. winaswar ucnobi mizeziT samsaxurSi gamoucxadebloba SesaZlebelia CaiTvalos sapatiod winamdebare Sinaganawesisa da disciplinuri pasuxismgeblobis normebis
me-9 muxliT dadgenili wesebis dacvis SemTxvevaSi.
muxli 12. arasapatio mizeziT samuSaoze gamoucxadeblobis Sedegebi
personalis (akademiuri personalis, maswavleblisa
da mowveuli pedagogis garda) mier samsaxuris arasapatio mizeziT gacdenis SemTxvevaSi, administraciis
xelmZRvaneli gamoscems individualur administraciul-samarTlebriv aqts, romliTac ganisazRvreba:
1. pirveli gacdenisaTvis – jarima 20 laris odenobiT, xelfasidan daqviTviT;
2. meore gacdenisaTvis – jarima 40 laris odenobiT, xelfasidan daqviTviT;
3. mesame gacdenisaTvis – xelSekrulebis Sewyveta.
muxli 13. akademiuri personalisa da mowveuli pedagogis samsaxurSi gamocxadebis regulirebis wesebi
da gamoucxadeblobis Sedegebi.
1. akademiuri personali (pedagogi) saswavlo process warmarTavs Sesabamisi fakultetis dekanatis mier
dadgenili mecadineobis ,,cxrilis’’ da ,,sakonsultacio saaTebis cxrilis’’ Sesabamisad. akademiuri personalis (pedagogi) mier aRniSnuli cxriliT dadgenili
samuSao grafikis erTjeradi, an garkveuli periodiT
Secvla dasaSvebia fakultetis dekanatis werilobiTi
Tanxmobis safuZvelze.
2. akademiuri personalis (pedagogis) mier mecadineobis gacdenis TiToeul faqtze monitoringis samsaxuri
adgens werilobiT oqms, romelSic fiqsirdeba akademiuri
personalis (pedagogis) saxeli da gvari, fakultetis dasaxeleba, gacdenili akademiuri saaTi. oqmis Canaweris siswore dasturdeba Sesabamisi fakultetis dekanatis warmomadgenlis, an ssu-s sxva TanamSromlis xelmoweriT.
3. monitoringis samsaxuris moTxovnis safuZvelze, akademiuri personali (pedagogi) valdebulia erTi
kviris vadaSi warmoadginos ganmarteba mecadineobis
gacdenis mizezebis Sesaxeb.
4. akademiuri personali (pedagogi) valdebulia uzrunvelyos TiToeuli sapatio mizeziT gacdenili mecadineobis aRdgena mimdinare semestris ganmavlobaSi.
5. akademiuri personalis (pedagogis) mier saswavlo
procesis arasapatio mizeziT gacdenis SemTxvevaSi, administraciis xelmZRvaneli gamoscems individualur administraciul-samarTlebriv aqts, romliTac ganisazRvreba:
1) pirveli gacdenisaTvis – jarima 20 laris odenobiT, xelfasidan daqviTviT.
2) meore gacdenisaTvis – jarima 40 laris odenobiT, xelfasidan daqviTviT
3) mesame gacdenisaTvis – xelSekrulebis Sewyveta.
6. saswavlo cxriliT gaTvaliswinebul saaTebSi
studentTa gamoucxadeblobis SemTxvevaSi, akademiuri
personalis (pedagogis) mier leqciis gacdena CaiTvleba sapatiod, Tu is yoveli saleqcio kursis pirveli
20 wuTi imyofeboda auditoriaSi.
muxli 14. gaficvisa da lokautis ufleba
1. gaficvisa da lokautis ufleba aRiarebulia.
misi ganxorcielebis wesi ganisazRvreba saqarTvelos
Sromis kanonmdeblobiT
2. ssu-s personalis monawileoba gaficvaSi an lokautSi ar ganixileba, rogorc Sromis disci plinis
darRveva da Sromis xelSekrulebis Sewyvetis safuZveli, garda saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli SemTxvevisa.
muxli 15. personalis valdebulebebi Tanamdebobidan gaTavisuflebis, samsaxurebriv mivlinebaSi an SvebulebaSi gasvlis dros
1. personali valdebulia Tanamdebobidan gaTavisuflebis brZanebis gacnobidan ara ugvianes 10 dRis
vadaSi uzrunvelyos samsaxurTan dakavSirebuli da
ctmntv,thb6
@)!) otkb
misTvis mindobili dokumentaciis, Sesabamisi eleqtronuli versiebis adgilsamyofelis miTiTebiT da misi
pasuxismgeblobis qveS arsebuli qonebis (materialuri
faseulobis), maT Soris mis saxelze ricxuli samuSao
oTaxis gasaRebis misi Semcvleli pirisaTvis, an aRniSnuli piris ararsebobis SemTxvevaSi, korpusis administratorisaTvis gadacema.
2. personali valdebulia SvebulebaSi gasvlamde, an
samsaxurebriv mivlinebaSi gamgzavrebamde uzrunvelyos
masTan arsebuli samsaxurebrivi xasiaTis dokumentaciis gadacema misi Semcvleli piris, an zemdgomi Tanamdebobis pirisaTvis Sesabamisi eleqtronuli versiebis
adgilsamyofelis miTiTebiT.
3. am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi, uflebamosili piri SvebulebaSi, an mivlinebaSi
myofi TanamSromlis dokumentacias, kanoniT dadgenili
moTxovnebis dacvis mizniT, aZlevs msvlelobas.
Tavi III
samuSao dRis ganmavlobaSi Sesvenebis dro
muxli 16. Sesvenebis dro
1. personals ufleba aqvs samuSao dRis ganmavlobaSi isargeblos SesvenebiT.
2. personals kvebisa da dasvenebisaTvis eZleva Sesveneba samuSao dRis 13:00 saaTidan 14:00 saaTamde.
3. Sesveneba ar Sedis samuSao droSi da personali
mas iyenebs Tavisi neba-survilis Sesabamisad. drois am
SualedSi mas eZleva samuSaos Sesrulebis adgilidan
wasvlis ufleba.
muxli 17. damatebiTi Sesveneba meZuZuri qalisTvis
1. personals, romelic meZuZuri qalia da kvebavs 1
wlamde asakis bavSvs, misi moTxovnis safuZvelze eZleva damatebiTi Sesveneba dReSi aranakleb 1 saaTisa.
2. bavSvis kvebisaTvis Sesveneba iTvleba samuSao
droSi da anazRaurdeba.
Tavi IV
personalis uflebebi
muxli 18. uflebaTa farglebi
personali, garda am SinaganawesiTa da disci plinuri
pasuxismgeblobis normebiT gaTvaliswinebuli SromiTi
uflebebisa, sargeblobs saqarTvelos konstituciiT, saqarTvelos Sromis kodeqsiTa da sxva sakanonmdeblo
aqtebiT dadgenili yvela sxva uflebiT.
muxli 19. SeRavaTebi
orsulebsa da meZuZur dedebs, qalebs, romlebsac
hyavT mcirewlovani an/da SezRuduli SesaZleblobebis mqone arasrulwlovani Svilebi, droebiT Sromisuunaro pirebs, pirebs, romlebic samuSaos uTavseben
swavlas da sxva kategoriis personals, administraciis
xelmZRvanelis mier, maTive werilobiTi da dasabuTebuli gancxadebis safuZvelze, SesaZlebelia, moqmedi kanonmdeblobis farglebSi, mieceT Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebisagan gansxvavebuli
SeRavaTiani pirobebiT sargeblobis ufleba.
Tavi V
zeganakveTuri samuSao
muxli 20. zeganakveTuri samuSaos Sesrulebis pirobebi.
1. ssu-s personali valdebulia Seasrulos zeganakveTuri samuSao:
a) stiqiuri ubedurebis Tavidan asacileblad an/da
misi Sedegebis likvidaciisTvis – anazRaurebis
gareSe;
b) sawarmoo avariis Tavidan asacileblad an/da misi
Sedegebis likvidaciisTvis – saTanado anazRaurebiT.
2. akrZalulia orsuli, an axalnamSobiarebi qalis,
SezRuduli SesaZleblobis mqone piris zeganakveTur
samuSaoze dasaqmeba misi Tanxmobis gareSe.
3. zeganakveTur samuSaod miiCneva dasaqmebulis mier
samuSaos Sesruleba drois im monakveTSi, romlis xangrZlivoba aRemateba SromiTi xelSekrulebiT gansazRvrul
samuSao dros. Tu SromiTi xelSekrulebiT samuSao
dro ar aris gansazRvruli, zeganakveTur samuSaod miiCneva samuSaos Sesruleba drois im monakveTSi, romlis
xangrZlivoba aRemateba kviraSi 41 saaTs, an ssu-s mier
41 saaTis farglebSi gansazRvrul samuSao dros.
4. zeganakveTuri samuSaos pirobebi ganisazRvreba
ssu-sa da personals Soris SeTanxmebiT.
Tavi VI
RamiT muSaoba
muxli 21. samuSaos Sesruleba RamiT.
akrZalulia Ramis samuSaoze (22 saaTidan 6 saaTam-
cj[evbc eybdthcbntnb
de) arasrulwlovnis, orsuli, axalnamSobiarebi, an meZuZuri qalis dasaqmeba, xolo 3 wlamde asakis bavSvis
momvlelis, an SezRuduli SesaZleblobis mqone piris
dasaqmeba – misi Tanxmobis gareSe.
Tavi VII
personalis mier eTikuri da zneobrivi normebis
dacvis valdebuleba
muxli 22. personalis valdebulebebi eTikuri da
zneobrivi normebis dacvis sferoSi
1. personali valdebulia pativi sces adamianis sayovelTaod aRiarebul uflebebs, Tavisuflebebs da Rirsebebs.
2. personalisaTvis dauSvebelia zogadzneobrivi
normebis winaaRmdeg an personalisa da ssu-s diskreditaciisaken mimarTuli uRirsi saqcieli (braleuli
qmedeba), ganurCevlad imisa, sad aris igi Cadenili.
3. dauSvebelia samuSao adgilze alkoholuri da
narkotikuli Trobis mdgomareobaSi gamocxadeba.
4. personals ekrZaleba gareSe fizikuri da iuridiuli pirebisagan saCuqris miReba, romelTanac aqvs
samsaxureobrivi urTierToba. personalis mier saangariSo wlis ganmavlobaSi miRebuli saCuqrebis jamuri
Rirebuleba ar unda aRematebodes misi Tanamdebobrivi
sargos wliuri odenobis 15%–s, xolo erTjeradad miRebuli saCuqrebisa – 5%–s, Tu es saCuqrebi miRebuli
ar aris erTi wyarodan.
5. me–4 punqtiT gaTvaliswinebul ,,saCuqars’’ warmoadgens ssu–s personalis, misi ojaxis wevrisaTvis
usasyidlod, an SeRavaTiani pirobebiT gadacemuli qoneba, an gaweuli momsaxureba, qonebrivi valdebulebisagan
srulad, an nawilobriv gaTavisufleba, romelic warmoadgens saerTo wesidan gamonakliss.
6. “saqarTveloSi Tambaqos kontrolis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis Sesabamisad, universitetis SenobaSi
moweva akrZalulia. am SezRudvis darRveva gamoiwvevs
pasuxismgeblobas moqmedi kanonmdeblobisa da ssu-Si
dadgenili wesis Sesabamisad.
7. moqalaqeebTan da TanamSromlebTan urTierTobisas personali valdebulia daicvas eTikuri da zneobrivi normebi, gaacnos sakuTari Tavi da dakavebuli
Tanamdeboba, iyos yuradRebiani da zrdilobiani.
8. ssu-s personali valdebulia, Tavisi kompetenciis farglebSi, mis zemdgom, an qvemdgom Tanamdebobis
pirs, TanamSromels, mis xelT arsebuli saSualebebiT
aRmouCinos aucilebeli daxmareba samsaxurebriv sakiTxebze, Tu am TanamSromels:
a) ar SeuZlia TviTon ganaxorcielos moqmedeba samarTlebrivi, an faqtobrivi mizezebis gamo;
b) ar gaaCnia moqmedebis Sesasruleblad aucilebeli faqtebis sakmarisi codna, xolo am codnas flobs
TanamSromeli, romelsac man mimarTa;
g) dokumentebi an sxva raime mtkicebuleba, romelic aucilebelia sakiTxis gadasawyvetad, imyofeba TanamSromelTan, romelsac man mimarTa;
d) moqmedebis sakuTari saSualebiT SesrulebisaTvis aucilebeli xarjebi arsebiTad aRemateba im TanamSromlis mier daxmarebis aRmoCenisaTvis gasawev xarjebs, romelsac man mimarTa.
9. personals, romelic samsaxuris gamo valdebulia
ufasod gaswios momsaxureba, miiRos gadawyvetileba, an
Seasrulos raime moqmedeba, ufleba ara aqvs amisaTvis
miiRos, an moiTxovos anazRaureba qonebrivi, an sxva
saxiT,
garda Tanamdebobrivi sargosi da kanonmdeblobiT
gaTvaliswinebuli danamatisa. aseve, Tu personali valdebulia dadgenili odenobis safasurad ganaxorcielos aRniSnuli moqmedebebi - miiRos, an moiTxovos
ufro didi odenobis anazRaureba.
10. personali valdebulia, rogorc samsaxurebrivi
urTierTobebisas, ise SromiTi urTierTobis Sewyvetis
Semdeg, ar gaavrcelos, an arasamsaxurebrivi miznebisaTvis ar gamoiyenos saxelmwifo, komerciuli da piradi
saidumloeba, agreTve sxva informacia, romelic misTvis
cnobili gaxda samsaxurebriv movaleobaTa SesrulebasTan dakavSirebiT.
11. personals, agreTve, moeTxoveba daicvas sxva
SezRudvebi, romlebic aq ar aris moxseniebuli, magram
gaTvaliswinebulia sxva samarTlebrivi aqtebiT.
Tavi VIII
Svebuleba
muxli 23. Svebulebis xangrZlivoba
1. ssu-s personals ufleba aqvs isargeblos anazRaurebadi SvebulebiT - aranakleb weliwadSi 24 samuSao
dRiT.
2. ssu-s personals ufleba aqvs isargeblos anazRaurebis gareSe SvebulebiT -aranakleb weliwadSi 15
kalendaruli dRiT.
3. SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba ganisazRvros
am TaviT gaTvaliswinebulisagan gansxvavebuli vadebi
11
da pirobebi, romlebic ar unda auaresebdes personalis
mdgomareobas.
muxli 24. Svebulebis micemis wesi
1. ssu-s personals Svebulebis moTxovnis ufleba
warmoeSoba muSaobis TerTmeti Tvis Semdeg. personals
mxareTa SeTanxmebiT Svebuleba SeiZleba mieces aRniSnuli vadis gasvlamdec.
2. muSaobis meore wlidan ssu-s personals, mxareTa
SeTanxmebiT, Svebuleba SeiZleba mieces samuSao wlis
nebismier dros.
3. mxareTa SeTanxmebiT SeiZleba Svebulebis nawilnawil gamoyeneba.
4. SvebulebaSi ar iTvleba droebiTi Sromisuunarobis periodi, Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis movlis gamo, Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis
gamo da damatebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo.
5. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris
gaTvaliswinebuli, ssu uflebamosilia daadginos personalisaTvis wlis ganmavlobaSi anazRaurebad SvebulebaTa micemis rigiToba.
muxli 25. anazRaurebis gareSe Svebulebis aRebisas
ssu-s winaswar gafrTxilebis valdebuleba
anazRaurebis gareSe Svebulebis aRebisas personali
valdebulia 2 kviriT adre gaafrTxilos administraciis xelmZRvaneli Svebulebis aRebis Sesaxeb, garda im
SemTxvevisa, rodesac gafrTxileba SeuZlebelia gadaudebeli samedicino, an ojaxuri pirobebis gamo.
muxli 26. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSoba
1. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSobis gamosaTvlel vadaSi iTvleba personalis mier faqtobrivad
namuSevari, agreTve ssu-s braliT gamowveuli iZulebiTi mocdenis dro.
2. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSobis gamosaTvlel vadaSi ar iTvleba personalis mier samuSaos
arasapatio mizeziT gacdenis an 7 samuSao dReze meti
xniT anazRaurebis gareSe SvebulebaSi yofnis dro.
muxli 27. anazRaurebadi Svebulebis gadatanis gamonaklisi SemTxvevebi
1. Tu personalisaTvis mimdinare wels anazRaurebadi Svebulebis micemam SeiZleba uaryofiTad imoqmedos
samuSaos normalur mimdinareobaze, personalis TanxmobiT, dasaSvebia Svebulebis gadatana momdevno wlisaTvis. akrZalulia arasrulwlovnis anazRaurebadi Svebulebis gadatana momdevno wlisaTvis.
2. akrZalulia anazRaurebadi Svebulebis gadatana
zedized 2 wlis ganmavlobaSi.
muxli 28. saSvebulebo anazRaureba
personalis saSvebulebo anazRaureba ganisazRvreba
Svebulebis wina 3 Tvis saSualo anazRaurebidan, Tu
muSaobis dawyebidan, an ukanaskneli Svebulebis Semdeg
namuSevari dro 3 Tveze naklebia – namuSevari Tveebis
saSualo anazRaurebidan, xolo yovelTviuri fiqsirebuli anazRaurebis SemTxvevaSi – bolo Tvis anazRaurebis mixedviT.
Tavi IX.
Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis
movlis gamo, Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis
gamo da damatebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo
muxli 29. Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa da
bavSvis movlis gamo
1. ssu-s personals, Tavisi moTxovnis safuZvelze,
eZleva Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis
movlis gamo – 477 kalendaruli dRis odenobiT.
2. orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis movlis gamo Svebulebidan anazRaurebadia 126 kalendaruli dRe,
xolo mSobiarobis garTulebis, an tyupis Sobis SemTxvevaSi – 140 kalendaruli dRe.
3. am muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli Svebuleba personals Tavisi Sexedulebisamebr SeuZlia gadaanawilos orsulobisa da mSobiarobis Semdgom periodebze.
muxli 30. Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo
personals, romelmac iSvila erT wlamde asakis
bavSvi, Tavisi moTxovnis safuZvelze, eZleva Svebuleba
axalSobilis Svilad ayvanis gamo – bavSvis dabadebidan 365 kalendaruli dRis odenobiT. am Svebulebidan
anazRaurebadia 70 kalendaruli dRe.
muxli 31. orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis
movlis, aseve axalSobilis Svilad ayvanis gamo Svebulebebis anazRaureba
orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis movlis, aseve axal-
cj[evbc eybdthcbntnb
12
Sobilis Svilad ayvanis gamo Svebulebebi anazRaurdeba saxelmwifo biujetidan, kanonmdeblobiT dadgenili wesiT.
muxli 32. damatebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo
1. ssu-s personals Tavisive TxovniT, uwyvetad an nawil-nawil, magram aranakleb weliwadSi 2 kvirisa, eZleva
anazRaurebis gareSe Svebuleba bavSvis movlis gamo – 12
kviris odenobiT, sanam bavSvs Seusruldeba 5 weli.
2. bavSvis movlis gamo damatebiTi Svebuleba SeiZleba
mieces nebismier pirs, romelic faqtobrivad uvlis bavSvs.
Tavi X
waxalisebis formebi
muxli 33. personalis waxalisebis formebi
1. samsaxurebriv movaleobaTa sanimuSo SesrulebisaTvis, xangrZlivi da keTilsindisieri samsaxurisaTvis, gansakuTrebuli sirTulis, an mniSvnelovani davalebis SesrulebisaTvis gamoiyeneba waxalisebis Semdegi formebi:
1. madlobis gamocxadeba;
2. erTjeradi fuladi jildo;
3. fasiani saCuqriT dajildoveba;
4. Tanamdebobrivi sargos Tanrigis amaRleba;
2. SeiZleba erTdroulad gamoyenebul iqnes waxalisebis ramdenime forma.
Tavi XI
disci plinuri pasuxismgebloba
muxli 34. ssu-s personalis disci plinuri pasuxismgebloba
1. „umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT, winamdebare wesiT, eTikis kodeqsiTa da SromiTi
xelSekrulebebiT gaTvalisiwinebuli pirobebis darRvevis SemTxvevaSi, disci plinis darRvevisaTvis administracia iyenebs Semdeg zomebs:
a) SeniSvna;
b) gafrTxileba;
g) ufro dabal Tanamdebobriv sargoze gadayvana ara
umetes eqvsi Tvisa;
d) xelfasis daqviTva 50 laris odenobiT;
e) SromiTi urTierTobis Sewyveta;
2. disci plinuri saxdelis dadebisas gaiTvaliswineba Cadenili gadacdomis simZime, misi Cadenis garemoebebi, personalis winandeli muSaoba da yofaqceva.
3. disci plinuri saxdelis dadebamde Sromis disci plinis damrRvevs unda moeTxovos werilobiTi axsna-ganmarteba; SvebulebaSi an mivlinebaSi myofi piris
disci plinuri dasja xdeba misi gamocxadebis Semdeg.
saxdelis dasadebad unda Seiqmnas komisia, romlis daskvnis Semdeg ganixileba sakiTxi.
4. administracia disci plinur saxdels iyenebs gadacdomis gamovlenisTanave, magram araugvianes erTi Tvisa misi gamovlenis dRidan, TanamSromlis avadmyofobis
an SvebulebaSi yofnis periodis CauTvlelad.
5. Sromis disciplinis yoveli darRvevisaTvis SeiZleba
gamoyenebul iqnes mxolod erTi disciplinuri saxdeli.
6. disciplinuri pasuxismgeblobis zomis gamoyenebis Sesaxeb brZaneba gadaecema dainteresebul pirs dadgenili wesiT.
7. Tu disci plinuri saxdelis dadebis dRidan erTi wlis ganmavlobaSi personals ar daedeba axali
disci plinuri saxdeli, igi CaiTvleba iseT pirad, romelsac disci plinuri saxdeli ar hqonia dadebuli.
8. Tu personals 1 (erTi) wlis manZilze xelaxla
ar daurRvevia Sromis disci plina da, amasTan, Tavi gamoiCina, rogorc kargma da keTilsindisierma muSakma, mas
SeiZleba moexsnas disci plinuri saxdeli erTi wlis
gasvlamde, Tavisi iniciativiT, uSualod xelmZRvanelis
an TanamSromelTa SuamdgomlobiT.
9. personali, romelTac ukaviaT arCeviTi Tanamdeboba, SeiZleba daTxovnili iqnen mxolod maTi amrCevi
organos gadawyvetilebiT da kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli safuZvliT.
muxli 35. ssu-s studentebis disci plinuri pasuxismgebloba
1. studentis mimarT disci plinuri devna unda iyos
disci plinuri gadacdomis proporciuli da SeiZleba
ganxorcieldes mxolod ssu-s wesdebiT, SinaganawesiTa
da disci plinuri pasuxismgeblobis normebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi da wesiT, ,,umaRlesi ganaTlebis
Sesaxeb’’ saqarTvelos kanoniTa da dadgenili wesiT.
2. studentis mimarT disci plinuri devnis wamowyeba ar unda zRudavdes studentis uflebas monawileoba miiRos saswavlo procesSi, garda ssu-s wesdebiTa
da SinaganawesiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa, Tu
es safrTxes uqmnis sxvisi uflebebis, janmrTelobis,
ssu-s sakuTrebisa da usafrTxoebis dacvas.
3. studentis disci plinuri devnis sakiTxs wyvets
fakultetis sabWo. students ufleba aqvs daeswros
Tavisi saqmis ganxilvas.
4. disci plinuri devnis ganxorcielebisas stu-
dents ufleba aqvs:
a) werilobiTi formiT miiRos dasabuTebuli gadawyvetileba mis mimarT disci plinuri devnis
dawyebis Sesaxeb.
b) daeswros disci plinuri devnis sakiTxis ganxilvas da isargeblos dacvis uflebiT.
g) miawodos sabWos mis xelT arsebuli informacia
da mtkicebulebebi.
d) monawileoba miiRos fakultetis sabWos mier
mopovebuli mtkicebulebebis gamokvlevaSi.
e) moiTxovos mis mimarT disci plinuri devnis Sesaxeb sakiTxi ganxilul iqnes sajaro sxdomaze.
5. disci plinuri devnis sakiTxis ganxilvisas mtkicebis tvirTi awevs braldebis mxares. disci plinuri
devnis ganxorcielebis Sesaxeb gadawyvetileba unda
iyos dasabuTebuli da emyarebodes saqarTvelos kanoniT, ssu-s wesdebiT, SinaganawesiTa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebiT gaTvaliswinebuli wesiT mopovebul mtkicebulebebs. yvela mtkicebuleba, romelic
disci plinuri devnis safuZvelia unda gamoikvlios
fakultetis sabWom.
6. students ufleba aqvs sasamarTloSi gaasaCivros fakultetis mier mis mimarT miRebuli gadawyvetileba.
7. students, eTikis kodeqsiT gaTvaliswinebuli
normebis darRvevis SemTxvevaSi, gamoecxadeba sayveduri,
xolo qmedebis ganmeorebiT Cadenis SemTxvevaSi, Seuwydeba studentis statusi.
Tavi XII
studentis statusis Sewyveta
muxli 36. studentis statusis Sewyveta
studentis statusis Sewyvetis safuZvlebia:
a) uxeSi da araeTikuri damokidebuleba, Zaladoba
da Seuracxyofa studentebis, akademiuri, administraciuli da damxmare personalis, agreTve, maswavleblebisa da mowveuli pedagogebis mimarT.
b) Sefasebis miRebis mcdeloba gamomcdelze muqariT, fizikuri, an fsiqologiuri zemoqmedebiT,
motyuebiT, TaRliTobiTa Tu sxva dauSvebeli
xerxebiTa da qmedebiT.
Tavi XIII
Sromis dacvis da xanZarsawinaaRmdego
usafrTxoebis zogadi instruqciebi
muxli 37. Sromis dacva
Sromis dacvaSi igulisxmeba teqnikuri, sanitarulhigienuri da samarTlebrivi RonisZiebebis farTo sistema, romelic mimarTulia Sromis jansaRi da usafrTxo pirobebis uzrunvelsayofad.
muxli 38. ssu-s saqmianoba Sromis dacvis sferoSi
ssu zrunavs masTan dasaqmebuli personalisaTvis
saqarTvelos Sromis kodeqsiTa da sxva normatiuli
aqtebiT dadgenili Sromis jansaRi da usafrTxo pirobebis Seqmnaze, yvela samuSao adgilis saTanado teqnikur
mowyobasa da iq Sromis iseTi pirobebis Seqmnaze, rogoric Seesabameba Sromis dacvis wesebs (usafrTxoebis
teqnikis wesebs, sanitarul normebsa da wesebs da a.S.).
muxli 39. personalis valdebulebebi Sromis dacvis uzrunvelsayofad
personali valdebulia daicvas ssu-s sakuTrebasa
Tu mflobelobaSi arsebuli manqanebiTa da meqanizmebiT
sargeblobis dawesebuli moTxovnebi, gamoiyenon maTTvis
micemuli individualuri dacvis saSualebebi, Seasrulon Sromis dacvis instruqciebi, romlebic adgenen samuSaoTa Sesrulebisa da ssu-s SenobaSi qcevis wesebs.
ctmntv,thb6 @)!) otkb
ZRvanelis mier gansazaRvruli Tanamdebobis, kvalifikaciis da saStato ganakveTis gaTvaliswinebiT, moqmedi
kanonmdeblobis safuZvelze.
muxli 43. xelfasis gacemis dro
1. ssu-s personals xelfasi eZleva TveSi erTxel,
Tvis bolo kviris ganmavlobaSi.
2. ssu ixsnis pasuxismgeblobas sabanko sistemebSi
warmoqmnili mizezebiT xelfasis gacemis Seferxebebze
da amiT gamowveuli zianis anazRaurebaze.
muxli 44. xelfasis gacemis adgili
xelfasi gaicema bankSi pirad angariSze gadaricxviT.
Tavi XV
samsaxurebriv sakiTxebze brZanebaTa
TanamSromlebamde dayvanis wesi
muxli 45. samsaxurebriv sakiTxebze gamocemuli
brZaneba
personalis mimarT samsaxurebriv sakiTxebze brZanebis gacemis ufleba aqvs ssu-s reqtorsa da administraciis xelmZRvanels TavianTi kompetenciis farglebSi.
muxli 46. individualuri xasiaTis brZanebis gacnobis wesi
samsaxurebriv sakiTxebze gamocemuli brZaneba, romelic individualuri xasiaTisaa, Tu kanoniT sxva ram ar
aris dadgenili, dainteresebul pirs gadaecema personalurad, an fostis meSveobiT. fostis meSveobiT gagzavnili brZanebis miuReblobis SemTxvevaSi pirs ufleba
aqvs, yovelgvari sazRauris gadaxdis gareSe, ssu-Si miiRos am brZanebis asli.
Tavi XVI
daskvniTi debulebani
muxli 47. Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis dadgenisa da gacnobis wesi
1. Sinaganawessa da disci plinuri pasuxismgeblobis
normebs SeimuSavebs da amtkicebs ssu-s warmomadgenlobiTi sabWo.
2. damtkicebamde erTi kviriT adre, Sinaganawesisa
da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis, agreTve
masSi nebismieri cvlilebis proeqti waredgineba ssu-s
TanamSromlebs misi gacnobis, masSi SeniSvnebisa da winadadebebis Setanis mizniT.
3. es winadadebebi da SeniSvnebi administraciis
xelmZRvanelisaTvis ar aris savaldebulo, garda im
SemTxvevisa, rodesac isini gamomdinareoben kanonidan.
4. Sinaganawesi da disci plinuri pasuxismgeblobis
normebi gamoikvreba ssu-Si specialurad gamoyofil adgilas. amasTan, personalis marTvis samsaxuris ufrosi
valdebulia samsaxurSi miRebisas personals gaacnos
igi xelwerilis CamorTmeviT da agreTve, uzrunvelyos
nebismier dros dainteresebuli pirisaTvis misi gacnobis SesaZlebloba.
muxli 48. Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis ZalaSi Sesvla
Sinaganawesi da disci plinuri pasuxismgeblobis normebi ZalaSi Sedis kanoniT dadgenili wesiT misi sajarod gamocxadebidan – ssu-Si yvelasaTvis xelmisawvdom
adgilas, Riad ganTavsebidan – momdevno samuSao dRes.
muxli 49. Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis Sesrulebaze kontroli
Sromis dacvis instruqciis yvela moTxovnaTa Sesrulebis mudmiv kontrols axorcielebs personalis
marTvis samsaxuri.
personalis mier Sinaganawesisa da disci plinuri
pasuxismgeblobis normebis Sesrulebaze kontrols
axorcielebs administraciis xelmZRvanelis moadgile.
Tavisi kompetenciis farglebSi kontrolis ganxorcielebas, aseve, awarmoebs monitoringis samsaxuris ufrosi
da sxva struqturuli erTeulebis xelmZRvanelebi.
muxli 41. pasuxismgebloba Sromis dacvis wesebis
darRvevisaTvis
muxli 50. pasuxismgebloba Sinaganawesisa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebis darRvevisaTvis
Sromis dacvis wesebis darRvevisaTvis personals
ekisreba kanonmdeblobiT dadgenili disci plinuri, administraciuli, materialuri, an saqarTvelos sisxlis
samarTlis kanonmdeblobiT dadgenili pasuxismgebloba.
personalis mier Sinaganawesisa da disciplinuri pasuxismgeblobis normebis darRvevis SemTxvevaSi, ssu uflebamosilia mis mimarT gamoiyenos saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili disciplinuri pasuxismgeblobis zoma.
Tavi XIV
xelfasis gacemis dro da adgili
muxli 51. Sinaganawessa da disciplinuri pasuxismgeblobis normebSi cvlilebebisa an/da damatebebis Setana
muxli 40. kontroli
muxli 42 xelfasis gacema
1. personalisTvis Sromis anazRaureba warmoebs
Sromis odenobisa da xarisxis mixedviT.
2. Sromis anazRaureba xdeba administraciis xelm-
Sinaganawessa da disci plinuri pasuxismgeblobis
normebSi cvlilebebis an/da damatebebis Setana da maTi
ZalaSi Sesvla warmoebs dadgenili wesiT.
ctmntv,thb6
@)!) otkb
cj[evbc eybdthcbntnb
13
proeqti
soxumis saxelmwifo universitetis
eTikis kodeqsi
1. preambula
soxumis saxelmwifo universiteti mravalsaukunovani
zogadqarTuli saganmanaTleblo tradiciebis matarebeli
umaRlesi saganmanaTleblo da samecniero-kvleviTi centria, romelic efuZneba qarTveli da afxazi xalxebis sulier da inteleqtualur faseulobebs.
humanizmis, tolerantobis da Tanasworobis princi pze
damyarebuli universitetis kari Riaa yvela studentisa
da profesorisaTvis ganurCevlad maTi eTnikuri kuTvnilebisa, sqesisa, socialuri warmoSobisa, politikuri Tu
religiuri Sexedulebebisa.
universitetis mizania:
a) qarTuli da msoflio kulturis Rirebulebebis
CamoyalibebisaTvis xelSewyoba, demokratiisa da
humanizmis idealebze orientacia, romlebic aucilebelia samoqalaqo sazogadoebis arsebobisa da
ganviTarebisaTvis;
b) pirovnebis interesebisa da SesaZleblobebis Sesatyvisi umaRlesi ganaTlebis miRebis, kvalifikaciis amaRlebisa da gadamzadebis moTxovnilebata
dakmayofileba;
g) pirovnuli potencialis realizeba, SemoqmedebiTi
unar-Cvevebis ganviTareba, Tanamedrove moTxovnebis
Sesatyvisi kompetenciis mqone pirebis momzadeba,
Sida da sagareo Sromis bazarze umaRlesi ganaTlebis mqone pirTa konkurentunarianobis uzrunvelyofa, studentTa da farTo sazogadoebis moTxovnaTa
Sesabamisi maRali xarisxis umaRlesi ganaTlebis
SeTavazeba dainteresebuli pirebisaTvis;
d) saxelmwifos ganviTarebisa da sakuTriv umaRlesi
ganaTlebis sistemis sicocxlisunarianobis uzrunvelsayofad axali samecniero personalis momzadeba da gadamzadeba, samecniero kvlevis pirobebis
Seqmna, uzrunvelyofa da ganviTareba;
2. eTikis kodeqsis daniSnuleba da gamoyeneba
2.1. ssu eTikis kodeqsi gankuTvnilia universitetis
akademiuri, administraciuli, damxmare personalis, mowveuli pedagogebisa da studentebisaTvis. igi sauniversiteto Rirebulebebis, kanonmdeblobisa da sxva normatiuli
aqtebis Sesabamisad, adgens akademiuri, administraciuli,
damxmare personalis, mowveuli pedagogebisa da studenturi kontigentis qcevis normebs, maT Soris wamoWrili
eTikuri problemebis mogvarebis SesaZlo gzebs.
2.2. am kodeqsis mizania Camoayalibos princi pebi, romlis mixedviTac unda imoqmedon akademiuri, administraciuli, damxmare personalis warmomadgenlebma, mowveulma
pedagogebma da studentebma.
2.3. eTikis kodeqsi SemuSavebulia universitetis yvela dainteresebul mxaresTan konsultaciebis da azrTa
gacvlis safuZvelze. igi moqmedebs sxva normatiul aqtebTan erTad da ganaxlebadia.
3. eTikis kodeqsis princi pebi da standartebi
3.1. akademiuri personali da mowveuli pedagogebi
3.1.1. swavlebis procesi
akademiuri personalisa da mowveuli pedagogebis ZiriTadi movaleobaa aRzardon da Camoayalibon maRali profesiuli donis axalgazrda specialistebi. am mizniT:
a) saswavlo procesi unda warmarTon universitetis
mier damtkicebuli saswavlo gegmis mixedviT;
b) dargis, an mecnierebis Sesabamis sferoSi mimdinare
cvlilebebis kvaldakval, periodulad unda ganaaxlon saleqcio kursis Tematika da struqtura,
srulyon misi warmarTvis meTodika;
g) gauwion studentebs inteleqtualuri da akademiuri xelmZRvaneloba, risTvisac oficialurad unda
gamoyon sakonsultacio damatebiTi saaTebi.
3.1.2. studentebTan urTierToba
akademiuri personalis warmomadgenlebisa da mowveuli pedagogebis saqmianoba da studentebTan urTierToba
unda emyarebodes eTikur normebs, rac, Tavis mxriv, ganapirobebs aramarto Sromismoyvare, maRalkvalificiuri specialistebis, aramed qveynis patrioti, patiosani da kanonmorCili moqalaqeebis Camoyalibebas. am mizniT:
a) akademiuri personali da mowveuli pedagogi leqciaze unda Sevides droulad, jerovan doneze momzadebuli da maqsimalurad organizebuli. ar unda
dauSvas leqciis droze adre damTavreba, an gacdena
seriozuli mizezis gareSe. daniSnul dros dadgenili wesis Sesabamisad, Caataros gamocda da Seafasos yvela gamocxadebuli studentis codna;
b) Seqmnas yvela saWiro piroba patiosani da gamWvirvale akademiuri garemos formirebisaTvis; SeimuSaos da danergos swavlebisa da Sefasebis iseTi
meTodebi, romlebic ganapirobebs studentebis akademiur patiosnebas da gamoricxavs plagiats da
profanacias; xeli unda Seuwyos mosazrebaTa da SexedulebaTa gacvlas, raTa obieqturobisa da samarTlianobis princi pebze dayrdnobiT, gamoiricxos
sxvadasxva problemis warmoSoba;
g) studentebs unda gaaCndeT amomwuravi informacia
Sefasebis sistemis Sesaxeb; unda gamoiricxos Sefasebaze moqmedi iseTi faqtorebi, rogoricaa: favoritizmi, proteqcionizmi, religiuri, rasobrivi,
eTnikuri, Tu politikuri kuTvnileba, ojaxuri
mdgomareoba da sxv.; dauSvebelia am faqtorebiT
studentTa diskriminacia;
d) miuRebelia studentebis SesaZleblobaTa gamoyeneba piradi gamorCenis mizniT, an kolegebTan profesiuli uTanxmoebis instrumentad.
3.1.3. eTikis normebis dacva
akademiuri personalisa da mowveuli pedagogebis mier
eTikuri normebis darRvevisaTvis dawesebulia ssu-s SinaganawesiTa da disci plinuri pasuxismgeblobis normebiT
dadgenili zomebi.
3.1.4. kolegebTan urTierToba
a) akademiuri personalis warmomadgenelma da mowveulma pedagogma pativi unda sces kolegis akademiur damoukideblobas, samarTlianad da obieqturad
unda Seafasos misi saqmianoba da naSromebi; kolegis kritika unda iyos konstruqciuli; ar unda
gaakeTos uxeSi da miuRebeli komentarebi kolegis
swavlebis meTodebze, dauSvebelia kolegis damcireba, Seuracxyofa an anonimurad dadanaSauleba.
b) akademiuri personalis warmomadgenlebma da mowveulma pedagogebma Tanabrad da samarTlianad unda
gadainawilon universitetis marTvasTan dakavSirebuli movaleobebi, aqtiuri daxmareba unda gauwion
kolegebs profesiuli ganviTarebis saqmeSi.
3.1.5. administraciul da damxmare personalTan urTierToba
a) akademiur personals, mowveul pedagogebs, administraciis warmomadgenlebsa da damxmare personals
Soris unda arsebobdes pativiscemaze da samarTlianobaze dafuZnebuli urTierToba. romelime mxridan dauSvebelia diskriminacia.
b) akademiuri personalis warmomadgenlebma da mowveulma pedagogebma ar unda gamoiyenon administraciis warmomadgenlebi da damxmare personali sakuTari gamorCenis mizniT, ar unda moiTxovon kanoniT
gauTvaliswinebeli SeRavaTebi da daTmobebi, rac
administraciis warmomadgenlebsa Tu damxmare personals eTikuri dilemis winaSe daayenebs.
3.1.5. universiteti, akademiuri personali da mowveuli pedagogebi
a) akademiuri personali
da mowveuli pedagogebi
universitetis ZiriTadi saqmianobis warmmarTveli
Zalaa. am personalis warmomadgenlebi valdebuli
arian sistematurad iRvwodnen akademiuri, pedagogiuri da profesiuli donis asamaRleblad. amasTan,
akademiuri personalis warmomadgenlebs da mowveul pedagogebs ekisrebaT movaleoba miiRon aqtiuri monawileoba universitetis sazogadoebriv Tu
saorganizacio saqmianobaSi.
b) akademiuri personalis warmomadgenlebma da mowveulma pedagogebma Tavi unda Seikavon universitetis farglebs gareT iseT saqmianobaSi CarTvisa,
Tu valdebulebebis aRebisagan, rac xels SeuSlis
maTi sauniversiteto movaleobebis srulfasovnad
ganxorcielebas.
g) akademiurma personalma da mowveulma pedagogebma
daniSnulebisamebr da efeqtianad unda gamoiyenon
universitetis Senoba, teqnika, aRWurviloba da sxva
resursebi sauniversiteto saqmianobis srulad gansaxorcieleblad.
da mowveuli pedagogebi
d) akademiuri personali
samarTlianad da pativiscemiT unda moepyron universitetis yvela TanamSromelsa da students.
e) akademiuri personalisa da mowveuli pedagogebis
Cacmuloba da garegnuli ieri unda Seesabamebodes
maT akademiur statuss, flobdnen saqmian etikets
da sanimuSo unda iyon axalgazrda TaobisaTvis.
v) akademiuri personalis wamomadgenelma da mowveulma pedagogma droulad unda acnobos universitetis
administracias samsaxuris datovebis Sesaxeb.
3.3. administraciuli da damxmare personali
3.3.1. administraciuli da damxmare personalis movaleobaa universitetSi Seqmnas saswavlo-samecniero saqmianobisa da profesiuli ganviTarebisTvis aucilebeli moraluri, finansur-ekonomikuri da sayofacxovrebo garemo.
3.3.2. administraciuli da damxmare personali pativs
unda scemdes universitets da mis tradiciebs, TanamSromlebsa da studentebs moepyros samarTlianad da pativiscemiT. administraciulma personalma unda SeimuSaos
da ganaxorcielos iseTi politika, romelic gamoricxavs
TanamSromlebisa da studentebis diskriminacias sqesisa
da asakis, rasobrivi, eTnikuri, politikuri an religiuri
kuTvnilebis safuZvelze.
3.3.3. administraciuli da damxmare personalis saqmianoba
unda efuZnebodes eTikis maRal standartebs, keTilsindisierebas da patiosnebas; xels uwyobdes sazogadoebaSi universitetis saxelisa da avtoritetis ganmtkicebas. am mizniT:
a) administraciuli da damxmare personali unda emorCilebodes universitetis mier dadgenil wesebs,
procedurebsa da arsebul kanonmdeblobas;
b) administraciuli da damxmare personalis warmomadgeneli ar unda monawileobdes universitetis iseT komerciul saqmianobaSi, saidanac mas, an misi ojaxis wevrs
piradi sargebeli gaaCnia. es klasificirdeba, rogorc
interesTa konfliqti da Tavidanve unda aRikveTos;
3.3.4. administraciulma da damxmare personalma, universitetis saWiroebisaTvis, efeqtianad unda gamoiyenos
universitetis qoneba, samuSao dro, inteleqtualuri SesaZleblobebi da sxva resursebi.
3.3.5. administraciis warmomadgenelma da damxmare
personalma ar unda gaamJRavnos profesiuli saqmianobis
dros miRebuli konfidencialuri informacia, garda legitimuri saWiroebisa.
3.3.6. administraciuli da damxmare personalis Cacmuloba da garegnuli ieri unda Seesabamebodes maT Tanamdebobriv mdgomareobas, flobdnen saqmian etikets da
sanimuSo unda iyon axalgazrda TaobisaTvis.
3.3.7. administraciuli da damxmare personalis warmomadgenlebis mier eTikuri normebis darRvevisaTvis gaTvaliswinebulia ssu-s SinaganawesiTa da disci plinuri
pasuxismgeblobis normebiT dadgenili zomebi.
3.4. studentebi
3.4.1. studentebi valdebuli arian pativi scen im
universitets, sadac isini codnas euflebian. iswavlon,
monawileoba miiRon Catarebul kvlevebSi, daicvan eTikis
kodeqsSi arsebuli moTxovnebi da amiT xeli Seuwyon universitetis avtoritetis amaRlebas, amasTanave zedmiwevniT daicvan ssu-sTan dadebuli xelSekrulebis pirobebi.
3.4.2. studentma pativi unda sces ssu-s personals.
problemebis warmoSobis SemTxvevaSi maTi gadaWra unda
moxdes universitetSi arsebuli wesdebis, Sinaganawesis,
disci plinuri pasuxismgeblobis normebisa da eTikis kodeqsis moTxovnebis Sesabamisad.
3.4.3. studentisaTvis Seuferebel da araeTikur qcevad CaiTvleba:
1) Seuracxyofis miyeneba, Zaladoba sxva studentebis,
akademiuri, administraciuli da damxmare personalis warmomadgenlebis, maswavleblebisa da mowveuli pedagogebis
mimarT.
2) akademiuri siyalbe, rac gulisxmobs:
a) gadaweras sxva studentis namuSevridan, an gamoyenebas sxva saxis damxmare masalisa, romelic leqtoris mier
winaswar ar aris nebadarTuli;
b) sxva studentis nacvlad gamocdis Cabarebas, an Txovnas sxva pirisaTvis, rom mis magivrad Caabaros gamocda;
g) konfidencialuri informaciis mopovebas gamocdis
Sesaxeb;
d) sxva piris namuSevris rogorc sakuTaris warmoCenas;
e) wyaros miTiTebis gareSe, sxvisi naSromis an gamonaTqvamis citirebas -plagiats;
v) Tavisi sauniversiteto monacemebis gayalbebas;
z) sxva studentis namuSevris moparvas, ganadgurebas,
an Secvlas;
T) xelis SeSlas sxva studentebisaTvis swavlasa da
kvlevis procesSi saWiro resursebis damalviT, moparviT
an ganadgurebiT;
i) sxva studentisaTvis xelis Sewyobas akademiur siyalbeSi;
k) kvleviTi samuSaoebis faqtobrivi informaciis gamoyenebas an gayalbebas;
l) konfidencialuri informaciis gamoyenebas.
m) Sefasebis miRebis mcdelobas gamomcdelze muqariT,
fizikuri, an fsiqologiuri zemoqmedebiT, motyuebiT, TaRliTobiTa, Tu sxva dauSvebeli xerxebiTa da qmedebiT;
3.4.5. akademiuri siyalbis dafiqsirebis SemTxvevaSi,
studenti valdebulia amis Sesaxeb acnobos Sesabamis
struqturas.
3.4.6. studenti valdebulia daemorCilos universitetis saqmianobis maregulirebel wesebs.
3.4.7. studentisaTvis araeTikur da kanonsawinaaRmdego
qcevad CaiTvleba Tambaqos moweva universitetis SenobaSi.
3.4.8. studentis mier eTikuri normebis darRvevisaTvis dadgenilia ssu-s SinaganawesiTa da disci plinuri
pasuxismgeblobis normebiT gaTvaliswinebuli zomebi.
3.4.9. universitetis studenti valdebulia:
a) daicvas eTikisa da qcevis sayovelTaod miRebuli
normebi;
b) gaufrTxildes universitetis kuTvnil qonebas. aRniSnuli punqtis darRvevis SemTxvevaSi, students ekisreba materialuri zaralis anazRaurebis valdebuleba, rac
daiqviTeba misi swavlis safasuridan.
3.4.10. universiteti valdebulia ,,umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb’’ saqarTvelos kanonis, universitetis saswavlo procesis maregulirebeli wesisa da sxva sakanonmdeblo aqtebis Sesabamisad, daicvas studentis uflebebi.
3.5. daskvniTi nawili
3.5.1. pirovnebis pasuxismgebloba izrdeba normebis ganmeorebiTi darRvevis an disci plinuri gadacdomis xarisxis proporciulad.
3.5.2. akademiuri, administraciuli da damxmare personalis warmomadgenlis da mowveuli pedagogebis mimarT
disci plinuri pasuxismgeblobis zomis Sefardeba xdeba,
Sesabamisad, reqtorisa da administraciis xelmZRvanelis
brZanebiT. miRebuli gadawyvetileba dainteresebul pirs
werilobiT unda ecnobos. gadawyvetileba aucileblad unda iyos dasabuTebuli.
3.5.4. studentis disci plinuri pasuxismgeblobis sakiTxs wyvets fakultetis sabWo, universitetis wesdebis,
Sinaganawesis, disci plinuri pasuxismgeblobis normebis,
eTikis kodeqsisa da “umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis Sesabamisad. students ufleba aqvs
daeswros Tavisi saqmis ganxilvas da isargeblos kanoniT
gaTvaliswinebuli sxva uflebebiT.
gTxovT, warmomadgenlobiT sabWoSi mogvawodoT Tqveni
SeniSvnebi da mosazrebebi ssu Sinaganawesisa da eTikis kodeqsis gamoqveynebidan 20 dRis ganmavlobaSi.
14
cj[evbc eybdthcbntnb
`eris xmaze~ - baTumSi
2-4 agvistos baTumis saxelmwifo
universitetis ezoSi ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo
universitetis studenturi TviTmmarTvelobis iniciativiTa da organizebiT tradiciuli xelovnebisa da folkloris universitetTaSorisi studenturi festivali „eris xma“ Catarda.
festivalis mizania axalgazrdebSi qarTuli folklorisa da kulturis warmoCena-popularizacia da xelovnebis sxvadasxva dargSi niWieri
studentebis gamovlena. festivalSi
mTeli saqarTvelodan 21 universitetis Svidasi studenti monawileobda.
anakofia feodaluri xanis cixe-qalaqi saqarTveloSi, afxazeTSi,
axlandeli axali aTonis teritoriaze mdebareobs. VII-VIII saukuneebSi anakofia abazgTa saerisTavos
politikuri centri iyo. qarTul saistorio wyaroebSi pirvelad moxseniebulia murvan yrus laSqrobasTan
dakavSirebiT, VIII saukunis 30-ian
wlebSi, roca arabTagan anakofiis
aRebis cda marcxiT damTavrda. VIII
saukunis bolodan anakofia axlad
Seqmnili afxazTa samefos mTavar
qalaqad iqca da dedaqalaqad quTaisis gamocxadebis Semdegac ar daukargavs mniSvneloba. saqarTvelos
erTiani samefos Seqmnis Semdeg anakofia iyo `Tavadi cixeTa afxazeTisaTa~ (`qarTlis cxovreba~), 1032
wels anakofia bizantielebma daikaves, 1074 wels kvlav saqarTvelos
daubrunda. XIV saukunidan anakofia
TandaTan dakninda. XIV-XV saukuneebSi genuelebma anakofiaSi, zRvis piras, md. fsircxis SesarTavTan cixe
aages da faqtoria daaarses. XVII
saukuneSi samegrelos mTavarma le-
Rameuli siluetebi
festivalis partniori iyo qalaq Tbilisisa da baTumis meria, bavSvTa da
axalgazrdobis erovnuli centri da
aWaris avtonomiuri respublikis xelmZRvaneloba.
soxumis saxelmwifo universitetidan `eris xmaSi~ monawileobdnen: qoreografiuli ansambli `mironi~ (xelli: daTa nadareiSvili), qalTa vokaluri ansambli (xel-li: vezden okujava),
vokalur-instrumentuli
ansambli
(xel-li: qeTi wiklauri), qarTuli sabrZolo xelovnebis _ `xridolis~ skolis warmomadgenlebi (xel-li: daviT
gulbani).
anakofiis cixesimagre
van dadianma anakofias zRude Semoavlo. XVIII saukuneSi cixe da zRude
uqmad iyo. 1875 wels anakofiis nangrevebTan daarsda axali aTonis monasteri, romlis saxeli ewoda mTel
im adgilsac. vaxuStis cnobiT, anakofia `iyo qalaqi keTili, Svenieri,
zRvasa zeda waSenebuli da Semdgomad bagrationTagan umetes gandidebuli, romlisa zRvasa Sina svetni
ormocamde dResac Canan~.
anakofiis teritoriaze 19571958 wlebSi Catarebulma arqeologiurma gaTxrebma cxadyo, rom
cixe-qalaqs 7 heqtari farTobi ekava. garSemortymuli iyo koSkebiani
galavniT. Sida cixe borcvis wverze
idga, iqve iyo koSkebi, bazilikuri
eklesia, Wa da sxva. qalaqis teritoriaze aRmoCnda VII-XII saukuneebis sacxovrebeli da sameurneo nagebobebi, taZris nangrevebi, sakire.
napovnia minisa da Tixis WurWeli,
sameurneo iaraRi da sxva. aqve mikvleulia elinisturi xanis namosaxlaris naSTebi.
ctmntv,thb6 @)!) otkb
gamomcemloba `zanma~ dastamba profesor jemal
jinjixaZis wigni `Rameuli siluetebi~.
wignSi sruliad Tavisufali TxrobiT, sxvadasxva literaturuli Janris elementebis gamoyenebiT
aRwerilia soflis ubralo maswavleblis cxovreba,
cxovreba, romelic savsea SecdomebiT, winaaRmdegobebiT, tragizmiT, faTerakebiT, TavganwirviT,
sevdiTa da simarTliT, aRzevebiTa da dacemiT, sasoebiTa da imedgacruebiT, siyvaruliTa da erTgulebiT...
wignSi Tavmoyrilia jemal jinjixaZis avtobiografiuli Canawerebi, romlebic absoluturi
sizustiT asaxavs sinamdviles. zogi maTgani raRaciT novelas hgavs, zogi _ moTxrobas, zogi _ Canaxats, zogi _ arc erTsa
da arc meores. zogi mxatvrulia, poeturi, zogi _ prozauli, zogi arc isaa
da arc is. avtorma maT `Rameuli siluetebi~ uwoda, radgan mTeli cxovreba
patara Rames Seadara da idumal siluetebad aRiqva. avtori am novelebs
`jinjixaurs~ uwodebs, mimqrali SaravandediT mosils...
es faqtobrivad biografiuli xasiaTis wignia, romelSic avtori sainteresod mogviTxrobs Tavisi cxovrebis gzis Sesaxeb, ixsenebs winaprebs,
megobrebs, mezoblebs, yvela im adamians, vinc sakuTari adamianuri TvisebebiT waruSleli kvali datova mis gulsa da gonebaSi, romlebic _ aw ukve
gardasulnica da, RvTis wyalobiT, janze myofnic _ TavianTi cxovrebis
wesiTa da adamianobiT mudam siyvarulisa da sikeTis magaliTs iZlevian, gulisxmieri sityviTa da saqmiT gvmoZRvraven, romelic, swored rom, sanTelsakmeveliviT miikvlevs xolme gza-kvals.
`vin gahyo wigni da avtori? _ wers jemal jinjixaZe wignis winasityvaobaSi, _ nuravin ityvis avtors vicnobo, Tu misi wigni wakiTxuli ara aqvs...~
da marTlac asea. es wigni kidev ufro axlos gaacnobs dainteresebul mkiTxvels mis avtors _ didebul pirovnebasa da mxatvruli sityvis ostats.
wignSi mocemuli masalebi afxazeTis ganaTlebis istoriis kuTvnilebaa.
txp!sv!qp!wb!sj!sb!jo!ej!
nb!sv!Tj!bo!Ub!kj!mb!hj!tb
(lorik marSanias mosaGonari)
kidev erTi bermuxa gamoaklda did
qarTul-afxazur saZmos,kidev erTi bumberazi kaci wavida am qveynidan. aRar aris
lorik marSania, afxazuri sidarbaisliTa
da pewiT gamorCeuli, WeSmaritad rainduli bunebisa da sulis brZenkaci, Tanamedrove saqarTvelos erT-erTi gmirTagani,
romlis cxovreba da Rvawli udidesi
zneobrivi magaliTia, rogorc TanamedroveTaTvis, ise afxazTa da qarTvelTa momavali TaobebisaTvis.
diax, lorik marSania namdvilad aris
gmiri. man Cveni samSoblosaTvis gadamwyvet
Jams, rodesac rusulma imperiulma manqanam wamoiwyo `jvarosnuli~ omi qarTuli
saxelmwifoebriobis winaaRmdeg, uangarod
gadado Tavi mSobliuri afxazeTis, sruliad saqarTvelos gadasarCenad da bolomde
Rirseulad atara qarTul-afxazuri istoriuli erTobis burjisa da mebairaxtris
uaRresad sapatio, da amasTan, Seqmnil viTarebaSi, mZime jvrad qceuli misia.
diax, lorik marSanias istoriam metad rTuli misia daakisra. is aRmoCnda
afxazTagan upirvelesi, romelsac kritikul momentSi eyo sibrZne da gambedaoba
Tvali aexila Tavisi gzasacdenili TanamoZmeTaTvis, xma aRemaRlebina v. arZinbasa da misi Tanamoazreebis, antiqarTuli,
separatistuli kursis winaaRmdeg da
uyoymanod damdgariyo mravalsaukunovani
qarTul-afxazuri istoriuli Zmobisa da
erTobis sadarajoze, im erTobisa, romelsac saukuneebis manZilze qmnidnen da aduRabebdnen afxazi da qarTveli xalxebis
saukeTeso Svilebi.
batoni lorikis es Tavdadeba sulac
ar yofila SemTxveviTi. sxvanairad ver
moiqceoda WeSmariti afxazi, dali-webeldis mflobeli marSaniebis saxelovani
sagvareulos Rirseuli warmomadgeneli,
romelmac mSvenivrad icoda, Tu ra didi ubedureba daatexa afxaz xalxs `moZme~ ruseTma. aki, swored misi winaprebi
edgnen saTaveSi afxazi xalxis Tavganwirul brZolas ruseTis imperiis winaaRmdeg XIX saukuneSi.
lorik marSania im gorisa iyo, vinc
mudam erTgulad adga erTiani qarTuli
saxelmwifoebriobis fuZemdeblebis didi
leon mefisa da bagrat III-is mier gakva-
saredaqcio kolegia: robert mesxi (redaqtori), lela mircxulava
kompiuteruli uzrunvelyofa: nugzar arCemaSvili
gazeTi aewyo da dakabadonda
ssip _ soxumis saxelmwifo
universitetis gamomcemlobaSi
vrceldeba ufasod
lul gzas. baton loriks xSirad axsenebdnen, rom misi gvari, SesaZloa, maruSianTa cnobil sagvareulos ukavSirdebodes,
romlis warmomadgeneli ione maruSis Ze
iyo iniciatori da erT-erTi sulisCamdgmeli bagrat III-is xelisuflebis qveS
sruliad saqarTvelos gaerTianebisa. marTalia, istoriografiaSi marSania-maruSianTa identurobis sakiTxi jer-jerobiT
bolomde gadawyvetili namdvilad ar
aris da TviT batoni lorikic erTgvari
eWviT uyurebda mas (is ufro marSaniebis
CrdiloeT kavkasiuri warmomavlobisken
ixreboda), magram erTi ram udavoa, Tavisi mamuliSviluri SemarTebiT,
biT, erovnulsaxelmwifoebrivi suliskveTebiT lorik
marSania, namdvilad rom, maruSianTa jiSisa da jilagis iyo
iyo. is gaxldaT Rirseuli memkvidre da gamgrZelebeli `didTa
saqmeTa~ giorgi SarvaSiZisa da Tavisi
ufrosi megobris, gamoCenili afxazi istorikosis, aseve mSobliuri afxazeTisa
da sruliad saqarTvelos mxurvale patriotis zurab anCabaZisa. sxvaTa Soris, me,
rogorc pirad saubarSi, ise sajarodac
araerTxel ganmicxadebia es, rac baton
loriks Zlier axarebda.
wavida lorik marSania. wavida gulmarTali kaci, pirovneba, romelic iyo
gansaxiereba fizikuri da sulieri sijansaRisa, afxazeTisa da sruliad saqarTvelos mSveneba. kaci mecnieri, sazogado
moRvawe, mamuliSvili, namdvili raindi.
wavida ise, rom ver moeswro Tavisi mTavari miznisa da natvris aRsrulebas, ver
Seasrula Tavisi danapirebi _ afxazeTSi
dabrunebisas eTamada enguridan fsoumde
gaSlil erTian sufraze.
vaglax, rom wavida...
zurab papasqiri
(gaz. `saqarTvelos respublika~,
#153, 18 agvisto, 2010 w.)
gamoqveynebul masalaze
pasuxismgebelia avtori

Documenti analoghi

agraruli saq-yda-39.indd

agraruli saq-yda-39.indd mxridan ar iqneba energodeficitur regionebSi ganaxlebadi energiis gamoyenebis waxalisebis politika da am problemas ar mieqceva saTanado yuradReba, rogorc Sedegi, isev gagrZeldeba tyis resursis gana...

Dettagli

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis xarisxis

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis xarisxis saqarTvelos umaRlesi ganaTlebis bakalavriatis specialobaTa CamonaTvalSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis Sesaxeb (27. 02. 08, dadgenileba # 82), ix.: http://www.tsu.ge/news/acadc/d82.asp 2008 wl...

Dettagli

samigracio informaciuli saxelmZRvanelo – germania

samigracio informaciuli saxelmZRvanelo – germania ebs samuSao nebarTvis gareSe, aseTi momuSaveebi gaZeveb­ ulni iqnebian qveynidan da maT aekrZalebaT evrokavSiris qveynebSi xelmeored Sesvla. arsebobs riski, rom germaniaSi aralegalurad momuSave qar...

Dettagli

facebook

facebook TqmiTac, saqarTvelos xelisuflebas eleqtromanqanebis qveyanaSi SemoyvanasTan dakavSirebiT gadawyvetileba ar miuRia. rogorc xidaSeli aRniSnavs, miuxedavad prezidentis presspikeris gancxadebisa, sazog...

Dettagli

"mTavrobam iseTi adekvaturi gadawyvetilebebi unda miiRos, rac

"mTavrobam iseTi adekvaturi gadawyvetilebebi unda miiRos, rac aseve, SemoviReT ivane javaxiSvilis saxelobis saerTaSoriso premia da SevqmeniT misi saxelobis forumi. javaxiSvilis premia mieniWeba ucxoel mecnieres qarTvelologiaSi warmatebisaTvis da pirveli aseTi...

Dettagli

saqarTvelos ekonomikis mimarTulebebi sarCevi

saqarTvelos ekonomikis mimarTulebebi sarCevi naxevrisaTvis Seadgenda 91 milion lars – 50,9 procentiT naklebs, vidre wina wels, rac umetes wilad ganpirobebuli iyo sufsis navTobterminalis mSeneblobis dasrulebiT. 1999 wlis pirvel naxevarSi saxel...

Dettagli

na wi li pirveli samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibebis istoria da

na wi li pirveli samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibebis istoria da ise, rom demokratiul sazogadoebaSi TviTdamkvidreba SeZlon?! aq wamoWrilia iseTi sakiTxebi, romlebmac winamdebare saxelmZRvanelos mimarTuleba gansazRvres. raki qarTuli sazogadoeba demokratiisken svl...

Dettagli

saqarTvelos ekonomikis mimarTulebebi

saqarTvelos ekonomikis mimarTulebebi maregulirebeli reJimi qveynis mTavrobasTan, risi SesaZleblobac, realurad, mxolod yvelaze msxvili partniorebs gaaCniaT. sxvagarad rom iTqvas, modernizacia ubralo fufuneba ki ar aris im qveynebisaTvi...

Dettagli