lailun final.p65

Transcript

lailun final.p65
thuthang
Kum 5
AUGUST, 2011
Voi. 5
Tlawng hrekkhat tlawngta
Digital fimthiamnak system
mipum cohlang daan thleng
hmang a si thlang dingmi ram
Tui'kum phunsang tlawng cazir kum a thar
ah tlawngta mipum lakluhnak ah an tthanmi a
um. Zir daan le zirkum tthanmi a thlengaw mi a
um thu tlawng luhnak lam thuneitu pawlih
suahmi khihhmuhnak cabu ah tarlang a si.
Yangon le Mandalay um ramdangttong
zirnak tlawng (UFL) pawlah tlawngta mipum
tthan a si.Sumhnanzuatnak lam siitlawng khal ah
kumdang hnakin tlawngta mipum tthan a si
thlang ding. Cahmai - 2 ah.....
Chin V
uank
yi ni (100) leng
Vuank
uankyi
cangvaihnak hrekkhat
Pu No Than Kap le CPP Upa pawl CPP zung ah April 19,2011
ah khan toawkkhawmnak an nei.Meeting nakah Pu No Than
Kap in "Chin Vuankyi ka si(tlin) nak hi Kalay myo CPP nomination pek ruangih tlingmi ka si lo,sagaing ramtthen ih nomination ruangih tlingmi ka si"ti'n Meeting nakah a rel.Cui'h thu cun
CPP pawl thinnomlonak a rak suahter na sa.Hi thu ah
CPP(Kalay Chairman) Pu Van Kim cun "Sagaing ramtthen nomination ruangih tling a si lo thu le kan mah(kalay) nomination
ruangih tling a si thu" LTT ah a run sim. Cahmai ..11...ah
NaSiarDing
An tawlrel vekin thil a cang ding a si ahcun, South
Korea ram ih tlawngta nauhak pawl cu tuhnu kum
4 ahcun digital fimthiamnak system an hmang thei
thlang ding. Ballpen, khetan le cauk pawl hi
ziangtik hman ah an hmu nawn lo ding. Cupawl
ai ah Tablet, Smart Phone le laptop pawl an hmang
thlang ding. Hih thlengawknak cu a thok rero
zo. Phun 6 khah ah tlawngta pawl cu laptop lawng
an hmangih an zirmi pawl khal Multimedia phun
in an tinpiah thiam thlang. Kum 13 mi
KimSuanGuan cun a laptop hi a duhzet ti si. Amah
cu fimthiamnak vuankyi deparment ih an santat
rero lai mi tlawng 132 sungih tlawng pakhat ih kai
lai a si. " ka duhmi internet ah ka hawl thei, direct
ih cangan(computer ah) thei tla hi ka uar zet. Ka
cabu pawl an hlun tuk thlang thawn" tin Guan in
a rak sim. An mah zirtu saya LiJunMin khal in digital zirhnak thilri pawl in a zirhnak ah tampi a olaiter
thu a rak sim ve. Kum 43 mi say Li in " digital textbook pawl thawn zirh a si tikah course thar le a
hlei pawl rem hnuihni a tul lo. Cahmai - 9 ah....
lengloankhar.Cahh...8
Cahh...8
Chin Vuankyi pawl ziang an
Cahh...10
siar lo.Cahh...10
Cahh...4
TuisanPhunsangThlawng.Cahh...4
TU Tlawngta kum 19 mi an
Cahh...9
kai.Cahh...9
Tappi ah Thingfa phuntu FBA
(GS).Cahh... 12
KahawknakruangahTlawng(14) lungsungAuaw...Cahh.14
Restricted
Circulation
Biazai
Iang nei "LAIRAM''
Maw
...hring dildel iang nei ''Lairam''...
Maw...hring
Mi'hrang ahcun na fate na'n ...
Kan hrang ahcun naduai cuang lo....
Mi'tlunih na um thei lo hmanseh ....
Mihnuai ih umdingcu kan lo siang lo...
Maw
...
Lairam na thin nau pang hram hlah ...
Maw...
...Lairam
Nahrang ahcun nunnak cem tiang hman in ...
Phang a um lo....
Maw
...Lairam te ...
Maw...Lairam
Fing le Tlang thlei dangnak um lo te'n
In umpi hram aw ...
Beiseinak tumpi thawn ...
Kan hngakhlap ee...maw .. Lairam te...
Joseph Thang(TU,kalay)
[email protected](EP)
Cahmai - 1 ih peh ....
THTG
TLAWNGTA
Cahmai 1 ih peh..Kum dangih
Yangonn (UFL) tlawng ah tlawngta
lakluhdaan mipum (400) ih si'n (700)
ah….,Mandalay (UFL) tlawng khalah
(350) ihsi'n (560) ah ti'n tlawngta
mipum tthan a si.Sumhnamzuatnak
lam siitlawng khalah mipa(120) le minu
(80)ihsi'n mipa (125),minu (125) ti'n mi
(250) ah tthan an si.
Tecnological University (TU)
,Thitttaw tlawng,cozah tec: college
pawl le cozah setmuh lethmuh tikpan
tlawng pawlah cun kum dang ih
tlawngta cohlangdaan (%) ihsi'n tthum
a si.
TU,Cozah ni pinga college pawl
le cozah sethmuh lethmun tikpan pawl
ah kumdang ih tlawngta (30,000)
cohlangnak ihsi'n tui' kumah
cun(29250) ti'n…cun, titttaw tlawng
khal ah mipum(200) ihsi'n (100) lawng
cohlang a si thlang ding.
Computer University khal,
kumdang ih tlawngta mipum (10,000)
lakluh \heunak in tui'kum cun (7,000)
lawng lakluh a si thlang ding.Cun,
cazir kum khal kum (3) in kum (4) ah
tthan sak an si. Mah le tlawng ah
kumdang ih tlawngta cohlang le
tui'kum tlawngta cohlang(lakluh) daan
khal a bangaw nawn lo.
Phunhra hmat(mark) ttha pawl
hrang Good Information a si mi cuu
Yangon,Mandalay le Makhui um, sii
tlawng pawl ahcun tlawngta
lakluhdaan a thlengaw cuang lo a
si.Kum dangih mipum (2400) cohlang
ttheu mi, tui'kum khal ah a kel a si.
Cahmai 5 ih peh.."A netabik ah ka lo cahduhmi cu Pathian in leilung pi ukding in fial, kanmah hi leilung pi uk tuarmi kan
si lo tul. Pathian in milai a sersiam lai ah leitlun pi le a sung um mi hmuahhmuah uk ding a rak fial .Nan milai cun a sungih
um rulpi ih thusawn an lung.Cucu Pathian in Sual a timi si. Pathian ih fialmi tuanvo ziangsiar lo hi Sual Pathian in Sual a ti
si cu. Tusan zumtu pawl leilung pi ukmi maw kan si kanmah sawn hi uk kan tuar. Pathian duhnak cu kan thei cio. Pathian
cu a dik lo mi dodal hmaisabik tu ringring a si. Thudik a din pi ringring tu a si. Milai in milai pa khat a si nak covo pawl
Pathian in famkim ten neihter a duh, milai cu milai vek in khat le khat kan hmu awk le kan zoh thei ding hi a duh. Zumtu
pakhat dinhmun in kan tuah ding mi cu kan thie ko ding tiah ka zum..."
Lungawi thu a sum hnu Hotu in lungawi thu le cahtul mi in sim hnu ah kan bang.
In zirh mi hmuahhmmuah lak ah ka thin lung sung a canbik mi ci netabik ih in cahmi "Pathian in leilungpi uktu si ding in
fial...a diklo mi a dodal...milai cu milai vekih hmuthiam aw zohthaim aw thei dinhmun... " .Cucu ka notebook sungah
khum lo in ka thinglun,ka thluah sung sawn ah ka khum.
A thazing Mr.Bama Kaly Myo airport tiang kan va thlah.Contect self card te in pek ta. Ka sansung ah ka hnilh thei dah
lo dingmi milai ah a cang.Ka ruahnak le hmuhthiamnak pawl kaupi ah in rak dir sak tu khal a si.
Bungkhat nak a cem
FPTP
alay
FPTP,, K
Kalay
2 AUGUST 2011
THTG
INTERNATIONAL
Leitlun milianbik (10) pawl
Forbes thuthangca in a tawlrelmi leitlun milianbik hrilmi (10) pawl..
Hmin le Ram
Neihzat
Sumdawnnak
1. Carlos Slim Helu &Family(Mexico) $ 74 billion
Telecom
2. Bill Gates (USA)
$ 56 billion
Microsoft
3. Warren Buffett (USA)
$ 50 billion
Berkshire
4. Bernard Arnault (France)
$ 41 billion
LVMH
5. Larry Ellison (USA)
$ 39.5 billion
Oracle
6. Lakshmi Mittal (India)
$31.1 billion
Steel
7. Amancio Ortega (Spain)
$ 31 billion
Zara
8. Eike Batista (Brazil)
$ 30 billion
Mining , Oil
9. Mukesh Ambani (India)
$ 27 billion
Oil & Gas
10. Christy Walton (USA)
$ 26.7 billion
Walmart
Carlos Slim Helu & Family
Leitlun thiltitheibik pawl (most powerful men)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Hu Jintao
Barack Obama
Abdullah bin Abdul Aziz al Saud
Vladimir Putin
Pop Benedict XVI
Angela Merkel
David Cameroon
Ben Bernanke
Sania Gandhi
Bill Gates
-President, China
-President, USA
-King, Saudi Arabia
-Prime Minister, Russia
-Roman Catholic
-Chancellor, Germany
-Prime Miniser, Britain
-Chairman, US Federal Reserve Bank
-Chairperson, Congress Party ,India
-Leitlun milian hmingthang, USA
Britney in Holly Wood si lo'n Bolly Wood hril
I n d i a
lemcangthiam pawl
in vanneihnak a
sang vivo theinak
ding ah Holly Wood
lam an pan cupco lai
ah khawthlanglam
Cebeb pawl khal in
ruahsannak a sang
vi vo thei nak ding
hrangah India lam
an pan ve hai.Cui'lai
ah India awnmawi
khawvel mipi' auaw
lakah Britney Spears khal cun India lamah a kapsuakaw tum
ve.
Britney in a hla hminthang pakhat "I wanna go" ti mi
Remix ding in India hlasakthiam hmingthang Sonu Nigaam,
kawlruaiding ah India a pan tum thu a sim.
Hi tawkah , Holly Wood Flim cangthiam, Tom Hanks khal in
Bolly Wood Flim can(lemcang) ve a cak thu sim in, Amitabh
le Abhishek Bachchan pawl thawn lemcantlang a duh thu
ruahsan phah in,….Cun, Pop lalnu Lady Gaga khal in October thla ah India tlawn a tum thu a rak sim ve.
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
Hu Jintao
Vanzam suakthar
Boeing 787
Plastic tha a ttha ci ih tuahmi a
hmaisabik Vanzam, suakthar
Boeing 787 Dreamliner vu Aug
6,ah hlawhtlingtak in zamsuak
ter a si zo.
787 hi pakhat ah US $
million 200 a si. A tu ah vanzam
787 lei duhtu (a cahtu) mi 800
an um zo.Version pakhatnak
787-8 in passenger 210-250 a
phur thei ih Version pahnihnak
788-9 cun passenger 250-290
tiang a phur thei ding.
AUGUST
2011
3
Tui'san Phunsang Tlawng
Phunsang tlawng umnak le phunsang tlawng
kiangkap, a sehvel um daan, phunsang tlawng saya/
mah le tlawngta pawl ih tlanlendaan,
nuntukhawsakdaan pawl,an ttong duhzawng,an
hmuitinmi, an ruahdaan le an zuamdaan pawl hi vun
thlir seh la tui'hlan kumhra lai thawn cun a dang lam
na sa.A thlengaw na sa. A thlengawk daan hi a ttha
lam maw, a se lam,a hlan hnak in a tthangso deuh
maw deuh lo , a ttumsuk maw suk lo ti pawl hi tlawngta
Democracy Zirnak
Salai Nei Zam
"Sile kan thok cih mai ding.Democracy kan timi ah a tlangpin
Thuampi pathum in kan then.Cucu1.Legislative branch 2.Executive Branch3.Judiciary branch pawl an si." Thaten kan ngai keukeu,
kan khan hmuah a dai thepthep.
Legislative ticu hluttaw(parlaiment) pawl hi an si. Cumi ah
phunhnih an then bet.Kan fiangolnak bik in cu
A thet hluttaw le Out hluttaw tin, US ih din hmun thawn tah
thim seh la.A thet hluttaw cu mipum tam le hluttawah mi tamdeuh
in an rhil.Khat lam i cu parcent in a feh kan ti thei.Out hluttaw
cu parcent si lo.Miphun pakhat ah ziangtluk in mipum an tam
hman seh aiawhtu pakhat lawng an hril thei..tnk ah kan Chinmi
4 AUGUST 2011
THTG
OPINION & POLITICS
hrek khat, hliakhlai seh la a fiang mai.
Hmuntin ih phunsang tlawng ra kai tu pawl
hi an nu le pa thawi' hlatawknak ih Boarder(a
sawng) ra um an si.An kum vun zoh sehla kum
hleiruk hrawng,kum kul hnuai lam…,
thinlung thiangte(lo le) thinlung haihawt lai
tak a si.A fiang mi cu nu le pai' kilkhawi ban lo
nak hmun ih an um tik ah an zalen na sa
ttheu.A tik cuu caan thliar lemlo'n an vaak
hluahhlo men.Nu le pai' hnen ah paisa an dil
kual ih (ka Logarithem a tla kuai-ih paisa cu
zat ka ttul ti vek in)rualpi thaw'n an nuamawk
ttheu.(Ttaungchi
ah..cu
nah…khi
nah….ti'n).Lamzin peng an zawh,Accident an
tong.Mai'hrang
tthahnemnak
umlo
ningzahnak,natnak tivek an tuar.Cu ti'n an rak
tumtahmi fimthiamnak, an ruahnak pawl a hla
vi vo ih an cemral ta.Tui'lai san ah mino pawl
ih tihsin duhmi thil siarcawklo in a um.
Lehnak
phuphun,
zu
phunphun
ngahtheinak rawldawr, Beauty Saloon,
Khualriahbuk ti pawl khal hi Phunsang
tlawngta pawl hrang deuh an si tlangpi
hi Kawl nak in kan malsawn nan..kan Chin in palai
pakhat .Kawl khal an tamsawn nan pakhat thotho si ve
ding. A mahbelte A thet hluttaw ahcun..Chin hi hluttaw
pahnih si seh la.,Kawlcu pa 10 laikhal a va si thei(mipum
parah a thum aw).Curuagah thua neitu sawn cu Out
hluttaw si.Kawlram ahcun ngaiten cu..pyituh hluttaw hi
thu nei sawn ding a si nan..tucu a linglet". A si ngai si ka
ti ih khami zawnte cu tha ten ka hmin sin.
Executive Branch ticu uktupawlkom pawl kan ti thei.
Phunhnih in kan the thei ih 1.Presidential(tnk ah US ih
an uk aw daan) 2.Parlaimential(tnk ah England ih an
ukawdaan) tin a tlang pin an then.
Judiciary branch ticu thuthentu(tayatuci phuaih) pawlkom
pawl hi an si.
Hih thuampi pathum hi zohhman khat le khat parah thu
an nei aw thei lo. Anmah le dinhmun ciarten ah anmah
ten hna an tuan.Zohman in andinhmun ah theu an nei
thei lo.Hih pawl kha check and balance si thei lawngah
democracy a famkim nak lam ah a pan vivo.Hih pa
thum a balance thei lo cu buinak tampi a suak".Cawl
loin a sim ih a bang phah hmang ti dai a in sal . Ka
thinlung i ei zet mi cu "check and balanceI ti hi si.Cucu
ka notebook sungah catisen thawn tha ten ka hmin sin.
Cu leh a vun peh sal ih"Ih tu santhar lam ahcun pakhat
an bet ih cucu Media hi a si. Himi hi a thupi
ngaingai.Ziangah ti le uktupawlkom phunthum pawl kha
anmah hna tha ten an tuan maw. Dik lo zet in hna an
tuan maw. Corruption an hmang maw, betlaihhmuh an
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
THTG
IPINION & POUTICS
thlang.Hi vek ah mai hai thei daan daan in
rittheithil phunkim a thamtu tla an um.
Phunsang tlawng a ra kai tui' hrangah
cun tlawng cuu hlohralnak thang a si ri ngawt.A
hrek cu theih lo ruangih thangih awkmi , a hrek
cu thei cing thei cingih thang sung ih a lut
muarmo khal cu an um tho tho.Cun, ca hmah
thei bembem si lo'n bawhlung sit thiam
hminthang pawlih hmin hmuah sut seh la
pakhat hrelh lo-ih rel thei zukzo si in an mai
ngah mi (buaih) hmin hman cafang kom ,kom
hman theilo tla an um lai hrih.MP3,MP4 le TV
game pawl cu lek thiam zutzo si Calculate hmet
thiam lo vuakthah cawklo'n an um.An duhnak
hmunah excursion an feh ttheu na'n khuitawk
kan feh ti hman an thei cu ca cuang hlei lo.
A hrek khat tlawngta la la le Korea Flim, Korea
hnipuan,Korea fashion ti vek cu an cawngthiam
tuk ko na'n mai' saya/mah hmai ah ziangti'n ka
tlangleng ding ti cu an thei cuang lo .Zohmawi
tei' thuamawk an thiam lo .Nunau hrekkhat la
la le ka cawnpi a lang lo pang ding ti phang si
om tak bawngbi a tawi thei pittawp hruk in
bawli lang lo phang ah kor hngawng a kau thei
pittawp thawn tlangval bike dungah to tahrat in
an hei uarawk thei vio sapbei.Nu le pai'hmuh lo
ruangih…..zahthlak!!!!!!!!
A hrek khat tlawngta la la thung cu,..kiangkap
thianfai le bulpak thianfainak lam an theih lo cu
ret hrih.Mi a ti phur ter thei tu coffee, kuva,
kumpawng….,tivek le sidawr ih leitheih thil te te
cu an thei thei vio.Naukhamnak si tiang khal an
thei hrekhrek …ttihnung in..!!!
Mah hmuah pang veu veu in cei aw ta hratin bike
mawnmi lah, bal a khakih khak thei patawp in
..kiangkap hnawmbal hmuah ngeihsak hna hman
thiam lo ti vek cu tlawngta thawn a milaw lo a si
mai.
Nu le pai' duhsakzet ih tlawng in ret mi fale pawl
hi hmailam ram hruaitu le ram tthangsotertu mino
tthattha si ding lawng hi beisei tum ding a
si.Santiluan ih fen hloh mi,rittheihthil ih sal, nu le
pa sualnak ih pilhlo,sumdawnnak a phunphun
ih bum hloh meimei mi si lo seh la ,cun, ramsa
pawl ih colhnak phunsang tlawng si lo in mimung
sesuahnak phunsang tlawng si sawn
sehla…ti'n…..,
nei maw nei lo ti pawl hmuahhmuah kha mipi hnen ah an
than .(tnk ah thuthang ca ,journal,Megazin, thuthang TV
channel tvk in..).Anmah in Thuampi pa thum kha Check
an Balance" si thei ding hi an tuahtu bik khal ah an cang.
Cutik ah uktu pawl in an dik lo nawk pawl porh cingcing
a si .Curuangah an nih khal dikfel ten lawng in hna an
tuan.....".Tamnawn in simih Media ih thupit daan le thil ti
thei nak pawl ka thei ngah.Kan dinhmun ka thlir sal Media Free lo zia ka thei fiang. Kan hna kan mit, kan kaa
pawl in phit sak thluh thawn a bang aw hmang tin ...ka
rual pa CungHniang thawn ka rel phah.Projector parih a
tarthar mi cu a sawh phah in
"Democracy ah a thupi ngaingai mi pakhat cu Mi malsawn
ih covo(Minority Right) hi si. Democracy ti cu mitam sawn
ih duhnak ih hruai awk a si ko.Nan mi malsawn pawl ih
covo pawl, an duhnak pawl cu kilhim sak ih tuahsak a
tul.Cu lo-ih mitamsawn duhnak lawngih duhnak lawng
hril . Mi malsawn pawl ih thupawl kan ruahsak nawn lo
si ahcun anmah lila kha bu dangten dingih dodaltu ah an
cang thei ih a besia bikin ramsung ral(Civil War) tiang hi a
suak thei."Kan FPTP,Hotu salai Thang Mawi a mah bang
lo in a rak ding ve ih"Mr.Bama cucu zingti zawng in kan
tuahsak thei ngai ding(practical). Simduhmi cu himi hi sim
le rel men ah a ol ko. Nan pratical ih kan hman ding a si
ahcun a ol lo thei.Ziangvek cinri hi an right a si, an humhim
aw nak ziin pal teh ziang tin si thei ding..." tin a sut.
"A dang tampi tla um thei nan, a thabik hi cu pakhatnak
"A-mah-khan saknak upadi",pahnihnak"Federal Muu" hi
si...hih upadi sungah kan covo an hmuhsakmi hi.Kan
himawnak thabik si..ziangah Upadi tlun ah hin zohman an
um thei lo..upadi tangah kan um thluh,...." A point lawngin
in sim nan, tahthimnak a hmang phah ih kan
fiangzet."Federal ticu..,rampakhat sungah cin le daan,
sakhau dangdang cio a hmang mi miphun tampi umnak ah
an hmang. Kawlram khal hi cu ngaiten cu federal ih fehding
a si .Cumi le lawng ah Democracy taktak hi kan ram din
hmun ah a cang suak thei.Kan nih tlangpar um pawl khal ih
kan humhimthei aw nak zin cu si.Cucu a tu ih za tlang ih
kan zuam rero mi cu si.."Sinan hi thu hi a tu cozah pi ih a
tihzet mi thil pakhat a si.Cumi lakih buan aw rero dinhmu
ah kan um........" caan a nei lo thawn cawl loin in sim.
Cahmai 2 ah...
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
AUGUST
2011
5
Kan dung thla peh,……..
Pathian Kutneh
Solar system ah cun hi kan leilungpi
lawngah minung le nunnaknei pawl vial kan
um a si ding an ti. Sina'n rocket hmangin va zoh
(va zingzoi) le fankual si silo'n, a hla rapthlak si,
a dai zik tuk, minung umnak ding a si lo
hrimhrim ti in,….Carbondioxide lah in a tuam
sapbei,va cenkual(khawsat) ding cu a si thei
thlurthlo lo kan ti hi planet dang ah le solar system dang pawl ah nunnaknei pawl an um ding
a si lo hrimhrim ti-ih kan ttan (pom) fetfet hi, kei
cun ka pom ve lo.
Kan leilungpi ih nunnaknei pawl hi
universal nunnaknei pawl ah ringin,hi kan
leilungpi' nunnaknei pawl ttulmamawhmi ,universal ih cengkual nunnaknei pawl hrang ttul
ve mi ih thihngam hialih kan ttan hi cuu ttul ka
ti lem lo. Thil sithei ding khalah ka ngai lo
thung.A san cuu….,
THTG
SCIENCE
1.
Kan leilungpi ah hin Oxygen ringih
nungdam (khawsa)nunnaknei, sersiamtu'n in sersiam
ruangah Oxygen ringih khawsa nunnaknei pawl lawng
umthei ih kan ruahnak (idea) pawl hi thil bangaw in ka
hmu.Ziangah ti le, Minung khalin petrol/diesel tha ringin
mawttaw(car)kan tuahthei a si lo sawm.Gas hmangin (a
fehtheimi) kan tuahsuak deuhdeuh.A tu ah, Ni tha ringin (a
fehtheimi) ka tuah suak zo. Pathian,Scientific tawkin sersiam
ttheutu cun Oxygen ringih khawsa,nunnaknei pawl lawng
a sersiam ah maw kan ruah…,
2.
Degree 15-40 C ve ih nuam rak ti
tawk minung le nunnaknei pawl lawng Pathian
in a sersiam thei ti ih kan ruahnakk hi cun Pathian
thiltitheinak pawl rak ngainep le a thiltitheinak rak
titawp sak thawn a bangaw in ka hmu.Planet dang
a si bang tukin a environment a bangaw lo thei.
Cui'ruangah environmental need khal a danglam
thei a si.A ecology thawn khal a rak kalh aw verver
thei thotho.An mah le umnak hmun le environment zir in degree-10 le -100C ih khawsa theiding
le nuamcen theiding khal in a tuah(ret) thei tuk
ko ding.A duh ah cun,kan leilungpi ih nunnaknei
pawl sidaan le ttulmamawh hi Universal standard
ih kan ruah hi cu kan ti sual a si.
Kan solar system ah Venus le Mars
pawl lawng vazoh (fankual)si lo in Planet
dangpawl khal vafan(zohkual) si in,nunnaknei
pawl hrang umnakding Planet dnag rak um lo
khal si seh la, kei cu ka bei a dong lo .Ni
sungkua(ni le a heel tu 9)vek siarcawklo an um
ruangah minung pawl khal, sungkua member kan
bangawk lo vek in Planet heeltu panga rak
nei,paruk rak nei tawk,pahra nei tawk ti'n an rak
si ru ri ve.Cuvek sungkua zozai ah cun kanmah
vek nunnaknei umnakding Planet pakhat tal hi
cu a um hrimhrim ding ti'n ka zum.Hi cu keimai'
zumdaan(ngaidaan) liolio a si.
"Kohhran Palai" May-June,2011.Pg.4-8.
Salai J.Khum ih cahram lehsawng mi a si.‹
Tlawngta le JFP(T
ahan) neihmi Oxygen
JFP(Tahan)
Joint Falam Pawlpi-Tahan ih neihmi Oxygen thlibawm hi kohhran le bulpak
tlawmngai pawl ih thawhmi a si ruangah zokhal in zalenzet in hman(saan) a theih
thu JFP Tahan OB pakhat in LTT ah a run sim. Tlawngta in accident ruangah .(lo le)
Oxygen thun a ttul a si le ziangtik lai caan khalah hman a theih thu a sim bet.A hmangtu
in (Oxygen) a sang zawng ah a hmatpungtin (ID) a ret ta ding.Cun, hman lai-ih cemzat
cu mah tei' tumawk a si dingih retzawng ah a ti a khat in thun ta ding a si.Cun, mai'
titheitawk in (ahlu) pek a si dingti'n thuneitu lam pakhat in LTT ah a sim. A sang(hmang)
a duhtu cun Oxygen a tthumawknak inn ,Pa Phun Mang,President(Br.1) le Pa Ttuan
Mang, Secretary (Br.4) hnen ah suhhlam a theih ringring.
6
AUGUST
2011
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
THTG
FPTP Thuanthu a siat ter
FPTP, Kalay 2011 cazir kum, Farewell cu Mainuai
ah July ni 2,ah tuah a si.Mipum (43) an suak
thei.Pathian biakkhawmnak an neih hnu ah hla
thawn nuamawknak(unplugged show)nei in
suncaw ah tisop kil tlangnak thawn nuamzet in
an tuah.Cu nah ,Senior Friend Photographer Lyan
Lyan in A suaktu tlawngta mipum maldaan zia thu
ah lungkimlo zet in.., "FPTP hmin nan tisiater tuk,
tui'ttum hi cu FPTP cangveihnak hmuahhmuah
ah a siabik a si ko" ti-ah Hotu pawl hnenah a
sim.Prof: Sanda Kha khal in "Nan timtuahnak ah
sambaumi tampi a um,hi hnakih ttha deuh in
tawlrel uh"ti'n forhnak a nei ve. Hotu lam khalin
an sambaunak pawl thei-aw in zepmi neilo'n an
cohlang hnu-ah hmaittum lamah tuhnak ih ttha
in ttanlak a tum, ti thu theih a si.
12.3.2011? paeaeY? aMu;rHkowif;pm
ar;cGe;f /
/ wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;\ ynma&;Xmersm;udk
zGifhvSpfay;&efoifhroifhudk ajzMum;ay;yg&ef/
a'gufwmAnm;atmifrdk;
rGefjynfe,f rJqE´e,f trSwf (4)? trsKd;om;vGwfawm
wmf
ar;cGe;f /
/
wkdif;&if;om;rsm;\
pum;?
pmaywk;d wufzUHG NzKd ;ap&eftwGuf tpd;k &ausmif;rsm;wGif rdrb
d mom pum;?
pmayoif,cl iG jhf yK&efr&SEd iS hf tpd;k &ausmif;rsm;wGif oif,cl iG t
hf cGit
hf a&;&Syd gu
rnfonfhtcsdefrS pwif cGifhjyKEkdifrnfudk ajzMum;apvdkaMumif;
OD;pwDAifxbdwf
csif;jynfe,frJqE´e,f trSwf (4)? trsKd;om;vGwfawm
wmf
tajz /
/ wkdif;&if;om;vlrsdK;rsm;\ bmompum;? pmay?
,Ofaus;rIxdef;odrf;a&;? wkd;wufa&;twGuf wkdif;&if;om;vlrsdK;rsm;\
ynma&;Xmersm; zGiv
hf pS &f ef ynma&;0efBuD;Xmetaejzifh avmavmq,f
tpDtpOf r&Sdao;ygaMumif;/
tajz /
/ odkYyg jrefrmEkdifiHtwGif; rSDwif;aexdkifMuaom
wkid ;f &if;om;vlrsdK;rsm;pGm &So
d nft
h wGuf wdik ;f a'oBuD;^jynfe,ftvdu
k f
wdkif;&if;om;pmaywpfckcsif;pDukd tajccHynmoif dk;nTef;wrf;wGif
xnfhoGif;a&;om; oifMum;&efrSm avmavmq,frSm
rjzpf E k d i f a o;ygaMumif ; ? rd r d w k d i f ; &if ; om;pmayud k ausmif ; jyif y
ynma&;taejzifh
oifMum;aqmif&Gufvkdygu
vdktyfrnfhulnDaqmif&GufrIrsdK;udk ay;oGm;rnfjzpfygaMumif;/
a'gufwmcsrf;Nidrf; 0efBuD;? ynma&;0efBuD;Xme
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
TLAWNGTA & FIMTHIAMNAK
P rivate Tlawng a
zalen ding
Kawlram cozah cun mahte'n
tlawng ontheinak a tawlrel zo. Nikum ih
siannak pekmi tlawng 10 cun an pekpi re
ro zo. Hnakum ahcun tuhnakin kaudeuh
ih fehpi a si ding. Mahthaw'n a naibiknak
hmun MP hnen ah dilnak thehlut a ttul.
President siannak hmuh hnu lawngah
phuan(on) theih a si ding. Tlawng
hmunram, Class Room, Library,
Mitimedia Room, lehawknak hmun leh
thildang ticawk lo tuah thei a si ding ti
thu theih a si.
CEN in Kalay ah
Lear ning Center tuah
tum
Chin Education
Network(CEN)in Kalay ah Lerning Center
tuah an tum ti thuthang kan ngah.Cumi
hrang,ziangvek subject pawl zirh a si
dingih, ziangtluk rei-ih zir(duration) a si
ding,a tikcu caan (time)teh ziangti'n tuah
a si ding timi hrangah Kalay Phunsang
tlawngta,Bible tlawngta le a dang
mino(400)hnen ah survey form phitter in
khonkhawm a si.Cumi parin an tuahding
le tuahloding thu a fiang ding a si, ti thu
ttuanvo neitu hnen lamin theih a si. .
Ziangtik in tuahthok a si ding ti cu theih a
si hrih lo.
Cun, an pekding mi subject pawl
hi ramsung phunsang tlawngih zir lo
deuhmi pawl a si ding.(Tnk, Social Science
thawn
pehpermi,Political
Economic,Human Right,Gender,Public
Policy tivek…,) "Kan tumtahbik cu
TOFEL,IELTS phit duh ah tangka tampi
cem in Yangon ih feh ttulnawn lo dingin le
hi tawk(kalay) ah olaizet le remcangzet ih
tuahthei a si theinak ding hi kan tumtahbik
mi a si" ti'n ttuanvo neitu Mcrk le Joseph in
LTT ah an sim.
AUGUST 2011 7
Tuluk ca a zirtu(study) million
100 an um thlang
THTG
FIMTHIAMNAK
cu an tlan,an relh thluh ih tlawng pawl tla a zate’n
an khar ttheh.Cun hi kahawknak ruang ah
tlawng ta nu pa a tam sawn cu an fa le pawl tlawng
ret nawn lo in an bangter ih an tthawn nak hmun
pawl ah an hruai cih.Tui’an kharmi tlawng 14 hi a
tam sawn cu tualleng(primary)tlawng a si ih mah
te’n dincopmi tlawng pawl a si.Tlawngta hi 1000
leng lo an um.Hi kahawknak ruang ah a cui’
hmun ih a um mi hrekkhat pawl cu an umnak
tansan in Thai-Myanmar ramri "khua" fate ah an
tthawn ttheh ih tui’ July ni 25 ah tla cun an khua
sung mi 100 lenglo an um zo.
Ref :Internet
Pi-Ngia-P
a-Ra-Mi Tlawng phon an
Pi-Ngia-Pa-Ra-Mi
tum mi an kham
Tuluk ramsung siar lo, ramleng ih Tuluk \ong le
ca a zir rero tu million 100 lai an um thlang ti
thuthang kan ngah. People's Daily thuthang ca
vek a si ahcun mipi ih zirzoimi leilung tlun ih
language hmuahhmuah lakah Tuluk ca hi
zirzoitu tambik neitu dinhmun ah a um. Kum
2013 ah Tuluk language a zirzoitu hi million 150
an um ding ti si. Tuluk ca a zirhtu ding saya khal
an sam zet ih a tu dinhmun ah leitlun ah Tuluk
ca zirhtu ding saya million 50 tluk a \ul.
Ref;MK
Kah awknak ruang ah Tlawng 14
lenglo an khar
Karen ramri hngak \atphuaih ihsin a
suak mi ttat phuaih le a tang mi \atphuaih pawl
nitin an doawk ruang ah Karen ram, Hlaing Bwei
Myo ih tlawng 14 lenglo cu an khar ti in Karen
tlawng saya pawlkom(KTWG)website ah an tar
lang. A suak mi ttat phuaih pawl in a san nak
hmun in ttan an lak ih an rinhlelh deuh nak
hmun ta poh cu an kap ttheh ruang ah minung
um nak inn a siat suah.Khua nu khua pa pawl
8
AUGUST
2011
Magway ram,Aunglan myo ih tlawng saya
pa 7 komkhawm ih ong tummi (pi-ngia-pa-ra-mi)
tlawng cu tlun lam thu nei tu pawl in an kham
sak.Hi tlawng cu Aunglan myo Yewin Phungki
tlawng ah ong an tum ih Phungki pa hnen ihsin
siannak tla an ngah zo nan thu nei tu pawl in a
cui phungki pa'i hnen ah tlawng phon siang lo
ding in an forh.Nan phungki pa nih tlawng phon
ding cu a rak sian tikah thu nei tu pawlin a cui
tlawng a kai tu tlawngta pawl cu kai nawn lo ding
in an kham ciam.Cutikah tlawngta pawl cu an ttih
ih an kai ngam nawn lo.Hi tlawng hi a kai man
tangka dil a um lo ih Saya te pawl ih si-ta-na thawn
rori ih din mi a si.
"Saya pa 7 kom khawm in ong ding mi a si
tik ah Phungki nih a rak siang.Tlawngta kan
letkhan thlang ee ti in an theh-lar tikah Phungki
pa hnenah Mah-yah-kah nih tlawng phon ter lo
ding in a va kham.Phungki pa le,kham a theih
lo.Nauhak pawl lek vek kan si lo,kan ong zo ti'n a
rak ti.Cu tin Phungki pa le an kham thei lo tik ah
Mah-yah-kah le cui myo ih um mi cianh-khai-yi
te pawl in tlawngta nauhak inn tin ah an feh ih hi
tlawng kai nawn lo ding in an va forh
vivo.Cutikah,a netabik ahcun, tlawngta nauhak
pawl cu an kai ngam nawn lo.
Hi thu thawn peh par in thuneitu pawl in
ziang thu ruangah tlawng phon an siang lo ti cu a
cekci ih theih cu a si lo.Nan,tlawng dintu tlawng saya
tam sawn cu Amyota Democracy A phuaih Chuk
sungtel lawng lawng an si ruang ah kham an tong a
si men thei"ti in cui myo ih um mipakhat in a zum
nak a sim.
Ref: Internet
L AILUN THUTHANG IN BULPAK SISEH,
PAWLKOM LE A COZAH DODALNAK A UM LO.
KAN SINAK LE KIANGKAP THIL CANGMI PAWL
DIK ZET IN MIPI THEIHTER SAWN A SI.
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
THTG
FIMTHIAMNAK
TU Tlawngta K
um(19)mi an kai
Kum(19)mi
TU Tlawngta,Civil Major(1st year)
Salai.Rum Lian Ci cu Bing dawrthuptu
pawlthawn pehtleihawknak an nei ti'n muyiit
thuneitu pawlin an puh ih an kai.A thu umdaan
cu,Salai.Ram Lian Ci cu Tahan in Pyaikhonekyi
um a pi hnen bike thawn a va leng.A tlun lamah
mi pakhat in phurding in bawmnak a dil.A nih
cun cu pai' thlenduhnak inn tiang a va
thlah.Phurh man tanka 1000/- a pek hnu-ah tisa
in a sawm.Cui'hnu reilo te ah kalay muyiit
thuneitu pawl le veng Upa pawl sawn in
inntekpai'(a phurhmi pai') inn an check.,Tappi
thingkhon hnuai ah Bing an hmu.An innsung
ih um ve Salai.Ram lian Ci khal an kai tel cih.
Salai,Ram Lian Ci cun, "Kei,
zianghman ka thei lo ,tlawngta ka si ,ka run thlah
mei mei,zianghman ka thei lo" a ti rero na'n an
duh cuang lo.Muyiit pawl cun a silen "na tlawngta
ID(card) in hmuh hnik" an ti .Vansiat ah cui'ni cu
zarhpi ni a si ngelcel ih a ID a keng lo.Salai.Ram
Lian cun "inn ah ka ret, in va laksak uh" ti'n vei(3)
lai zangfah a dil rero na'n zohman in an laksak
duh lo.Tlawngta lam a buaipitu pawl hnen in an
kaihnak thu tlawng lam an theihter lonak le a
hmuh an sit lai, lothlo(ttaungtu) ti'n an
ngankhum mi ah an lung a kim lo.
Cui'hlei ah an sanmi sihni pa'n "
muyiit daan ah tlawngta le lothlopa khal a
sualdaan(hmuh) a bangaw thluh a ti.Tlawngta
pawl thu nan theihlo mi a um.A cozah khal in
Tlawngta cu zianghman ah a siar nawn lamlam
lo.Cu ruangah a damding le a exam tuahthei
daanding ngeihtuah sawn uh" ti-ah a buaipitu
Cahmai 1. ih peh.... Zirnak ih
kan tul mi pawl cu internet
parahn kan hawl men. A rem
cang ngaingai" tiah a rak ti. Hih
dollar 2.3 billion man an
tawlrelnak ah digital textbook
pawl an bawm .Nan cumi hlei
ih an tul sammi pawl khal a um
hrih. Fimthiamnak Vuankyi nih
ram pumpuluk internet thawn
an pehtlaihtheinak dingin
cloud-based network system pi
an tawlrel rero. Tlawng ta
pakhat a kutke thawn tlawng a
va kai thei lo hman seh(tnk,
kutke him lo tivek pawl), online
par in a kai thei. KimDeYon hi
digital lam director a si. Hih plan
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
tlawngta hotu pawl hnen ah a sim.
Hi thu ah tlawngta pawl
tel(buaipi)ding hi ttuanvoneitu pawlin an
phangbik mi a si.Sihni pa suahthei a si thu theih a
si.A nu le pa lam khal thubuai a um vi vo thei
ruangah tlawngta pawlih ttan an lakpinak
colhding in an duh.
Tlawngta lamkhal in theihtawpin thuhla
pawl an zingzoi tik ah Sihni le Upa pawl in tawlrel a
tthabik ti-ah an lungkim ve ti'n thu theih a si.
India Kaungsit V
uank
yi Kalay TU-ah
Vuank
uankyi
July ni 25, ah khan India Kaungsit Vuankyi Kalay
TU Tlawng ah a ra tlawng ti thuthang kan
ngah.Cumi-ah tlawng lam ttuanvoneitu pawl le
saya/ma pawl thawn thu ruahrelkhawmnak an
nei.A nih cun,Ramdang ih Lecturer pawl sawm in,
hi tlawngah caan tawkfang hrawng lecture peknak
neih theiding thu,Ramdang tlawngta pawl
umdaan va zoh in study lakding thu.,Cun, scholarship program thawn ramdangah tlawngta pawl
(pinga dawtin)thlah thei le thei lo thu…,Cui'hlei
ah a ttul a sile tlawng Library hrangah cabu pawl
hlu ding thu pawl ruahrelkhawmnak an nei.Cu
pawl cuu ziang tik ah an ttuanthok(an ttan)ding
tu cu theih a si hrihlo ti'n thu kan dong.
hi
ngamsangtuk
lawmlam(luarkai) tin a ti hai.
Asinan south Korea ah Broadband internet an bun thluh
ruangah hi sawmngirnak
hrangah an man ci thepthep."
Tlawngta
pawl
digital
nunphung thawn an nel aw
thlang.A smart mi fimthiamnak
thawn rampi cu hmai a nor thei
zo. A rangthei bik in
hlawhtlinnak cu hmuh a si
ding. Hih projet pi an
hlawhtling a si ahcun south
korea hi leitlun ah digital
fimthiamnak system a hmang
hmaisa bik mi ram ah a cang
ding.
Private tlawng upadi hluttaw ah
tinpaih ih nemhnget a si ding
Private tlawng pawl tuahsiang a si
nak ding hrang a tulmi upadi cu
hluttaw ah tinpiah ngemhnget nak
lak thei dingin tawlrel a si dingih a
tu Yangon ram khal ah a sannak ah
an tuahtheinak an pek tin Yangon
ram a cozah ih tuanvo nei pakhat
in
media
pawl
thawn
tonkhawmnak ah a rak sim.
"Yangon ram sungah boader
hminin tlawng 10 ontheinak an pek.
Cumi thawn apehparmi upadi cu
hluttaw ah neggetnak lakin tawlrel
vivo a si ding" tiah Yangon ram
acozah in electric le cet lam vuankyi
U Ngian Thun in a sim.
AUGUST 2011 9
THTG
POLITICS
Chin Vuankyi pawl Ziang an siar lo
Chin ram Khawpi Hakha ih ramtthen le
khawpi kulh ukawknak lam zung pawl an va
halhnak ah zunglam hnakaitu pawlin USDP le
Chin Vuankyi pawl karlak ah thleidanawknak
thawn mi an pawlkom ti'n thu theih a si.Hi thu
thawn pehparaw in Chin Mindat Vuankyi cun
"ramtthen le khawpi kulh ukawknak zung pawl
kan va halhnak ah zunglam hna kaitu milai pawl
in (Pyikheiphyu)Party ih Vuankyi pawl an rak
pawlkom(Welcome) daan le kan nih pawl in
pawlkom daan cu lei le van a si ko.An nih pawl
cu Vuankyi pawlkomdaan ding diktak rori'n an
pawlkom na'n kan nih ve thung cu a hmin men
in in pawlkom.Zianghman ah in siar lo.Cu
ruangah kei cu hivek a hmin menih hnattuan cu
ka ttuanthei lo ,suah a ttul len cu ka suak ko ding"
ti’n RFA ih an interview ttum ah a sim.Cui'hlei ah
"Chin Vuankyi sang rori khalin, “kan duh ahcun
kan duh tiktik ah nan hna in kan lo ban thei” ti'n
kan parah tluang a khawng "ti'n a run rel bet.Cui'
thu ah Vuankyi_____ in " Kan nih cu mipi'
duhhrilnak(duhsaknak) ruangih a tlingmi palai
kan si,vote in petu pawl lawngin kan tlun ah thu
an nei thei (an duh le in thlak thei),cu cuu Democracy daan khal a si ti'n kei cun ka thei"ti'n a
run phuang ve.
Cozah thar Vuankyi le Pi
Suh kyi tonawknak nei
Cozah a thar sihnu
rampi vuankyi U Aung Kyi le
Pi Aung San Suh Kyi , July 25,
ah naazi 2:00 le ti lai rei, tongaw
in thulairelkhawmnak an nei.
Rampi cazahthar ah Pi Suh Kyi
le cozah pehtleihawknak lam vuankyi pawl
tongawkhawm in, ram mipi thinhahdam theinak
ding hrangah ttangrual in ke kartlangih ttan an
lak tum thu le daan le duun ih thu neihnak,
thinlung hmuhthiamawklonak ziangkim tthiatbal
in kekardingthu pawl relkhawmnak an nei.
Pi Suh Kyi cun, "Kannih cun ziang kan
tuah tla le ram le miphun in hlawknak a ngah
theinak dingah kan tuah.Ziangvek khal \ong in,
zovek thawn tongawknak kan nei-ih thu kan rel
khawm a si tla le ram mipi in hlawknak a ngah
theinak ding hrang lawngah kan tuah.." ti'n
duhsaknak a hlan thu pawl a sim bet. U Aung
Kyi in pehtleihawknak lam hna a keih hnu 2007
ihsi'n tutiang ah a voi(10)tonawknak a si. Tui'
ttum tonawk-khawmnak cun hlawhtlinnak a
suahpi ko ding ti ruahsannak a neih thu U Aung
Kyi in a sim.
Webside Dictionary
www
.librivo
x.org
www.librivo
.librivox.org
Hi website hi cu (aqmif;yg;), (Zgwfvrf;)phunphun mi'
theih lar deuh mi pawl Audo File a um. Rakthlirtu
pawl,ngaianatu pawl hrang bawmtheitu website
ttha palhat a si.A tthat hleice nak cu siar duhmi ca,zoh
duhmi …,aw phawidaan ngai a theih ih hlei ah ca
siaar peihlo hrangah cun hna in ngai men a theih.
www
.a
llfreeessays.com
www.a
.allfreeessays.com
Hi website ah eassy thawngsawmnga le ti lai a
um.Na duhmi eassy hril ol ding in Title remtthat
cia a si.A lak in na siar thei,na la thei na'n register
tuah cu a ttul ding.
www
.mak
eyourgirlfriendhappy
.com
www.mak
.makeyourgirlfriendhappy
eyourgirlfriendhappy.com
Mai fala thawn hmuh thiamawklonak na neih a silen hi
website ah lut hngalaw.a lo bawm thei ko ding.Na milai
niui' suahni thla ti vek ….kuat aw la na e-mail thawn kuat
cih aw.Ni ropi deuh ti vek nan nei a silen cumi ni a thlen
hlan zarhhnih duh ah veikhat,nithum duh ah veikhat ti'n
na e-mail sungah theihternak a ra thleng ding.Na fala hnen
ih na ttong ding mi pawl zarhkhat vekhat na e-mail ah an
lo ret ttheptthi sak ding.Zoh leh sin aw.
www
.faceinhole.com
www.faceinhole.com
Nangmai' hmel le midangih ruangpum
10
K j JUNE
2011
komkhawmin na tuah dah maw.Na hmel le midang
ruangpum komawk teraw la .leitlun mimawibik ah
na suak ding ka zum.Hi website luhding cun
Accoun pakhat tuah a ttul ding.Cu ti cun,na duhmi
mi pakhatih taksa ruangpi la aw la na hmel (na zuk)
thawn remkhawm sin aw.
www
.befunk
y.com
www.befunk
.befunky
Hi wesite cu na zuk(na hmel)kha cartoon ih thleng
nak (tuahtheinak) website a si.Ziangvek softwwar
Download a ttul lo.Na zuk cartton ih na thleng duh
a si len cartoonizer ah feh aw,Avater na tuah duh le
Uvator ah feh aw. A tawpnak ah video zuk
thlengaw.Service tuahaw ti mi ah…
www
.snapfish.com
www.snapfish.com
www.snapfish.com snapfish hi na rem duhmi zuk
pawl snaapfish parah retaw la na duh daandaan in
na rem thei.Digital Camera in siseh,Mobile thawn
khal siseh,web camera thawn siseh na zukmi
datpung(zuk)pawl kha a colour ziangkim online
parah na thleng(tuah) thei.Red eye reduction thleng
a theih.Datpung size pawl khal mai' duh daan in
tuah a theih.Hman a olzetmi tool a si ruangah lut
ve sin aw.
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
THTG
Cahmai 1 ih peh... Feb 19,2011 Youth Center ih tuah
mi "A hmuhtonmi le Hmailam ke kardaan thu" ti'h
thupi thawn tonawkkhawmnak ah Pu No Than Kap
cun " Kei cu Party thawn kan pehperaw nawn lo , a
cozah mi ka si zo;Cu ruangah Chin yiya committee
thawn pehparawknak kan nei-aw nawn lo,kei mah
te'n ka ding(feh) thlang ding" ti'n thu a rak sim.Cu
ti-ih a simmi cu CPP constitution thawn a kalhawk
thu CPP zung lamin thu dong a si.Cui'hlei ah ram a
halh tin te'n hi ti'n "Saklam a sile Pu Khaw Tin
Thang,thlanglam a sile Pu Khaw Tuah Lal hnenah
nan thuhla(buainak) pawl nan sim pei ti in, Party
hmang nawnlo ih cangvaih ding"thu pawl a sim vi
vo.Hi thu ah Pu Van Kim cun "CPP constitution ByLaw ahcun thuhla hmuahhmuah cu a ram Party in
theihhmaisat le tawlrel hnu lawngih cangvaih ding
a si ti hi Party rorel a si" ti'n LTT ah a run
sim.Cun,Chin Calai Committee thar a dinmi khal hi
CPP thuken(wadah tabawttaya) 70 nak thawn a
kalhawk thu pawl a sim bet. Cui'hlei ah Chin miphun
a si velo mi miphundang Lusei miphun, Chin Calai
Committee sungtel ah a telh nak pawl a lungkimlo
nak pawl LTT ah a sim bet.(Lusei hi Chin miphun a
si lo.Yati, June,2005 suahmi,Khawng KhaKha(kalay)
ih ngan mi Article ah "CHIN a si lo mi LUSEI" ti'n a
ngan ve.Lusei pawl cu a ruah vekin Chin thisen
thawn hnawihnihawknak an nei lo ti hi,fiangzet in
ngankhum mi a um ..Pg,132 ah siar aw.)Chin cu Chin
a si ih hnam dang(miphundang) thawn zianghman
a pehtlai thei lo"ti'n a lungkimlonak thu pawl a rel
tel bet.
Chin Calai Commitee hi 1986 July,ni 19
ihsi'n din thok a rak si.Cui'h si thok in tui'ni tiang
Committee sungtel ah Lusei mi zohman an tel hrih
lo.(An peihlo maw cu thei hlah).Tui'hnu ih hi vek
thuthang a suak mi hi cu….., tlonawknak thil si lo
hram seh ti-ah....(Editor)
A hmaisa bik Sagaing ramtthen Palai thu
relkhawmnak khal ah Pyikheinphyu ttangben tacik
ben tahrat in meeting a kai ti thu theih a si.Hi thu
thawn pehparaw in PuVan Kim in thusuhnak a nei
ih a nih cun "CPP cu cuvek ttangben tacik kan nei
ve lo,hi mi cu a thupi tuk lo,ben dingmi a phunphun
an retih kan duh duh kan ben men,nauhak
lehawknak vek men ah kan hman mi a si"ti-ah Pu
No Than Kap cun a let.Pu No Than Kap ih
thiltuahmi pawl parah Pu Van Kim cun "CPP hi a
ttulnawnlo vek in thu a rel,CPP cangvaihbnak thu a
um tthehzo vekin thu a rel tik ah Kalay peng
hmuahhmuah kan buai ih hlei-ah Party hmin khal a
siatter"ti'n LTT ah a run sim bet. "Kum tampi kalay
myo ramin laitlang ram peng(9) ih kan tumtahmi
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
POLITICS
pakhat si theinak ding,in siatsuah tu le in doral
biktu a thun tik ah,laimi phun hnuah kan lu in
zing ter thluh" ti'n Pu Van Kim a let.
Myanmah Aalin a ttuai(50)No.(268) ah a
dinhmun si lo mi hmindang a tar ti thu theigh
a si.Pu Van Kim in "tu ni tiangah a mai'thu thu
in ziangkim tuah theinak(power)an pekzo nak
khal a um lo, a tu a thlahlawh ei mi khal hi
Hluatdaw lakkha a si"ti'n LTT ah a rel.Hluatdaw
le Vuankyi hi zianghman peparawwknak a um
lo .Cu ti-ih a lungkimpi mi cu mipi lam
lungkimlo nak tampi a suah.sPu Van Kim in a
suh tikah "Tlunlam thuneitu pawl in in fial
ruangah" ti'n a let ti thu theih a si.
Pu No Than Kap a khualtlawnnak
hrekkhat sung in a umdaan(sinak)pawl kan
zoh tikah a sen cu sen,a dum cu a dum ti'n
thinlung tthumawknak ngaingai a neih lo
ruangah a si thei ti'n mi hrekkhat cun an rel.Tu
naite thuthang um ah Party dangah a lut ti'n
mi hrekkhat cun an thei,a tthen in a luhnak a
rei zo ding ti-ih rak zum tawk an um.Sagaing
Vaunkyi sang U Ta Aye thawn khal a dangin
pehtleihawknak an nei men thei ti'n politician
hrekkhat cun a zum.An zumnak san khal a mai'
ttongsuakmi pawl par in an zum(rinhlelh)mi a
si.Vuankyi si nawn lo in Hluatdaw dihhmun
in so, an ret lan ta ding ti hi thlir re ro lai a si.
AUGUST
2011
11
THTG
KNOWLEDGE
Tappi ah Thingfaa phuntu FBA GS
11 July 2011 ni sim lam nazi 5:00, Falam
Chin Taung Dan Bus gate ah FBA GS pa thawn
rin lopi in kan tong aw. Ngai thu, hnattuan thu
le thu dangdang kan rel khawm. Cui tikah
santhar lungthu a tuahmi thu in sim. A thaizing
nazi 6:30 ah ka va leeng. A lungthu tuahmi ka va
zoh. A san lam cu pi khat hrawng a si ih, thir pipa
pung thir ih tuahmi a si. A sung lam cu thil phun
nga lai rawi tahrat in Mirang leilung vekih tuahmi
a si . A laifang a kua cu nauhak kut tum hrolh
theih fang a si ding. Kum hra hman khal le a siat
thei lo dingmi a si. "Thing tanhnih vial in kan
sungkua mi pali hrang thaithawh le suncaw ceem
in suan hmin ttheh theih a si," ti ah in sim.
"Innsang khat in kum khat ah thing khon khat a
hmangtu in hih lungthu a lei ih a hmang a si
ahcun kum khat ah thing khon hrek lawng a cem
ding. Curuangah tik thing khon hrek cu kan
tappi cio ah kumtin tthingfa kan phun thei," ti ah
a sim bet. A lungthu man cu Ks. 10,000/- a si ih
duh zat cah theih, lei a theih ringring. Suthlamnak
hmun cu FBA zungah a si. Ph. 070 40 010 a si.
Salai PP
www
.online10.tk
www.online10.tk
Kawl hla pawl mp3
thawn siseh, flash
song thawn khal in
siseh hla ngai a theih
.Kawl hla lawng silo'n
Mirang hla pawl khal
ngai a theih.(Sawngpa)
(wattthuh)(video stars)
pawl khal zoh a theih.
K j JUNE 2011
12
www
.friendstogmail.com
www.friendstogmail.com
www..friendstogmail.com
Facebook parihh na
rualpi pawl kha Google
sungah retkhum daan
a si.Hi website ah feh
aw. 'connect with
facebook' ti nak kha
facebook Account ah
lut aw.Cu ti'n facebook
NEWS
in beief
TU F
arewell- July 29,(Fri) sun TCF Building ah
FarewellFPTP,(TU)Farewell cu nuamzet in tuah a si
zo.Pathian biakkhawmnak nei in, Social a
phunphun ,lehnak thawn, a dai le sang hiltlangnak
nei in nuamzet in Farewell an hmang.
TU Major LeagueLeague TU Major League cu July ni
7-20 tiang bawhlungsit lehzuamawknak an
nei.Group (A) le (B) ti'n Group khat ah team (4),a
zate'n team (8) an suak.Final ah Civil(A) le EP(A)
an tongawk ih EP in 2-1 a neh.Tui'kum
lehzuamawknak hi tlunlam ih sian a si lo nak karlak
ih tuah a si ruangah harsatnak tampi a um.
TU Hostel League- TU Hostel Legue Final ah
Genius Hostel le Ngain Hymaan Hostel an tongawk
ih Ngain Hymaan in (4-1) a nuai nek nek.
KU Major League- KU Major League cu July ni
11-29 tiang zohtu ticawklo thawn, leh zuamawknak
an nei.Tlawngta lawng silo'n Saya pawl thawn huuk
khemkhem lakah Geology(Bumih) le English cu Final ah an tong aw.A zohtu pawl mittthep man hlei
lawn minetes 90 sung ah (1-1) si in,Penelti an sit ih
Bumih in (5-4) in a neh niar no.Cui'hlei ah tui'ttum
lehnak ihsi'n a cangttha deuh pawl hrilnak a um ih
KU aiawh in Mugya ah va sit ding an si.
Gospel Team Feh
Ding
Tui’thla Aug: ni
14(on:sunday) ah
Letpanchaung PCM(Vengpi)
ah FPTP Gospel Team feh
ding kan si. Zokhal feh thei
kan tum cio pei.
ih na rualpi pawl ih
sican,address,an
hnattuan
laimi
ziangkim
nahmu
ding.Cu pawl kha
coppy aw lanotepad
parah ret aw.File kha
facebook.CSV ti mi File
hmin thawn save
aw.Cun, Google contact
nak hrangah Link a um
ding.Cu mi Link ong
aw,import contact kha
hmet
aw.Cu
tic
un,Facebook ih na
rualpi pawl kha gmail
sung ah a thunaw
thluh ding.
K u FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
THTG
Kum(74)mi P
u Ram Hmung
Pu
Gesthsemani human tuah
in
Kalay myo peng ,Kya-in khua in nitlaknak lam
peng(1) hrawng hlatnak ah ,Kum(74)mi Pu Ram
Hmung in a mai' thazang thawn rori'n Gethsemani
hmuan ti mi hmuan kau zet a tuah .A tu ah eka
(6) tluk ttheh a si zo ih bet vivo tum a si.A tu-ah
ngakaan (7) lai tuah a si zo.Thingthei eittha tla
phun(12)lai a cing.Hmai lamah hi hnakih
famkimzet le mawiding hi tumtah a si.A tumtah
bik cu "Hi hmun ah zirsang nonawn pawl ra in
an fimthiamnak,an theihmi pawl hlawmaw(pe
aw) hai seh,kan laimi pawl lungrualnak hmun,
khat le khat kan duhdawtawk thiam le
remdaihnak hmun a si ding hi a si."a ti.
Cun, "Gethsemani hi Pathian in Setan a rak
nehnak hmun a si vekin hi hmuankhal, Setan
nehnak hmun siding hi ka duhthusam bik cu a
si.Cui'hlei ah 'To open our mind and knowledge'
si thei ding hi ruahsannak tumpi nei in le kan
duhdawtawknak hmun 'Love Foundation'
hmunpi a si lai ding "ti'n a sunmang pawl LTT ah
a run sim.
Pu Ram Hmung cun, "Himi ka tuah hnu
in ka damcak deuhdueh ih ka thin khal a nuam
ih hlei ah hnangamnak ka ngah.Cun, Bangzet in
hna ka ttuan dah lo,punghman in ka
ttuan,thinnomnak hlir in ka khat ;Voikhat tla cu
zaan ah ngakaan ka lai, a nuam a ti tukih ziangtik
ah khua a rak vang ti ka hman thei lo"ti'n a
nunnak in zalennak a hmuhzia pawl a sim bet.A
mah hi zirsang a si ih Party Kaungsi lai Ttayatukyi
rak ttuandahtu a si.A pensin lak hnu ihsi'n hi hna
hi a ttuan thok.Mai'hrang silo'n midang
nuamawknak ding hrang pumpe ih a thil tuahmi
hi a va ropi em. Thinhar, thinpit beidong pawl
hrangah
cun
vanram
tlafual
a
si
ko.FPTP(kalay)tlawgta pawl an fehdah zo-ih
nuam an ti hai zet.Feh ve sin hnik……hlawknak
na hmu ko ding.
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
ENVIRONMENT
Editorial….,
Politics hi minung nunphung ah a tel
lo thei lo mi thil pakhat a si. Sina'n kan
theihdaan,kan pomdaan pawl a bangaw lo ti
men.Mi tamsawn cun,Politics cu mah hlawknak
hrangih hmattanghainak hmun,diklozet le mi
vabum tahrat ih mah le mah khaisanawk
thiampawl ih celeknak hmun ah an ruat.
Politics cu minung pawl fel le umzenei takih
kan nun kan hmantheinak ding hrangih thu
lairel theinak hmun le relkhawmnak hmun a si
kha.
Zirnak in theihnak a suah ih theihnak in
thiamnak mi a pek,cui'h thiamnak cun mifim ah
mi a can ter.
Lailun thuthang ca na siar ih na theihnak in
ttangkainak malte tal a thlen maw ? "Hi thuthang
ca te hi in cosak leh hrih ko aw.A man cu 200/…"ti-ih tlawngta hnenih Major tin EC pawl,
ngamlo cingtei' an hman ringring mi awkam
lakah "Nannih EC pawl ve hi nin nan um,peisa
cemnakding ringawt nan ngeihtuah,nan ninum
tuk ,thlahlawh an lo pe maw si ? nan peihdaan
hi,in zorh nawn hlah uh!!!" ti'n EC le tlawngta
karlak ah sualawk man ttette in…. ,
Kha !!Furpi aw cem thlang hnik!!!nin na
umtuk; Ruahpi …,ziang ruah ha..,Ttoruah
maw,ziang ruah!!! Ruahsur cu a ttha,Sina'n
Ruahceen hi cuu nin cu a um deuh a si hi!!!,
"Ttoruah(yadanamu) na si cenglo ah cun,ceen
nawn hlah". Ruahceen hi cun, zin a bekter ih
hlei ah thluak khal a hnok ter.Thin mi a pitter
tuk. Ziang le khaw le, tuar hrih ttentto aw.,A
duhtawk ve leh mai ding. Ttang hrih…,tuar
hrih!!!!
Consultant Editor
Reportors
Saya Khar Thuan
Salai David Zung Kian Lo (TU)
Salai Joseph M. L Sum (CU)
Salai Van Bawi Lal (KU)
Salai Ngun Lian Thang (KU)
Mai Henry Lal Nun Mawi (KU)
Chief Editor
Salai Van Ro Sum
Editors
Salai Lal Hre Lian
Salai Henry Van Biak Lian
Mai Lal Sin Tlem
Managing Editor
Salai Thang Mawi
Circulator & Distributors
Salai David Pa Zung (TU)
SalaiJoseph M.L Sum (CU)
Salai Bawi Cin Thang (KU)
Salai Lal Hniang Awi (KU)
Mai Henry Lal Nun Mawi (KU)
Mai Lun Lun (KU)
AUGUST
2011
13
THTG
POLITICS
csif;jynfe,f rJqE´e,ftrSwf (3)rS trsdK;om;vTwfawmfudk,fpm;vS,f
OD;aygvfxefxdkif;\ ]]txl;a'oBuD; owfrSwf&mwGif csif;jynfe,fyg0ifjcif;&Sd?
r&SdESifh csif;jynfe,ftwGuf aqmif&Gufay;rItpDtpOfrsm;}} ESifh pyfvsOf;onfh
ar;cGef;udk EkdifiHawmf at;csrf;om,ma&;ESifh zGHUNzdK;a&;aumifpD Hk;rS
nTefMum;a&;r ;csKyf OD;ausmfausmf0if; jyefvnfajzMum;csuf
zGUH NzKd ;a&;a'oBu;D rsm; ydik ;f jcm;owfrw
S af qmif&u
G &f jcif;\ &nf&,
G cf s,rf mS
,if;a'oBuD; wpfckpDtwGif;wGif yg0ifaeonfh
OD;pm;ay;ae&ma'orsm;udk A[dck sujf yK ynma&;? use;f rma&;qdik &f m
tajccHtaqmufttHkrsm;
xlaxmifay;um
,if ; wnf a xmif x m;&S d a om tajccH t aqmuf t tH k r sm;tm;
,if;a'oBu;D twGi;f &Sd wdik ;f &if;om;jynforl sm;tm;vH;k rQa0cHpm;Edik af p&ef
pDpOfaqmif&Gufjcif; jzpfygaMumif;? A[dkcsufae&mrsm;rSwqifh
qufpyfvsuf&Sdaom
tpdwftydkif;tm;vHk;
qufpyfwdk;wufzGHUNzdK;vmap&ef aqmif&Gufaejcif;jzpfygaMumif;?
csi;f jynfe,fukd zGUH NzKd ;a&;qdik &f m aqmif&u
G &f mwGif vlO;D a&odyo
f nf;rIrmS
obm0yx0D taetxm;t& ae&mtESH jyefu
Y sw
J nf&adS eojzifh
zGHUNzdK;a&;a'o (1)ck[l
owfrSwfjcif;rjyKbJ
csif ; jynf e ,f w pf c k v H k ; twG u f quf p yf w nf & S d r I t ay:rl w nf
zGUH NzKd ;a&;jynfaxmifpk e,fajrBuD;tjzpf owfrw
S f aqmif&u
G af ejcif;
jzpfygaMumif;?
(CNP \ oH;k oyfcsuf /
/
azmfjyyg
ajzMum;csuw
f iG f csi;f jynfe,f\ ]vlO;D a&odyo
f nf;rI yx0Dtaetxm;t&
ae&mtESjH yefu
Y sw
J nf&adS erI} udk t"duxm; taMumif;jyonfukd
awG U &ygonf / wpf b uf w G i f csif ; jynf e ,f x uf vl O D ; a&
(1)ode;f cefeY nf;aom u,m;jynfe,fwiG f vlro
I yd w
H u odv
k ?f uGeyf sLwm
wu odkvf ausmif;ESifh rD;&xm;vrf;ponfh Infrustruture
rsm;wnfaqmufonfukd awGU&ygonf/ okjYd zpf rnfonfh tcuftcJ
jy emrsm;&Sad pumrl jynfe,fwpfc\
k *kPt
f *Fg&yfEiS t
hf nD csi;f jynfe,f
e,ferd w
d t
f wGi;f vlro
I yd w
H u odv
k f wpfcak wmh&o
dS ifyh gonf/
csif;trsKd;om;ygwD oabmxm; xkwfjyefaMujimcsuf
(1^2011)
,aeYqkdvQif csif;trsdK;om;ygwD\ oufwrf; (1)ESpfESifh (5)v
wif ; wif ; jynf h a jrmuf N yD ; jzpf o uJ h o d k Y Ek d i f i H a wmf t pd k ; &\
ouf w rf ; onf v nf ; &uf a ygif ; (100)jynf h N yD ; jzpf y gonf /
tar&duefuJhodkYaom ]]apmifhMunfha&; umv}} NyD;qHk;oGm;NyD;tay:
CNP \oabmxm;&yfwnfcsufrsm;udk atmufygtwdkif; xkwfjyef
aMujimtyfygonf/
1/
tjcm;jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;tm;vHk;wGif 0efBuD;XmeESifh
0ef B uD ; (9)OD ; xm;&S d N yD ; csif ; jynf e ,f wpf c k w nf ; wG i f o m
(8)OD;ae&mxm;&Sdjcif;? xdkYjyif jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;tm;vHk;wGif
w&m;olBuD;tzJGU (3)OD;ESifhtxuf pDpOfxm;&SdNyD;
csi;f jynfe,fwpfcw
k nf;wGio
f m ESpOf ;D xm;&Sjd cif;onf wkid ;f jynf\wajy;nD
zGHUNzdK;wdk;wufa&;qkdonfh rllESifh aoGzDoGm;NyD; cJGjcm;qufqHouJhodkY
jzpfonf[k CNP rS ,lqygonf/
2/
yxrtBud r f ppf u d k i f ; wd k i f ; a'oBuD ; vT w f a wmf
txl ; tpnf ; ta0;wG i f csif ; a&;&m ppf u d k i f ; wd k i f ; a'oBuD ;
vTwfawmfudk,fpm;vS,fwpfOD;u KIA vufeufudkify#dyu©ESifh
ywfoufNyD; wpfzufapmif;eif; wifoGif;aom tqdkwpfck udk
axmufcHonfhtay:wGif CNP taejzifh 0rf;enf;rdygonf/
jynfaxmifpk jyefvnfoifhjrwfa&;twGuf ESpfbuftjyef tvSef
em;vnf o abmwl n D r I & &S d E k d i f & ef buf v k d u f r I uif ; uif ; jzif h
Mum;0ifjzefajzoifhonfhumv jzpfonfhtwGuf rnfonfhtaMumif;?
rnfonfh&nf&G,fcsufaMumifh jzpfapumrl þuJhodkY wkdif;&if;om;rsm;
14 AUGUST
2011
tcsif;csif;tMum; em;vnfrI vGJapEkdifaom tjyKtrlrsKd; rvkyfoifh[k
CNP rScH,lygonf/
3/
jref r mEk d i f i H & S d 70&mcd k i f E I e f ; aom jynf o l r sm;onf
aus;vufa'owGif aexdkifMu&m olwdkYtaejzifh wkdif;jynfwGif
'Dru
kd a&pDtoGiu
f ;l ajymif;onfukd rsu0f g;xifxifjrifawGUEkid &f ef &yfuu
G f
(odkY)aus;&Gmtkyfpkpepf tajymif;tvJonf t"dutusqHk;jzpfonf[k
CNP rS cH,lygonf/ odkYjzpfyg &yfuGuf (odkY) aus;&Gmtkyfpk
tkycf sKyfa&;r ;rsm; ceft
Y yfwm0efay;&mwGif zGUJ pnf;yHt
k ajccHOya'yk'rf
(289)t& &yf&Gmu MunfndKav;pm;NyD; odu©morm"d&Sdonfh yk*¾dKvf
[kwrf [kwf xif&mS ;ay:vGiaf p&efEiS hf jrefrmEkid if t
H aejzifh 'Dru
kd a&pDpepfoYkd
trS e f t u,f OD ; wnf a eonf u d k ouf a ojyEk d i f & ef t vd k Y i S m
oufqidk &f mjynfot
l rsm;pk qE´&,lonfh ]]rJay;a&G;cs,af ompepf}} udk
toH;k jyKay;yg&ef oufqikd &f mwm0ef&o
dS rl sm;ukd CNP rS tav;teuf
awmif;qdktBuHjyKtyfygonf/
4/
r M u m a o ; a o m & u f y d k i f ; t w G i f ; UNDP
rS
xkwjf yefaomppfwrf; (2009 - 2010)t& csi;f jynfe,fonf jynfe,fEiS hf
wkid ;f a'oBu;D (14)ckwiG f qif;&JraGJ wrIEeI ;f tjrifrh m;qH;k odYk a&muf&o
dS nfukd
0rf ; enf ; pG m awG U jrif & ygonf / od k Y j zpf y g Ek d i f i H a wmf t pd k ; &?
EkdifiHwumtzGJUtpnf;rsm;? tpdk;&rsm;? UN tzGJUtpnf;rsm;? NGO,
INGO rsm;taejzifh vlom;jcif;pmemaxmufxm;aomtm;jzifh
csif;jynfe,f\ qif;&JrJGawrI wkdufzsufa&;ESifh zGHUNzdK;wkd;wufa&;udk
txl;OD;pm;ay;tjzpf owfrSwf axmufyHhulnDay;yg&ef CNP rS
arw m&yfct
H yfygonf/
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
THTG
LUNGSUNG AUAW
Biazai
Ra aw!
Ka lungduh hrang innkhar ka ong
Hmanseh valpa a liam hlo zo
Ziang a aw theih nuam ing maw?
Khua ka cuan ah a um nawn lo
Ko hman ningna a thei si lo
Keimah siarlo leengdang ngai hlah
Keimah lo cu ttang cungah pomduh aw hlah
Zuunrim ngaih cu thih ttian bang
Lungfah hi ee thih ttian bang
Lung ka duh val lawng cu ka hawl
Duh le ra aw, ram dai thiangah
Va lengtlang in
Lailungrawn khua ah kumkhua
Lengtlang dingin…..
N.Lianger
Q. Ka tlangvalpa in hmaiton ro ri'n "nang hi ka
lo duh lo", "ka lo hai nawn lo"ti'n in ti tikah a
hnenah ziang ka tong ding.Ziangti'n ka let ding.
A nih cu "ka nunnak. Ka zingkim" a si fawn
si.Ziang ti'n ka tuah le a ttha ding?‹
@Hminthup
A Minung thinlung
bangawk lo zia hi!
Mai' duhmi in ka lo
duh lo an ti tik ah "ka
lo duh ve lo , nang lo
an tam e mai, nang
lawng maw um" ti'n
a tthen cun, "in
tlansan hlah aw, intan siang hram hlah
aw,induhsal theinak ding hrangah ziang ka tuah
ding na hrangah" ti'n thihttihlo khawpin….Hi
thusuhnak cun mi a hngawr na sa.Ka ruah ka
ruah hin ka hlo deuh deuh tum.Ziangti'n ka lo
let(phi)ding.In suh mi hman ka hngilh cup
co.Cu lamlam!!A ziang thu ha ka rak ruah ve ciam
co.Umm,…..Ka lo sim ding , na duhnak par ah
a tthumaw in ka hmu.Na duh taktak ah cun
nunau ka si ti men lo in a lo duh thei daan dingin
um zuam aw (a duhmi,ttulmi,
a thinlung
theih…..)Cun, thu pakhat a um mi cu, a lo
duhdawtzettu cun ziangah cu vek \ongkam cu
a duhdawtmi na hnenah a ttong siang ding. A
\ong ah cun ruah ding a tam na sa. Voikhat ka lo
duh lo a ti le a mai'mawh,Voihnih ka lo duh lo a
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay
ti ahcun nang maimawh
a si thlang. Na hmenih cu
vek ttongkam a hman lo
nak ding hrangah cun na
par ah tampi a tthumaw
aw.Hna na nei ti nak a si
cu…Zuamaw. ‹
Q Ka tlangvalpa thawn
duhaw lo cu kan si lo .Ka
duh vek in a nih tla-in in
duh ve ko.Sina'n ka um daan vek in a um ve si
ko.Ka biak lo le in bia ve lo (in care ve lo ).A tu kan
dinhmun phei cuu mi dangdang kan bang.A par
ih ka duhnak ka ti langngam lo ruangah maw ,a
nih tla in ka parah a lang ter ve lo .Cun,
hlatawkding le ka ngaingam hlei cuang lo .Kan
duhawknak a hlohralding le ka phang fawn
si.Kan duhawknak a karh vi vo theinak dingah
ziangka tuah ding?‹
@Hminthup
A. Na buainak cun dudawtnak ti mi hi a thei
ciang lo a bang.Nang cun duhdawtnak ti mi hi
camkhat te sung lawng hnangamnak pe thei ah
na ruat a si kha.Cui' na ruahnak a hlohralding le
na ngaingam cuang si lo.Ziangruangah na
duhdawtnak cu a par ah na ti lang ngam
lo.Tlangval dang ih hmuh na phang maw si?
…….,Na duh ahcun na tlangvalpa cu na duh vi
vo thei ko.Sina'n pumpekawk cu a ttul deuh
ding.Mipa khal in ngeihsak an duh ve ti hi
ziangtik hman ah hngilh hlah.Na nunau sinak na
kilkhawi tuk nak in a lo ti buai deuh a si hmel.Na
thianghlimnak cu kilkhawi kumkhua aw.A si na'n,
na hnenih a bet ringring theinak ding hrangah
cun a parah na duhdawtnak , ti lang ding cu hreh
hrimhrim hla aw.Khat le khat ngeihsakawknak in
duhdawtnak a karhzaiter ih hlei ah hmual a neih
ter ti hi thei ringring aw.‹
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
July Lailun Quiz Result
100,000 degree F
Scotty Mc Creery , No.68524,
tvufZEm;*a7[rf
bJvf;,English, 1876
'
csm;vfpfbufabhcsf,English, 1823
13906.67 square miles
Chapters 1189, Verses 31072
87 (47%)
Na hmuhdaan le na pomdaan kha
nahrang ah cun duhdawtnak cuu a si.
AUGUST
2011
15
THTG
PRESENT
Song of the month
Ziangkim in ka ttih lo
Sak:IsraelVSL
Nang le kei duhnakthu hi ka tahtthim thiam lo, karuat thiam lo
Caan malte sung hman mitthiam ah thildang um lo
Tluangdang ah na liam ih,na nuam thei ding maw?kei tel lo'n
Hngilhthluh thei na ngam Duhmi I tan hnu ah
CHO; Ka lo ngaithiam thei tuk, mitthli tla cing tiangin
Mi dangdang thawn na um ko na'n, ka lo theithiam thilzianghmuah in
Harnak tam hmanseh;Tthentu um hmanseh;
Na mawinak vial te ka hmuh men ah Ziangkim in kattih lo
(hi lei siatral hmanseh){Ziangkim in ka tuar ko ning}
Na riahsiat caan te ah ka tthahnem ding maw? Na ttul ahcun.. I sim mei ko aw
Ka lam in a naite ko,thil cang thei a si ko mawhphurh thei nak ka lo nei lo
A famkimtthehmi kan um lo,nangthawn nawmcan ka hngilh thei lo
Bridge: Duhmi ,na sualnak ziangkhal ka hmu lo
Na duhnak khal ka thei fiang, I hngilh thei dingka zum lo
Ziangtluk tiang in a hlat hman….a nei te ko
Lailun Quiz
1. Chinmi lak ah \ongphun ziangzat a
um?
2. U.S President hi zo in, ziang tik kum
ah a rak ttuan hmaisabik?
3. Email hi ziangtik kum hrawng in
hmanthok a rak si?
4. Kalay Degree College (a tu kalay
university) hi ziangtik kum ih dinthok mi
a si?
5. Zo in England siangpahrangnu
(Queen of England) a rak ngah(ttuan)
hmaisabik, ziang tik kumah?
Hminsin: Zo khal phit a theih.
August ni (25) khel in kuat ding.
LAILUN THUTHANG
A neitu
Suah zat
A man
Pehtlaihnak
12
AUGUST
2011
: F.P.T.P, Kalay
: 300
: 200/-Ks
: [email protected]
[email protected]
[email protected]
Tui’ thla ni 13, ah
Excurtion
kan feh ding.
Tamu(Nanphalung) a si
ding.
A man cu Ks/3,000 a si.
Suncaw do a si ding.
Feh thei kan tum cio pei.
L AIL
UN
AILUN
Megazine
T
ui’thla sung ah a suak
Tui’thla
ding.Tha rakpek
cio uh.
FPTP
FPTP,,
K
alay
Kalay